Thema 2 Gynaecologische aandoeningen Flashcards
Chronische pijn
Pijn bestaat >3-6 maanden, heeft zijn waarschuwende functie verloren en rol van weefselschade is niet altijd duidelijk
Chronische buikpijn gynaecologisch DD (5)
Endometriose
Uterus myomatosus
Ovarium cysten
Prolaps/overactiviteit
Pelvic congestion syndroom
Chronic Pelvic Pain (CPP) prevalentie
Vrouwen 20-49 jaar: 15%
Klachten endometriose (3)
Pijn
- Dysmenorroe
- Dyspareunie
- Buikpijn
- Dysurie / pijnlijke defecatie
Bloedverlies
- Rectaal
- Haematurie
- (Haemoptoe)
Infertiliteit
Behandeling endometriose (4)
Niet te genezen
Pijnstilling
Hormonale cyclusonderdrukking
Chirurgie
- Laparoscopie (adhesiolysis/cystectomie)
- Laparotomie
- Sanerende chirurgie
Complicaties van gynaecologische operaties
Korte termijn (3)
Lange termijn (2)
Korte termijn
Bloeding
Laesies darm/blaas/ureter/buikwand
Infectie
Lange termijn
Adhesies
Effecten van laesies
Uterus myomatosus =
Vleesbomen
Overactieve bekkenbodem belangrijke oorzaak van …
Chronische buikpijn
Uterus myomatosus gaat uit van het …
Myometrium
Klachten uterus myomatosus (3)
Hevige menstruaties
Buikpijn
Asymptomatisch
Kan vascularisatieproblemen geven
Klachten overactieve bekkenbodem (8)
Pijn in onderbuik, age rug en bekkenbodem
Pijn hoger in buik of rug
Overactieve blaas
Incontinentie
Terugkerende blaasontstekingen
Pijn bij het vrijen
Obstipatie / evacuatiestoornissen
Fssuurtjes / aambeien
Oorzaak: vraag naar negatieve seksuele ervaringen
Pelvic congestion syndroom =
Varicosis (spataderen) pelviene vaten
Classificatie gynaecologische tumoren volgens …
FIGO
Bepalen stagering gynaecologische tumoren middels (2)
Chirurgisch: vulva, endometrium en ovarium
Klinisch en radiologisch: cervix
Vulvacarcinoom
Klachten (4)
Onderzoek (2)
Aanvullend onderzoek (1)
Klachten:
- Pruritus (jeuk)
- Branderigheid
- Zwelling
- Pijn (laat)
Onderzoek
- Biopsie
- Cervixcytologie
Aanvullend onderzoek
- x-thorax, echo liezen, evt CT-scan of MRI
Meest voorkomende gynaecologische tumor
Endometriumcarcinoom
Endometriucarcinoom risicofactor
overgewicht (oestrogeen productie in vetcellen, continue gestimuleerd endometrium)
75% postmenopauzaal
Symptomen, diagnostiek en therapie endometriumcarcinoom
Symptomen: postmenopauzaal bloedverlies
Diagnostiek: pipelle / hysteroscopie
Therapie: lap hyesterectomie (laag stadium)
Ovariumcarcinoom, erfelijke component?
10-15% erfelijke component (BRCA genmutatie)
Aanvulling Anouk: erfelijke ovariumcarcinoom hoeft niet alleen brca te zijn. Er zijn meerdere erfelijke tumorsyndromen waarbij ovariumcarcinoom kan voorkomen. Brca is wel de meerderheid.
Wel gyneaecologische tumor is de ‘silent killler’?
ovariumcarcinoom
Diagnostiek ovariumcarcinoom
Lab
Echo abdomen / CT thx-abd
Therapie ovariumcarcinoom (3)
Altijd gecombineerde behandeling
Chirurgie
- debulking laparatomie
- stadiering laparotomie/scopie
Interval debulking
- na 3 kuren neo-adjuvante chemotherapie (evt met HIPEC)
Chemotherapie
- carboplatine + paclitaxcel (adjucant/neo-adjuvant/intraperitoneaal/HIPEC)
Klachten premaligne afwijkingen cervix (3)
Meestal geen klachten
Soms
- Contactbloedingen
- Intermenstrueel bloedverlies
- Fluorklachten
Indicaties en classificatie cervix cytologie
Indicaties
- Screening (bevolkingsonderzoek NL, 30 tm 60 jaar in NL, elke 5 jaar uitstrijk tot 2017, nu eerst hoogrisico HPV test)
- Op indicatie (klachten)
Classificatie
- Papanioulaou (PAP) classificatie
- KOPAC classificatie
Epitheel cervix
Endocervix (binnenbekleding, cylinder epitheel)
Ectocervix (buitenbekleding, plaveiesel epitheel)
Colposcopie =
Microscopisch onderzoek cervix
Beoordelen transformatiezone (SCJ)
Aankleuren (azijnzuur, lugol)
Cervical Intra-epitheliale Neopie (CIN) =
histologische classificatie na biopt
CIN I: lichte dysplasie
CIN II: matige dysplasie
CIN III: ernstige dysplasie
Behandeling CIN I, II, III
CIN I: expectatief, follow-up
CIN II: lis excisie transformatiezone, laser, (expectatief)
CIN III: lis excisie transformatiezone, laser, conisatie
Welk carcinoom is HPV gerelateerd?
Cervixcarcinoom (high risk HPV gerelateerd)
Symptomen cervixcarcinoom lage stadia (3) en hoge stadia (4)
Symptomen lage stadia
- Abnormaal bloedverlies
- Fluorklachten
- Contactbloedingen
Symptomen hoge stadia
- Symptomen lage stadia
- Mictie / def klachten
- Pijn: rug, flank, onderbuik, been
- Lymfoedeem
Diagnose cervixcarcinoom middels (3)
Afwijkende uitstrijk / portio
Colposcopie (evt.)
Biopt voor pathologie
Onderzoek in narcose (hoge stadia) met radiotherapie en/of cystoscopie
Tegenwoordig MRI-scan voor onderscheid stadium.
Lab. Bij hoog stadium X-thorax, PET-scan op indicatie
Lymfklier metastasering cervixcarcinoom
eerst naar liezen/bekkenbodemklieren, daarna naar para-orthaal via iliaca traject naar iliaca klieren
Trachelectomie
Vaginale / abdominale operatie, baarmoeder sparend. Laparoscopische klierdissectie. Bij vrouwen met kinderwens. Permanente cerclage aanleggen. Bevallen moet dan per sectio.