Thema 1 Obstetrie Flashcards
Benig bekken bestaat uit: (6) botten
Os coxae (heupbeen)
— Os ilium
— Os pubis
— Os ischium
Os sacrum
Os soccygis
Bekkenholte (2)
Pelvis major (grote bekken) -> abdominale regio
Pelvis minor (kleine bekken) -> bekken regio
Grens: promontorium
Ligamenten bekken (2)
Lig sacrospinale
Lig sacrotuberale
Foramen bekken (3)
Foramen ischiadicum majus
Foramen ischiadicum minus
Foramen obturatum
Spieren
Bekkenwand (2)
Bekkenbodem (2)
Bekkenwand
- M. Piriformis (richting femur, functie in heupgewricht)
- M. Obturatorius internus (ook richting femur, functie in heupgewricht -> exorotatie)
Bekkenbodem -> ondersteunen bekkenorganen en staat toe dat structuren kunnen passeren
- M. (Ischio)coccygeus
-M. Levator ani
Gynaecologisch vs anatomisch perineum
Gynaecologisch perineum = tussen vagina en anus (corpus perineale)
Anatomisch: alles onder de m levator ani (regio perinealis)
Oppervlakkige structuren perineum (3)
Diepe structuren perineum (3)
Oppervlakkige structuren perineum
M bulbospongiosus
M ischiocavernosus
Fossa ischioanalis
Diepe structuren perineum
Corpus cavernosum clitoridis
Bulbus vestibuli
Klier van Bartholin
Uitwendig vrouwelijk genitaal bestaat uit: (6)
Mons pubis (venusheuvel)
Preputium clitoridis (voorhuidje glans clitoris)
Glans clitoridis
Ostium urethrae externum
Labia (minus en majus)
Vestibulum vaginae
Uterus bestaat uit: (6)
Fundus uteri (bovenkant uterus)
Corpus uteri
Cervix uteri (baarmoederhals)
Fornix vaginae
Tba uterina
Ovarium
2 holtes bij inwendig vrouwelijk genitaal (peritoneum)
Excavatio vesicouterina
Excavatio rectouterina / cavum Douglasi (= diepste punt buikholte, bij rechtop zitten kan je deze ruimte bereiken via fornix posterior bij bijv pus in buikholte)
Ligamenten inwendig vrouwelijk genitaal (9)
Lig latum uteri - dubbelblad eritoneum waarin oa vaten, zenuwen en ligamenten lopen
Lig ovaria - embryologische oorsprong
—> Lig ovarii proprium van ovaria naar oksel tuba
—> Lig teres uteri gaat door lieskanaal en trekt ovaria naar beneden
Lig suspensorium ovarii (bevat arteria/vene ovarica) -> niet zomaar doornemen!
Lig cervix
—> Lig rectouterina (ook wel lig sacro-uterina, naar achter)
—> Lig pubocervicale (naar voren)
—> Lig transversum cervicis (ook wel lig cardinale, naar de zijkant)
Vascularisatie ovaria
Arteria/vene ovarica, liggen in et verlengde van lig suspensorium ovarii
Worden hoog aangelegd, bindweefselstreng trekt alles naar beneden inclusief bloedvaten richting het kleine bekken. Arterien takken af van aorta, rechter vene op vena cava inferior, linker op vena renalis.
Vascularisatie uterus
Arteria uterina (aftakking van arteria iliaca interna)
Heeft een nauwe relatie met ureter, de ureter loopt altijd onderlangs (water under the bridge)
Vascularisatie vagina
Arteria vaginalis (aftakking van arteira iliaca interna)
Plexus sacralis
Aftakkingen innerveren spieren bekkenwand en -bodem
Relevante aftakking: nervus pudendus —> innerveert perineum (alles onder levator ani)
Autonome innervatie uro-genitaal door plexus …
Plexus hypogastricus inferior
Innervatie bekkenorganen
Bevat autonome vezels (zowel sympathisch als parasympathisch) en viscero-afferente vezels (beschadiging kan o.a. leiden tot seksuele dysfunctie, blaas/mictiestoornissen, defecatiestoornis)
Pre-conceptie: … wordt aangeraden
Foliumzuur
Als je denkt aan zwanger worden (4 weken voor zwangerschap), 10 weken na zwanger worden
Sluiten neurale buis
Zwanger (willen worden)?
Naast standaard anamnese o.a. ook: (4)
Cyclus
Eerste dag laatste menstruatie (ELM)
Gebruikte anticonceptie
Eerdere zwangerschappen (en beloop)
Gravida
Para
Mater
=
Gravida: aantal zwangerschappen
Para: hoeveel bevallingen
Mater: hoeveel kinderen
Toxoplasmose kan je krijgen door: (4)
Is een parasiet.
Kattenpoep, rauw vlees, ongewassen groenten, rauwmelkse kaas
Wat doe je elke zwangerschapscontrole? (6)
Klachten
Uitwendig onderzoek
- Fundushoogte
- Handgrepen van Leopold
Cortonen
Bloeddruk
Advies en voorlichting
Vragen beantwoorden
Lab onderzoek gedurende zwangerschap
10-14 weken
- Hb, MCV
— Laag MCV: thalassemie, ijzergebreksanemie
— Hoog MCV: foliumzuurdeficientie, Vit B12 deficientie
- NIPT + NB (nevenbevindingen)
- Bloedgroep, Rh D, Rh c, IEA
- Hepatitis B, lues, HIV, rubella
27 weken
- Op indicatie bij RD negatieve zwangeren
— Foetale RhD-typering
- Zo nodig anti-D in week 30 en post-partum
Volkomen stuitligging
Onvolkomen stuitligging
Halfvolkomen stuitligging
Volkomen = voetjes beneden
Onvolkomen = voetjes boven
Halfvolkomen = 1 voetje beneden, 1 voetje boven
Wat kan je doen bij verdenking op stuitligging?
Met echo bevestigen
Versie bespreken (bimanueel proberen te draaien)
Slagingskans: 45% nullipara, 74% multipara
Momenten voor zwangere om contact op te nemen (6)
Ongerust
Bloedverlies
Hoofdpijn, sterretjes zien etc
Laag levensgevoel
Weeen <37 weken
Vruchtwaterverlies
De bevalling begint
Wanneer ga je bellen? (3)
Ween: start-frequentie-duur-intensiteit
Gebroken vliezen: voorliggend deel-tijdstip-helder-leven
Bloedverlies: hoeveel (>2 kraamverbanden abnormaal)
Gebroken vliezen beleid (6)
Afwachten (op contracties)
Temperatuurcontrole
Controle op leven voelen
Kleur vruchtwater
(>24 uur) CTG controle
Maximaal 72 uur afwachten
Hoe lang mag de uitdrijving duren voor een nullipara/primiravida?
1-1,5 uur
Geboorte placenta, controle van: (7)
Placenta (compleet?)
Navelstreng (aantal vaten = 3 (2 arterien, 1 vene))
Vliezen (compleet?)
Controle perineum & vaginawanden
Zo nodig hechten
Altijd rectaal toucher!
Nakijken neonaat
Geboorte placenta:
Signalen loslaten placenta (3)
Actief nageboorte tijdperk: 5/10 IE oxytocine
Signalen loslaten placenta:
Bloedverlies
Stijgen fundushoogte
Naar rechts afwijken van uterus
Handgreep van Kustner
Gesteunde buikpers
Controlles cord traction
Perineum ruptuur graad 1
Ruptuur huid
Perineum ruptuur graad 2
Ruptuur huid en perineum met intacte sfincter
Perineum ruptuur graad 3
Ruptuur perineum en anale sfincter
3A ruptuur = 50% EAS
3B ruptuur = >50% EAS
3C zowel ruptuur IAS als EAS
Perineum ruptuur graad 4
Totaalruptuur: ruptuur perineum, anale sfincter en anale mucosa
Bloedverlies in eerste trimester, DD
(5)
Geen pathologie bij intacte zwangerschap
Niet intacte graviditeit
- Lege vruchtzak
- Niet vitale zwangerschap
-Dreigende miskraam
- Miskraam in gang
Extra-uteriene graviditeit
Mola hydatidosa
- Woekering trofobstcellen
- Kan choriocarcinoom zijn/worden
Cervixpathologie
Behandeling niet intacte graviditeit (3)
Counseling!
Afwachten spontane miskraam
- Na 4 weken 75-90% complete miskraam
Medicamenteus
- Misoprostol (Cytotec) + Mifegyne
- 85% slagingskans
- Bijwerkingen: misselijkheid, diarree, hevige pijn/bloedverlies, kans op curettage bij persisterende rest
Curettage
- 98% slagingskans
- Complicaties, narcose, rest, syndroom van asherman (verklevingen)
Let op: bij fertiele rouwen met buikpijn en/of vaginaal bloedverlies -> ??
Zwangerschapstest
Complicatie EUG
Tuba ruptuur met hevig bloedverlies
Heterotope graviditeit =
Geen cavitaire graviditeit (= extra uterine graviditeit)
Aanvulling door Kylene in de app:
Heterotope zwangerschap is niet primair een zwangerschap buiten de baarmoeder maar dubbelop: een zwangerschap intra-uterien en een extra-uterien
ZOL =
zwangerschap op onbekende locatie, hoeft niet meteen een EUG te zijn (EUG = in de tuba)
Diagnostiek EUG (3)
Hemodynamisch stabiel
Zwangerschaps test positief -> serum hCG spiegel
Transvaginale echoscopie
- Geen IUG
- Ectopic mass
- Vrij vocht
Vervolgen indien geen acute situatie, klachten toelaten, patient goed te instrueren, ziekenhuis goed bereibaar
Therapie EUG (2)
Chirurgisch laparosopie
- Tubectomie
- Tubotomie (HCG vervolgen)
Medicamenteus: methotrexaat
Invloed op vruchtbaarheid bij verwijderen tuba = vrijwel geen invloed
Vaginaal bloedverlies bij tweede/derde trimester DD (3)
Placenta
- Placenta praevia
- Abruptio
- Vasa praevia
Tekenen (partus prematurus?)
Cervixafwijkingen
- Contactbloeding
- Cervixpoliep
- Cervixmaligniteit
Placenta abruptio =
Symptomen?
Behandeling?
Loslating van placenta
Moeder & kind at risk
Vaginaal bloedverlies hoeft niet
Plankharde buik/hypertonie uterus, shock
Spoed sectio
Prevalentie partus prematurus
5-10%
Partus prematurus =
Partus <37 weken
Behandeling partus prematurus
Weeenremming 24-34 weken (Tocolyse), je geeft ook corticosteroiden voor het kind voor de longrijping
Risicofactoren partus prematurus (4)
UWI
Meerlingzwangerschap
Roken
Elke infectie
Zwangerschap duur 40 weken, week 0 =
Week 2 =
Week 0 = eerste dag van laatste menstruatie
Week 2 = ovulatie
Overwegingen medicatie bij zwangerschap (7)
Ernst van het ziektebeeld (noodzaak behandeling)
Ervaring met het geneesmiddel
Alternatieven
Termijn van de zwangerschap
Systemische belasting
Transfer over de placenta
Kinetiek tijdens zwangerschap
Relatieve kind dosis (RID) =
Hoeveel procent van de dosis die de moeder gebruikt bij het kind terechtkomt
Aanvaardbaar <10%, voorzichtig 10-25%, niet aanvaardbaar >25%