Thema 2 Gewrichtsaandoeningen Flashcards
Reumatoïde artritis kenmerken (3)
Symmetrische polyartritis
Kleine hand- en voetgewrichten
Ochtendstijfheid >30 minuten
Diagnostiek reumatoïde artritis:
- RA is … diagnose
- …% reumafactor en/of antiCCP positief
- Vaak verhoogd …/… in lab
- Diagnostiek t.a.v. …
- RA is klinische diagnose
- 70% reumafactor en/of antiCCP positief
- Vaak verhoogd BSE/CRP
- Diagnostiek tav differentiaaldiagnose
Voorbeelden extra-articulaire manifestaties bij RA: (6)
Sjogren (oa droge ogen)
Raynaud
Amyloidose
Lymfadenopathie
Carpaal tunnel syndroom
Noduli aan strekzijde van gewrichten
Epidemiologie RA:
- Prevalentie …%
- Man : vrouw = … : …
- Piekincidentie = … jaar
- 1%
- 1 : 3
- 40-50 jaar
Bacteriële artritis symptomen (5)
Acuut
- Zwelling, hydrops, rood
- Koorts
- Huiddefect
Verwekkers bacteriële artritis (4)
s aureus, streptokok, genococ, gram-negatieven
Risicofactoren bacteriële artritis (8)
Leeftijd >80jr
DM
RA
Recente operatie gewricht
Heup/knie prothese
Huidinfectie
Prothesehuidinfectie
Immuunsuppressie
Behandeling bacteriële artritis
Antibiotica
Drainage gewricht (puncties, artroscopsch)
Noem 3 spondylarthropathieen
Artritis psoriatica
Ankylosing spondlitis
Reactieve artritis
Wat zijn spondylarthropathieen?
Inflammatoire aandoeningen met overlappende manifestaties en genetische markers (HLA-B27)
Bechterew is ook wel … genoemd
Ankylosing spondylitis
Ankylosing spondylitis / Bechterew = inflammatoire rugpijn
- Ontstaat meestal ruim voor … jaar
- Geleidelijk begin: over …
- Chronisch aanwezig: langer dan …
- Langdurige ochtendstijfheid >…, rug
- Symmetrisch verminderde beweeglijkheid …
- 25% ook ontsteking …
- Vaak ook enthesititis, voornamelijk van …
- Vaak ook …
- Radiologisch: …
- Ook vaak …
Ontstaat meestal ruim voor 30e jaar
Geleidelijk begin: over maanden
Chronisch aanwezig: langer dan 3 maanden
Langdurige ochtendstijfheid >1 uur, rug
Symmetrisch verminderde beweeglijkheid rug
25% ook ontsteking gewrichten, vooral knie, heup
Vaak ook enthesititis, voornamelijk van achillespees
Vaak ook uveitis
Bamboo spine
Osteoporose/wervelfracturen
Behandeling ankylosing spondylitis
Uitleg/informatie
Oefentherapie
NSAID
Bij onvoldoende effect NSAID: biological
Epidemiologie ankylosing spondylitis
- Prevalentie …% van de bevolking, vrouw:man = …
- … component (itt veel andere reumatische ziekten)
Prevalentie 0.2% van de bevolking, vrouw:man = 1:3
Genetische component (itt veel andere reumatische ziekten)
Artritis psoriatica =
(Chronische) inflammatoire artritis, geassocieerd met de huidziekte psoriasis
Kliniek artritis psoriatica bestaat uit 5 patronen:
Distale artritis -> DIP betrokkenheid (niet zo bij RA)
Asymmetrisch oligo-art
Symmetrisch poly-art -> RA-like (wel vaak DIP)
Spondylitis/sacroiliitis -> Bechterew-like
Mutilans
Kenmerken artritis psoriatica (2)
dactylitis (gezwollen vingers/tenen)
enthesitis (aanhechtingspijn)
Epidemiologie artritis psoriatica
in >…% van de patienten met psoriasis
…/1000 prevalentie, man:vrouw = …
in >20% van de patienten met psoriasis
1/1000 prevalentie, M=V
Reactieve artrtitis =
En wat is artritis plus?
immuunreactie na infectie
- na urogenitale infectie (niet UWI)
- na enterale infectie
- Artritis plus (& urethritis, conjuctivitis, balanitis, keratoderma)
Reactieve artritis ‘sec’ / klassiek = na … of … infectie, associatie …
Niet klassieke reactieve artritis = na … of …
Hybride: …
Reactieve artritis ‘sec’ / klassiek = na urogenitale of enterale infectie, associatie HLA-B27
Niet klassieke reactieve artritis = na streptokokinfectie, virale artritis
Hybride: Lyme
Kenmerken reactieve artritis (3)
2-3 wkn na infectie
Meestal self-limiting (<6 maanden)
Meestal oligo-articulair
Behandeling reactieve artritis
NSAID, evt injectie
Bij chlamydia of actieve infectie AB
Bij chronisch: DMARD (diseae modifying antireumathic drugs)
Kenmerken IBD geassocieerde artritis
Bij …% bij CU of crohn
artritis volgt …
… volgt … activiteit niet
Andere …
Bij 5-20% bij CU of crohn
artritis volgt colitis in actiiteit
Spondylitis volgt Colitis activiteit niet
Andere extra-intestinale manifestaties
Wat is kristalarthropathie?
neerslaan van kristallen in gewricht wat ontsteking veroorzaakt
3 voorbeelden kristalarthropathie
Jicht (uraat)
Pseudojicht (calciumpyrofosfaat)
Overig (cholesterol, …)
Jicht man/vrouw verhouding =
Mannen > vrouwen
Oorzaak jicht = te veel urinezuur
Verhoogde aanvoer (7)
Verminderde afvoer (2)
Verhoogde aanvoer:
Aangeboren
Overgewicht
Alcohol
Afbraak purines
Dieet
Psoriasis
Maligniteiten
Verminderde afvoer:
nierfunctiestoornis
Medicijnen: diuretica, ciclosporine
Pseudojicht (CPPD) =
Artritis door neerslaan calciumpyrofosfaat kristallen
Behandeling acute aanvallen jicht/pseudojicht (3)
koelen
Nsaid
Colchicine
Preventie aanvallen jicht/pseudojicht (3)
dieetmaatregelen
Gewichtsreductie
Urinezuurverlagende therapie (bij >3 aanavllen/jaar, tophi of erosieve afwijkingen)
Reuma =
alle aandoeningen aan het bewegingsapparaat die niet veroorzaakt zijn door trauma
3 grote groepen reuma-vormen
Inflammatoire aandoeningen / ontstekingreuma
Artrose / degeneratieve aandoeningen
Non-inflammatoire aandoeningen / weke delen reuma
Reuma-vorm: inflammatoire aandoeningen / ontstekingreuma is weer onderverdeeld in 5 groepen:
Reumatoide artritis
Spondylarthropathieen
Bindweefselziekten/vasculitiden
Kristalarthropathieen
Infecties
Reuma-vorm: non-inlammatoire aandoeningen / weke delen reuma is weer onderverdeeld in 5 ziektebeelden, namelijk:
Fibromyalgie
Tendinitis
Bursitis (vb door veel op je elleboog te leunen, wanneer ikv RA dan is het natuurlijk inflammatoir)
Epicondylitis
Carpaal tunnel syndroom
Artritis =
Kenmerken? (4)
Gewrichtsontsteking - hypertrofie gewrichtskapsel, gaat meer vocht produceren, ontstekingsreactie
- Zwelling
- Pijn
- Warmte
- Functiebeperking
- (Roodheid) -> alleen bij hele heftige gewrichtsontsteking
Anamnese gewrichtsklachten (8)
Ontstaanwijze: acuut?
Duur
Lokalisatie
Zwelling
Aanleiding
Rustpijn/nachtelijke pijn
Ochtendstijfheid
Beïnvloedende factoren (vb luchtvochtigheid/temperatuur bij artrose/non-inflammatoire aandoeningen)
Gewrichtsonderzoek bij lichamelijk onderzoek, je kijkt naar: (3)
Inspectie: kleur, zwelling, standsverandering
Palpatie: warmte, zwelling (+consistentie)
Beweging: actief en passief
Wat voor aanvullend onderzoek kan je globaal doen bij gewrichtsklachten? (4)
Gewrichtspunctie: aspect vocht, kristallen, cellen, kweek
Pathologie
Lab
Beeldvorming
Patroonherkenning gewrichtsklachten obv acuut vs chronisch, voorbeeld voor beide?
Acuut: plots begin bacteriele artritis, aanvallen bv jicht
Chronisch: >6 weken, bv reumatoide artritis
Monoartritis
1 gewricht
Oligo-artritis
1-4 gewrichten
Polyartritis
≥5 gewrichten
MCP, PIPS aangedaan (DIPS niet). Meest waarschijnlijke diagnose?
Reumatoïde artritis