Thema 1 Gevolgen van chronisch ziek zijn Flashcards
Wanneer noem je een ziekte een chronische ziekte?
Als een ziekte >3 maanden duurt noem je het een chronische ziekte, zonder uitzicht op volledige genezing. Of 3x per jaar last van.
Incidentie
nieuwe gevallen in een populatie gedurende een periode
Prevalentie
bestaande gevallen in een populatie gedurende een periode
Multimorbiditeit
meerdere chronische ziekten treden tegelijk op
Causale multimorbiditeit
ziekten met zelfde risicofactor (COPD en hartinfarct bij roken)
Complicerende multimorbiditeit
ziekte is complicatie van bestaande ziekte (neuropathie bij DM)
Cluster multimorbiditeit
combinatie komt statistisch vaker samen voor zonder goede verklaring (artrose en COPD)
Welke vormen van multimorbiditeit bestaan er? (4)
Causale multimorbiditeit
Complicerende multimorbiditeit
Cluster multimorbiditeit
Toevallige combinatie in een individu
Waar kan je kwaliteit van leven mee meten?
met gevalideerde vragenlijsten (SF36, EuroQoL5D, Nottingham Health Profile, Sickness Impact Profile etc).
Zijn soms algemeen, soms gericht op bepaalde ziekte, soms gericht op bepaald aspect, soms doelgroep.
Wat zijn QALY’S?
kwaliteit van leven = Quality Adjusted Life Year
Hoe bereken je QALY’S?
Verwachte (of gewonnen) levensjaren vermenigvuldigd met kwaliteit van leven gedurende die jaren
Kwaliteit van leven uitgedrukt tussen 0 en 1, 0 = geen kwaliteit van leven (dood), 1 = perfecte kwaliteit van leven
Patient leeft 8 jaar, kwaliteit van leven 0,5
Hoeveel QALY’S?
4 QALY’S
Er is een landelijke afspraak hoeveel een behandeling mag kosten per gewonnen QALY, afhankelijk van … van de aandoening (licht/matig/ernstig).
Ziektelast
Wat zijn DALY’S?
ziektelast = Disability Adjusted Life Year
Hoe bereken je DALY’S?
Ziektejaren plus verloren levensjaren gecorrigeerd voor kwaliteit, maat voor persoonlijke en maatschappelijke ziektelast
= Years of Life Lost + Years Lived with Disability/Disease
YLL: aantal verloren jaren door een ziekte ivm gezonde personen
YLD: aantal geleefde jaren met klachten of ziekte x ‘ disability factor’
0 = perfect leven, 1 = dood
Patient heeft sinds 5 jaar polyfibrolitis (disability factor 0.2), sterft op 50e jaar aan complicatie, gezonde levensverwachting zou 80 jaar zijn. Hoeveel DALY’S?
YLD = 5 x 0.2 = 1
YLL = 80-50 = 30
DALY = 31 jaar
QALY’s en DALY’s vullen elkaar aan
QALY’s gaan over …
DALY’s gaan over …
QALY’s gaan over geleefde of gewonnen jaren, gecorigeerd voor kwaliteit
DALY’s gaan over verloren jaren en/of jaren met ziekte/klachten, gecorrigereerd voor kwaliteit
Wat zijn determinanten?
factoren die (chronische) ziekte veroorzaken of het beloop beïnvloeden
Verschil preventie, curatie, palliatie
Preventie: voorkomen van schade, leefstijl
Curatie: behandeling van ziekte
Palliatie: verminderen van klachten, kwaliteit van leven (zonder streven naar genezing)
Standaard zorg = complliante patient = …
Zorg op maat = compliante behandeling = …
Standaard zorg = complliante patient, patient aangepast aan behandeling, weinig kans op succes
Zorg op maat = compliante behandeling behandeling aangepast aan patient, grotere kans op succes
Samen beslissen heeft kort gezegd 4 stappen:
- Keuze
- Opties uitleggen
- Voorkeuren bespreken
- Besluit maken
Wat houdt advanced care planning in? (3)
Tijdig praten
Over gewenste doelen van zorg in laatste levensjaren
En wat dat betekent voor (grenzen aan) medisch handelen
Je leeft nog 3 jaar met 70% kwaliteit van leven. Hoeveel QALY’S?
2.1 QALY’S
Patient heeft 2.1 QALY’S. Interventie: je leeft niet langer maar krijgt wel een betere kwaliteit van leven (90%), gedurende 3 jaar. Wat is de winst?
0,6 QALY’S (van 2.1 naar 2.7)
Patient heeft 2.1 QALY’S. Interventie: je leeft 2 jaar langer (5 jaar ipv 3), maar de kwaliteit van leven blijft hetzelfde (70%). Wat is de winst?
1.4 QALY’S (van 2.1 naar 3.5)
0e / 1e / 2e / 3e lijn zorg =
0e lijn: zelfhulp en mantelzorg
1e lijn: rechtstreeks toegankelijke zorg (vb huisarts, kinesithrapeut, apotheker)
2e lijn: niet-rechtstreeks toegankelijke zorg (vb specialistische zorg, centra geestelijke gezondheidszorg)
3e lijn: niet-rechtstreeks toegankelijke zorg (vb gespecialiseerde intramurale zorg, zeldzame aandoeningen)
Noem drie belangen van patientenparticipatie
Effectieve besluitvorming
Democratische besluitvorming
Patientgerichtheid onderdeel van kwaliteit van zorg
Wat is ziekgerichte palliatie?
Gericht op levensverlenging en kwaliteit van leven
Wat is symptoomgerichte palliatie?
Gericht op kwaliteit van leven
Wat is palliatie in de stervensfase?
Laatste 2 weken van het leven, gericht op kwaliteit van sterven