Thema 2

Question 1

Structureel (conceptueel) model

Answer 1

waar een meetmodel de operationalisatie van een variabele illustreert, laat een structureel model zien hoe de onderzoeker verwacht dat de variabelen in een studie samenhangen

• een meetmodel bevat altijd maar 1 construct, waarvoor de operationalisatie uit 1 of meer onderdelen kan bestaan. Een structureel model bevat juist alleen de constructen met hun verwachte samenhang en de operationalisaties worden achterwege gelaten

Question 2

Design/Opzet van een studie

Answer 2

manier waarop data wordt verzameld

Question 3

Cross-sectioneel

Answer 3

als alle data per onderzoekseenheid in 2 sessie wordt verzameld

Question 4

Longitudinaal design

Answer 4

Er zijn per onderzoekseenheid meerdere meetmomenten

• hebben vanuit wetenschappelijk oogpunt meestal de voorkeur, omdat theorieën over processen die binnen personen plaatsvinden, het meest interessant zijn om te onderzoeken (moeilijker om te implementeren)

Question 5

3 voorbeelden cross-sectionele studie

Answer 5

1) onderzoek naar nieuw meetinstrument
2) preventie studie (hoeveel komt ziekte/aandoening in populatie voor)
3) onderzoek waarbij het vermoeden bestaat dat een populatie bestaat uit subpopulaties

Question 6

Attritie

Answer 6

Groot nadeel van longitudinale studies is dat er in de praktijk op elk meetmoment mensen kunnen uitvallen

• kan een niet te onderschatten bron van bias zijn

Question 7

Het type design van een studie wordt door nog een ander hoofdingrediënt bepaald

Answer 7

of er 1 of meer variabelen worden gemanipuleerd of niet

• bij een observationeel design worden 2 of meer variabelen gemeten, maar er is geen sprake van een manipulatie; de deelnemers worden dus niet beïnvloed
• een experimenteel design bevat 1 of meerdere manipulaties en deelnemers worden dus beïnvloed

Question 8

3 voorwaarden om een verband tussen 2 variabelen “causaal” te noemen

Answer 8

1) de variabele die de invloed uitoefent (causatie antecedent) moet eerder in de tijd gemeten of gemanipuleerd worden dan de andere variabele (causale consequent).
De invloed moet namelijk tijd hebben om plaats te vinden.
* causale consequent als laatste meten

2) de variabelen moeten samenhangen
* Statistische toets

3) verband kan niet verklaard worden door andere variabelen of externe invloeden
* Lastig. Confounders proberen in kaart te brengen. Bij experimenteel design is er een oplossing voor confounders, namelijk randomisatie

Question 9

Randomisatie

Answer 9

onderzoekseenheden in gelijkwaardige/equivalente groepen indelen
- voor deze groepen geldt, per definitie, dat alle confounders over die groepen (gemiddeld genomen) hetzelfde zijn. Hierdoor is invloed uitgeschakeld, zonder dat ze bekend zijn.

(indelen in equivalente groepen = oplossing confounders)

Question 10

Hoe meer mogelijke confounders, hoe groter de groepen moeten zijn om equivalent te zijn (minstens 100+ deelnemers)

Answer 10

Succesvolle randomisatie is een noodzakelijke voorwaarde om conclusies te kunnen trekken over causaliteit

Question 11

Groepen in een experiment = condities

Answer 11

deze condities komen tot uiting in de meetwaarden (categorieën) van een gemanipuleerde variabele

Question 12

Als twee equivalente groepen een andere behandeling krijgen, is er sprake van manipulatie.

Answer 12

Deze manipulatie is de operationalisatie van de variabele waarvan de onderzoeker de invloed wil onderzoeken

Question 13

Matching van condities

Answer 13

de poging om manipulaties zodanig te ontwikkelen dat deze equivalent zijn in alle aspecten behalve v.w.b. de te manipuleren variabele.

• matchen van deelnemers = groepen die op bepaalde factoren gelijk zijn
• voor zowel matching v. condities, als matching van deelnemers is het doel hetzelfde; invloed van confounders uitsluiten

Question 14

Controle conditie

Answer 14

de minder interessante conditie

Question 15

Experimentele conditie

Answer 15

hier gaat de interesse naar uit (voor effect manipulatie)

Question 16

Blindering

Answer 16

niet aan deelnemers vertellen n welke conditie ze zijn ingedeeld
- Dubbelblind = als de deelnemers niet weten in welke conditie ze zijn ingedeeld en bovendien niet beïnvloed kunnen worden door onderzoekers

Question 17

Proefleiders (wanneer interactie met deelnemers onvermijdelijk is)

Answer 17

mensen die de deelnemers begeleiden tijdens het experiment, maar zelf niet weten welke condities er allemaal bestaan of welke theoretische verwachtingen bestaan over de condities

Question 18

Quasi Experiment

Answer 18

een studie waarbij deelnemers ingedeeld worden in groepen op basis van gemeten variabelen (bv. geslacht, leeftijd, extraversie). Hierdoor is niet bekend welke variabelen nog meer verschillen tussen de groepen; er is namelijk geen randomisatie uitgevoerd om equivalente groepen te genereren (confounders kunnen we wel meten en proberen gelijk te verdelen over groepen)

Question 19

Onderzoeksvraag

Answer 19

is de vraag waarop onderzoekers antwoord willen geven (bijna altijd gaat het om de vraag naar het verband tussen 2 of meer variabelen)

Question 20

Hypothese

Answer 20

is een onderzoeksvraag die geformuleerd is als een stelling met een specifieke verwachting van de onderzoekers.
Deze verwachting is meestal gebaseerd op psychologische of onderwijswetenschappelijke theorieën of op basis van eerder verzamelde empirische evidentie

Question 21

Het is noodzakelijk om in elk onderzoek minimaal 1 onderzoeksvraag en/of hypothese te formuleren, ook al is deze impliciet aan het structurele (conceptuele) model.

Answer 21

Hypothesen zijn een handige samenvatting van de verwachtingen die vóór het onderzoek bestonden op basis van theorie en empirie

Question 22

De variabelen in onderzoeksvragen en hypothesen zijn meestal niet uitwisselbaar

Answer 22

Vaak beschrijven onderzoeksvragen en hypothesen een causale relatie tussen variabelen. Het causale antecedent en het causale consequent kunnen niet worden omgedraaid.

• het causale antecedent is b.v. moeilijk te operationaliseren als manipulatie, maar makkelijker als meting.
  Zelfs bij cross-sectioneel onderzoek hebben onderzoekers vaak ideeën over welke variabelen invloed hebben (oorzaak) op andere variabelen (gevolg)

Question 23

Voorspeller/Covariaat/Onafhankelijke variabele

Answer 23

veronderstelde causale antecedent

Question 24

Criterium/Uitkomstmaat/Afhankelijke variabele

Answer 24

veronderstelde causale consequent

Question 25

Een doelstelling is niet alleen wat een onderzoeker wil onderzoeken in een studie

Answer 25

maar ook wat het achterliggende doel is dat hiermee bereikt kan worden

Question 26

Hypothese (specifiek verwachting)

Answer 26

er wordt een uitspraak gedaan over hoe de realiteit in elkaar zit (een verwachting van de onderzoeker)

Question 27

Doelstelling

Answer 27

de uitspraak bevat geen verband tussen variabelen, maar betreft een achterliggend doel, dat bereikt kan worden dmv wetenschappelijk onderzoek

Question 28

De onderzoeksvraag of -vragen en/of hypothesen kunnen als structureel model worden weergegeven

Answer 28

de onderzoekers kiezen vervolgens een design om de verbanden tussen de onafhankelijke variabele(n) en de afhankelijke variabele te onderzoeken

-dan kiezen of ontwikkelen de onderzoekers operationalisaties voor die onafhankelijke en afhankelijke variabelen

-bij observationele studies zijn dit alleen meetinstrumenten en bij experimenten ook 1 of meer manipulatie(s).

• na de ontwikkeling van de onderzoekprotocollen en een aantal andere stappen (power analyses), kunnen de onderzoekers aan een ethische commissie toestemming vragen om de studie uit te mogen voeren.
• zodra deze is verkregen; kunnen de onderzoekers data gaan verzamelen

Question 29

Univariate analyse

Answer 29

worden uitgevoerd om de verzamelde data grondig in kaart te brengen, door de data te visualiseren en beschrijvingsmaten te berekenen

Question 30

Bivariate analyse

Answer 30

beschrijven een verband tussen 2 variabelen

Question 31

Multivariate analyse

Answer 31

analyses met meerdere onafhankelijke variabelen tegelijk

Question 32

Effect Size

Answer 32

de grootte van verschillen tussen groepen (of verbanden tussen variabelen)