Tajemnica zawodowa Flashcards
Ochrona danych pacjenta
- tajemnica zawodowa: informujemy o niej na pierwszym spotkaniu
- superwizje: nie ujawniamy danych osobowych, ale konsultujemy przypadki (można podać dane superwizora)
- interwizje: zespoły psychologów w gabinetach prywatnych służące wewnętrznej superwizji
- kontakt z lekarzem/psychiatrą itp. - wymagana jest zgoda pacjenta
Wyłączenie tajemnicy spotkania wynikające z Kodeksu Postępwania Krnego oraz Cywilnego
- gdy życie/zdrowie pacjenta jest zagrożone informujemy zaufaną osobę wpisaną w kontrakt
- dzieci i młodzież: ważne jest uzgodnienie w jaki sposób i co możemy przekazywać rodzicom; z rodzicami umawiamy się na osobne spotkania dotyczące dziecka
Wyłączenie tajemnicy spotkania: treści samobójcze
w przypadku samookaleczania, zamiarów samobójczych, zagrożenia życia/zdrowia
Wyłączenie tajemnicy spotkania: środki psychoaktywne
- nie ma wymogu zgłaszania korzystania ze środków psychoaktywnych
- jeśli pacjent nie chce tego zmienić: możliwe że jest to egosyntoniczne, w zwiazku z czym nasza pomoc może być bezsensowna
- możemy zaproponować pracę w terapii grupowej, wymagane może być leczenie medyczne, pobyt w ośrodku
Wyłączenie tajemnicy spotkania: krzywdzenie seksualne
- dziecko: obowiązek zgłoszenia przez psychologa i inną osobę współpracującą z dzieckiem; zakaz wpuszczania dziecka do miejsca gdzie jest krzywdzone; można umieścić dziecko w placówce (to zrobimy od razu, areszt sprawcy zajmuje dłużej)
- dorosły: odpowiedzialność zgłoszenia spoczywa na ofierze ALE możemy zawrzeć kontrakt, że jeśli ofiara nie zgłosi tego w jakimś czasie to zgłaszamy za nią
Wyłączenie tajemnicy spotkania: przemoc i przestępstwa
- gdy klient informuje, że sam dokonał przestępstwa powinniśmy zwrócić uwagę jakie to przestępstwo, wiek, na jaki etapie kontaktu nas o tym informuje (jaka jest intencja informowania)
- Reagujemy podobnie jak w przypadku środków psychoaktywnych
- często podejmujemy jakieś działanie już gdy np. osoba mówi nam, że planuje dokonać przestępstwa.
- gdy dorosły popełnia przestępstwo – jest obowiązek zgłaszania
Wyłączenie tajemnicy spotkania: obszar seksualny
- nie można pomijać tych tematów z dziećmi - rozwianie lęków, normalizacja, czynnik leczący
- należy uzgodnić z pacjentem, czy chce o tym rozmawiać
- kwestia zabaw seksualnych dzieci
Wyłączenie tajemnicy spotkania: powody
- gdy przemawia za tym dobro wyższe
- gdy pacjent/opiekun wyraził zgodę na ujawnienie informacji
- gdy w uzasadnionych okolicznościach i za zgodą pacjenta psycholog może wymienić informacje z innymi specjalistami dla dobra pacjenta
- w sytuacji skierowania pacjenta do innego specjalisty oraz dla potrzeb superwizji
- gdy informacji żądają określone organy
Tajemnica wg. Kodeksu postępowania karnego (art. 180)
- sąd, prokuratura mogą zwolnić psychologa z obowiązku dotrzymania tajemnicy zawodowej
- psycholog ma prawo odmówić zeznań, chyba, że sąd zwolni go z zachowania tajemnicy
- uzasadnienie: gdy zeznanie psychologa objęte tajemnicą może przyczynić się do dokonania prawdziwych ustaleń faktycznych i podjęcia właściwego rozstrzygnięcia
Tajemnica wg. Kodeksu postępwania cywilnego
- Art. 261§ 2 KPC: psycholog może odmówić odpowiedzi na pytanie jeśli może to złamać tajemnicę
- Art. 51 ust. 1 Ustawy o Zdrowiu Psychicznym: zachowanie tajemnicy okoliczności przyznania się osoby z zaburzeniami psychicznymi do popełnienia czynu zabronionego
Zagadnienia etyczne związane ze sferą seksualną
- osoba poniżej 15 r.ż. nie może wyrazić zgody na odbycie stosunku
- usunięcie ciąży:
<13 lat: decyzję podejmuje sąd
13-18: małoletnia musi wyrazić swoją zgodę
Dziecko wykorzystane
- Art. 185a KPK: nie pogłębiać traumy (tylko jedno przesłuchanie)
- nie wykorzystać po raz kolejny
COCSA: wskazówki diagnostyczne
- rozmiary ciała: niekoniecznie mniejsze dziecko się przeciwstawi gdy oprawca jest sporo większy
- wiek: ponad 3 lata różnicy
- status: opiekun, lider, pozycja dominująca
- zdolności: poziom rozwoju intelektualnego
- przymus: grożenie, przekupstwo, szantaż, siła
Definicja wykorzystania seksualnego
- zachowania dorosłej osoby wobec dziecka w celu doznania seksualnej przyjemności
- zachowania z kontaktem fizycznym lub bez
Stereotypowy sprawca
- przeżył wykorzystanie seksualne
- zyskuje poczucie władzy i kontroli
- przeżywa lęk przed kontaktem seksualnym z dorosłym
Niepokojące zachowania dorosłego
- uporczywe przytulanie
- nadmierne zainteresowanie sferą seksualną dziecka
- inicjowanie spotkań sam na sam z dzieckiem
- propozycje wyjazdów z nocowaniem poza domem
- kupowanie drogich prezentów
Sygnały ostrzegawcze w zachowaniu dzieci
- nagłe odsuwanie się, unikanie kontaktu fizycznego
- sen, jedzenie, dolegliwości
- obawa przed pewnymi ludźmi/miejscami
- nagła zmiana zachowania w kontakcie z określonymi ludźmi
- infantylizacja zachowania
- seksualna aktywność w stosunku do zabawek lub innych dzieci
- używanie nowych określeń na intymne częsci ciała
- odmowa ujawnienia sekretu, które dziecko ma z dorosłą osobą
- opowiadanie o nowym, starszym przyjacielu
- nagły przypływ gotówki, nowe przedmioty niewiadomego pochodzenia
- samookaleczenia
Objawy PTSD u dzieci, które doświadczyły krzywdzenia seksualnego
- uporczywe doświadczanie traumy poprzez intruzyjne wspomnienia/sny, zabawy zawierające aspekty traumy
- zmniejszona reaktywność i zainteresowanie otoczeniem, mniej ulubionych aktywności, emocjonalne odcięcie w kontaktach z bliskimi
- objawy pobudzenia związane z sytuacją traumatyczną, pogotowie emocjonalne: nagłe reakcje przestrachu
- utrata osiągnięć rozwojowych, poczucie winy, lęk separacyjny
Syndrom przystosowania: Summit
- tajemnica staje się wtórnie źródłem lęku, dzieci zachowują tajemnicę
- podporządkowanie autorytetowi dorosłych, lęk przed przewagą fizyczną, ytratą miłości
- idealizacja sprawcy, przypisywanie sobie autorstwa zdarzeniom
- pomoeszanie wartości: utrzymanie kłamstwa staje się najwyższą wartością
- daremne próby szukania pomocy
- koszty ujawnienia krzywdy
Prymat rodziców w wychowaniu dziecka: Art. 48 Konstytucji RP
- rodzice mają prawo do wychowania dzieci zgodnie z własnymi przekonaniami
- ograniczenie praw rodzicielskich może nastapić tylko w określonych przypadkach
Ustawa 29/07/2005 o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie, obowiązek zawiadomienia: Art. 12
- osoby, które w związku z wykonywaniem swoich obowiązków podejrzewają o popełnieniu przemocy (ściganej z urzędu) w rodzinie, muszą powiadomić policję/prokuratora
- osoby będące świadkami przemocy również powinny zawiadomić służby
Ustawa Kamilka 15/02/2024
Nowelizacja Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego w odpowiedzi na tragiczną śmierć Kamilka z Częstochowy
Kluczowe zmiany Ustawy Kamilka
- obowiązek wprowadzenia standardów ochrony małoletnich
- standardy podkreślają zasady bezpiecznych relacji z dziećmi oraz procedury interwencji w przypadkach podejrzenia przemocy
- każda placówka dopasowuje standardy do swojej specyfiki
Według Ustawy Kamilka, standardy ochrony małoletnich powinny bazować na:
- zasadach określających bezpieczne relacje z dzieckiem z wyszczególnieniem zachowań niedozwolonych;
- procedurach podejmowania interwencji w przypadku podejrzenia krzywdzenia dziecka
- procedurach oraz wyznaczeniu osoby odpowiedzialnej za złożenien zawiadomienia o podejrzeniu przestępstwa wobec dziecka
Zmiany w wysłuchiwaniu dzieci
- dzieci są z zasady wysłuchiwane raz w toku postępowania
- przesłuchania mają być prowadzone w sposób minimalizujący stres
- dziecko ma przed sądem swojego reprezentanta
- placówki mają przestrzegać zasad bezpiecznej rekrutacji
Serious Case Review
obowiązkowe analizy najpoważniejszych przypadków przemocy wobec dzieci w celu zapobiegania podobnym tragediom w przyszłości
Procedura niebieskiej karty
- powołanie wieloosobowego zespołu interdyscyplinarnego
- odkrycie, że dobro dziecka może być zagrożone
- sprawa trafia do sądu –> postanowienie o ograniczeniu władzy rodzicielskiej, np. nadanie kuratora
- cząstkowe ograniczenie praw
- zabranie dziecka