Taak 5 IPT en Evidence-based Flashcards
Wat is IPT?
kortdurende psychotherapie die door Klerman en Weissman specifiek ontworpen is voor de behandeling van depressie.
Ook effectief bij meer bipolaire stoornis, post-partumdepressies, dysthyme stoornis, boulimia nervosa en eetbuistoornis.
Hoe is IPT ontstaan?
De naamgeving van IPT is ontleend aan het werk van Sullivan. Sullivan benadrukte dat psychiatrische symptomen hun betekenis krijgen in de interactie met belangrijke anderen.
Een andere belangrijke bron voor IPT is de attachmenttheorie van Bowlby. Centraal staat in deze theorie dat het hebben van affectieve banden een intrinsieke behoefte is die niet te herleiden is tot een andere drift. De hechtingstheorie stelt dat mensen die in hun vroege jeugd geconfronteerd zijn met een ingrijpend verlies (meestal van de moeder) een verhoogde kwetsbaarheid hebben voor depressieve klachten en angstklachten bij latere verlieservaringen.
Brown beschrijft de relatie tussen life events en depressie. Verschillende ingrijpende gebeurtenissen kunnen een depressie uitlokken. Deze relatie is echter niet rechtstreeks, maar ligt gecompliceerder.
Hammen maakt onderscheid tussen life events die door toeval ontstaan (overlijden en ramp) en specifieke life events. Bij specifieke life events speelt de persoon zelf een rol, zoals echtscheiding en verlies van werk.
Effectiviteit van IPT
Combinatie IPT en medicatie is effectiever dan beide afzonderlijk van elkaar.
Los van elkaar even effectief (gebleken bij vrouwelijke depressieve patiënten)
IPT even effectief als CGT
Effect medicatie komt sneller tot stand
Hoe ziet de opbouw van de behandeling eruit?
Bij IPT wordt aangenomen dat het hebben van affectieve banden een noodzakelijke voorwaarden is voor gezond psychisch functioneren. In IPT wordt de motor tot verandering gevormd door het optimaliseren van het interpersoonlijk functioneren.
Men kan 3 niveaus van interventie onderscheiden bij de behandeling van depressie:
- Het symptoomniveau;
- Het niveau van coping mechanismen;
- Het niveau van persoonlijkheidspathologie;
–> IPT richt zich op de eerste 2 niveaus. Verandering van de persoonlijkheid wordt niet nagestreefd.
12-16 sessies(kortdurend)
3 fase; diagnostiek en uitleg, behandeling en afsluiten van de behandeling
4 behandelfocussen
rouw
interpersoonlijk conflict
rolverandering
interpersoonlijk tekort
Hoe start iedere sessie?
Elke sessie start met de standaardzin: ‘Hoe is het deze week met u gegaan?’
Focus Rouw uitleg
Bij de focus ‘rouw’ is er een directe relatie tussen het ontstaan van de depressie en het overlijden van een belangrijke ander (of verliezen aan dementie of handicap). Doel van de behandeling is vermindering van depressieve symptomatologie door het rouwproces weer op gang te helpen (sessies 4 t/m 7) en het op termijn vinden van een zinrijke vervanging voor de verloren relatie (sessies 8 t/m 11).
Wat is contentaffect en procesaffect
De therapeut gaat van relatief veilige zaken naar meer belaste emotionele ervaringen. Het helpt als aan de patiënt wordt geleerd dat het veel uitmaakt hoe men met emoties omgaat. Hiermee wordt laten zien dat men kan wisselen tussen contentaffect (de inhoud van het verhaal: ‘wat deed u toen en daar’) en procesaffect (hoe is het voor u nu u het hier vertelt?) en hoe dit helpt om te leren dat het veel uitmaakt hoe me met emoties en emotionele gebeurtenissen omgaat.
Focus interpersoonlijk conflict
Het eerste doel bij deze focus is het conflict te identificeren en te actualiseren. In het conflict moet één duidelijk identificeerbare ander zijn en het moet liefst ook een duidelijk onderwerp hebben.
De therapeut zal met de patiënt proberen, na identificatie van het conflict en nadat is nagegaan wat de wensen van een patiënt zijn, het conflict weer in de onderhandelingsfase te brengen.
Samen met de patiënt worden verschillende opties besproken waarop, in die concrete situatie, verschillend gereageerd kan worden. De optie die optimaal lijkt, kan dan worden geoefend in een rollenspel. De patiënt moet het gevoel krijgen over meerdere mogelijkheden te beschikken.
communicatieanalyse
De communicatieanalyse is een belangrijke techniek en zeer effectief bij depressieve patiënten die vaak in algemeenheden spreken. De therapeut gaat na of de communicatie adequaat en voor de partner begrijpelijk is. Hierbij let hij op disfunctionele communicatiepatronen als:
- Gedachtelezen (‘ik hoef niet te zeggen wat ik vind, want dat weet mijn vrouw wel van mij’);
- Zegels sparen (alle grieven opsparen en ze dan in één keer spuien als het boekje vol is);
- Zwijgen;
- Vaag blijven;
- Over de band spelen (door bijv. wel tegen een collega te klagen, maar niets tegen de baas te zeggen).
Focus 3 rolverdeling
Bij deze focus is er een belangrijke verandering geweest in het leven van de patiënt voorafgaand aan de depressie meestal overgang tussen verschillende levensfasen (uit huis gaan, geboorte, pensionering), maar soms ook veranderingen als echtscheiding, verhuizing, verandering in of van werk, krijgen van ernstige ziekte of handicap.
wat is verloren gegaan en wat voor een affect roept het verlies op.
afscheid nemen is vaak overgeslagen, rouwproces moet op gang komen over hetgeen wat verloren is.
Als een zinvolle vervanging is gevonden, wordt gekeken wat nodig is aan vaardigheden, maatregelen etc. om de eerste stappen te kunnen zetten.
Focus 4 Interpersoonlijk tekort
Interpersoonlijk tekort wanneer de patiënt moeite heeft met het aangaan of onderhouden van betekenisvolle relaties of wanneer iemand met een redelijk sociaal netwerk hier onvoldoende van profiteert. De behandeling is gericht op het vergroten of kwalitatief verbeteren van het sociaal netwerk. Vaak wordt deze focus gekozen als men niet kan uitkomen met een van de andere 3 focussen.
Mensen met deze focus reageren minder goed op IPT bij patiënten die niet of nauwelijks beschikken over sociaal netwerk heeft IPT een minder grote kans van slagen.
De therapeut gaat meer terug in het verleden om daaruit voorbeelden van geslaagd en minder geslaagd sociaal contact te zoeken; in het heden zijn namelijk weinig contacten waarmee geoefend kan worden. Ook wordt de therapeutische relatie gebruikt als oefengebied en model om dezelfde reden dat er weinig anders voorhanden is.
Fase 3; Afsluiten van de behandeling IPT
Nadruk op vorderingen die zijn gemaakt.
Als verdere behandeling noodzakelijk is of kans op terugval te groot is wordt dit besproken.
Recidiverende depressie? onderhoudsbehandelingen
Minimaal één follow-up afspraak inplannen na 4-6 weken. onvoldoende effect? Andere behandeling bespreken.
Houding therapeut IPT
- Steunend
- Niet-neutrale houding: moeilijkheden worden erkent en kritische zelfbeschouwingen van cl worden aan de kaak gesteld
- Actief: stimuleren(geen opdracht geven) tot nieuwe gedragsopties uit te vinden en oefenen.
- Transparantie
Problemen die kunnen optreden bij IPT
- Patiënt verslechterd
IPT effectief in de tweede helft(6weken), er moet geduld zijn. Bij ernstige toename kan medicatie worden toegevoegd, wat een snellere werking heeft. - Toename van suïcidaliteit
IPT draagt bij aan de draagbaarheid van suïcidaliteit, uitleg over suïcidaliteit als symptoom van depressie, hoe te handelen voor cliënt. Niet beheersbaar? maatregelen treffen, IPT niet mogelijk. - Problemen bij keuze focus
Focus met de meeste emotionele lading wordt gekozen, therapeut sluit aan bij de wens van cliënt. - Problemen rond de focus tijdens behandeling
Indien belangrijke informatie later pas naar boven komt, wordt er gekeken om deze info in te passen in de behandeling, maar als dit te laat is dan wordt er gesproken op verlening van sessies.
