Taak 4: Chronische vermoeidheid Flashcards
Wat zijn verschillen tussen de Fukada en de Canadese criteria van Chronisch vermoeidheidssyndroom?
Canadese versie is strenger (geupdate in 2011), er staan symptomen in als autonome symptomen, neuro-endocriene symptomen en immunologische symptomen. Canadese criteria selecteren met minder psychiatrische comorbiditeit, meer lichamelijke functionele beperkingen, meer vermoeidheid/zwakte en meer neurologische symptomen.
Wat is Myalgic encephalomyelitis (ME)?
Hetzelfde als chronisch vermoeidheidssyndroom, maar dan een biomedische therm. Veel patiënten hebben liever deze term omdat het de ‘echtheid’ aanduidt. Medici gebruiken liever neutrale term van CVS.
Wat zijn voordelen van het diagnosticeren van CVS?
Voordelen:
- Erkenning voor patiënten door een passend label
- Diagnose verminderd onzekerheid
- Opent de weg naar behandelingen en sociale/economische voordelen
- Kan zelfrespect behouden en stigma verminderen
- Leiden tot patiëntenorganisaties voor steun en info
- Brengt betekenis en begrip voor het lijden en kan acceptatie van anderen bevorderen.
Wat zijn nadelen van het diagnosticeren van CVS?
Nadelen:
- Kan leiden tot pessimistische opvatting over ziekte waardoor symptomen worden versterkt
- Self-fulfilling provacy (zien dat andere ziek blijven en zelf in die zieke rol blijven)
- Kan leiden tot een gevoel van slachtofferschap
- Risico op catastrofale uitkomsten, waardoor symptomen verergeren
- Stigma met daarbij horende nare opmerkingen van anderen
CVS staat niet in de DSM-5, waarom niet?
- Er is nog geen consensus gevonden over de precieze classificatie.
- Als CVS onder psychiatrische stoornissen valt, brengt dit een stigma met zich mee dat psychische aandoeningen al hebben.
Wat zijn predisponerende factoren bij CVS?
Mensen met psychiatrische stoornissen, perfectionisme/neuroticisme, psychosociale problemen, jeugdtrauma’s, inactiviteit in de jeugd en een overactieve levensstijl
Welke factoren worden er premorbide/uitlokkend gezien bij CVS?
Een acuut voorval als een infectie of stress dat leidt tot vermoeidheid. Dit heeft effect op het centrale zenuwstelsel, echte eenduidige antwoorden zien hier niet zo zeer op te vinden.
Wat zijn instandhoudende factoren van CVS?
Vermijdend gedrag, verkeerde attributies/toeschrijvingen (hoe interpreteer je je vermoeidheid), onbehandelde stoornissen, Iatrogenic (= niet goed behandeld worden door stigma van medici)
Waar of niet waar? Chronische vermoeidheid komt vaker voor bij vrouwen met een hoge economische status
Deels waar, het komt ook veel voor bij vrouwen met een lage SES.
Welke (4) problemen zijn er bij het diagnosticeren van CVS (Prins)?
- Definitieproblemen: Er bestaat nog steeds onduidelijkheid over de definitie van CVS, wat het diagnosticeren bemoeilijkt.
- Variabiliteit in presentatie: Patiënten met CVS kunnen hun klachten op verschillende manieren uiten, wat het voor artsen moeilijk maakt om een consistente diagnose te stellen.
- Zelfdiagnose door patiënten: Sommige patiënten stellen zelf de diagnose CVS/ME, wat kan leiden tot irritatie bij artsen, vooral als ze twijfels hebben over de juistheid van de diagnose.
- Diversiteit in verwachtingen van patiënten: Veel patiënten met CVS hebben hoge verwachtingen van diagnostische tests en kunnen een verborgen agenda hebben met betrekking tot verzekeringskwesties en uitkeringsclaims.
CGT en Graded exercise therapy (GET) kunnen worden ingezet voor behandeling van CVS, wel hebben zij een matige effectiviteit getoond.. Waarop richten deze therapieën zich?
CGT richt zich op het verkrijgen van controle over de symptomen door het aanpakken van disfunctionele overtuigingen en gedachten, evenals het aanpakken van schadelijk of niet-helpend gedrag.
GET richt zich op vermijden van fysieke deconditionering door langdurige rust en zorgt voor geleidelijke terugkeer naar geschikte fysieke activiteiten.
Wat zijn voordelen van internet-based CGT?
De drempel wordt lager om hulp te zoeken en kan self-efficacy promoten.
Minder tijd nodig voor de therapeuten, daardoor ook minder kosten.
Bij adolescenten is het effectiever aangetoond dan de normale behandeling.
Is op elk moment beschikbaar
Waar of niet waar? Relaxation therapy is effectiever dan CGT bij CVS?
Niet waar, 68% van de CGT cliënten en 36% van de relax cliënten scoorde zichzelf als erg verbeterd of zeer erg verbeterd na 5 jaar follow up. CGT hadden meer volledig herstel, minder symptomen en werkte meer uren in de week. (wel kleine sample)
Wat maakt dat vermoeidheid chronisch wordt gezien na 6 maanden?
Het adaptieve signaal van de vermoeidheid is dan verloren. Het hangt niet meer samen met rust en daardoor verbetering. Het hang samen met gedragsverandering.
Waar moet rekening mee gehouden worden bij het meten van vermoeidheid?
Vaak wordt de ervaring van vermoeidheid overschat als er terug gekeken wordt in de tijd (retrospectief). Een gemiddelde over de hele week, zal hoger liggen dan als iemand veel vaker aangeeft hoe vermoeid iemand is. Vermoeidheid kan per uur verschillen en een gemiddelde per dag zegt niet veel. Er moet eerder gekeken worden naar de schommelingen in vermoeidheid. + Moet meegenomen worden hoe iemand zich affectief voelt. Je kunt je moe en voldaan voelen, maar ook moe en negatief. Oplossing is om herhaald te meten in het moment = Experience sampling methode (ESM)
