System aarde H2 Flashcards
aanslibbingskust
Kust waarbij de afzetting van materiaal overheerst.
aardverschuiving
Het van een helling glijden of rollen van een grote hoeveelheid gesteente of los materiaal.
atmosfeer
Het geheel aan gasvormige stoffen die het vaste en vloeibare deel van de aardkorst omringen. Heet ook dampkring.
benedenloop
Deel van een rivier of beek vanaf de middenloop tot de monding, waar het verval en de stroomsnelheid over het algemeen gering zijn en waar de sedimentatie groot is.
biosfeer
Het leven op aarde: planten, dieren, mensen.
bovenloop
Deel van een rivier of beek vanaf de bron of oorsprong tot de middenloop, waar het verval, de stroomsnelheid en de uitschuring (erosie) over het algemeen groot zijn.
chemische verwering
Het uiteenvallen van gesteente waarbij de scheikundige samenstelling verandert.
condensatie
Vorming van waterdruppels door afkoelen van waterdamp.
deltakust
Kust die ontstaat als aan de monding van een sterk vertakte rivier meer materiaal wordt afgezet dan dat de zee afvoert.
eindmorene
Verpulverd materiaal dat een gletsjer voor zich uit heeft geschoven en dat na het afsmelten van de gletsjer is blijven liggen.
erosie
Het afschuren en uitschuren van de ondergrond door met verweringsmateriaal beladen ijs, water of wind.
evaporatie
Water dat door verdamping van het oppervlaktewater terugkomt in de lucht.
evapotranspiratie
De som van evaporatie en transpiratie.
fysische verwering
Het uiteenvallen van vast gesteente waarbij de chemische samenstelling van het gesteente niet verandert. Heet ook mechanische verwering.
gesteentekringloop
Proces waarbij gesteenten door geologische processen (verwering, erosie, sedimentatie) telkens worden afgebroken en opnieuw gevormd.
gletsjer
Een ijsmassa die op land is gevormd en onder invloed van de zwaartekracht in beweging is.
hydrologische kringloop
Proces waarbij water op aarde een nooit eindigende kringloop van verdamping, condensatie, neerslag en transport doorloopt.
hydrosfeer
Het water op aarde (oppervlakte- en grondwater, ijs).
kalksteen
Gesteente dat ontstaat door de opeenhoping van (kalkhoudende) stoffelijke overblijfselen van in zee levende organismen.
karstlandschap
Landschap dat bestaat uit kalksteen en te maken heeft met het oplossen van kalk in water.
klifkust
Steile kust die is ontstaan doordat de zee de onderkant heeft afgebrokkeld en afgekalfd.
leisteen
Grijs of zwart metamorf gesteente dat onder invloed van druk is ontstaan uit schalie (verharde klei).
lithosfeer
Het buitenste deel van de aarde (de aardkorst (inclusief bodem en reliëf) en het bovenste deel van de mantel.
marmer
Metamorf gesteente dat onder invloed van hoge druk en temperatuur is ontstaan uit kalksteen.
massabeweging
Verweringsmateriaal dat onder invloed van zwaartekracht naar beneden glijdt.
meander
Natuurlijke bocht in een rivier.
mechanische verwering
Het uiteenvallen van vast gesteente waarbij de chemische samenstelling van het gesteente niet verandert.
metamorf gesteente
Gesteente dat onder hoge druk en/of bij hoge temperatuur andere eigenschappen heeft gekregen.
middenloop
Deel van een rivier of beek tussen de bovenloop en de benedenloop waar de helling niet zo groot is, waardoor de rivier gaat meanderen. Erosie en sedimentatie zijn hier ongeveer in evenwicht.
morene
Afzetting van door landijs of gletsjers aangevoerd en achtergelaten materiaal.
puinhelling
Min of meer uit een massa puin bestaande, kegelvormige afzetting aan de onderzijde van een rotswand.
puinwaaier
Sedimentpakket dat zich opbouwt als een rivier vanuit een steil en smal dal in een lagergelegen vlakte terechtkomt.
sedimentatie
Proces waardoor los materiaal na transport door wind, water of ijs op het aardoppervlak wordt afgezet.
sedimentgesteente
Gesteente dat is ontstaan uit materiaal dat door wind, water of ijs is neergelegd. Heet ook afzettingsgesteente.
stollingsgesteente
Gesteente dat is ontstaan door afkoeling van lava of magma.
stroomgebied
Het hele gebied dat afwatert op een bepaalde rivier.
transpiratie
Water dat planten en bomen opnemen uit de bodem en via hun bladeren weer afgeven aan de lucht.
transport
Vervoer van sediment door water, wind of ijs.
trogdal
Een U-dal in een berggebied dat ontstaan is door erosie door een gletsjer.
verdamping
Het overgaan van water (vloeibaar) in waterdamp (gasvormig).
verwering
Het uiteenvallen van hard gesteente onder invloed van verschillende processen.
verweringsmateriaal
Puin dat ontstaat bij verwering.
waterscheiding
De grens tussen twee stroomgebieden die wordt gevormd door hogere delen in het landschap.
zandsteen
Sedimentgesteente dat vooral bestaat uit aaneengekitte zandkorrels.