arm en rijk H3 Flashcards
Afzetmarkt
het aantal klanten dat producten wil kopen
Analfabtetisme
Het percentage van bevolking ouder dan 15 dat niet kan lezen of schrijven
Bevolkingsdiagram
Staafdiagram over de leeftijdsopbouw van de bevolking: piramide, granaat n urn.
bevolkingsdichtheid
het gemiddelde aantal inwoners per vierkant kilometer (inw/km2)
bevolkingsgroei
toename of afname van de bevolking door geboortee, sterfte , emigratie en immigratie
Bevolingsspreiding
de verdeling van mensen over een land of gebied
Bruto binnenlands product (BBP)
de totale geldwaarde van alle goederen en diensten die alle staatsburger van een land een jaar pruduceren
bruto nationaal product (bnp)
De totale geldwaarde van alle goederen en diensten die alle straatburgers van een land in een jaar produceren
bruto regionaal product (brp)
de totale geldwaarde van alle goederen en diensten die een regio in een jaar pruduceert
centrum
begrip uit het centrum-periferiemodel (wereld-systeem): hoogontwikkeld, rijk land of gebied met economisch en politieke macht
de-industrialisatie
afname van de productie en de werkgelegenheid de industri (onder andre door verplaatsing van het werk naar landen met lagere kosten en minder strenge wetgeving)
dekolonisatie
het politiek onafhankelijk worden van een voormalige kolonie
demografische druk
verhouding tussen de productieve leeftijdsgroep en de niet-productieve groepen
demografisch transitiemodel
model dat de overgang laat zien van hoge geborteen sterftezijfers naar lage geboorte- en sterftecijfers
exploitatiekolonie
een overzees gebiedsdeel dat dient als leverancier van goekope grondstoffeen en arbeidskrachten voor het moederland en als afzetgebied van de producten uit het moederland
gemiddeld inkomen
het bbp van een land gedeeld door het aantal inwoners van dat land
grijze druk
de verhouding tussen de groep 0- tot 20-jarigen en aantal 20- tot 65-jarigen
human developmeent index (hdi)
zie VN-ontwikkelingsindex
groene druk
de verhouding tussen de groep 0- tot 20-jarigen en aantal 20- tot 65-jarigen
indrustrialistatie
periode waarin een smanleving voor zijn inkomen steeds sterker afhankelijk wort van industrie in plaats van landbouw.
onformele sector
ongeschoold,slechtbtaald werk in de dienstensector dat niet officieel wordt geregistreerd. Mensen betalen geen belasting maar hebben ook geen recht op uitkeringen.
kolonialisme
heerschapij van een land (moederland) over een ander land (kolonie), waarbij de (economische) belangn van het moederland vooropstaan
Koopkracht
het aantal goederen of diensten dat iemand van zijn geld kan kopen
leeftijdsopbouw
de verdeling van de bevolking over veschillende leeftijdsklassen, vaak weergegeven in een bevolkingsdiagram
metropool
heel grote stad die op mordiale schaal een rol van betekenis speelt op het gebied van economie, cultuur en politiek. heet ook global city of wereldstad
multiculturele samenleving
samenleving van mensen uit verschillende culteren
Multinational / multinationalee onderneming (mno)
onderneming met vestigingen in ten minste twee landen
onderneming met vestigingen in ten minste twee landen
onderneming met vestigingen in ten minste twee landen
ontwikkelingskenmerk
kwnmerk waarmee je het onwikkelingspeil in een gebied kunt meten
opkomnd land
land dat nog niet echt ontwikkeld is, maar dat wel snelle economische groei doormaakt, heet ook groeiland
periferie
begrip uit het centrum-periferiemodel (wereldsysteem): minder ontwikkeld gebied of land dat wort gekenmerkt door afhankelijkheid, nadelige handelsrelatie, gebrekkige technologie en een lage productie
ruilvoet
verhouding tussen het prijspeil van exsportproducten en het prijspeil van de inportproducten
regionale ongelijkheid
situatie waarin er sociaal-economische ongelijkheid bestaat tusen regio’s
samenstellingen van de beroepsbevolking
procentuele vrerdeling van de werkende bevolking over de primaire, secundaire en tertiarie sector
semiperifie
begrip uit het centrum-periferiemodel: gebied dat tussenpositiee innemt tussen het centrum en periferie. het zijn vaak opkomende landen door de groei van industrie.
sociale ongelijkheid
situeatie waarin er verschillen in welvaart en ontwikkelingskansen zijn tussen groepen mensen in een gebied
speciale economische zone (sez)
gebied waar buitenlandse ondernemingen zich vrij mogen vestigen en weinig belasting betalen
vergroening
toename van het aandeel jongeren (onder de 20) in totale bevolking
vergrijzing
vergrijzing
toename van het aandeel ouderen (65+) in de totale bevolking
vergrijzing
toename van het aandeel ouderen (65+) in de totale bevolking
verstedelijking
toename van het percentage mensen dat in steden woont. heet ook urbanistatie
cijfer dat aangeeft hoe hoog een land scoort op het bnp per inwoner,levensverwachting en het aantal jaren scholing. heet ook human development index
economisch systeem waarin beerijven eigendom zijn van personen en de ondernemers zelf beepalen wat ze maken of welke diensten ze aanbieden.
vestigingskolonie
vestigingskolonie
Vn-ontwikkelingsindex
cijfer dat aangeeft hoe hoog een land scoort op het bnp per inwoner,levensverwachting en het aantal jaren scholing. heet ook human development index
wereldsysteem
indeling van de wereld volgens een bepaald model, zoals het centrum-periferiemodel, om de economische en politieke macht verhoudingen uit te drukken
zakelijke en financelee dienstverlening
bedrijfstak die zich bezighoud met het leven van financiele en andere diensten aan bedrijven of de verheid
zware industie
bedrijven die veel grondstoffen gebruiken, zoals steenkool ijzererts of ruwe olie
