Studietaak 6 - Experiment

Question 1

Wat is onderdeterminatie (недовизначеність)?

Answer 1

betekent dat onderzoeksresultaten niet voldoende zijn om te bepalen welke hypothese (de causale hypothese of een alternatieve verklaring) waar is, omdat er alternatieve verklaringen mogelijk zijn.

Question 2

Wat is een alternatieve verklaring in onderzoek?

Answer 2

Verklaring voor onderzoeksresultaten die niet de beoogde causale hypothese ondersteunt, maar voortkomt uit andere factoren, zoals achtergrondvariabelen of andere theorieën.

Question 3

Wat is een spurieus ( фальшивий ) effect?

Answer 3

Schijnverband, waarbij een derde variabele zowel de interventie als het resultaat beïnvloedt, waardoor het lijkt alsof er een direct causaal verband is.

Question 4

Hoe bepaal je of een achtergrondvariabele een alternatieve verklaring vormt?

Answer 4

als deze samenhangt met de interventie en zo mogelijk de onderzoeksresultaten beïnvloedt.

Question 5

Wat is een voorbeeld van onderdeterminatie in onderzoek?

Answer 5

Als studenten tijdens een experiment vaker berichten sturen na het ontvangen van slechte studieresultaten, kan dat komen door angst (causale hypothese) of doordat sociale contacten beperkt waren door coronamaatregelen (alternatieve verklaring).

Question 6

Wat is een manier om onderdeterminatie te verminderen?

Answer 6

Een manier is replicatie: het onderzoek exact herhalen om te zien of dezelfde resultaten worden gevonden.

Question 7

Wat houdt in replicatie van onderzoek?

Answer 7

Het onderzoek op precies dezelfde manier wordt uitgevoerd om na te gaan of men vervolgens tot dezelfde onderzoeksuitkomsten komt.

Question 8

Wat houdt het aanpassen van een experiment in om alternatieve verklaringen te testen?

Answer 8

Dit betekent dat het onderzoek zo wordt gewijzigd dat een specifieke alternatieve verklaring kan worden getoetst en eventueel uitgesloten.

Question 9

Welke niet-empirische criteria kunnen helpen bij het kiezen tussen twee rivaliserende hypothesen, theorieën of verklaringen?

Answer 9

Eeenvoud (Ockham’s razor: de hypothese met de minste aannames is aantrekkelijker)

Question 10

Wat is Ockham’s razor?

Answer 10

Een principe dat stelt dat de eenvoudigste verklaring (met de minste aannames) de voorkeur heeft boven complexere verklaringen.

Question 11

Hoe kan je tijdens onderzoek rekening houden met onderdeterminatie?

Answer 11

• Vooronderzoek doen naar hulpaannames
• Werken met risicovolle voorspellingen
• Alternatieve verklaringen in vervolgonderzoek testen
• Replicatiestudies uitvoeren

Question 12

Wat is een derde variabele in een experiment?

Answer 12

en derde variabele is een variabele die, als deze niet wordt gecontroleerd, kan leiden tot een onterechte bevestiging of ontkrachting van de causale hypothese.

Question 13

Wat betekent “false rejection” in een experiment?

Answer 13

False rejection betekent dat de causale hypothese onterecht wordt verworpen, terwijl deze in werkelijkheid waar is.

Question 14

Wat betekent “false confirmation” in een experiment?

Answer 14

False confirmation betekent dat de causale hypothese onterecht wordt bevestigd, terwijl deze in werkelijkheid niet waar is.

Question 15

Waarom is een perfect gecontroleerd experiment in de praktijk onmogelijk?

Answer 15

Omdat er altijd ontelbare derde variabelen zijn, vaak zonder dat de onderzoeker ervan op de hoogte is.

Question 16

Wat is directe controle van variabelen?

Answer 16

Alle derde variabelen constant worden gehouden tijdens de interventie, zodat alleen de onafhankelijke variabele varieert.

Question 17

Geef een voorbeeld van directe controle van variabelen.

Answer 17

In het dowsing-experiment werden factoren zoals het uiterlijk van de prullenbakken en de ondergrond constant gehouden, zodat deze geen invloed konden hebben op de resultaten.

Question 18

Waarom is directe controle van variabelen altijd onvolledig?

Answer 18

Omdat het onmogelijk is om alle mogelijke derde variabelen te kennen en constant te houden.

Question 19

Wat is indirecte controle van variabelen?

Answer 19

Indirecte controle betekent dat de invloed van derde variabelen onafhankelijk wordt gemaakt van de interventie, bijvoorbeeld door random toewijzing van deelnemers.

Question 20

Hoe helpt randomisatie bij indirecte controle van variabelen?

Answer 20

Randomisatie zorgt ervoor dat derde variabelen (zoals opleidingsniveau) gelijk worden verdeeld over de experimentele en controleconditie, zodat ze geen invloed hebben op de resultaten.

Question 21

Wat is het verschil tussen directe en indirecte controle van variabelen?

Answer 21

• Directe controle: derde variabelen worden constant gehouden tijdens de interventie.
• Indirecte controle: derde variabelen worden niet constant gehouden, maar via randomisatie wordt ervoor gezorgd dat ze niet systematisch samenhangen met de onafhankelijke variabele.

Question 22

Wat is ‘experimenter bias’?

Answer 22

xperimenter bias treedt op wanneer de verwachtingen van de onderzoeker de meting van het interventie-effect beïnvloeden, bijvoorbeeld doordat de onderzoeker gelooft in het effect van de behandeling.

Question 23

Wat zijn ‘demand characteristics’ in een experiment?

Answer 23

Zijn signalen in een experiment die bij deelnemers een bepaalde verwachting oproepen, waardoor ze zich gedragen zoals ze denken dat wenselijk is voor de uitkomst van het experiment.

Question 24

Wat is het placebo-effect?

Answer 24

is een verandering in de uitkomst puur door de verwachting dat men een behandeling krijgt, en niet door de werkelijke werking van de behandeling.

Question 25

Wat is een single-blind experiment?

Answer 25

betekent dat ofwel alleen de onderzoekers ofwel alleen de deelnemers blind worden gehouden voor de toewijzing aan de condities.

Question 26

Wat is een dubbelblind (double-blind) experiment?

Answer 26

In een dubbelblind experiment worden zowel de deelnemers als de onderzoekers blind gehouden voor de toewijzing aan de condities om bias te voorkomen.

Question 27

Waarom wordt een onderzoeker in een experiment vaak blind gehouden voor de conditie van de deelnemers?

Answer 27

Om experimenter bias te voorkomen, zodat de verwachtingen van de onderzoeker de resultaten niet beïnvloeden.

Question 28

Waarom worden deelnemers soms blind gehouden voor de conditie waarin ze zitten?

Answer 28

om demand characteristics en het placebo-effect te minimaliseren, zodat hun verwachtingen de resultaten niet beïnvloeden

Question 29

Waarom werd het dowsing-experiment als een dubbelblind experiment uitgevoerd?

Answer 29

Omdat het plaatsen van de potten met water en zand buiten het zicht en gehoor van zowel de onderzoeker als de deelnemers gebeurde, waardoor geen van beiden wist welke pot water bevatte.

Question 30

Wat kan 'single-blind' in verschillende contexten betekenen?

Answer 30

1. Alleen de onderzoekers zijn blind voor de conditie, maar de deelnemers niet. 2. Alleen de deelnemers zijn blind voor de conditie, maar de onderzoekers niet.

Question 31

Wat is de functie van een dubbelblind onderzoek?

Answer 31

Een dubbelblind onderzoek controleert zowel de verwachtingen van de onderzoeker als die van de deelnemer, waardoor zowel experimenter bias als demand characteristics worden verminderd.

Question 32

Waarom mag deceptie in onderzoek tegenwoordig alleen in uitzonderlijke gevallen worden gebruikt?

Answer 32

Omdat het ethisch beperkt is tot situaties waarin er een zwaarwegend wetenschappelijk belang is, er geen alternatieven zijn en het geen lichamelijk of psychisch leed veroorzaakt.

Question 33

Kan het effect van medicatie op gedragsproblemen dubbelblind worden onderzocht?

Answer 33

Ja, door gebruik te maken van visueel identieke placebo’s en ervoor te zorgen dat onderzoekers die observaties uitvoeren geen informatie krijgen over mogelijke bijwerkingen.

Question 34

Kan het effect van opvoedtraining op gedragsproblemen dubbelblind worden onderzocht?

Answer 34

Nee, omdat deelnemers weten of ze opvoedtraining krijgen. Wel kunnen de onderzoekers blind worden gehouden door een strikte scheiding tussen behandelaars en onderzoekers.

Question 35

Wat betekent het vinden van ondersteuning voor een causale hypothese?

Answer 35

- Het biedt steun voor de hypothese, maar bewijst niet dat deze waar is. - Alternatieve verklaringen kunnen het onderzoeksresultaat ook verklaren.

Question 36

Wat betekent het als onderzoeksbevindingen de hypothese tegenspreken?

Answer 36

- Dit betekent niet automatisch dat de hypothese onjuist is. - Er kunnen alternatieve verklaringen zijn voor het resultaat.

Question 37

Wat is een experimentele opstelling?

Answer 37

de specifieke combinatie van kenmerken die een experiment vormgeven.

Question 38

Welke aspecten vallen onder de experimentele opstelling?

Answer 38

- Fysieke aspecten (deelnemers, klassen, etc.). - Technologische aspecten (stimuli, apparatuur, software). - Situationele aspecten (locatie, tijdsperiode). - Temporele aspecten (duur van het experiment). - Sociale aspecten (wetenschappelijke visie, onderzoeksgroep).

Question 39

Waarom is controle over achtergrondvariabelen belangrijk?

Answer 39

Dit bepaalt of achtergrondvariabelen de onderzoeksresultaten beïnvloeden.

Question 40

Wat zijn achtergrondvariabelen?

Answer 40

zijn variabelen die niet de hoofdrol spelen in een onderzoek, maar wel invloed kunnen hebben op de resultaten. Als ze niet goed worden gecontroleerd, kunnen ze alternatieve verklaringen bieden voor een waargenomen effect. Voorbeelden zijn leeftijd, slaapkwaliteit of eerdere ervaringen van deelnemers.

Question 41

Achtergrondvariabelen en derde variabelen hetzelfde zijn?

Answer 41

Niet precies, maar ze zijn wel gerelateerd. Derde variabelen zijn variabelen die zowel de onafhankelijke als de afhankelijke variabele beïnvloeden en zo een schijnverband kunnen veroorzaken. Ze vormen een bedreiging voor de interne validiteit van een onderzoek. Achtergrondvariabelen zijn bredere variabelen die in een onderzoek aanwezig kunnen zijn, maar niet per se een directe invloed hebben op het onderzochte verband. Sommige achtergrondvariabelen kunnen derde variabelen worden als ze een storende invloed hebben op het onderzoek. Kort gezegd: alle derde variabelen zijn achtergrondvariabelen, maar niet alle achtergrondvariabelen zijn derde variabelen.

Question 42

Wat maakt een manipulatie geschikt?

Answer 42

- Valide (het juiste construct manipuleren). - Precies (geen onbedoelde constructen beïnvloeden). - Sterk genoeg (moet een meetbaar effect veroorzaken).

Question 43

Waarom is pilotonderzoek belangrijk?

Answer 43

Om te testen of manipulaties en meetinstrumenten geschikt zijn voor de situatie en doelpopulatie.

Question 44

Welke eisen gelden voor meetinstrumenten?

Answer 44

Moeten valide zijn voor de situatie en doelgroep.

Question 45

Wat zijn hulpaannamen?

Answer 45

Aanname over meetinstrumenten en manipulaties die nodig zijn om de causale hypothese te testen.

Question 46

Wat is het Duhem-Quine-probleem?

Answer 46

Het Duhem-Quine-probleem houdt in dat een hypothese nooit op zichzelf getest wordt, maar altijd samen met hulpaannamen. Als onderzoeksresultaten niet overeenkomen met de verwachting, kan dat betekenen dat de hypothese onjuist is, maar ook dat een van de hulpaannamen niet klopt. Dit maakt falsificatie ingewikkeld.

Question 47

Welke alternatieve verklaringen kunnen een effect verklaren als de causale hypothese niet bevestigd wordt?

Answer 47

1. Manipulatie was niet valide (A1). 2. Manipulatie was niet precies (A2). 3. Manipulatie was niet sterk genoeg (A3). 4. Meting was niet valide (A4). 5. Achtergrondkenmerken beïnvloedden de resultaten (A5). 6. Steekproef was te klein (A6).

Question 48

Wat is een beperking van pure observatie in wetenschappelijk onderzoek?

Answer 48

Sommige fenomenen kunnen niet direct worden geobserveerd, observaties kunnen elkaar tegenspreken, en onderzoekers willen vaak het onderliggende mechanisme begrijpen.

Question 49

Waarom is een experiment soms nodig in plaats van observatie?

Answer 49

Een experiment kan helpen bij vragen waarbij observatie tekortschiet, bijvoorbeeld als het mechanisme achter een fenomeen onbekend is of als observaties elkaar tegenspreken.

Question 50

Wat is hypothesetoetsing via experimenteel onderzoek?

Answer 50

Een methode waarbij voorspellingen uit een hypothese worden getoetst door middel van een experiment, zoals beschreven in een 'als-dan-daarom'-schema.

Question 51

Wat is het voordeel van experimenteel onderzoek ten opzichte van correlationeel onderzoek?

Answer 51

Experimenteel onderzoek kan beter controle houden over andere variabelen, waardoor de kracht om een hypothese te bevestigen of te weerleggen groter is.

Question 52

Wat is een dubbelblind experiment?

Answer 52

Een experiment waarbij zowel de deelnemers als de onderzoekers niet weten welke experimentele conditie wordt toegepast, om bias te voorkomen.

Question 53

Wat is manipulatie in een experiment?

Answer 53

Het introduceren van specifieke veranderingen in een systeem om te onderzoeken welk effect deze veranderingen hebben.

Question 54

Wat is de onafhankelijke variabele in een experiment?

Answer 54

De variabele die door de onderzoeker wordt gemanipuleerd om het effect ervan te bestuderen.

Question 55

Wat is de afhankelijke variabele in een experiment?

Answer 55

De variabele die wordt gemeten om te zien of de manipulatie van de onafhankelijke variabele effect heeft.

Question 56

Wat waren de onafhankelijke en afhankelijke variabele in het dowsing-experiment?

Answer 56

Onafhankelijke variabele: Aan- of afwezigheid van water. Afhankelijke variabele: Wichelroedevaardigheid (het kunnen detecteren van water met een wichelroede).

Question 57

Waarom is een experiment beter dan een vragenlijstonderzoek om wichelroedevaardigheid te testen?

Answer 57

Een experiment controleert specifiek voor andere factoren, zoals visuele of auditieve aanwijzingen, terwijl een vragenlijst alleen subjectieve inschattingen meet.

Question 58

Wat is een interventie in een experiment?

Answer 58

Een methode om de onafhankelijke variabele te manipuleren, zoals het veranderen van de aanwezigheid van water in het dowsing-experiment.

Question 59

Is een interventie hetzelfde als een onafhankelijke variabele?

Answer 59

Nee, een interventie beïnvloedt de onafhankelijke variabele, maar is niet hetzelfde. Bijvoorbeeld, het plaatsen van water in een prullenbak is de interventie, terwijl de aanwezigheid van water de onafhankelijke variabele is.

Question 60

Wat zijn derde variabelen?

Answer 60

Derde variabelen (extraneous variables) zijn variabelen die naast de onafhankelijke variabele invloed kunnen hebben op de afhankelijke variabele.

Question 61

Wat is een confounding variabele?

Answer 61

Een confounding variabele beïnvloedt zowel de onafhankelijke als de afhankelijke variabele en kan daardoor een alternatieve verklaring vormen voor het verband tussen beide.

Question 62

Is elke derde variabele een confounder?

Answer 62

Nee, een confounding variabele is een derde variabele die zowel de onafhankelijke als afhankelijke variabele beïnvloedt. Niet elke derde variabele heeft deze dubbele invloed.

Question 63

Wat gebeurt er als een experiment niet dubbelblind wordt uitgevoerd?

Answer 63

Confounding variabelen, zoals omgevingskenmerken, kunnen invloed hebben op de resultaten en het verband tussen de onafhankelijke en afhankelijke variabele verstoren.

Question 64

Hoe kunnen omgevingskenmerken een confounding variabele vormen in het wichelroede-experiment?

Answer 64

Lager gelegen gebieden kunnen zowel de aanwezigheid van water als de kans dat een wichelroedeloper daar water detecteert beïnvloeden, waardoor het verband tussen water en detectie verstoord raakt.

Question 65

Wat is confounding?

Answer 65

Confounding treedt op wanneer een derde variabele zorgt voor een vertekend verband tussen de onafhankelijke en afhankelijke variabele.

Question 66

Wat is het doel van een 'als-dan-daarom'-schema?

Answer 66

Het helpt bij het systematisch formuleren en toetsen van een causale hypothese door voorspellingen expliciet te maken.

Question 67

Wat zijn de drie stappen van een 'als-dan-daarom'-schema?

Answer 67

1. Als: Formuleren van de hypothese. 2. Dan: Voorspelling maken op basis van de hypothese. 3. Daarom: Conclusie trekken op basis van het onderzoeksresultaat.

Question 68

Wat is een gedurfde voorspelling?

Answer 68

Een risicovolle voorspelling die niet alleen de richting van het effect specificeert, maar ook de grootte.

Question 69

Wat is een voorzichtige voorspelling?

Answer 69

Een conservatieve voorspelling die alleen de richting van het effect aangeeft, zonder specifieke effectgrootte.

Question 70

Wat is een voorbeeld van een gedurfde voorspelling in het wichelroede-experiment?

Answer 70

Wichelroedelopers zullen in 100% van de gevallen correct de prullenbak met water aanwijzen.

Question 71

Wat is een voorbeeld van een voorzichtige voorspelling in het wichelroede-experiment?

Answer 71

De kans dat wichelroedelopers de juiste prullenbak aanwijzen, is groter dan de kans op puur toeval (16,7%).

Question 72

Waarom biedt een gedurfde voorspelling sterkere evidentie voor een hypothese dan een voorzichtige voorspelling?

Answer 72

Omdat er bij een gedurfde voorspelling minder alternatieve verklaringen mogelijk zijn als de voorspelling uitkomt.

Question 73

Waarom moeten voorspellingen vooraf worden geformuleerd?

Answer 73

Om een zuivere toets van de hypothese mogelijk te maken en bias te voorkomen.

Question 74

Wat zijn de drie kenmerken van een perfect gecontroleerd experiment?

Answer 74

1. Voorspellingen expliciteren. 2. Geschikte interventie uitvoeren. 3. Controleren van derde variabelen, bias en verwachtingen.

Question 75

Wat is de onafhankelijke variabele in experiment 3 van Cheung et al. (2013)?

Answer 75

Nostalgie (manipulatie via muziekkeuze).

Question 76

Wat is de afhankelijke variabele in experiment 3 van Cheung et al. (2013)?

Answer 76

Optimisme.

Question 77

Noem drie kenmerken waaraan een interventie of manipulatie moet voldoen.

Answer 77

1. Valide – Moet het gewenste construct effectief manipuleren. 2. Chirurgisch – Moet alleen de beoogde variabele beïnvloeden. 3. Voldoende sterk – Moet een merkbaar effect hebben op de afhankelijke variabele.

Question 78

Waarom is validiteit belangrijk bij een manipulatie?

Answer 78

Omdat het ervoor zorgt dat de interventie daadwerkelijk het beoogde construct verandert bij alle deelnemers

Question 79

Wat betekent een ‘chirurgische’ interventie?

Answer 79

Dat alleen de beoogde variabele wordt gemanipuleerd en geen andere ongewenste factoren.

Question 80

Welke problemen kunnen er zijn met de chirurgische precisie van de manipulatie in experiment 3?

Answer 80

- Zelfvertrouwen kan onbedoeld verhoogd zijn door de boodschap van het liedje Het Dorp. - Optimisme kan een direct effect zijn van de songtekst, in plaats van een gevolg van nostalgie.

Question 81

Waarom is de sterkte van een manipulatie belangrijk?

Answer 81

Om te zorgen dat de verandering in de onafhankelijke variabele groot genoeg is om een meetbaar effect op de afhankelijke variabele te hebben.

Question 82

Onderzoeksopzet & effectgrootte

Answer 82

De kracht van een manipulatie hangt af van hoe veel ruimte er is voor verbetering (bijv. in Aman et al. (2009) zorgde medicatie voor een ‘ceiling effect’, waardoor opvoedtraining minder impact had).

Question 83

Ceiling effect

Answer 83

Wanneer een interventie al zo’n groot effect heeft dat er weinig ruimte overblijft voor verdere verbetering.

Question 84

Fat-handed manipulatie

Answer 84

Weinig precieze manipulatie. Een interventie die meerdere variabelen beïnvloedt, waardoor het moeilijker is om causaliteit vast te stellen.

Question 85

Fundamenteel onderzoek:

Answer 85

Gericht op het begrijpen van causale relaties (chirurgische manipulatie is cruciaal).

Question 86

Toegepast onderzoek:

Answer 86

Gericht op het testen van een interventie als geheel (chirurgische manipulatie minder noodzakelijk, maar nuttig).