Stress en burn-out Flashcards
Wat is stress
stress woord voor negatieve emotionele ervaring gepaard met fysiologisch cognitieve gedragsmatige verschijnselen
positief onder spanning staan: - verschil arousal en stress
verschil mentale belasting en stress –> optimaal gestimuleerd zijn.
Af en toe piekstress kan geen kwaad.
Soorten stressoren
Traumatische stressoren:
- catastrofale gebeurtenissen
- terrorisme
secundaire traumatisering
post - traumatische
stress reactie –> stress stoornis
Chronische stressoren
- maatschappelijke stressoren
- dagelijkse ergernissen
Werksituatie als stressor
emo reacties bij stress bepaald door
- huidige toestand
- context
- toekomstperspectief !
Herstel = cruciaal om actute stress niet laten escaleren tot chronische toestand indicatoren:
- reacties voor het slapen
- kwaliteit slaap
Werk vs Prive stress
omgeving thuis:
- minder impact
Werkstress Karasek- model werkstress
3 Dimensies
1. Taaklast ( deadlines…)
-Taaklast = aantal stuks, deadlines, gevraagde snelheid
- Werkdruk: mensen het gevoel hebben onder tijdsdruk moeten werken
2. Regelruimte (… vaardigheden)
- Taakautonomie of beslisruimte
- Vaardigheidsbenutting: vaardigheden aan bod kunnen brengen
opmerkingen : regelruimte zoveel mogelijk vrijheid Stress managerziekte: verantwoordelijkheid dragen minder zwaar dan gebrek aan regelruimte
3. Sociale steun ( collega’s…)
- emotioneel vertrouwen begrip erkenning
- instrumenteel : hulp, geld materiaal
- informatief: advies aanreiken
- waardering : relatie zelfdefinitie
- activiteiten: vakbonden
- kameraadscha: gwn babbel
Karasek model
Regelruimte
- taakautonomie
- vaardigheidsbenutting
Sociale steun
- sociale steun leidinggevende
- sociale steun collega’s
Stress als fysiologische reactie
- stress= biospychosociaal concept bij uitstek
- stress systeem biedt aanpassing en bescherming
- Stress - systeem in overdrive door:
- teveel te intense stressoren
- gebrek aan habituatie
- falend stopmechanisme
- stress systeem in underdrive
Bio component ?
Processen lichamelijk
- rol zenuwstelsel
- rol hormoonstelsel
-rol immuunsysteem
Moderatoren ( Herkaderen coaching
Persoonlijkheidstype A : vijandige persoonlijkheidsstijl
- Locus of control: stabiel gedragspatroon kenmerkend voor mate waarin persoon verwacht uitkomsten in eigen leven te beïnvloeden
- intern, extern
- aangeleerde hulpeloosheid
- Weerbaarheid persoonlijkheidspatroon dat een gezonde manier van coping bevordert
- uitdaging, commitment, controle
Optimisme
- negatieve gebeurtenissen toeschrijven aan specifieke situaties
Effect:
- ervaren positieve emoties actieve coping stijl, minder vatbaar voor ziekte
Veerkracht = aanpassingsvermogen om welzijn te bereiken ondanks ernstige bedreigingen van de ontwikkeling
persoonlijkheidseigenschappen:
- extravert, optimisme, consciëntieus
Stress impact op gezondheid uitleg
4 Fasen
1. In situatie: confrontatie dreigend fysiek of mentaal verlies bv van greep)
- cognitieve emo, en fysieke reacties
- weerstand vermindert
2. Cumulatie: stressreacties houden langer aan + frequenter
- residu: wordt niet helemaal ,meer rustig
- emotionele conditionering: tegen dingen opzien
- gedragsverandering: pint meer om te kunnen ontspannen
3. Disfunctioneren organisme niet zomaar terugdraaien fysiek of psychisch
4. Ziekte