Stofwisseling en spijsvertering: colleges week 2 Flashcards
Wat is een ander woord voor radiologische onderzoeken
Modaliteiten
Binnen welke tijd na contrast zie je het arteriële systeem en wanneer het portoveneuze?
Artrieel: 20 sec
Portoveneus: 70 sec
Wat voor beeldvorming bij diverticulitis?
Echo abdomen
Indien verdenking op complicaties een CT abdomen
Wat voor beeldvorming bij appendicitis?
Echo abdomen
Indien inconclusief CT/MRI
Wat voor beeldvorming bij cholecystitis?
Echo abdomen
Wat voor beeldvorming bij M. Crohn?
Echo abdomen en MRI voor uitgebreidheid en activiteit
Wat doe je als je bij een echo van de lever 1 aspecifieke laesie ziet?
MRI voor verdere karakterisatie en evt punctie
Wat zou je kunnen zijn op een X-BOZ?
- Intra-abdominaal vrij lucht?
- Verwijde darmlissen?
*(Nierstenen/uretherstenen/blaasstenen?»_space;> low dose CT) - Corpus alienum?
- Ligging maagsonde/duodenumsonde?
Wat is het nadeel van een X-BOZ?
Bij normaal buikoverzicht kan alsnog ernstige pathologie aanwezig zijn
Welke beeldvorming altijd bij acute buik?
Echo/ CT
Na hoe lang is een pancreatitis zichtbaar op de CT?
Na 72 uur
Waar kijk je naar bij een CT abdomen voor oncologie?
- Is de tumor zichtbaar?
- Waar zit de tumor en hoe groot is het?
- Wat is de relatie tot de omgevende structuren? Vaten?
- Is er sprake van lymphadenopathie?
- Is er sprake van metastasering op afstand?
- Follow-up
Voor welke maligniteiten is een CT abdomen geschikt?
- Oesofagus carcinoom
- Maagcarcinoom
- Pancreascarcinoom
- Dunne darm carcinoom
- Coloncarcinoom
Voor welke maligniteiten (TD) is een CT abdomen minder geschikt?
- Galblaas/galweg carcinoom
- Voor Klatskintumor: vaak ook MRCP voor beoordelen doorgroei
galwegen - Lever maligniteiten
- Karakterisatie is beter met MRI
- Rectumcarcinoom:
- Voor lokale uitbreiding MRI rectum!! Beter weke delen contrast en
voor behandeling komt dit erg nauw.
Waarvoor doe je een MRI abdomen?
Is specifiek gericht om afwijking te karakteriseren, meer weke delen contrast.
- Lever
- Galblaas, galwegen
- Pancreas
- Dunne darm
- Rectum
Wat doe je als je een galblaaspoliep vindt?
Vervolgen met echo
Wat voor aanvullende diagnostiek bij verwijde galwegen (echo)?
MRCP/ERCP om te kijken of er stenen zijn
Wat voor aanvullende diagnostiek bij cholecystitis (echo)?
Geen aanvullende beeldvorming, draineren, OK
Wat voor aanvullende diagnostiek bij RIP pancreas?
CT abdomen
Wat voor aanvullende diagnostiek bij ileitis van terminale ileum?
MRI
Wat voor aanvullende diagnostiek bij RIP colon?
CT abdomen ter stadiëring
Wat voor aanvullende diagnostiek bij ascites?
CT abdomen ter analyse
Wat zie je aan een appendicitis op een echo?
Appendix is dik en je kunt het niet indrukken
Wat zie je aan een diverticulitis op een echo?
Wand is dikker, vet wit en vergote darm
Wat zie je aan een cholecystitis op een echo?
Wand is dikker, hypervascularisatie en wit vet
Wat is een cholangiocarcinoom?
Tumor in galwegen
Wat zijn risicofactoren voor een cholangiocarcinoom?
PSC
Parasites (Thailand)
Congenital bile duct deformaties
Intrahepatic stones
Bile duct polyps
Viral hepatitis (HBV, HCV)
Salmonella-infection
Waar komen cholangiocarcinomen het meeste voor en waar het minst?
Meest perihilair (Klatskin) 70%
Minst intraheoatic 10%
Wat is de self-determination theory?
De mens heeft drie basisbehoeften
1. Competentie: effectief in dealen met omgeving.
2. Autonomie: controle over verloop leven
3. Relatedness: close relaties met anderen
Hoeveel gal produceer je per dag?
100 cc/ 10 kg
Hoe wordt een ery uiteindelijk onderdeel van de gal?
Heem uit ery wordt in lever omgezet tot ongeconjungeerd bilirubine. Dit wordt weer omgezet tot geconjungeerd bilirubine wat vervolgens met de gal wordt uitgescheden
Vanaf welke waarde is bilirubine verhoogd en vanaf welke waarde ga je geelzucht zien?
vanaf 17 verhoogd, vanaf 60/70 te zien
Wat zijn de belangrijkste biomarkers voor schade in de lever?
ASAT en ALAT –> hepatocyten
Gamma-GT en alkalisch fosfatase –> cellen in galwegen
Wat zijn biomarker voor de functie in de lever?
Biliruibine –> secretoire capaciteit
Albumine en INR –> synthese
Wat kan een andere oorzaak dan iets in de lever zijn voor verhoogde gamma-gt, alkalisch fosfatase en bilirubine?
Obstructie door galsteen
Waar zit alkalisch fosfatase?
Galwegen en osteoblasten
Wat zijn complicaties van portale hypertensie?
Ascites
Varices
Splenomegaly
Encephalopathy
Waarom is gamma-gt nodig bij alkalisch fosfatase om iets te zeggen over de lever?
Alkalisch fosfatase kan ook iets zeggen over de botten
Welke waarden/symptomen duiden op acuut leverfalen
Verhoogd bilirubine
Verlengd INR
Verwardheid
Wat zou je eventueel kunnen meten bij verwardheid en verdenking op leverfalen?
Verhoogd ammonia bij verwardheid zou een aanwijzing kunnen zijn voor leverfalen.
Wat betekent een ASAT>ALAT en wat betekent een ALAT>ASAT?
ASAT>ALAT = hepatocellulaire schade
ALAT>ASAT = cholestatisch
Wat betekent een positieve anti-HBs serologie?
Dat je beschermd bent maar geen hepatitis B hebt of hebt gehad.
Waarvoor wordt de Child-Pugh score gebruikt?
Inschatten of iemand in de buik geopereerd kan worden. A is kleinste kans op mortaliteit, C is grootste kans.
Wat zijn belangrijke waarden in de MELD score?
Kreatinine
Bilirubine
INR
Wat is een auto-immuun leverziekte?
Zeldzaam met onbekende oorzaak. Herpesvirussen of COVID zouden misschien triggers kunnen zijn. Potentieel maligne HCC en CCA
Wat zie je in de serologie en biopt bij een auto immuun hepatitis?
Verhoogd IgG
ANA en ASMA antibodies
LKM-1 antibodies
Interfase hepatitis, rosettes, emperipolesis
Wat voor behandeling bij auto-immuun hepatitis?
Prednisolon
Azathioprine
of
Transplantatie
Wat is PBC?
Primary Biliary Cholangitis
Vaker bij vrouwen op latere leeftijd
7.5/100.000
Jeuk en vermoeidheid
Late icterus
Wat voor lab past bij PBC?
Alkaline Phosphatase, bilirubine, IgM
Anti-nuclear antibodies (ANA)
Anti-mitochondrial antibodies (AMA) > 90%
Biopt niet nodig
Wat voor behandeling bij PBC?
ursodeoxycholzuur
Waar moet je op letten bij het geven van ursodeoxycholzuur?
Botontkalking
Wat is PSC?
Waarmee geassocieerd?
Primaire Scleroserende Cholangitis
Deels auto-immuun
Geassocieerd met IBD
70% patienten met PSC heeft IBD (colitis ulcerosa)
Vaker bij mannen
Verhoogd risico darmkanker en cholangiocarcinoom
Welke labwaarden bij PSC?
Verhoogd alkalisch fosfatase en gamma-gt
Wat voor beeldvorming bij PSC?
Echo en/of MRCP
Biopsie als je niet kunt zien
Wat voor behandeling bij PSC?
ursodeoxycholzuur
ERCP: dilatatie bij ernstige vernauwing
Transplantatie
Jaarlijks coloscopie
Welke waarde kun je gebruiken om te differentiëren tussen de lever en de galwegen?
R-waarde
Wat zijn complicaties van een onbehandelde cholecystitis?
Perforaties
Omentum gaat afdichten
Sepsis
Bloedvergiftiging
Hoe wordt een cholecystitis in de gaten gehouden?
CRP en leuko’s
Wat betekent een sterk verhoogd CRP bij cholecystitis?
Dat het al langer aan de hand is
Wat is een infiltraat?
Als het omentum vastgekleefd is aan de ontsteking