Practicum MMI gastro-intestinale infecties en infectiepreventie

Question 1

Wat is een endogene infectie en wat is een exogene infectie?

Answer 1

Endogeen: uit het lichaam afkomstig
Exogeen: van buiten het lichaam

Question 2

Waarin wordt de parasitologie onderverdeeld?

Answer 2

Protozoa
Wormen
Ectoparasieten

Question 3

Wat zijn protozoa?

Answer 3

Eencellige organismen die tot ons normale microbioom kunnen horen (bijvoorbeeld in de darm) maar ons ook ziek kunnen maken.

Question 4

Wat is een belangrijk overlevingsmechanisme van protozoa in ons lichaam?

Answer 4

Het vormen van een cyste

Question 5

Hoe voeden protozoa zich en hoe planten ze voort?

Answer 5

Het zijn trofozoïten (ze voeden zichzelf) en ze planten zich voort door ongeslachtelijke deling.

Question 6

Hoe en waar vestigt de giardia lamblia zich?

Answer 6

Hecht zich mbv zuignapje in duodenum

Question 7

Wat voor symptomen geeft giardia lamblia?

Answer 7

Bovenbuikklachten en vettige diarree. Minder zin in alcohol. Malabsorptie als je er veel hebt.

Question 8

Wat is een verschil tussen de giardia lamblia stammen in Nederland en tropische landen?

Answer 8

Tropische stammen zijn vaak virulenter.

Question 9

Hoe diagnostiseer je giardia lamblia?

Answer 9

De diagnostiek wordt verricht naar feces in een dft (duale fecestest) of tft (triple fecestest)

Question 10

Waarmee zijn vochtige oppervlakken vaak gecontamineerd?

Answer 10

Gramnegatieve staven zoals
E. coli
Klebsiella
Pseudomonas

Question 11

Welke micro-organismen zitten vaak op droge stoffige plekken?

Answer 11

Streptokokken
Stafylokokken

Question 12

Wat verspreidt zich makkelijk via de lucht?

Answer 12

Mycobacteriën
Respiratoire virussen

Question 13

Hoeveel kosten brengen ziekenhuisinfecties jaarlijks met zich mee?

Answer 13

Enkele honderden miljoenen euro’s

Question 14

Wat is een belangrijk kenmerk van parasitaire infecties?

Answer 14

Het kenmerk van veel parasitaire infecties is dat deze meestal chronisch verlopen met dus een lage mortaliteit (de parasiet heeft er baat bij dat de gastheer in leven blijft) maar wel succesvol zijn (hoge morbiditeit).

Question 15

Waar bevindt de protozoa giardia lamblia zich?

Answer 15

Duodenum

Question 16

Waar komt de Entamoeba histolytica voor?

Answer 16

Deze protozoa komt in tropen en subtropen, zelfs in Zuid-Frankrijk

Question 17

Hoe verspreidt de Entamoeba histolytica zich?

Answer 17

Wordt ook wel ‘dirty hands disease’ genoemd, door overdracht via vliegen op voedsel en via handen verspreidt deze protozoa zich weer verder.

Question 18

Waar in het lichaam gaat de Entamoeba histolytica zich vestigen?

Answer 18

Als de Entamoeba histolytica in de darm terecht komt kan deze zich aldaar in het colon gaan vermenigvuldigen en schade toebrengen (colitis/dysenterie-beeld met buikpijn en diarree met bloed en slijm, soms een flessenhalsabces) maar hij kan ook zich gaan verspreiden door het lichaam en op een andere plek, lever, long of soms hersenen een amoebenabces veroorzaken, waarbij koorts en algeheel ziekzijn op de voorgrond staat.

Question 19

Wat kun je in het lab vinden bij Entemoeba histolytica?

Answer 19

Hierbij vind je in het lab leukocytose (ipv de eosinofilie die je bij parasitaire infecties in z’n algemeenheid zou verwachten)

Question 20

De custen van de Entemboeba hystolitica in de feces zijn lastig te onderscheiden van de apathogene soort die ubiquitair is. Hoe kun je dit onderscheid wel maken?

Answer 20

PCR

Question 21

Waarin zijn de wormen in te delen?

Answer 21

Wormen zijn onder te verdelen in platwormen, Platyhelminthes, en rondwormen, Nematoda.

Question 22

Wat betekent het als een worm ‘tegument’ is?

Answer 22

Dat het voedsel opneemt via de huid (huid van worm)

Question 23

Hoe loop je een lintworm op?

Answer 23

Onverhit vlees of geïnfecteerde vis

Question 24

Hoe plant een lintworm zich voort?

Answer 24

Door eitjes en stukjes van het eigen lichaam achter te laten

Question 25

Wat voor klachten geeft de Taenia saginata (runderlintworm) ?

Answer 25

Gewichtsverlies en soms buikpijn

Question 26

Wat voor gevolgen kan Taenia solium (varkenslintworm) hebben?

Answer 26

Taenia solium is in Nederland bij de varkens uitgeroeid omdat er als complicatie cysticercosis (blaasworm- of larve stadium) kan optreden bij mensen in de omgeving van een patiënt met de varkenslintworm. Deze scheiden eitjes uit die iemand uit hun omgeving binnenkrijgen maar in het lichaam van een mens niet kunnen uitgroeien tot volwassen worm. Dit larvale stadium vormt tot een cysticercus in huid, spieren, oog of hersenen. De symptomen zijn afhankelijk van de plek waarin cysticerci terecht zijn gekomen. Als dat in de hersenen is dan heet het neurocysticercosis en zijn de verschijnselen epilepsie, focale neurologische uitval en zijn er tekenen van intracraniële drukverhoging.

Question 27

Hoe loop je de Dibothriocephalus latus (Oude naam: Diphyllobothrium latum (brede vissenlintworm)) op?

Answer 27

Rauwe vis

Question 28

Noem twee soorten zuigwormen

Answer 28

De zuigwormen die je moet kennen zijn de Schistosoma-soorten, in de (sub)tropen voorkomend.
-Schistosoma mansoni (wormpaartje zit in plexus mesenterica superior van de darm)
-Schistosoma haematobium (wormpaartje zit in plexus vesicalis van de blaas).

Question 29

Hoe gaan de zuigwormen het lichaam in?

Answer 29

Via zoet water waarin slakken die een voorstadium van deze worm bij zich dragen. Komt dan binnen via de huid. Via enige omzwerving en de lever gaat een wormpaartje, mannetje omwikkelt vrouwtje, gezellig samen naar de definitieve plek, die verschillend is voor de verschillende Schistosoma-soorten.. Eenmaal daar aangekomen worden er door de wormen allerlei stoffen geproduceerd, waaronder antistollingsfactoren, waardoor er geen trombusvorming optreedt.

Question 30

Hoe reageert het lichaam op een zuigworm?

Answer 30

Het lichaam reageert wel op de aanwezigheid van deze parasiet met antistofvorming en eosinofilie. Mannetje bevrucht het vrouwtje en de eieren ‘willen’ weer naar de slak om zich verder te ontwikkelen en gaan op weg naar de uitgang, met behulp van proteolytische enzymen. Maar dit loopt vaak verkeerd af en ze kunnen overal blijven steken. Hier reageert het lichaam wél op met granuloomvorming, waarvan de inhoud uiteindelijk sterft en verkalkt.

Question 31

Wat is de meest voorkomende rondworm in NL?

Answer 31

Enterobius vermicularis. Iedereen maakt deze als kind door en opnieuw als je kinderen krijgt.

Question 32

Hoe komt de Enterobius vermicularis het lichaam binnen?

Answer 32

feco-oraal of zelfs via de lucht binnen en komen uit in het coecum en de appendix

Question 33

Hoe plant de Enterobius vermicularis zich voort?

Answer 33

Het mannetje bevrucht het vrouwtje en ’s nachts onderneemt het zwangere vrouwtje de lange tocht door het colon ascendens, transversum en descendens om in de anus aangekomen haar stampvolle baarmoeder te legen op het perineum of zelfs in de vagina.

Question 34

Wat voor beeld kun je zien als er veel zijn van de Enterobius vermicularis?

Answer 34

Als het er veel zijn kan het klinisch beeld lijken op appendicitis en volgt er soms een appendectomie, waarbij dan een appendix sana gevonden wordt met wormen erin.

Question 35

Wat zijn soil-transmitted helminths’ (STHs)?

Answer 35

Wil zeggen dat de bevruchte eieren pas besmettelijk zijn als ze enige tijd in de grond gerijpt hebben

Question 36

Wat zijn symptomen van de Ascaris lumbricoides (mensenspoelworm)?

Answer 36

De symptomen zijn afhankelijk van het stadium maar zowel de larve als de worm zijn nogal zwerflustig dus ophoesten van macroscopisch zichtbare larven, koorts, eosinofilie, maar ook galwegobstructie of appendicitis doordat er een worm in is gekropen, is mogelijk. In de tropen alwaar massale infecties voorkomen kan er ondervoeding, anemie en zelfs een ileus ontstaan. De worm leeft ongeveer een jaar en kan aan het eind van zijn leven naar buiten komen kruipen.

Question 37

Waar in het lichaam bevindt zich de Trichuris trichiura (zweepworm)?

Answer 37

Zitten in coecum en colon met het dunne deel, waarin de mond, in de mucosa vast en het dikkere deel (‘zweephandvat’) hangt los in het lumen. Als deze rijp zijn en door de mens worden opgenomen komen de larven in de darm uit het ei en hoeven ze, in tegenstelling tot vele andere rondwormlarven, niet eerst een longpassage door te maken om volwassen te worden.

Question 38

Waar bevindt zich de Anisakis simplex (haringworm)?

Answer 38

Maag en duodenum

Question 39

Wat voor klachten geeft de Anisakis simplex (haringworm)?

Answer 39

Het is een worm van maag en duodenum, die een eosinofiel flegmone en oedemateuze zwelling van de darmwand geeft waardoor acute maagpijn, heftig braken en zelfs een perforatie kan ontstaan.

Question 40

Wat voor gevolgen heeft een invasie met Strongyloides stercoralis (draadworm)?

Answer 40

De filariforme (lees: infectieuze) larven van Strongyloides kunnen dan je huid binnendringen en via allerlei slinkse wegen in je dunne darm terechtkomen alwaar ze volwassen worden. Er zijn alleen maar vrouwtjes die eitjes leggen in de darmmucosa alwaar er direct rhabditiforme larven uitkomen. Eieren vinden we dan ook zelden in de feces. Deze larven komen in de feces terecht en daarna in de grond alwaar ze verder moeten rijpen. Onder sommige omstandigheden (immuunsuppressie) kunnen ze echter direct, zonder rijping in de grond, filariform worden en invasief (auto-infectie). Hierdoor wordt de darm permeabel voor bacteriën en kan de patiënt plotseling overlijden aan een Gramnegatieve sepsis. Deze wormen kunnen, nadat ze opgelopen zijn, bijvoorbeeld door een jeugd in de tropen, jarenlang (levenslang) in het jejunum aanwezig zijn en onverwachts zo’n ernstige infectie geven als de patiënt om de een of andere reden immuungecompromitteerd raakt.

Question 41

Noem drie STHs

Answer 41

Ascaris lumbricoides (mensenspoelworm)
Trichuris trichiura (zweepworm)
Strongyloides stercoralis (draadworm)

Question 42

Wat is een TFT: Triple Feces Test?

Answer 42

Bij een Triple Feces Test moet drie dagen achtereen een monster van de ontlasting worden verzameld in containers. Dit omdat parasieten een wisselende uitscheiding kunnen hebben.
Twee van de drie containers zijn voorzien van een fixatief (SAF, waarbij de F staat voor formaline). Deze worden direct of na een concentratiemethode microscopisch onderzocht op wormen, wormdelen, larven, eieren, cysten en trofozoïeten.

Question 43

Wat is een DFT: Duale Feces Test?

Answer 43

Omdat drie dagen verzamelen voor patiënten lastig kan zijn is er op plekken waar een pcr kan worden gedaan de mogelijkheid een dft in te sturen: twee containers op dezelfde dag gevuld, waarvan een met fixatief. Van de feces zonder fixatief kan een pcr worden gedaan. Formaline verstoord namelijk de pcr.

Question 44

Wat is de Plakbandmethode?

Answer 44

’s Morgens vroeg vóór het wassen wordt een stukje doorzichtig plakband (gewoon sellotape) met de plakzijde op verschillende plaatsen tegen de perianale huid gedrukt. Of bij meisjes ook tegen de vagina. Vervolgens wordt het plakband netjes op een objectglas geplakt (en in een preparatendoosje ingestuurd) voor microscopisch onderzoek.

Question 45

Welke behandeling voor:
Protozoa:
Lintwormen:
Rondwormen:

Answer 45

Protozoaire infecties: metronidazol (o.a. Flagyl®)
Lintworminfecties: niclosamide (Yomesan®)
Rondworminfecties: mebendazol (o.a. Vermox®) of albendazol (Eskazole®)

Question 46

Waarmee worden weefselstadia van lint- en zuigwormen behandeld?

Answer 46

Praziquantel (Biltricide®)

Question 47

Waarmee wordt strongyloidiasis behandeld?

Answer 47

Ivermectine (Stromectol®)

Question 48

Waarvoor gebruik je paromomycine of clioquinol-suspensie?

Answer 48

Sommige protozoa infecties