Stemmingsstoornissen Flashcards
Diagnose Depressie
≥5
Stemming (stemmingsdaling, niet genieten, angst, prikkelbaar, emotioneel labiel):
Depressieve stemming
Niet kunnen genieten (anhedonie)
Lichamelijke symptomen (slaap, eet, energie, somatische klachten, dagschommeling): Gewichtsverlies of gewichtstoename Insomnie of hypersomnie Psychomotore agitatie of retardatie Energieverlies
Cognitieve symptomen (concentratie, geheugen,schuld/waardeloos,verteking zelf wereld toekomst, syndroom van Cotard, suicidale gedachten): Gevoelens van waardeloosheid / schuld Geheugen- of concentratiestoornis Terugkerende gedachten aan dood / suïcide
Differentiaal Diagnose Depressie
1) Verdriet/aanpassing (troost helpt, in overeenstemming context, evolutie)
2) Aanhoudende depressieve stoornis (minstens 2 jaar, persoonlijkheidsproblematiek?>is het vroeg begonnen of was er een stressor?)
3) Dementie (depressie=symptomen/verlies sociale vaardigheden plots/dementie=langzaam, dagritme, inspanning zwak/groot)
4) Acoholmisbruik (altijd middelengebruik navragen!)
Etiologie Depressie
Omstandigheden (stress) = acuut (rouw, werkloos, vernedering)/chronisch (overladen, onopgeloste levensmoeilijkheden, ambivalentie)/vroeg trauma
Aanleg = persoonlijkheid (maladaptief perfectionisme/neurotisch)/genetica (erfelijk 30/35%)
Farmacotherapie Depressie
Meest gebruikte = Sipralexa
(antidepressiva bij matig tot ernstige depressie [hoge lichamelijke symptomen, suicide gedachten, cognitieve symptomen, angst/agitatie, familiale belasting, therapie alleen niet succesvol)
Ze zijn niet verslavend, geen gewenning
Als medicatie werkt > minstens 6 maanden nemen
Eerste antidepressivum 1/3 volledig herstel, 1/3 partieel, 1/3 geen
Bijwerkingen: misselijkheid, zenuwachtig/opgejaagd gevoel, seksuele disfunctie, dikker vel
Psychologische behandeling depressie
1) Counseling (psycho-educatie, betrekken omgeving, opzoek naar oorzaken [stress, persoonlijkheid, familiale kwetsbaarheid], stress-reductie, psycho-educatie)
2) Therapie
Cognitieve gedragstherapie: negatieve cognities over zelf, wereld, toekomst (=cognitieve triade). denk fouten(selectieve abstracties=massa van prikkels negatieve dingen verwerken, overgeneralisatie=een ding gaat fout dus niemand is geïnteresseerd in mij, personalisatie=het is mijn fout, dichotoom denken=zwart/wit denken) > gedachten uitdagen
1) is het waar? 2) helpt deze gedachte mij?
Schaalvragen
Mindfulness Based Cognitive Therapy: voor preventie zinvol
Interpersoonlijke therapie: hoe beïnvloeden relaties de symptomen
Psychodynamische psychotherapie (voor mensen die veel psychologische conflicten, post/neg gedachten over relaties)
Diagnose Bipolaire Stoornis
Bipolair I: Patiënt lijdt aan depressies en aan manische fases
Bipolair II: Patiënt lijdt aan depressies en aan hypomane fases
Cyclothyme stoornis: hypomane symptomen en mildere depressieve symptomen
Diagnose Manische Episode
MINSTENS EEN WEEK
Emotionele symptomen: stemmingstijging, euforie, prikkelbaarheid, agressie
Cognitieve symptomen: hyperalert, verminderde aandacht, ideeenvlucht, gradiositeit, wanen/hallucionaties
Somatische symptomen: minder slapen, meer eetlust/libido
Gedragssymptomen: Agitatie, risicogedrag, gedrag dat niet bij norm past
A. Een duidelijk herkenbare periode met een abnormale en persisterend verhoogde, expansieve of prikkelbare stemming, en een abnormaal en persisterend verhoogde doelgerichte activiteit of energie, gedurende minstens één week enhet grootste deel van de dag, bijna elke dag aanwezig(of elke duur wanneer opname in een ziekenhuis noodzakelijk is).
B. Tijdens de periode van de stemmingsstoornis en de toegenomen energie of activiteitzijn drie (of meer) van de volgende symptomen
Opgeblazen gevoel van eigenwaarde, of grandiositeit.
Verminderde slaapbehoefte (bijvoorbeeld voelt zich uitgerust na slechts drie uur slaap).
Spraakzamer dan gebruikelijk of spreekdrang.
Gedachtevlucht of de subjectieve beleving dat de gedachten gejaagd zijn.
Verhoogde afleidbaarheid (dat wil zeggen: de aandacht wordt te gemakkelijk getrokken door onbelangrijke of niet ter zake doende externe prikkels),volgens de betrokkene zelf, of door anderen waargenomen.
Toename van doelgerichte activiteit (ofwel sociaal, op het werk of op school ofwel seksueel) of psychomotorische agitatie(dat wil zeggen: nutteloze niet-doelgerichte activiteit).
Zich excessief bezighouden met activiteiten waarbij een grote kans bestaat op pijnlijke gevolgen (bijvoorbeeld ongeremde koopzucht, seksuele onbezonnenheid of onbezonnen zakelijke investeringen).
Diagnose hypomanische episode
Vier achtereenvolgende dagen
Niet ernstig genoeg om duidelijke beperkingen in het sociale/beroepsmatige functioneren te veoorzaken
Etiologie Manische Depressie
Genetica heel belangrijk!
60-70% Genetisch kwetsbaar
Behandeling bipolaire behandeling
Bij acute manie: (atypische) antipsychotica, misschien met benzo’s
Anti-epilepctica (informatieoverdracht via zenuwen in de hersenen)
Familie zien (betrekken bij herval preventie)
Tweede fase: Lithium (toxisch:schildklier/nieren)=stemmingsstabilisator
Psycho-educatie
Cognitieve therapie (verband stemming<>gedachten<>gedrag)
Acceptance & commitment therapy: nadruk omgaan met negatieve gevoelens
Interpersoonlijk en sociaal ritme-therapie