Sinh Học Tế Bào Sừng Flashcards
Đặc điểm, nguồn gốc, vai trò tế bào hắc tố
- là tế bào có tua
- nguồn gốc từ mào thần kinh
- tạo ra hắc tố cho da và phần phụ
Tế bào hắc tố nguyên thủy di chuyển qua trung mô để tới thượng bì và nang tóc giai đoạn nào của phôi thai
Trong suốt giai đoạn phôi thai
tế bào hắc tố nguyên thủy hình thành ở tuần mấy của thai kì
Tuần thứ 8 của thai kì.
Ngay khi ống thần kinh đóng lại, các tế bào hắc tố phát triển thành tế bào hoàn chỉnh và di chuyển đến nhiều nơi khác nhau trong cơ thể.
Các điểm đến của tế bào hắc tố?
- mắt ( biểu mô hắc tố võng mạc, mống mắt, màng mạch)
- tai (dải mạch trong ốc tai)
- thần kinh trung ương (màng mềm)
- chất nền của tóc
- niêm mạc
- da
Vai trò của tế bào hắc tố ở tai trong?
TB hắc tố đóng vai trò quan trọng trong phát triển nghe.
* Nếu tế bào hắc tố di chuyển bất thường ở tai trong, mống mắt, da -> Hội chứng Waardenburg: điếc bẩm sinh, loạn sắc tố móng mắt, mảng bạch biến.
Có thể nhìn thấy Tế bào tạo hắc tố ở nang, thân tóc, lớp ngoài tế bào chân tóc không?
Ở nang, thân tóc: tế bào tạo hắc tố dễ thấy (tóc có màu)
Ở lớp ngoài tế bào chân tóc: tế bào hắc tố thường không màu -> khó nhận biết.
Melanosome? Melanin?
Hắc tố? Túi hắc tố?
Melanosome- túi hắc tố
Melanin - hắc tố
Túi hắc tố là gì?
- là bào quan nằm trong bào tương của Tế bào hắc tố.
- có vỏ ngoài tương tự màng tế bào
- là nơi tổng hợp và chuyên chở hắc tố
+ Hắc tố là 1 loại polymer có màu.
Đặc điểm tế bào hắc tố?
- nhiều nhất ở da và nang tóc
- chủ yếu ở lớp đáy thượng bì
- 1 tế bào hắc tố xen kẽ 5-6 tế bào đáy.
Chức năng của tế bào hắc tố?
Đơn vị hắc tố thượng bì là gì?
1 tế bào hắc tố sản xuất và vận chuyển túi hắc tố cho khoảng 30-40 tế bào tạo sừng => tạo thành đơn vị hắc tố thượng bì.
Cơ chế duy trì sắc tố da
1 lớp tế bào sừng bong ra -> tế bào hắc tố tổng hợp lại túi hắc tố -> túi hắc tố đc chở đế tế bào sừng mới -> duy trì sắc tố da.
<?> Tạo nên tín hiệu của tế bào tạo sừng?
Kết quả của tín hiệu này?
- hầu hết từ bức xạ mặt trời.
- giúp điều hoà
+ sự sống
+ Sự chuyên chở
+ Quá trình tổng hợp
+ Sự biểu hiện thụ thể bề mặt
Của tế bào hắc tố.
Mật độ tế bào hắc tố?
Cao nhất ở đâu?
Màu sắc da có phụ thuộc vào mật độ tế bào hắc tố không?
- 550- 1500/mm2 da
-Cao nhất ở mặt và sinh dục. - mật độ tế bào hắc tố giống nhau giữa các chủng tộc -> màu sắc da không phụ thuộc số lượng tế bào hắc tố.
Yếu tố điều chỉnh số lượng tế bào hắc tố trong thượng bì?
Tế bào tạo sừng và yếu tố tăng trưởng nguyên bào sợi (FGF2)
Tỉ lệ % tế bào hắc tố thay đổi theo tuổi
Giảm theo tuổi
Những vùng ko tiếp xúc ánh sáng: tế bào hắc tố giảm 6-8% mỗi 10 năm.
Các giai đoạn phát triển lông, tóc?
- Anagen: giai đoạn phát triển tích cực
- Categen: nghỉ ngơi
- Telogen: ko phát triển, thường rụng.
Hoạt động của tế bào hắc tố trong giai đoạn Anagen?
Tế bào hắc tố chết theo chương trình ở giai đoạn nào của quá trình phát triển lông tóc?
Giai đoạn nghỉ ngơi Categen
Yếu tố quyết định màu tóc
2 yếu tố:
- lượng hắc tố đc chở đến các tế bào tạo sừng ở thân tóc.
- tỉ lệ các loại hắc tố.
Hắc tố ở tóc có tác dụng bảo vệ không? Vì sao?
Không. Vì tia UV ko đến đc nang tóc.
Túi hắc tố là gì? Thành phần? Vai trò?
Có mấy loại túi hắc tố? Cơ chế phân loại? Đặc trưng từng loại?
Có mấy giai đoạn phát triển túi hắc tố? Giai đoạn nào có sự tổng hợp hắc tố?
4 giai đoạn.
Trong đó, giai đoạn 2,3 có sự tổng hợp hắc tố.
2: pheomelanosome
3: eumelanosome
- Điều gì quyết định sự khác nhau về màu da của các chủng tộc?
- Một yếu tố khác quyết định màu da?
- Hoạt động của tế bào hắc tố. Biểu hiện qua:
+ Số lượng và kích thước túi hắc tố đc melanin hoá.
+ Hiệu quả trong vận chuyển những túi hắc tố này đến tế bào tạo sừng (hình). - Tỉ lệ thoái hoá của túi hắc tố khi chúng đc chuyển đến tế bào tạo sừng xung quanh.
Tỉ lệ thoái hoá của túi hắc tố liên hệ với?
- kích thước của túi hắc tố. Nhỏ hơn thì thoái hoá nhanh hơn.
Người da sáng và đã sậm có túi hắc tố khác nhau như thế nào?
Người da sáng:
- túi hắc tố nhỏ
- nhóm 2-10 túi ở tế bào tạo sừng
- thoái hoá ở giữa lớp gai
Người da sậm:
- túi hắc tố lớn
- nằm rải rác riêng lẻ trong tế bào tạo sừng.
- thoái hoá chậm hơn
- hạt hắc tố vẫn tìm thấy được ở lớp sừng ( sau khi túi hắc tố thoái hoá)
Hắc tố (Melanin) là gì?
- là 1 nhóm phân tử polyme phức tạp đc tạo thành từ tyrosin do các tế bào hắc tố.
- tạo sắc tố cho da, tóc, mống mắt.
Có mấy loại hắc tố?
Có 2 loại hắc tố đc tổng hợp trong túi hắc tố
- eumelatonin
- pheomelatonin
Eumelatonin
- tính chất
- có bị oxh không
- tác dụng
- hợp chất cao phân tử tính kiềm, màu nâu, không tan.
- có thể bị oxh khi có ion kim loại -> tạo thành hắc tố sáng màu hơn.
- hấp thu và phân tán tia cực tím -> giảm sự xâm nhập và gây hại của ánh sáng lên da. => Bảo vệ da khỏi lão hoá và sinh ung do mặt trời.