Septískt lost - Þórður Þórkelsson Flashcards

1
Q

Hvað getur gerst þegar meningokokkar (eða önnur skæð baktería) hafa komist í blóðið? (3)

A
  1. Líkaminn upprætir sýkinguna. Þarf ekki sýklalyf. Algengara ef pneumo en meningokokkar.
  2. Kemst inn í t.d. MTK og veldur heilahimnubólgu.
  3. Barnið verður fárveikt og deyr á innan við sólarhring. Þá hefur bakt. ekki tíma til að valda heilahimnubólgu.
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Af hverju er betra að vera með meningokokka heilahimnubólgu en ekki?

A

Sýkingin er ekki það svæsin því hún hafði tíma til að valda heilahimnubólgu.
Annars eru það BÞfallið og öflug system áhrif sem gera útaf við barnið.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Sepsis. Pathophysiologia.

A

Bakteríur koma með endotoxin

  • > ræsa ónæmiskerfið
  • > cytokine valda bólgusvari og næstum öll líffærakerfin verða fyrir barðinu á því
  • hættulegast fyrir hjarta- og æðakerfið því ef það bilar ræðst ekki neitt við neitt og barnið getur dáið
  • í raun ss bólgusvarið sem er að drepa
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Sepsis veldur fjöllíffærabilun. Hvað í hverju kerfi?

A
Hjarta- og æða:
- lost
Öndun:
- ARDS 
Nýru:
- bráð nýrnabilun
Storkukerfi:
- DIC
Melting:
- lifrarbilun, ileus
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Þrír þættir sem stuðla að lostástandi.

A

Útvíkkun æða
Háræðaleki
Skertur samdráttur hjartavöðva

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Hvað er erfiðasta shittið að díla við í sepsis?

A

Háræðalekinn
Flestir sem deyja úr svæsnum sepsis er vegna massífs háræðaleka
Eigum enga meðferð við þessu

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Hvers vegna verður háræðaleki?

A

Aukið bil á milli frumanna

Breyting á hleðslu endoþelfr. svo þær kasta ekki lengur frá sér albúmíni með neg-neg hleðsludæmi

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Hvað veldur skertum samdrætti í sepsis?

A

Cytokine og endotoxin

Getum gefið lyf til að hjálpa hjartanu

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Hvað veldur æðavíkkun í sepsis? og hver eru viðbrögðin?

A

NO frá bólgufr.

Svo losar sympatíska kerfið noradrenalín sem upphefur vasodilaterandi áhrifin og dregur æðarnar saman

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Af hverju er hraður hjartsláttur í sepsis?

A

Obs. tachycardia er rautt flagg fyrir sepsis þar til annað sannast

Hjartaútfallið (stroke volume) minnkar og/eða viðnám í æðum eykst
-> verðum þá að auka púls til að viðhalda cardiac output

Í raun er hraður hjartsláttur merki um compenserað lost

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

3 stig í losti.

A

Yfirvofandi BÞfall (compensated shock)
Afturkræft lost (hypotensice shock)
Óafturkræft lost

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Klínísk merki um compenserað shock.

A
Hjarta og æða
- tachycardia
- distal púlsar daufir
Húð
- seinkuð háræðafylling
- marmorizeruð, köld og þvöl húð
- hitastig húðar >2 gráðum lægra en central hitastig
Nýru
- minnkaður þvagútskilnaður
Heili
- vaxandi óróleiki, sljóleiki
- meðvitundarleysi ef BÞfall verður
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Hvers vegna eru distal púlsar daufir í compenseruðu shocki?

A

Vegna aukins æðaviðnáms

Púlsþrýstingur minnkar því stroke volume (systola) minnkar og viðnámið (diastola) eykst

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Hver eru neðri mörk of lágs SBÞ hjá börnum?

A

Fullburða nýburi 10 ára:

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Blóðprufur í sepsis. Hvað viljum við sjá í hvítu?

A

Helst mjög há >20þús
- ef eðlileg/lækkuð eru slæmar horfur
Viljum vinstri hneigð -> mikið af óþroskuðum stöfum

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Hvaða prufur tökum við í sepsis?

A

Status: hbk, flögur
Ræktanir
Storkupróf
S-laktat

17
Q

Hvað segja storkuprófin okkur í sepsis?

A

APT og APTT: lengt ef DIC
Fibrinogen: lækkað ef DIC
- gott forspárgildi: verri horfur eftir því sem meira lækkað
D-dímer: hækkað ef DIC

18
Q

Meðferð við septísku losti.

A

Auka preload
- gefa ringer eða NaCl
Auka samdráttarkraft hjarta og viðnám í æðum
- dópamín, dóbútamín, noradrenalín, adrenalín, vasópressín

19
Q

Hver er kosturinn við ringer umfram saltvatn í sepsis?

A

Ringer inniheldur buffer og breytir því ekki pH

Saltvatn gæti aukið á acidosu

20
Q

Áhrif sepsislyfjanna á viðnám í slagæðum og samdrátt hjartavöðva. Hvort virkar hvert lyf á?

A
Dópamín
- bæði
Dóbútamín
- samdr. hjarta
Noradrenalín
- viðnám
Adrenalín
- bæði
Vasópressín
- viðnám
21
Q

Áhrif sepsislyfjanna á viðnám í slagæðum og samdrátt hjartavöðva. Hvort virkar hvert lyf á? Önnur eins glæra

A

Öll lyfin nema dópútamín auka viðnám í slagæðum
Noradrenalín og vasopressin auka bara viðnámið í slagæðum ekki hjartað
Dópamín og adrenalín gera bæði

22
Q

Hvenær eru gefnir sterar í losti?

A

Ef barnið svarar ekki blóðþrýstingshækkandi meðferð sem skyldi
- ekkert svo háir skammtar