sepsa, zakażenia oun, zakażenia wsierdzia Flashcards
odestek śmiertelności w sepsie
10 - 40%
skala SOFA ocenia
liczbę płytek krwi
efektywność wentylacji
średnie wartości ciśnienia tętniczego
stopień wydolności nerek
skalę qSOFA stosuje się jako kryteria rozpoznania
sepsy
definicja sepsy
zagrażająca życiu dysfunkcja narządowa spowodowana zaburzoną reakcją organizmu na zakażenie
wstrząs septyczny definicja
sepsa, w której zaburzenia ze strony układu krążenia, metaboliczne i na poziomie komórkowym są tak głębokie że znacząco zwiększają śmiertalność
tzw śmierć ze starości/śmierć naturalna - przyczyna
sepsa z przerwania bariery układu pokarmowego
objawy sepsy
s - shivering, fever, very cold e - extreme pain/discomfort p - pale skin s - sleepy, confused i - 'i feel like i might die' s - short of breath
tropbocytopenia
wzrost crp, plt, prokalcytonina
wysypka/zmiany zgorzelinowe
nudności dreszcze potliwość wymioty biegunka ból głowy
diagnostyka sepsy na podstawie objawów gdy sepsa nie obejmuje OUN
relacja pacjenta może być wtedy jednym clue
sepsa = zapalenie czego
śródbłonka
konsekwencja zapalenia śródbłonka
śródbłónek przecieka, spada ciśnienie co znacznie utrudnia wkłucie i pobranie krwi w celu zbadania lekowrażliwości
jak uniknąć potencjalnej kontaminacji próbki przy pobieraniu krew na posiew u pacjenta z sepsą
pobieramy z dwóch wkłuć
‘złota godzina w sepsie’
każda godzina opóźnienia leczenia zwiększa ryzyko śmierci o 8%
jakie leki przy zapaleniu śródbłonka
obkurczające, żeby powstrzymać wypływ z przeciekających naczyń
kryteria rozpoznania sepsy
zaburzenia świadomości (poczucie czasu i miejsca, imię i nazwisko)
skurczowe ciśnienie tętnicze mniejsze niż 100
częstotliwość oddechów większa niż 22/min
oparte na skali qSOFA
jeśli pacjent ma 2 lub więcej, poddajemy jego stan monitoringowi
jak sprawdzić czy u nieprzytomnego pacjenta jest głębokie zaburzenie świadomości
ucisk na mostek - nocyceptory - ból
jeśli osoba nie odpowiada na ból to ma głębokie zaburzenia świadomości
drogi wnikania drobnoustrojów do krwi
z miejsca skolonizowanego florą fizjologiczną, z miejsc objętych stanem zapalnym, przez wprowadzenie skażonych plynów
elementy (ze strony drobnostrojów) uczestniczące w patomechanizmie sepsy
mannan w ścianie grzybów
lps
kwasy lipotejchojowe
superantygeny bakterii g+
jaki superantygen posiada s.aureus
enterotoksyna
jaki superantygen posiadają gronkowce
gronkowcowa toksyna wstrząsu toksycznego TSST-1
jaki superantygen posiada s.pyogenes
toksyna erytrogenna, białko M
jaki superantygen posiada clostridum perfringens
enterotoksyna
jaki superantygen posiada pseudomonas aeruginosa
egzotoksyna A
podsumowanie - jakie bakterie G+ produkują superantygeny
s.aureus enterotoksyna gronkowce TSST-1, s.pyogenes toksyna erytrogenna, białko M c.perfringrns enterotoksyna p.aeruginosa egzotoksyna A
oddziaływanie superantygenów na układ immunologiczny
pobudzanie limfocytów T, które nie podejmują ataku immunologicznego
wywołanie wydzielania dużej ilości cytokin
nie jest aktywowana apoptoza więc reakcja immunologiczna nie jest ograniczana/hamowana
jakie stężenie superanytgenu wystarczy żeby zadziałał
nanogramy
z czym sią łączą superantygeny w organizmie gospodarza
z zewn. częścią receptora T (pomijają mhc)
wczesne objawy sepsy
temp. wyższa niż 38 lub niższa niż 36
tętno wyższe niż 90/min
podwyższone leukocyty
szybszy oddech (więcej niż 20/min), obniżone ciśnienie parcjalne co2 poniżej 32 mmHG
bakteriemia pierwotna i wtórna różnice
pierwotna - przedostanie się bakterii do krwi w wyniku cewnika/przerwania ciągłości tkanek
wtórna - przedostanie się bakterii do krwi w wyniku istniejącego zakażenia (np zomr, ropnie, zapalenia w obrębie jamy brzusznej, zapalenie płuc, zum, zapalenie wsierdzia i przetok tętniczo-żylnych
jaki typ bakteriemii jest charakterystyczny dla zapalenia wsierdzia, zakażeń wewnątrznaczyniowych i odcewnikowych
bakteriemia ciągła
jaki typ bakteriemii może się pojawiać po operacjach
bakteriemia przemijająca
po jakich operacjach może się pojawiać bakteriemia przemijająca
histerektomia, przezcewkowe usunięcie prostaty, usunięcie ropni, czyraków, zabiegi na błonach śluzowych ( zabiegi stomatologiczne, urologiczne, endoskopowe)
z niezdrenowami ropniami wewnątrzbrzusznymi/w miednicy/wątrobie + gorączka o nieustalonej etiologii związany jest jaki typ bakteriemii
bakteriemia okresowa
40 - 60% zakażeń krwi to zakażenia
odcewnikowe
czynniki etiologiczne zakażeń łożyska krwi
s.aureus, cns gronkowce, enterococcus, p.aeruginosa, enterobacteriaceae (e.coli, klebsiella, serratia, e.cloacae)
czynnik etiologiczny zakażeń krwi u narkomanów
s.aureus
etiologia zakażeń krwi u noworodków
s.agalactiae, l.monocytogenes, s.aureus
e.coli, klebsiella, enterobacter (1 tydzień)
+ h.influenzae, n.meningitidids (1-4 tydzień)
etiologia zakażeń łożyska krwi odcewnikowych - jakie jest źródło bakterii
- ręce personelu medycznego
2. bakterie ze skóry chorego
czynniki etiologiczne zakażeń łożyska krwi odcewnikowych
cns, s.aureus,
enterococcus,
corynebacterium, candida,
pałeczki g-(=enterobacterales)
jakie badania krwi do diagnostyki sepsy
płytki krwi=PLT + leukocyty(morfologia),
CRP, prokalcytonina=PCT, mleczany
posiew krwi, posiew z przypuszczalnych ognisk infekcji
który parametr służy do monitorowania odpowiedzi na antybiotykoterapię w sepsie/do ustalenia rokowań pacjenta
prokalcytonina
leczenie empiryczne sepsy o etiologii g-
FEP, CAZ, IMP, MEM, CIP, TZP
cefepim, ceftazydym,karbapenemy, ciprofloksacyna, piperacylina z tazobaktamem
leczenie empiryczne sepsy o etiologii g+
wankomycyna, linezolid, daptomycyna
leczenie empiryczne sepsy o etiologii candida
flukonazol, echinokandyny
w jakim czasie od podejrzenia rozpoznania sepsy podać antybiotyk
1h
co to izw
infekcyjne zapalenie wsierdzia
czynniki etiologiczne izw
s.viridans s.bovis,
s.aureus enterococcus, oraz
grupa HACEK
(haemophilus influenzae/ parainfluenzae/ aphrophilus/paraphrophilus,
Actinobacillus actinomycetemcomitans, Cardiobacterium hominis,
Eikenella corrodens,
Kingella kingae/detrificans)
jak potwierdzić izw
- posiew z krwi (s.viridans/bovis, s.aureus, enterococcus, grupa HACEK)
- zmiany w badaniu echokardiograficznym - nowa niedomykalność zastawki
postacie zakażenia OUNu
ZOMR zapalenie mózgu ropień mózgu ropniak podtwardówkowy ropniak nadtwardówkowy
najczęstsze zakażenie oun to
zomr
wirusowe czynniki etiologiczne zomr
enterowirusy, arbowirusy
wirus grypy A i B, wirus odry
HSV, VZV, EBV
bakteryjne czynniki etiologiczne zomr
n. meningitidis gr B i C w polsce
l. monocytogenes
s. pneumoniae
h. influenzae
(noworodki) escherichia i klebsiella
grzybicze czynniki etiologiczne zomr
cryptococcus neoformans, coccidioides immitis
pasyżytnicze czynniki etiologiczne zomr
toksoplasma gondii, acantamoeba spp, naegleria fowleri
bakteryjne czynniki etiologiczne zomr u noworodków i osób starszych
s. agalactiae
e. coli. klebsiella, i inne pałeczki g- +l.monocytogenes
u starszych osób dodatkowo bakterie powodujące zomr u dorosłych
pacjent ze złamaną podstawą czaszki i płynotokiem nosowym jaka będzie etiologia zomr
h.influenzae, s.pneumoniae
pacjent z urazem czaszki penetrującym do mózgu - jaki czynnik etiologiczny zomr
s.aureus
objawy oponowe
sztywność karku,
objaw Brudzińskiego
objaw Kerninga
objaw Hermana
jak wygląda objaw brudzińskiego
podczas badania sztywności karku, czyli zbliżania brody do klatki piersiowej, lekarz obserwuje u pacjenta jednoczasowe odruchowe zgięcie kończyn dolnych zarówno w stawach kolanowych, jak i biodrowych
jak wygląda objaw Kerninga
Wyróżnia się dwa objawy Kerniga:
Górny: zginając tułów siedzącego pacjenta ku przodowi badający stwierdza odruchowe zgięcie kończyn dolnych w stawach kolanowym i biodrowym.
Dolny: pacjent leży płasko na plecach; kończyna dolna pacjenta zgięta w stawie biodrowym o 90°, przy próbie wyprostowania w stawie kolanowym, pojawia się skurcz mięśni uniemożliwiający wyprost, powodując opór i ból
objaw kerninga jest obustronny
jak wygląda objaw hermana
występuje, gdy podczas biernego przyginania brody pacjenta do klatki piersiowej dochodzi do zgięcia grzbietowego palucha. Występuje częściej w gruźliczym zapaleniu opon mózgowo-rdzeniowych
eufemiusz herman<33 1949
objawy zomr
- światłowstręt, przeczulica,
- temp powyżej 39 stopni
- cechy wzmożonego ciśnienia śródczaszkowego (silne
bóle głowy o charakterze pulsującym i rozpierającym,
nudności, wymioty)
*objawy oponowe (sztywność karku, objaw
Brudzińskiego, Kerninga i Hermana)
czym barwić preparat w przypadku cryptococcus neoformans
tusz chiński
jaki materiał i jak pobrać na posiew przy zomr
płyn mózgowo-rdzeniowy, punkcja lędźwiowa, przed rozpoczęciem antybiotykoterapii
co to FUO
gorączka o nieznanej przyczynie
czy w trakcie antybiotykoterapii można robić posiewy kontrolne
nope
w jakich sytuacjach (wyjątkowych) można robić posiewy krwi kontrolne
- pacjenci z s.aureus po 3 dniach antybiotyjkoterapii celowanej
- pacjenci z candida we krwi (codziennie jeden posiew) - ponieważ czas leczenia jest uzależniony od czasu trwania kandydemii
ile trzeba czekać na wynik posiewu krwi w przypadku używania przez lab mikrobiologiczny automatycznych systemów do posiewów krwi
na dodatni b.krótko
na ujemny 5 - 7 dni
zasady pobierania krwi na posiew
dezynfekcja skóry przed pobraniem, poczekać30-60 sekund na odparowanie środka
środki dezynfekcyjne: 70%alkohol izopropylowy, jodyna, chloroheksyna
- przed 1szą/następną dawką antybiotyku(najmniejsze stężenie antybiotyku we krwi)
- jeśli możemy przewidzieć szczyt gorączki - to30 min przed szczytem gorączki i dreszczy (2 próbki z 2 różnych wkłuć)
- przy sepsie odcewnikowej - pobieramy krew z cewnika i z żyły obwodowej
- posiew na podłożu beztlenowym i tlenowym
do czego pobieramy krew na posiew
do butelki z podłożem
masywny krwotok(wylew) do nadnerczy w przebiegu posocznicy to inaczej
zespół waterhousa-friedrichsena
zespół waterhausa-friedrichsena występuje w sepsie o etiologii
n.meningitidis
wysypka wybroczynowa wystęuje w sepsie o etiologii
n.meningitidis
lek z wyboru przy zomr p etiologii n.meningitidis
penicylina
co to IChM
inwazyjna choroba meningokowa, n.meningitidis
co to IChP
inwazyjna choroba pneumokokowa,, s.pneumoniae