sensibiliteit en dermatomen Flashcards
locatie 1e relay neuron
ganglion
locatie 2e relay neuron
CZS (of hersenstam of ruggenmerg)
sensatie
gebeurt in tweede relay neuron
perceptie
gebeurt in corticaal neuron
= bewustwording van wat je ziet
labeled line principle
de inhoud van een AP wordt bepaald door waar het aankomt in de cortex
in PFZ extra duidelijk want daar verschillen axonen ook van dikte
Twee functionele typen reacties op AP in ganglioncel
- on/off (alleen als er actie is komen er actiepotentialen)
- more/less (frequentie modulatie, gehoor)
veel receptoren op 1 ganglioncel
sensitief, maar niet specifiek
weinig receptoren op 1 ganglioncel
heel erg specifiek, maar minder snel geactiveerd
receptieve veld van receptor
gekarakteriseerd door: soort stimulus, grootte vh receptieve veld (2 grote+ 2 kleine), snelheid van adaptatie (fasisch of tonisch)
receptieve veld (algemeen)
gevormd door:
convergentie
divergentie
laterale inhibitie (verhoogt contrast)
law of specific nerve energies
een receptor geeft alleen aan DAT het gestimuleerd wordt niet WAAROM (daarom zie je sterretjes als heel hard tegen je hoofd wordt geslagen)
komt door labeled line principle
Ad vezels
snelle intense pijn
geeft aan waar de pijn vandaan komt
neospinale baan
C vezels
langzame brandende pijn
maakt pijn pijnlijk
paleospinale baan
2 soorten opstijgende tastsystemen in romp
gnostisch (vibratie zin, lichaamspositie en fijne tast)
vitaal (pijn, temp. en grove tast)
gnostisch systeem
kruist in de HERSENSTAM
wordt ook lokaal gebruikt
thalamische kern: ventrale posterolaterale thalamische nucleus
voorzij strengen (dikke vezels)
tweede gnostische systeem: trigeminus systeem: ventrale posteromediale thalamische nucleus
vitaal systeem
kruist meteen in RUGGENMERG (achterhoorn)
vitaal kruist spinaal
achterstrengen (dunne vezels)
–> nociceptieve reflex dankzij uitsmeren op ruggenmerg (Lissauerse randzone)
eindigt ook in de ventrale posterolaterale thalamische nucleus
trigeminus systeem eindigt ook in ventrale posteromediale trigeminus kern
mononeuropathie
sensibel en motorische klachten
beschadiging van 1 enkele zenuw zoals bijv. door druk
polyneuropathie
sensibel en motorische klachten
meerdere zenuwen, handschoen en kousvormig
Axonaal (diabetes, amyloidose) OF demyeliniserend (acuut of chronisch)
axonale schade
vermindert hoeveelheid axonen, bepaalt sterkte van signaal
demyeliniserende schade
verminderde integriteit myeline
bepaalt snelheid van het signaal (dooft dus ook meer uit)
diabetische PNP
overwegend sensibel
axonaal
dikke en dunne vezels
oorzaak: chronische ischemie
syndroom Guillan-Barré
acute inflammatoire demyeliniserende PNP sensibel en motorisch demyeliniserend auto-immuun 2/3 patiënten heeft voorafgaand een infectie chronische variant is CIPD
PNP diagnostische clues
Comorbiditeit (DM, hypothyreoïdie, chronische nierinsufficiëntie, B12 tekort, alcoholisme)
Pijn (alcohol, chemo, vasculitis en systeemziekten)
Medicatie
Patroon (meestal distaal, soms proximaal zoals bij: Guillan Barre, DM, CIDP)
Oorzaken plexopathie
trauma (bovenste/onderste)
inflammatoir (plexus brachialis neuritis =auto-immuun)
tumor
diabetes
bovenste plexusletsel
Erb’s palsy, sensibele uitval bij duim
C5-6
onderste plexusletsel
klumpkes palsy, sensibele klachten ulnair
C8-T1
plexus brachialis neuritis
axonaal
inflammatoir (auto-immuun)
klachtenbegin= hevige pijn rondom schouder
later vlekkig verdeelde zwakte en atrofie
plexopathie door tumor
met PIJN
plexus cervicobrachialis: vaak onderste plexus en met syndroom van horner
plexus lumbosacralis: ingroei door colon of cervixtumor
plexopathie diabetische amyotrofie
acute hevige asymmetrische pijn
dan proximale zwakte in 1 of 2 benen
wel herstel maar vaak restzwakte
Hernia nucleus palposa
radiculopathie meestal lumbaal geeft pijn EN krachtverlies uitstralend naar been neemt toe bij hoesten, niezen en persen bij cauda syndroom: overloopblaas
Brown-Séquard syndroom = hemicord syndroom
1 ledemaat gestoorde gnostische sensibiliteit (+ 1eMN stoornis)
ander ledemaat gestoorde vitale sensibiliteit
= gedissocieerde sensibiliteit stoornis
probleem zit in ruggenmerg
Spinalis anterior syndroom
beide ledematen 1e MN stoornis + vitaal probleem
Beide ledematen gnostisch systeem intact
zit aan de voorzijde van het ruggenmerg
sensibiliteit thalamus
tussenstation voor alle sensibele input
ventrale posterolaterale nucleus
thalamus infarct kan sensibele klachten geven
sensibiliteit stoornissen cortex
perceptie van pijn en gevoel is intact MAAR
onderscheidend vermogen is gestoord
zelden complete sensibiliteitsstoornis
vaker arm dan been aangedaan
grote onderdelen van homunculus vaker aangedaan en eerder distaal dan proximaal
kan zuiver sensibel zijn (gyrus postcentralis)
