Seksualno ponašanje Flashcards

1
Q

Kako se zove razviće iz neoplođenih jaja?

A

Partenogeneza

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Šta su prednosti polnog razmnožavanja sa evolutivnog stanovišta?

A

Povećava varijabilnost populacije, omogućava eliminaciju nepoželjnih varijacija ili umanjivanje njihovog efekta.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Šta su mane polnog razmnožavanja sa evolutivnog stanovišta?

A

Skupo je, jer zahteva postojanje posebnih organa za polne ćelije, a omogućava prenos samo polovine gena sa generaciju na generaciju.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Kako se zove fenomen da se jedinke unutar dva pola jasno fenotipski razlikuju?

A

(Polni) dimorfizam

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Razlike između spermatozoida i jajnih ćelija?

A

Spermatozoidi su sitni i veoma pokretni, jednom ejakulacijom se oslobodi oko 100M spermatozoida. Jajne ćelije su krupne i relativno nepokretne, na 28 dana se oslobađa samo jedna.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Razlike između spermatozoida sa X i Y hromozomom?

A

Spermatozoidi sa Y hromozomom su nešto lakši i brži.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Šta je poligamija?

A

Reproduktivna strategija gde se jedinke upuštaju u reproduktivne odnose bez ostvarivanja trajnih zajednica.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Koji su aspekti diferencijacije pola?

A

Genetički pol, gonadni pol, fenotipski pol i rodni identitet.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Kada se određuje genetički pol?

A

U trenutku začeća.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Koliko hromozoma, tj. para hromozoma, sadrže telesne ćelije?

A

46 hromozoma, 23 para homologih hromozoma - jedan iz svakog para je nasleđen od oca, drugi od majke.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Šta su autozomi i koliko ih ima?

A

Telesni hromozomi, ima ih 22 para.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Gde se odvija mejoza?

A

U gonadama.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Šta nastaje mejozom oogonija?

A

Jajne ćelije.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Šta nastaje spajanjem spermatozoida i jajne ćelije?

A

Zigot.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Primeri bolesti vezanih za X hromozom?

A

Hemofilija, Dušenova mišićna distrofija.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Razlike između X i Y hromozoma?

A

X hromozom je veći, sadrži veći broj gena (oko 1500 gena) - većina njih je zadužena za uspostavljanje telesnih osobina. Y hromozom je manji i ima pedesetak gena, od kojih je većina vezana za diferencijaciju pola.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Gde se nalazi SRY gen?

A

Na vrhu kraćeg kraka Y hromozoma.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Šta je Svajerov genetički sindrom?

A

Osobe uprkos prisustvu XY hromozoma ispoljavaju ženski gonadni pol (zbog mutiranog SRY gena).

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Zbog čega dolazi do LaChappelle sindroma?

A

Usled neadekvatnog crossing-overa tokom mejoze adiran je SRY gen, iako je genotip XX.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Koji protein presudno određuje gonadni pol?

A

Testikularni faktor (TDF).

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Koji gen nosi šifru za sintezu TDF?

A

SRY gen.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

Kako se zovu muški polni hormoni?

A

Androgeni.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

Kako se zovu ženski polni hormoni?

A

Estrogeni i progestageni*.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

Od čega nastaju gonade kod oba pola i kada počinju da se formiraju?

A

Od primarne seksualne trake, oko 7. nedelje intrauterinog razvića.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Q

Koje ćelije se najpre diferenciraju tokom formiranja testisa?

A

Sertolijeve ćelije.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
26
Q

Pod uticajem čega se formiraju muške gonade?

A

TDF faktora.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
27
Q

Šta se eksprimira u Sertolijevim ćelijama što podstiče ostale ćelije da se diferenciraju u spermatogonije?

A

TDF faktor.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
28
Q

Koji faktor podstiče sintezu anti-Milerovog hormona (AMH)?

A

SOX-9.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
29
Q

Šta utiče na ekspresiju SOX-9 gena?

A

TDF faktor.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
30
Q

Zašto je anti-Milerov hormon (AMH) bitan?

A

Deluje inhibitorno na spermatogonije do puberteta, podstiče nastanak trećeg tipa ćelija u testisima -Lajdigovih ćelija. Takođe proizvode degeneraciju Milerovih kanala kod muških fetusa.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
31
Q

Šta proizvode Lajdigove ćelije?

A

Testosteron.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
32
Q

Od kog momenta se oslobađa testosteron?

A

Od trenutka formiranja testisa.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
33
Q

Od čega nastaju oogonije?

A

Od primordijalnih germinativnih ćelija.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
34
Q

Kada su gonade determinisane kod oba pola?

A

Krajem 7. nedelje kod muškog pola, a 16. nedelje kod ženskog.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
35
Q

Šta su Volfovi i Milerovi kanali?

A

Izvodni kanali koje oba pola dobijaju krajem 8. nedelje, a koji će postati budući izvodni kanali testisa, odnosno jajnika.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
36
Q

U šta se Milerovi kanali diferenciraju kod ženskih fetusa?

A

U jajovod, matericu i gornji deo vagine.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
37
Q

Koji muški polni hormon reguliše diferencijaciju spoljašnjih gonada?

A

Dihidrotestosteron (DHT).

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
38
Q

Kako nastaje dihidrotestosteron?

A

Lokalno od testosterona, delovanjem enzima 5-alfa reduktaze.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
39
Q

Šta nastaje od genitalnog produženja kod ženskih fetusa?

A

Klitoris.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
40
Q

Od čega nastaje skrotum kod muških fetusa?

A

Od labioskrotalnih nabora.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
41
Q

Gde su originalne pozicije jajnika i testisa?

A

U toraksu.

42
Q

Od čega zavisi spuštanje gonada kod oba pola?

A

Od gubernakuluma.

43
Q

Kako se naziva stanje kada ne dođe do spuštanja testisa?

A

Kriptorhizam.

44
Q

Šta su guevedoces?

A

Deca u Dominikanskoj republici koja se rađaju sa ženskim gonadama, ali u pubertetu dolazi do maskulinizacije i promene gonadnog i fenotipskog pola.

45
Q

Šta je ključno zbog čega dolazi do fenomena guevedoces?

A

Izostanak proizvodnje DHT hormona usled mutacije gena koji koduje 5-alfa reduktazu.

46
Q

Kakvu strukturu imaju polni hormoni?

A

Steroidnu.

47
Q

Iz čega se sintetišu polni hormoni?

A

Iz holesterola.

48
Q

Koje hormone luči nadbubrežna žlezda?

A

Glukokortikoide i mineralokortikoide.

49
Q

Opiši sintetski put steroidnih hormona.

A

Holesterol –> Progesteron –> Testosteron –> Estradiol (uz katalizovanje aromataze)

50
Q

Šta znači to što su steroidni hormoni lipofilne prirode?

A

Lako prolaze kroz ćeijske membrane ciljnih ćelija.

51
Q

Kako se menja nivo ženskih polnih hormona?

A

Varira u pravilnom 28-dnevnom periodu, menstrualnom ciklusu.

52
Q

Koji hormoni hipofize regulišu oslobađanje polnih hormona?

A

Luteinizirajući hormon i folikulo-stimulirajući hormon.

53
Q

Od čega zavisi nivo oslobađanja luteinizirajućeg hormona i folikulo-stimulirajućeg hormona?

A

Zavisi od nivoa gonodotropno-oslopađajućeg hormona hipotalamusa.

54
Q

Šta stimuliše luteinizirajući hormon kod muškog pola, a šta kod ženskog?

A

Kod muškog pola stimuliše rad testisa i oslobađanje testosterona iz Lajdigovih ćelija, a kod ženskog stimuliše oslobađanje estrogena.

55
Q

Šta stimuliše folikulo-stimulirajući hormon kod muškog pola, a šta kod ženskog?

A

Kod muškog pola stimuliše sazrevanje spermatozoida (uz dejstvo testosterona), a kod ženskog pola stimuliše sazrevanje jajne ćelije.

56
Q

Koje faze čine menstrualni ciklus žene?

A

Folikularna i lutealna faza.

57
Q

Kada počinje da se ispoljava rodni identitet?

A

Od treće godine života.

57
Q

Kada počinje da se ispoljava rodni identitet?

A

Od treće godine života.

58
Q

Šta ima ključnu ulogu u formiranju sopstvene percepcije pola?

A

Prisustvo, tj. odsustvo testosterona u fetusu.

59
Q

Zbog čega majčin estradiol ne ostvaruje svoje dejstvo na fetus?

A

Jer je u cirkulaciji vezan za alfa-fetoprotein.

60
Q

Šta je Onufovo jedro, koja je njegova funkcija i čega je primer?

A

Onufovo jedro je skup motoneurona u sakralnom delu kičmene moždine. Ovi motoneuroni kontrolišu bulbokalverozni mišić. Onufovo jedro je primer seksualne dimorfnosti kod ljudi (upadljivo je veće kod muškaraca nego kod žena).

61
Q

Koja je najupadljivija seksualno dimorfna struktura kod svih sisara?

A

Preoptička oblast prednjeg hipotalamusa; seksualno dimorfno jedro je 5-8 puta veće kod mužjaka nego kod ženki.

62
Q

Koliko jedara ima seksualno dimorfno jedro i kako se zovu?

A

Seksualno dimorfno jedro ima 4 intersticijalna jedra prednjeg hipotalamusa (INAH1-4)

63
Q

Šta dovodi do povećanja sekrecije gonadotropno-stimulišućeg hormona u hipotalamusu?

A

Smanjeno oslobađanje melatonina iz pinealne žlezde pri svetlosti.

64
Q

Koje su 4 faze reproduktivnog ponašanja kod većine životinja?

A

Faza udvaranja, apetitivno ponašanje, kopulacija/koitus, postkopulatorno ponašanje.

65
Q

Čime je, najvećim delom, uslovljena faza udvaranja?

A

Hemosignalima ženke.

66
Q

Šta je Kulidžov efekat?

A

Pojava da dolazi do nove kopulacije nakon kratkog refraktornog perioda ako je dostupan nov partner.

67
Q

Kako se naziva spajanje muškog i ženskog gameta?

A

Fertilizacija.

68
Q

Koji deo mozga sadrži najveću gustinu neurona osetljivih na ženske polne hormone?

A

Ventromedijalni hipotalamus.

69
Q

Gde neuroni ventromedijalnog hipotalamusa projektuju svoje aksone?

A

Na periakvaduktalnu sivu masu srednjeg mozga.

70
Q

Koji deo mozga sadrži najveću gustinu neurona osetljivih na muške polne hormone?

A

Medijalna preoptička oblast hipotalamusa.

71
Q

Gde neuroni medijalne preoptičke oblasti hipotalamusa projektuju svoje aksone?

A

Na ventralnu sivu masu srednjeg mozga.

72
Q

U sastavu čega se oslobađaju hemosignali-feromoni?

A

U sastavu telesnih izlučevina sisara.

73
Q

Na čije čulne ćelije deluju feromoni?

A

Na čulne ćelije vomeronazalnog organa.

74
Q

Koji deo hipotalamusa integriše senzorne i hormonske informacije i koordiniše motorni obrazac ponašanja karakterističan za kopulaciju?

A

Medijalna preoptička oblast hipotalamusa.

75
Q

Šta je efekat mužjaka?

A

Pojava da ženka npr. miša ulazi ranije u estrus ako je izložena mužjaku ili njegovom urinu.

76
Q

Šta je uzajamno odlaganje estrusa?

A

Pojava da, kada se ženke miša drže u istom kavezu u broju koji je značajniji od gustine populacije, sve ženke odlažu estrus.

77
Q

Koji hormoni se indukuju kod podređenih ženki primata izloženih zlostavljanju dominantne

A

Hormoni stresa: specifično, glukokortikoidi.

78
Q

Koja je specifičnost ovulacije kod žena ojačala uspostavljanje monogamnih zajednica u ljudskoj vrsti?

A

Kriptična ovulacija - činjenica da kod ljudi ovulacija nije praćena jasnim spoljašnjim promenama.

79
Q

Šta najviše razlikuje čoveka od životinja u vezi sa seksualnim ponašanjem?

A

Različitost seksualnih stilova i orijentacija.

80
Q

Koje su 4 faze seksualnog akta između muškarca i žene?

A

Uzbuđenje, plato, orgazam i rezolucija.

81
Q

Kada je veći interes za seks kod žena?

A

Oko dana ovulacije.

82
Q

Čije istraživanje je pokazalo da žene koje žive zajedno često imaju sinhronizovani menstrualni ciklus?

A

Istraživanje Marte MekKlintok.

83
Q

Koji geni su zaslužni za ocenjivanje nečijeg mirisa kao prijatnog/odbojnog?

A

Geni histokompatibilnosti.

84
Q

Šta se definiše kao ne-gametsko ulaganje koje povećava izglede za preživljavanje potomaka i reproduktivni uspeh roditelja?

A

Roditeljsko ponašanje.

85
Q

Sisari imaju pretežno koji vid roditeljskog ulaganja?

A

Uniparentalni.

86
Q

Karakteristike altricijalnih, prekocijalnih i semiprekocijalnih mladunaca?

A

Altricijalni mladunci - bespomoćni, najčešće slepi i gluvi bez motorne kontrole i sposobnosti regulacije telesne temperature (glodari, psi, mačke, kenguri)

Prekocijalni mladunci - rađaju se sa razvijenim motornim i senzornim sistemima, samostalno se kreću i regulišu telesnu temperaturu. Ipak, potrebna im je hrana i zaštita koju pruža majka (ungulate, koze, ovce, krave, konji, morski sisari)

Semiprekocijalni mladunci - imaju sposobnost regulisanja telesne temperature i imaju otvorene oči, ali se ne kreću samostalno (primati, neke ptice, čovek).

87
Q

Koja je razlika između oviparnih i viviparnih vrsta?

A

Kod oviparnih se mladunci izležu iz oplođenih jaja, a kod viviparnih se rađaju.

88
Q

Koji hormon ima kritičnu ulogu u inicijaciji majčinskog ponašanja?

A

Prolaktin.

89
Q

Koja je najupadljivija hormonska promena koja se uočava kod vrsta gde otac vodi brigu o potomstvu?

A

Pad nivoa testosterona i značajan porast nivoa prolaktina.

90
Q

Koji hormoni, koji ne spadaju u polne, su značajni za ispoljavanje monogamne strategije i roditeljskog ponašanja?

A

Oksitocin i vazopresin.

91
Q

Koji neurotransmiteri se pokazuju kao bitni za regulaciju roditeljskog ponašanja kod oba pola?

A

Dopamin i serotonin.

92
Q

Čime je uslovljen prelazak sa agresivnog na roditeljsko ponašanje prema mladuncima?

A

Vremenski-zavisnom aktivacijom vomeronazalnog organa.

93
Q

Šta je “centar” roditeljskog ponašanja?

A

Medijalna preoptička oblast hipotalamusa.

94
Q

Projekcije iz kojih struktura direktno utiču na aktivnost medijalne preoptičke oblasti hipotalamusa?

A

Projekcije iz bademastih jedara, BNST jedara, naslonjenog jedra i kortikalnih oblasti.

95
Q

Preko koje projekcije hemosignali ostvaruju svoje delovanje?

A

Bademasta jedra primaju ulazne projekcije iz olfaktornih organa preko lateralnog i medijalnog olfaktornog puta.

96
Q

Koji snop povezuje bademasta jedra sa hipotalamusom?

A

Snop završna brazda.

padež Nadežda??

97
Q

Gde dopamin ostvaruje svoju ulogu u inicijaciji i održanju roditeljskog ponašanja?

A

U ventralnoj tegmentalnoj oblasti.

98
Q

Šta predstavlja relejni centar za koordinaciju autonomnog, neuroendokrinog i somatskog motornog sistema u koordinisane fiziološke procese i ponašanja - i koliko jedara ima?

A

BNST jedro, 12 jedara.

99
Q

Koji neuropeptid u medijalnoj preoptičkoj oblasti hipotalamusa podstiče roditeljsko ponašanje sisara?

A

Galanin.