Neurobiološke osnove emocija Flashcards

1
Q

U kom delu je Darvin izložio svoju teroriju ispoljavanja emocija?

A

“Ispoljavanje emocija čoveka i životinje”

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Koja su tri principa na kojima se baziraju emocije (prema Darvinu)?

A
  1. Svrsishodna navika
  2. Antiteza
  3. Emocije su proizvod delovanja nervnog sistema
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Ko je postulirao univerzalnu prirodu ispoljavanja emocija ljudi širom sveta?

A

Darvin

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Koja su 4 para opozitnih emocija prema Plučiku?

A

radost/tuga, bes/strah, očekivanje/iznenađenje, privlačnost/gađenje

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Kako se naziva skelet lica?

A

Viscerokranijum.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Koje su dve grupe facijalnih mišića?

A

Površinski (pričvršćeni za kožu lica) i dubinski (pričvršćeni za lobanjske kosti).

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Koji nervi direktno ostvaruju utivaj na mišiće viscerokranijuma?

A

V i VII kranijalni nerv.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Zbog čega su facijalni mišići jedinstveni?

A

Jer su u pitanju somatski mišići koji su pod kontrolom i somatskog i autonomnog nervnog sistema.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Odakle dolaze komande za voljnu kontrolu mišića lica, a odakle za autonomnu?

A

Komande na osnovu kojih se sprovodi voljna kontrola mišića lica dolaze iz motornog kortkesa vlaknima kortikospinalnog puta. Autonomna kontrola mišića lica dolazi projekcijama iz ventralnog prednjeg mozga i hipotalamusa.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Koji je deo mozga odgovoran za “iskreni” facijalni izraz?

A

Ventralni prednji mozak, hipotalamus.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Kada osobe sa unilateralnom lezijom u nivou motorne kore razvijaju asimetričan osmeh?

A

Samo kada treba voljno da se nasmeše.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Kada beba ispoljava sve bazične emocije?

A

Sa navršenih 9 meseci.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Kada se javlja sposobnost “samosvesne evaluacije emocija”?

A

Između 2. i 3 godine života.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Kako se nazivaju urođene individualne razlike na stres?

A

Individualna reakciona stereotipija.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Kako se nazivaju društvene norme koje se odnose na stepen i frekvenciju ispoljavanja emocija?

A

Pravila ispoljavanja.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Šta kaže teorija urođene gotovosti?

A

Emocionalne reakcije koje nisu proizvod učenja i ne mogu se razusloviti smatraju se urođenim reakcijama.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Šta je Fereov fenomen?

A

Autonomna reakcija povećanja električne provodljivosti kože pri jakim emocijama.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Čime su uslovljene fiziološke promene pri doživljavanju jakih emocija?

A

Aktivacijom simpatičkog nervnog sistema i oslobađanjem kortizola i adrenalina iz nadbubrežne žlezde - do kojih dolazi aktivacijom bademastih jedara, hipotalamusa i moždanog stabla.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Šta podrazumeva Džejms-Langeova teorija?

A

Svesnom emotivnom doživljaju prethode promene fizioloških parametara, tj. da emocije nastaju kao rezultat fizioloških reakcija i da ako uklonimo fiziološke reakcije, nestaće i emocije.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Koji su argumenti protiv Džejms-Langeove teorije?

A
  1. Nekonzistentnost između fizioloških reakcija i emotivnog doživljaja (jedna fiziološka reakcija može da bude prisutna pri doživljaju nekoliko različitih emocija);
  2. Emocije postoje i u odsustvu fizioloških promena;
  3. Emocije mogu da traju duže od pratećeg fiziološkog stanja.
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Po Volteru Kenonu, čime su izazvane jake emocije?

A

Urgentnom reakcijom “bori se-ili-beži”.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

Za koje subkortikalne strukture su Kenon i Bard pretpostavili da imaju ključnu ulogu u medijaciji emocija?

A

Hipotalamus i talamus.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

Šta podrazumeva Kenon-Bardova teorija?

A

Svesno iskustvo prethodi fiziološkim promenama, a karakter emocija je direktno uslovljen načinom aktivacije talamusa.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

Šta podrazumeva Šahterova kognitivna teorija emocija?

A

Emotivna stanja zavise od individualne interpretacije na osnovu prethodnog iskustva (uticaj stimulusa, konteksta, kognitivnog stanja i iskustva).

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Q

Šta smatra Damasio?

A

Emocija i emotivno iskustvo su priča koju mozak kreira kako bi interpretirao telesne reakcije.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
26
Q

Kako se ponaša dekortikovana životinja?

A

Ispoljava reakcije iznenadnog i nekontrolisanog besa (“lažni bes”), bez obzira na tip stimulusa.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
27
Q

Šta je Pejpsovo kolo i šta obuhvata?

A

Međupovezane strukture međumozga za koje je Pejps pretpostavio da su “centri emotivnog ponašanja”; obuhvataju mamilarno telo hipotalamusa, prednji talamus, pojasnu koru, hipokampus i forniks.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
28
Q

Koji je doprinos Pejpsovom kolu pružio MekLin?

A

Pridružio je bademasta jedra i ceo sistem dobija naziv limbički sistem.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
29
Q

Šta je Klever-Bjuseov sindrom?

A

Pri obostranom uklanjanju slepoočnog režnja kod primata (ili samo bademastih jedara), životinja menja ponašanje:
1. hiperfagija
2. hiperseksualnost
3. oralna tendencija
4. vizuelna agnozija
5. odsustvo besa
6. odsustvo straha

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
30
Q

Koje probleme imaju ljudi koji imaju bilateralno oštećenje bademastih jedara?

A

Ne ispoljavaju strah, ne mogu da prepoznaju strah i tugu na licu drugih ljudi, imaju problema sa pamćenjem.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
31
Q

Šta obuhvata “centar za uživanje”?

A

jedro accumbens, septalnu regiju, hipotalamus - i medijalni snop koji se pruža prema njemu (stimulacija medijalnog snopa izaziva potkrepljenje).

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
32
Q

Šta je uočeno kod zaljubljenih osoba?

A

Snažna aktivacija insule i prednjeg dela pojasne kore, a smanjena aktivnost zadnje pojasne kore, bademastih jedara i prefrontalne kore.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
33
Q

Po Lejnu, koje su četiri moždane oblasti koje se aktiviraju pri proživljavanju svih emocija?

A
  1. Prednja pojasna kora i medijalna prefrontalna kora
  2. Prednja insula
  3. Desna slepoočna kora
  4. Zadnja pojasna kora
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
34
Q

Osnovne odlike pojasne kore.

A

Nalazi se neposredno iznad žuljevitog tela, deli se na prednji i zadnji deo. Prednji deo pripada petoslojnom alokorteksu, a zadnji je tipična šestoslojna kora. Cela pojasna kora je uključena u obradu emocija - prednja pojasna kora više u emotivno nijansiranje, a zadnja u kognitivno.

35
Q

Šta su to vretenaste ćelije? Nešto o njima.

A

Specifičan tip neurona u V sloju prednje pojasne kore koji imaju četiri puta veću zapreminu ćelijskog tela od piramindih neurona i 1 apikalni i 1 bazalni dendrit. Ovaj tip neurona je pronađen pored ljudi samo kod velikih majmuna, a gustina istih opada kod vrsta kako se povećava evolutivna udaljenost od čoveka. Uočavaju se oko 4. meseca života i njihovo prisustvo korelira sa sposobnošću da bebe drže glavu uspravno, da se spontano smeju i da vizuelno prate i dosegnu objekte.

36
Q

Koji su rezultati Counting Stroop testa?

A

Prilikom prikazivanja reči bez emotivnog sadržaja aktivirala se zadnja pojasna kora, a prilikom prikazivanja reči sa emotivnim sadržajem aktivirala se prednja pojasna kora.

37
Q

Gde se nalaze bademasta jedra?

A

Unutar medijalnog dela slepoočnog režnja obe moždane hemisfere.

38
Q

Čime rezultuje oštećenje bademastih jedara kod životinja neposredno nakon rođenja?

A

Simptomima koji najviše podsećaju na autizam kod ljudi.

39
Q

Koja jedra čine bademasta jedra?

A

Bazolateralna jedra, kortikomedijalna jedra i centralno jedro.

40
Q

Šta je glavna eferentna veza bademastih jedara i sa kojim strukturama ostvaruje veze?

A

Centralno jedro, sa centrima u hipotalamusu i moždanom stablu.

41
Q

Koja su tri aspekta emocionalnog odgovora koje aktivira centralno jedro?

A
  1. Sa lateralnim hipotalamusom inicira reakciju sa ANS (od koje zavise aktivacija fizioloških promena koje su tipične za reakciju straha i lučenje hormona).
  2. Veza sa periakvaduktalnom sivom masom srednjeg mozga inicira promene ponašanja.
  3. Projekcija bademastih jedara prema cerebralnom korteksu izaziva subjektivni emotivni doživljaj.
42
Q

Gde se nalazi fokalno žarište epileptičnih napada?

A

U slepoočnom režnju.

43
Q

Šta je centralna struktura u ispoljavanju osećaja straha?

A

Bademasta jedra.

44
Q

Odlike orbitofrontalnog korteksa.

A

Deo moždane kore neposredno iza očnih orbita, prima informacije iz svih delova čeonog korteksa i iz senzornih sistema. Utiče na aktivnost limbičkog sistema i, posebno, bademastih jedara. To je mesto na kojem se analiziraju i integrišu različite informacije koje dolaze iz spoljašnjih i unutrašnjih izvora.

45
Q

Do čega dovodi oštećenje orbitofrontalnog korteksa i ko je jedan od prvih slučajeva ovakvog oštećenja?

A

Dovodi do značajnih promena u emotivnom odgovoru i često do izmena crta ličnosti; Fineas Gejdž.

46
Q

Šta pretpostavlja hipoteza hemisferne valence?

A

Da je desna hemisfera uključena u obradu negativnih emocija, a leva u obradu pozitivnih emocija.

47
Q

Koja hemisfera se čini da je dominantna kada je reč o prepoznavanju emocija, a koja u pogledu proživljavanja istih?

A

Desna hemisfera je dominantna kada je u pitanju prepoznavanje, a leva za proživljavanje emocija.

48
Q

Koja je razlika između predatorske i afektivne agresivnosti?

A

Predatorska agresivnost je ponašanje vezano za zadovoljenje potrebe za hranom i ne dovodi do značajne aktivacije ANS - aktivira se kortikomedijalna grupacija bademasth jedara.

Afektivna agresivnost je praćena snažnom aktivacijom ANS i vokalizacijom, a aktivira se bazolateralna grupacija bademastih jedara, medijalni deo hipotalamusa i periakvaduktalna siva masa srednjeg mozga.

49
Q

Kakva je veza nivoa serotonina i agresivnosti?

A

Postoji negativna korelacija između nivoa serotonina i agresivnosti.

50
Q

Kako se negativne emocije razlikuju od pozitivnih (pored njihove valence)?

A

Negativne emocije preovlađuju i mahom su specifične.

51
Q

Koja su četiri osnovna pozitivna emocionalna stanja?

A

Radost, zainteresovanost, zadovoljstvo i ljubav.

52
Q

Ko je i kada otkrio povezanost jedne vrste psihoze i sifilisa?

A
  1. Hidejo Noguči
53
Q

Koje su dve grupe simptoma shizofrenije po modernoj simptomatologiji?

A
  1. Pozitivni simptomi (prisustvo izmenjenih, abnormalnih stanja): halucinacije, pojačana motorika, priviđenja…
  2. Negativni simptomi (odsustvo normalnih funkcija): usporen i otežan govor, emocionalno i socijalno ponašanje, zaravnjeno ispoljavanje emocija.
54
Q

Kakav je stepen konkordanse kod jednojajčanih, a kakav kod dvojajčanih blizanaca za shizofreniju?

A

50% za jednojajčane, 17% za dvojajčane blizance.

55
Q

Koji geni su mutirani kod obolelih od shizofrenije?

A

Neureglin 1, disbajndin i G72 protein.

56
Q

Koji oblik psihoze se povezuje sa proširenim lateralnim komorama?

A

Shizofrenija.

57
Q

Zbog čega dolazi do povećanja lateralnih komora kod osoba sa shizofrenijom?

A

Usled atrofije regiona koji se nalaze oko komora, tj. smanjenja zapremine hipokampusa i bademastih jedara.

58
Q

Šta tvrdi hipoteza o hipofrontalnosti o šizofreniji?

A

Da je stepen aktivnosti čeone kore značajno manji kod obolelih.

59
Q

Amfetamini pojačavaju efekte kojih hormona?

A

Kateholamina (pre svega dopamina).

60
Q

Koje regionalne abnormalnosti se uočavaju kod velikog broja obolelih?

A

Smanjenje veličine vermisa velikog mozga, deblje žuljevito telo, dezorgaanizacija piramidnih ćelija hipokampusa, neuobičajena citoarhitektura čeone kore.

61
Q

Efekti amfetamina se mogu brzo ukloniti injekcijom čega, i šta taj lek blokira?

A

Hlorpromazina, blokator je presinaptičkih D2 receptora za dopamin.

62
Q

Kako se zovu antipsihotički lekovi sa antishizofrenim delovanjem?

A

Neuroleptici.

63
Q

Šta pretpostavlja dopaminska hipoteza shizofrenije i šta ide u prilog ovoj hipotezi?

A

Pretpostavlja da je osnovni uzrok shizofrenije preterana aktivnost dopaminskog sistema. U prilog ovoj hipotezi ide činjenica da terapija obolelih od Parkinsonove bolesti (posledica smanjenja aktivnosti dopaminskog sistema) L-DOPA-om dovodi do simptoma koji podsećaju na shizofreniju.

64
Q

Kako deluju atipični neuroleptici i koliko su efikasni u odnosu na tipične?

A

Selektivno blokiraju serotoninski sistem; podjednako su efikasni u tretiranju pozitivnih simptoma shizofrenije, ali su mnogo efikasniji od tipičnih u olakšavanju negativnih simptoma.

65
Q

Šta ne ide u prilog dopaminskoj hipotezi shizofrenije?

A

Mnogi pacijenti oboleli od shizofrenije imaju normalan nivo dopaminskih metabolita u mokraći. Takođe, atipični neuroleptici povećavaju oslobađanje dopamina u prednjem mozgu, pa kombinovani tretman atipičnim neurolepticima i L-DOPA-om daje najbolje efekte.

66
Q

Šta kaže glutamatna hipoteza shizofrenije i šta joj ide u prilog?

A

Shizofrenija je uslovljena smanjenom aktivnošću glutamatnog sistema. Fenilciklidin izaziva simptome veoma slične shizofreniji, a deluje vezujući se za NMDA receptor i sprečavajući glutamat da deluje.

67
Q

Kako se anksioznost razlikuje od straha?

A

Strah je reakcija na konkretan izvor opasnosti, a anksioznost na neodređenu pretnju.

68
Q

Koja struktura ima ključnu ulogu u ispoljavanju anksioznosti - i koji njeni delovi specifično?

A

Bademasta jedra - bazolateralni kompleks i centralno jedro.

69
Q

Infuzijom čega u bademasta jedra dovodi do smanjenja anksiozne reakcije?

A

GABA ili agonista GABA receptora.

70
Q

Gde su smešteni GABA interneuroni i što je to značajno za anksioznost?

A

Između bazolateralnog kompleksa i centralnog jedra, tako da imaju odlučujuću ulogu u kontroli informacija vezanih za negativne stimuluse.

71
Q

Koji je procenat konkordantnosti za depresiju kod monozigotnih, a koji kod dizigornih blizanaca?

A

60% kod monozigotnih, 20% kod dizigotnih.

72
Q

Šta je distimija i koji procenat populacije prati od nje?

A

Blag oblik depresije koji retko prolazi spontano, 2%.

73
Q

Koji procenat populacije ima unipolarnu, a koji bipolarnu depresiju?

A

13-20% unipolarnu, 5% bipolarnu depresiju.

74
Q

Koje su funkcije svih elemenata Pejpsovog kola?

A
  1. Pojasna kora, bademasta jedra i hipokampus - regulišu raspoloženje i kontekstualno učenje i pamćenje;
  2. Ventromedijalni deo prefrontalnog korteksa - posreduje u reakciji na bol, agresivnosti, seksualnoj funkciji i ponašanju vezanom za unos hrane;
  3. Lateralni orbitofrontalni korteks - procenjuje rizike i moduliše stresna afektivna stanja.
75
Q

Koje delovi prefrontalne kore ispoljavaju hiperaktivnost u unipolarnoj depresiji?

A

Ventromedijalni deo prefrontalnog korteksa, lateralni orbitofrontalni korteks.

76
Q

Koje delo prefrontalne kore ispoljava hipoaktivnost u unipolarnoj depresiji?

A

Dorzolateralni prefrontalni korteks.

77
Q

Koja struktura pokazuje posebnu osetljivost u depresiji i na koji način?

A

Hipokampus, konzistentno se smanjuje zapremina proporcionalno trajanju depresivnih epizoda. Takođe, povećanje nivoa kortizola izaziva smrt hipokampalnih neurona i atrofiju hipokampusa.

78
Q

Nivo kog hormona je povećan kod unipolarne depresije?

A

Kortizola.

79
Q

Šta reguliše oslobađanje hormona stresa?

A

Hipotalamo-hipofizno-adrenalna osa.

80
Q

Šta tvrdi neurotrofna hipoteza patogeneze unipolarne depresije?

A

Hroničan stres i genetička predispozicija uslovljavaju povećanje nivoa kortizola i promenu plastičnosti usled smanjenja nivoa neurotrofnog faktora-2 (BDNF).

81
Q

Sa kojom ranije formulisanom hipotezom nastanka depresije je komplementarna neurotrofna hipoteza i kako ona glasi?

A

Sa monoaminskom hipotezom nastanka depresije, prema kojoj se depresija javlja usled smanjenja nivoa monoaminskih neurotransmitera u mozgu (posebno serotonina i noradrenalina).

82
Q

U kojoj se neuropatologiji koristi test supresije deksametazonom?

A

U depresiji.

83
Q

Šta je deksametazon?

A

Sintetski kortizol.

84
Q

“Model naučene bespomoćnosti” kod životinja je praćen smanjenom funkcijom kog sistema?

A

Serotoninskog.