rak tarczycy, operacje tarczycy Flashcards

0
Q

jedyny udowodniony czynnik ryzyka

A

promieniowanie jonizujące

*rak może pojawić się kilkadziesiąt lat po napromienianiu

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
1
Q

epidemiologia

A

rzadko

20% zachorowań < 30rż

po 40 rż występowanie raka w guzkach tarczycy rośnie o 10% w każdej dekadzie

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

niedobór jodu sprzyja:

A

występowaniu raka pęcherzykowego

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

nadmiar jodu sprzyja

A

występowaniu raka brodawkowatego tarczycy

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

czynniki genetyczne…

A

głównie znaczenie dla raka rdzeniastego tarczycy

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

początkowo brak jest…

A

objawów

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

objawy są wynikiem

A

uciskiem wola na narządy

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

objawy (z ucisku)

A

bóle szyi, ucha

chrypka (porażenie nerwku krtaniowego wstecznego)

duszności

zaburzenia połykania

nadmierne wypełnienie żył w obrębie szyi i głowy

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

tarczyca w palpacji

A

twarda, guzowata

nieprzesuwalna w stosunku do skóry

+ 1 stronnie powiększone w.chłonne na szyi i nadobojczykowo

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

badania obrazowe

A

USG -> guz hipoecho. pow. w.chłonne
Scyntygrafia -> guz/guzki ‘zimne’
TK -> naciekanie przez guz sąsiadujących tkanek
RTG klp -> meta w płucach

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

badania labolatoryjne

kalcytonina jako marker…

A

raka rdzeniastego,

stężenie zwiększone

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

stężenie fT3 i fT4, TSH…

A

nie mają znaczenia w Dx nowotworów tarczycy

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

inne badania Dx

A

BAC ->komórki npl

MR/PET -> meta w kościach

biopsja węzła lub ogniska meta odległego -> potwierdzenie rozpoznania

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

typy raków tarczycy

A

brodawkowaty

pęcherzykowy

anaplastyczny

rdzeniasty

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

najczęstszy npl złośliwy tarczycy to

A

rak brodawkowaty

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

rak brodawkowty szerzy się

A

drogami chłonnymi

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

jedynym objawem raka brodawkowatego często jest

A

powiększony węzeł chłonny w ok. przedtchawiczej lub bocznej szyi (przerzut)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

20% raków tarczycy to

A

rak pęcherzykowy

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

rak pęcherzykowy rośnie

A

powoli, jako pojedyńczy guz

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

rak pęcherzykowy szerzy się

A

drogą krwionośną, dając meta głównie do płuc i kości

rzadko do w.chłonnych

20
Q

5% raków tarczycy to

A

rak anaplastyczny

21
Q

rak anaplastyczny występuje u ludzi po

A

60 rż

22
Q

rak anaplastyczny ma skłonność

A

do naciekania okolicznych tkanek

23
Q

ok 5% raków tarczycy to

A

rak rdzeniasty

24
Q

postacie raka rdzeniastego

A

sporadczna

rodzinna

25
Q

rak rdzeniasty, cechy postaci dzeidzicznej

A

obustronny

może współistnieć z: gruczolakiem przytarczyc i guzem chromochłonnym rdzenia nadnerczy

26
Q

r.rdzeniasty: markery

A

nieswoisty - CEA

swoisty - kalcytonina

27
Q

r.rdzeniasty: rozsiew

A

wcześnie do w.chłonnych
także dr krwionośną
powolny wzrost

28
Q

gdy w raku rdzeniastym stwierdzono mutację RET to

A

badanie RET u członków rodziny i profilaktyczne usunięcie tarczycy u nosicieli mutacji

29
Q

Leczenie

cel:

A

usunięcie tkanki nowotworowej, zdrowej tkanki tarczycy i meta

30
Q

stosuje się:

A
operacja
izotop I
hormony tarczycy
radioterapia
chemioterapia
31
Q

wskaazaniem do operacji jest

A

każdy guz złośliwy lub podejrzany o nowotwór

32
Q

Rx raka tarczycy z wyboru:

A

całkowite wycięcie, następnie izotop I i supresja TSH

*zawsze usuwa się regionalne węzły chłonne

33
Q

zalety resekcji totalnej:

A

duży odsetek wieloogniskowości, gł raka brodawkowatego
mniejsza częstość nawrotów
mniejsza śmiertelność odległa
lepsze wyniki leczenia uzupełniającego izotopem I

34
Q

jeżeli usunięcie niemożliwe

A

zmniejszenie masy guza i leczenie uzupełniające

35
Q

rokowanie

A

najlepsze: rak brodawkowaty
najgorsze - rak anaplastyczny

źle rokują duże guzy, gł u mężczyzn > 45rż
najlepsze wyniki po radykalnych Ox i leczeniu skojarzonym

42
Q

przed każdą Ox należy

A

ocenić ruchomość fałdów głosowych

43
Q

Ox tarczycy: cięcie

A

cięcie kołnierzowe na szyi

*wol zamostkowy -> podłużne przecięcie mostka

45
Q

operacje wola

A

częściowe wycięcie ze zdrowym marginesem

subtotalne wycięcie

47
Q

rodzaje wycięcia tarczycy

A

wycięcie płata (wraz z węziną)

prawie całkowite wycięcie (pozostaje < 10% miąższu)

całkowite wycięcie

49
Q

operacje uzupełniające (reoperacje)

A

gdy raka rozpoznano dopiero w hist-pat

50
Q

operacje małoinwazyjne

A
cięcie 1-2cm na szyi lub:
dół pachowy
otoczka brodawki piersi
podobojczykowo
ew. techniki wideoskopowe i wideoasysty
51
Q

powszechnie stosowany jest

A

drenaż ssący rany operacyjnej

52
Q

zastosowanie LigaSure lub noża harmonicznego

A

zmniejsza utratę krwi i nie przedłuża operacji

53
Q

niszczenie guzków tarczycy

A

promienie lasera wprowadzane za pomocą igły w guzek

termoablacja (elektroda wkłuta w guzek)

chemioablacja (wstrzyknięcie etanolu)

*zabiegi te pod kontrolą USG

54
Q

powikłania operacji tarczycy:

krwotok

A

Ox wola zamostkowego/nadczynnego/śródpiersiowego

55
Q

powikłania operacji tarczycy:

Niedoczynność przytarczyc

A
3-10%
najczęstsze powikłanie po Ox tarczycy
spadek PTH
--> hipokalcemia i tężyczka
< przemijające
Rx - pochodne wit. D i preparaty Ca
56
Q

inne powikłania Ox tarczycy

A

1-stronne uszkodzennie nerwu krtaniowego wstecznego
—> zaburzenia fonacji

Obustronne uszkodzenie n.k.wstecznego: duszność zagrażająca życiu! wskazanie do tracheostomii

Przełom tarczycowy (gdy złe przygotowanie do Ox)

wole nawrotowe -> groźny czynnik rokowniczy, gdy wykryty we wczesnej fazie: usunięcie chirurgiczne lub izotop 131I

biznowiec - zrosty

57
Q

leczenie po Ox

A

pooperacyjna niedoczynność tarczycy

Rx - substytucyjne dawki tyroksyny