radiotherapie college Flashcards
rol in diagnostiek - radioloog
beeldvorming om de uitgebreidheid van de tumor te bepalen (TNM classificatie)
rol in diagnostiek - patholoog
voor soort tumor en mate van differentiatie bepalen
mechanisme radiotherapie
directe en indirecte schade DNA
directe schade DNA
dubbel strand breaks
indirecte schade DNA
bestraling water > ROS > schade
principes effectiviteit radiotherapie
Tumor cellen zijn gevoeliger voor straling/schade dan gezonde cellen
Tumor cellen slechter in staat om de schade te herstellen dan gezonde cellen
Combinatie therapie toepassen
verbreedt therapeutische breedte doordat er minder straling nodig is om cel kapot te maken
Fractioneren van de stralingsdosis
verbreedt therapeutische breedte doordat er meer straling nodig is om gezonde cellen kapot te maken (door sneller herstel)
zuurstof rijke omgeving
verbreedt therapeutische breedte
uitzonderingen radiotherapie
ovarium carcinoom (minder gevoelig voor bestraling) en kleine tumoren of tumoren met grote metastasen
Lokale bijwerkingen - vroege bijwerkingen
ontstaan binnen 1-2 weken en zijn vaak reversibel (diarree, misselijkheid, cystitis, infertiliteit en erytheem) in snel-delend weefsel
Lokale bijwerkingen - late bijwerkingen
ontstaan na 3 maanden en mogelijk irreversibel (haaruitval, fibrose, stricturen en perforatie) in langzaam delend weefsel
prinipes palliatieve bestraling
Dosis zo hoog mogelijk
Fracties zo min mogelijk
Effect zo groot mogelijk
Bijwerkingen zo min mogelijk
GTV = gross tumor volume
alle zichtbare tumor op de scan
CTV = clinical target volume
GTV + marge (microscopische uitbreiding en gebieden die at risk zijn)
PTV = planned target volume
CTV + marge (bewegingen van de patient/tumor en inteken onnauwkeurigheden)
Fotonen
pieken op enkele centimeters diepte
elektronen
goed voor oppervlakkige tumoren
protonen
maximale afgifte is dieper, maar neemt erna snel af
inwendige bestraling
prostaat carcinoom of cervix carcinoom
prostaat carcinoom
inwendig permanent bron
cervix carcinoom
inwendig tijdelijk bron