Q1: Lesson 1 | Maikling Kuwento Flashcards
Sangay ng salaysay na may iisang kakintalan. May isang madulang bahagi ng buhay na tinatalakay. May isang pangunahing tauhan na may isang mahalagang suliranin.
Maikling Kuwento
Mabilis na pagtaas ng kawilihan hanggang sa kasukdulan na madaling sinusundan ng wakas. Tinatawag ding maikling katha. Kadalasang natatapos itong mabasa sa isang upuan lamang.
Maikling Kuwento
Nagbibigay buhay at gumaganap sa mga pangyayari
Tauhan
Tumutukoy sa pinangyarihan ng mga kaganapan sa kuwento.
Tagpuan
Tumutukoy sa maayos at malinaw na pagkakasunod-sunod ng mga pangyayari sa kwento o paksa.
Banghay
Sa bahaging ito niya paaasahin ang mga mambabasa sa isang kawili-wili at kapanapanabik na akda; karaniwang inilalahad ang mga katangian ng pangunahing tauhan at ang kaniyang suliranin sa siyang magiging pokus ng tunggalian
Panimula
Dito matatagpuan ang mga pagbabalik-tanaw at pagpapakita ng kung paano humantong sa ganoong punto ang sitwasyon. Makikita rin dito ang pagtatagpo ng mga tauhan na kabilang sa suliranin ng akda.
Saglit na Kasiglahan
Sa bahaging ito magsisimula ang balakid ng pangunahing tauhan. Sa suliranin iikot ang mga pangyayari sa akda. Ang mga tauhang may malaking kahalagahan ay ang mga tauhang umiikot sa suliranin ng pangunahing tauhan.
Paglalahad ng Suliranin
Dito makikita ang pakikipagtunggali ng mga tauhan na maaring mula rin sa suliraning nailahad.
Tunggalian
Ito ang pinakamasidhi o pinakamataas na yugto ng akda.
Kasukdulan
Ang katapusan ng akda.
Wakas o Kakalasan
Sentral na ideya kung saan umiikot ang mga pangyayari sa kuwento
Paksa o tema
Ang diwa ng kuwento ay ukol sa pag-iibigan ng pangunahing tauhan at ng kanyang katambal na tauhan
Kuwento ng Pag-ibig
Nangingibabaw sa kuwentong ito ang paglalarawan sa isang tiyak na pook, ang anyo ng kalikasan doon, at ang uri ng pag-uugali, paniniwala, pamimihay, at pamantayan ng mga taong naninirahan sa nasabing lugar
Kuwento ng katutubong kulay
Nangingibabaw sa kuwentong ito ang isang masusing pag-aaral at paglalarawan sa tunay na pagkatao ng pangunahing tauhan.
Tauhan o Pagkatao
Sinisikip na pasukin ng kuwento ang kasuluk-sulokang pag-iisip ng tauhan at ilahad ito sa mga mambabasa.
Kaisipan o Sikolohika
Matindi ang damdaming nagbibigay buhay sa kuwentong ganito. Nakapananaig ang damdamin ng takot at lagim na nililikha ng mga pangyayari sa katha.
Katatakutan
Ang galaw ng mga pangyayari sa kuwentong ito ay magaan, may mga pangyagaring alanganin at may himig na nakakatawa ang akda.
Katatawanan
Ang kuwentong ito ay punong-puno ng suliraning hahamon sa katalinuhan ng babasa na lutasin. Ang mga kuwentong detektiv o sa paniniktik ang halimbawa nito.
Talino
Ang mga pangyayari sa loob ng kuwento na ang banghay ang siyang nangingibabaw sapagkat dito nasasalig ang mga katayuan o kalagayan ng mga tauhan.
Makabanghay o Madulang Pangyayari
Tumutukoy ito sa kahulugan ng salita o mga salita na matatagpuan sa diksyuryo (dictionary)
Denotatibo
Pagpapakahulugan ng nakabatay sa kung paano ginamit ang salita sa pangungusap.
Konotatibo
Sino ang ama ng maikling kuwento
Edgar Allan Poe
Ipinakikita ang pag-uugali, tradisyon, paniniwala, pamahiin, pamumuhay, at kultura ng isang lipi.
Kuwentong-bayan
Isinasalaysay ang pinagmulan ng isang bagay, pook, pangyayari, hayop, pagkain, at iba pa. Pinalulutang din nito ang mahahalagang mensahe at aral sa buhay.
Alamat
Salaysayin tungkol sa iba’t ibang diyos na pinaniniwalaan ng mga sinaunang katutubo
Mitolohiya
Uri ng kuwentong gumagamit ng mga hayop bilang tauhan. Naghahatid ng mahahalagang mensahe at aral sa buhay.
Pabula
Nagsasalaysay ng mga pangyayaring katawa-tawa at mga pangyayaring kapupulutan ng mga aral sa buhay
Anekdota
Salaysay hango sa bibliya. Lumulutang dito ang mga moral at ispiritwal na pamumuhay ng mga tao at ang paglalahad ay patalinhaga.
Parabula
Ang nagsasalaysay sa kuwento ay isa sa mga tauhan. Gumagamit ng panghalip na AKO.
Unang panauhan
Ang nagsasalaysay sa kuwento ay hindi kabilang sa mga tauhan sa akda. Gumagamit ng panghalip na “SIYA, SILA, KANILA, etc”.
Pangatlong panauhan
Ang nagsasalaysay rito ay parang KAMERANG nakapaghahayag ng baway nakikita o naririnig
Obhektibong pananaw
Dito nag-ugat ang maikling kuwento, maiikling sanaysay na pumapaksa sa mga anito, lumanlupa, malikmata, multo, at iba pang bunga ng guni guning ‘di kapani-paniwala
Kuwentong-bitbit
Sumulpot pagdating ng Espanyol naglalaman ng mga alamat at engkanto.
Kakana
Kauna-unahang aklat na nailimbag
Doctrina Christiana
Naglalaman ng mga talinhaga at nagtuturo ng aral
Parabula
Nagkamit ng unang gantimpala noong 1920. Ito ang unang kuwentong tumapat sa mahigpit na pangangailangan ng banghay.
Bunga ng Kasalanan
Isang manananggol at naging malaking bahagi sa kasaysayan ng panitikang Pilipino. Isa siyang makata, kuwentista, mandudula, mambabalarila, at guro sa wika.
Cirio H. Panganiban
Maikling-maikling salaysay na gayong nangangaral nang lantaran, namumuna, nagpapasaring, at nanunuligsa.
Dagli
Patungkol sa mga paralumang hinahangaan, sinusuyo, at nililigawan
Pasingaw
Tinagurian ang panahong ito bilang “Mga Gintong Dabon ng Panitik” (1929-34) sapagkat ang binigyang hugis ay ang kaanyuan bukod sa pagbabago ng kalamnan
Amerikano
Nangibabaw ang bisa ng mga kabataang manunulat sa panitikan gamit ang Wikang Ingles
Ilaw ng Bayan
Pangkat ng mga klasistang manunulat na naniniwalang ang pagsulat ay isang marangal na gawain kaya ang dapat na kumatha ay yaong mararangal na tao, na may mararangal ag elitistang mga tauhan
Aristokrata
Mga kwentistang produkto ng edukasyong kanluranin na tumutuligsa sa makalumang paraan ng pagsulat
Sakdalista
Ama ng maikling kwentong tagalog
Deogracias A. Rosario
Isinulat nina Alejandro Abadilla at Clodualdo Del Mundo
Ang Kuwentong Ginto
Katipunan ng mga pinakamahuhusay na katha
50 kuwentong ginto at 50 batikang kuwentista
Patimpalak sa pagpili ng pinakamahusay na akdang pampanitikan
Gatimpalang Carlos Palanca
Isang bantag na babaeng pilipinong manunulat. Ilan sa mga nobela niya ang Gapo, Dekada 70,at Bata Pano Ka Ginawa?
Lualhati Bautista
Ipinanganak sa Baliwag Bulacan noong Hunyo 30, 1916. Nakagawa ng ilang daang akdang pampanitikan kabilang ang maikling katha, sanaysay, tula, at nobela
Pedro S. Dadan
Ipinanganak noong Hunyo 4, 1955. Kasalukuyang nagdidisenyo ng magasin at libro. Isa sa board of Directors ng union ng mga manunulat sa Pilipinas
Fidel Rillo Jr.
Dating ulong patnugot ng magasing Liwayway. May akda ng kuwento pakikipagtunggali na nalathala sa magasing Liwayway
Bienvenido Ramos
Ipinanganak sa lungsod ng Laog, Ilocos Norte. Isang kwentista at nobelista. Maraming nasulat na maikling kwento sa Ilokano at dalawang nobela.
Benjamin Pascual
Natatanging nuron ng wikang Filipino at kamalayang Bukaleryo ng ating panahon. Isang magaling na guro na binigyan ng parangal bilang pinakamahusay na assistant professor ng College of Arts and Letters sa UP Diliman.
Jun Cruz Reyes
Isang pilipinong manunulat, kabilang sa tatlong tungkong batong panulaang Filipino, kasama sina Virgilio S. Almario at Rogelio G. Mangahas.
Lamberto E. Antonio
Kauna-unahang nakapagtapos sa programmang Malikhaing Pagsulat sa antas masterado at doktorado sa Unibersidad ng Pilipinas - Diliman.
Fanny A. Garcia
Isang guro at manunulat sa Filipino sa kasalukuyan. Siya ang tagapangulo ng departamento ng Filipino sa PNU. Guro ng Filipino sa lahat ng antas, manunulat ng may 145 na aklat na karamihan ay teksbuk at sangguniang aklat sa Filipino.
Patrocio Villafuente
