prezi 3 Flashcards
HDI (Human Development Index)
Wskaźnik Rozwoju Ludzkości/ Wskaźnik Rozwoju Społecznego
• Wskaźnik pomiaru osiągnięd poszczególnych krajów
w zakresie rozwoju i dobrobytu ludności
• Obiektywny wskaźnik jakości życia
HDI jak liczymy
Wyliczany jako średnia geometryczna z 3 składowych:
- zdrowie (oczekiwana długośd życia),
- wykształcenie
- poziom dochodów
YLL (Years of Life Lost)
Utrata Lat Życia
Wyliczana jako iloczyn liczby zgonów i przeciętnego
dalszego trwania życia dla wieku w którym nastąpił zgon.
W przypadku zgonu w dzieciństwie liczba lat utraconych jest
korygowana (zmniejszana) ze względu na mniejszą wagę
przypisywaną okresowi życia w dzieciństwie
YLL wzór
YLL = N x L gdzie: N = Liczba zgonów L = przeciętne dalsze trwanie życia dla wieku, w którym nastąpił zgon (w latach)
YLD co to
YLD (Years Lived with Disability/Years Lost due
to Disability)
Lata przeżyte w niepełnosprawności / Utrata Lat Życia
spowodowana Niepełnosprawnością
YLD (Years Lived with Disability/Years Lost due
to Disability)
Lata przeżyte w niepełnosprawności / Utrata Lat Życia
spowodowana Niepełnosprawnością
- od 2010 roku wyliczana jako iloczyn chorobowości
oraz wagi przypisanej chorobie w zależności od
ciężkości schorzenia (0 – zupełne zdrowie, 1- zgon)
YLD wzór
YLD = CH x W
Gdzie :
• CH = liczba osób chorych w populacji/chorobowośd
• W = waga chorobyYLD = CH x W
Gdzie :
• CH = liczba osób chorych w populacji/chorobowośd
• W = waga choroby
DALY co to
(Disability Adjusted Life Years)
Utrata Lat Życia Skorygowana Niepełnosprawnością
DALY o vzym mówi
Wskaźnik pomiaru obciążenia chorobami w populacji
• łączy: długość życia, obniżenie jakości życia związanego
z niepełnosprawnością i inwalidztwem
• przydatny do identyfikacji głównych przyczyn obciążenia chorobami
i alokacji środków na zwalczanie tych przyczyn
• 1 DALY = utrata 1 roku życia w zdrowiu
może być spowodowana umieralnością lub inwalidztwem:
DALY wzór
DALY= YLL+YLD
DALY wady
• zmieniające się obciążenia chorobami i różny ich wpływ na DALY
1990 - za najważniejsze przyczyny wskazujące na utratę DALY
wskazywano: zakażenia układu oddechowego, choroby
biegunkowe, przyczyny okołoporodowe
2020 - wzrost znaczenia chorób cywilizacyjnych: choroba
wieocowa, depresja, wypadki drogowe
• metoda wymaga dobrych jakościowo i kompletnych danych o
sytuacji zdrowotnej czasami trudnych lub niemożliwych do
uzyskania (kraje III świata)
• przypisanie osobom niepełnosprawnym wagi <1 odbierane jest
jako akt dyskryminacji
DALE / HALE co to
Oczekiwana Długość Życia Skorygowana Niepełnosprawnością
/ Oczekiwana Długość Życia w Zdrowiu
DALE/HALE o czym mówi
Wskaźnik komplementarny do DALY
• przedstawia sumaryczną liczbę lat, którą człowiek
przeżywa w zdrowiu
• mówi o przeżywalności w różnych stanach zdrowia
(zsumowanej), a nie tylko w pełnym zdrowiu
• odzwierciedla stan zdrowia ludności w poszczególnych
krajach
• mierzony zazwyczaj dla wieku 0 i 65 lat, dla kobiet i
mężczyzn
DALE/ HALE jak obliczyc
W celu obliczenia DALE/HALE, od oczekiwanej długości
życia (life expectancy) odejmuje się liczbę lat życia
utraconych w wyniku jakiejkolwiek niepełnosprawności
(suma wszystkich utraconych lat pełnego zdrowia)
HLY /DFLE co to
HLY(Healthy Life Years)/DFLE (Disability-Free Life
Expectancy)
Wskaźnik lat przeżytych w zdrowiu/ oczekiwanej długości życia bez
niepełnosprawności
HLY(Healthy Life Years)/DFLE ( o czym mówi
Jest miarą stanu zdrowia określonego jako „funkcjonalne” -
stanu pełnej efektywności działao, produktywności, a więc w
aspekcie ekonomiczno-społecznym.
• Określa długośd życia i jego jakośd w odniesieniu do zdrowia
• HLY oblicza się na podstawie tabel umieralności i indywidualnie
postrzeganej niepełnosprawności
• Niepełnosprawnośd jest mierzona w ramach programu Eurostat
EU-Statistics on Income and Living Conditions Survey (EU-SILC) w
25 krajach UE, przy użyciu specjalnie sporządzonych ankiet.
HLY DFLE jak obliczyc
HLYx=Lx(1-PjxDjx),
• gdzie:
HLYx to liczba lat życia przeżytych w zdrowiu w wieku x,
Lx to liczba lat życia przeżytych w wieku x na podstawie tablic trwania życia,
Pjx to liczba przypadków niesprawności j w wieku x,
Djx to wagi dla niesprawności lub następstw powodujących niesprawnośd w
wieku x.
Zgony „do uniknięcia” (avoidable death) co to
są to zgony przedwczesne, które nie miałyby miejsca, gdyby dzięki
promocji zdrowia, edukacji społeczeostwa i ochronie zdrowia
można było zapobiec wystąpieniu choroby, wcześnie ją rozpoznad,
skutecznie leczyd i rehabilitowad (rak piersi, prostaty)
Kryteria stosowane przy włączaniu danego problemu zdrowotnego
do listy „zgonów do uniknięcia”:
• wiek osób umierających poniżej umownej granicy (zwykle < 75)
• jednostka chorobowa wywołująca znaczną liczbę zgonów w
populacji
• jednostka chorobowa podatna na działalnośd profilaktyczną i
leczniczą, zgodnie z aktualnym poziomem wiedzy medycznej
PYLL (Potential Years of Life Lost)
Wskaźnik potencjalnych utraconych lat życia jak liczyc
• arbitralnie zakłada się limit czasu trwania życia (75 lat?), a czas
trwania życia utraconego na skutek zgonu wylicza się jako
potencjalny limit życia minus wiek, w którym nastąpił zgon
PYLL = ∑Dx (L- x)
gdzie:
L – przyjęty arbitralnie limit życia,
x – wiek, w którym nastąpił zgon,
Dx – liczba zgonów w populacji w poszczególnym wieku
QALY (Quality Adjusted Life Years)
co to
Długość Życia Skorygowana o Jakość
Najstarszy ze stosowanych wskaźników łączących umieralnośd i
jakośd życia
• podstawą jest założenie, że dla człowieka liczba lat przeżytych
w pełnym zdrowiu ma większą wartośd niż taka sama liczba lat
przeżyta w niepełnym zdrowiu
• wartośd 1 = pełnia życia; 0 = zgon
• 1 QALY = 1 rok życia w pełnym zdrowiu
• nie określa się go na podstawie wcześniej przygotowanych
tabel lecz dla każdego badania jakośd życia oceniana jest
oddzielnie na podstawie preferencji badanych grup (pacjentów,
lekarzy, populacji ogólnej)
QALY (Quality Adjusted Life Years)
Długość Życia Skorygowana o Jakość o czym mówi
• łączy w sobie dane dotyczące umieralności i jakości życia.
• jest on sposobem pomiaru rezultatów leczenia: skutków
interwencji zdrowotnych, szczególnie przydatnych w
porównywaniu programów zdrowotnych.
• opisuje wynik określonej interwencji terapeutycznej w sposób
ilościowy i jakościowy ( miarą ilościową są zyskane lata życia,
miarą jakościową-zależną od stanu zdrowia- jakośd życia)
• QALY jest wskaźnikiem mierzącym jakośd życia uwarunkowaną
stanem zdrowia (HRQL), która niesie informacje dotyczące
skutków choroby dla funkcjonowania pacjenta i oceny
leczenia w odbiorze pacjenta.
HRQL (Health Related Quality of Life)
Jakość Życia Związana ze Zdrowiem i Chorobą
Narzędzie umożliwiające pomiar subiektywnie odczuwanego poziomu
jakości życia
• pozwala zrozumied w jaki sposób choroba wpływa na szeroko pojęte
funkcjonowanie pacjenta (społeczne, zawodowe, fizyczne,
poznawcze)
• do pomiaru HRQL najczęściej stosuje się kwestionariusz SF-36,
pytania dotyczące subiektywnych odczud, zachowao i przeżyd
związanych z chorobą; podzielone są na grupy opisujące
funkcjonowanie pacjenta (społeczne, zawodowe, fizyczne,
poznawcze), stan zdrowia i stan psychiczny
• stan emocjonalny w HRQL oceniany jest przez HAD (Hospital Anxiety
and Depression Scale) -skalę stworzoną by wykryd lęk i depresję u
pacjentów nie pozostających przed opieką psychiatryczną
Zastosowanie ICD -10
- Wypełnianie wszelkich dokumentów medycznych
- Wypełnianie kart zgonów
- Wypełnianie kart chorobowych w szpitalach
- Wypełnianie kart przyjęd w opiece ambulatoryjnej
- Wypełnianie zwolnieo lekarskich
- Wypełnianie skierowao
