Poznanie społeczne Flashcards
Poznanie społeczne
proces poznawczy obejmujący kodowanie, przechowywanie, wyszukiwanie i przetwarzanie informacji w mózgu
Zmiany w poznaniu społecznym na przestrzeni życia
U dzieci - pewne umiejętności są wrodzone (uwarunkowane
genetycznie), później oddziałuje środowisko, wzmacniając
lub osłabiając preferowane zachowania, przede wszystkim: percepcję społeczna (rozpoznawanie twarzy, rozpoznawanie emocji na podstawie mimiki, itp.), później wnioskowanie o zachowaniu (atrybucje) i teoria umysłu
U dorosłych: ew. zaburzenia związane z np. autyzmem lub schizofrenią
U seniorów: silna kompensacja dla zmian w obszarze kompetencji poznawczych
Schemat
organizacja naszych uprzednich doświadczeń z jakimś rodzajem zdarzeń, osób czy obiektów
Skrypt
umysłowa reprezentacja zdarzeń, działań lub ich ciągów, takich jak wizyta towarzyska czy egzamin
Heurystyka
umiejętność wykrywania nowych faktów oraz znajdowania związków między faktami, zwłaszcza z wykorzystaniem hipotez
Teoria dwóch systemów
System 1 – szybki, intuicyjny, automatyczny (stale działający w tle), działający w oparciu o heurystyki i często na podstawie wcześniejszego doświadczenia / intuicji
System 2 – powolny, refleksyjny, angażujący świadome i kontrolowane procesy (oparte na argumentach i logice), jego decyzje odpowiadają normom racjonalnym.
3 elementy Motywacji epistemicznej
Potrzeba poznania, Potrzeba domknięcia, Potrzeba struktury
Potrzeba domknięcia
różnice indywidualne odnoszące się do skali postrzegania niejednoznacznych / nierozstrzygniętych / niedopowiedzianych sądów, skłonność do tworzenia „skrótów” poznawczych (schematów, stereotypów), łatwość podejmowania decyzji
Potrzeba poznania
dyspozycyjne różnice w zakresie tendencji do unikania / dążenia do wysiłku intelektualnego w porównywalnych zadaniach / sytuacjach, osoby „rozrzutne” poznawczo mają większy zasób słów i wiedzę ogólną (naturalna chęć do jej poszerzania w życiu codziennym)
Potrzeba struktury
preferencja uproszczonej struktury poznawczej w postrzeganiu świata (pozytywny afekt w odpowiedzi na kontakt z przewidywalnymi osobami i sytuacjami – oraz negatywny jako reakcja na brak organizacji)
Kontrola behawioralna
kierowanie wydarzeniami za pomocą własnych celowych działań (aktywne panowanie nad środowiskiem zamiast biernej zależności i uleganiu mu), to sytuacja, w której wystąpienie danego zdarzenia zależy od jednostki, od jej zachowania.
Kontrola poznawcza
wiąże się ze zdolnością rozumienia tego, co się dzieje (m.in. odkrywanie związków przyczynowych, nadające sens wydarzeniom) i ze zdolnością do przewidywania zachodzących w otoczeniu zdarzeń (wnosi porządek zamiast chaosu i niepewności)
Efekt sprężyny
wzrost wpływu stereotypu na postrzeganie i zachowanie, gdy człowiek już przestaje się kontrolować.
3 najważniejsze Heurystyki
Kotwiczenia i dostosowania, Reprezentatywności, Dostępności
heurystyka Kotwiczenia i dostosowania
ocena jakiejś wartości (liczby przypadków, częstości, prawdopodobieństwa) na podstawie punktu wyjścia w postaci jakiejś łatwo dostępnej liczby modyfikowanej stosownie do kontekstu i posiadanej wiedzy
heurystyka Dostępności
ocena częstości lub prawdopodobieństwa zdarzeń na podstawie łatwości, z jaką przychodzą nam na myśl ich przykłady, czyli egzemplarze
heurystyka Reprezentatywności
ocena przynależności obiektu do kategorii (klasy, rodzaju) na podstawie jego podobieństwa do typowych egzemplarzy tej kategorii
Efekt framingu
polega na wpływaniu na ludzkie zachowanie poprzez świadome manipulowanie przedstawionymi informacjami, tak, by odbiorca skupił się na konkretnym aspekcie danego zagadnienia
Teoria perspektywy
ludzie są bardziej skorzy podjąć ryzyko, kiedy wynik oceniają jako stratę względem postawionego punktu odniesienia. Jeżeli natomiast wynik odczuwalny będzie jako zysk to wykażą się awersją do ryzyka i zdecydują się na niewielką, ale za to pewną nagrodę, niż zysk, który jest niepewny.
3 psychologicznych noblistów i co zrobili
Daniel Kahneman - teoria perspektywy
Richard Thaler - większość decyzji rynkowych podejmowanych jest pod wpływem uprzedzeń I kontekstu sytuacyjnego
Herbert Simon - koncepcja ograniczonej racjonalności - człowiek ma skłonność wybierania na co dzień nie tego, co jest dla niego rzeczywiście najlepsze, lecz co wydaje się dobre w chwili wyboru.” - błąd dostępności
Eksperyment Ellen Langer z kserokopiarką
Gdy stanęła w kolejce do ksero, rzuciła hasłem “Przepraszam, mam kilka kartek. Czy mogę skorzystać poza kolejką?”. 60% osób było na tak.
Gdy do swoich słów dodała “Bo się bardzo spieszę”, liczba chętnych wzrosła do 94%
Co ciekawe, gdy użyła absurdalnego argumentu pt. “bo muszę coś skopiować”, aż 93% osób czekających w kolejce przychyliła się do tej prośby
Nawet najgłupsze uzasadnienie prośby, drastycznie zwiększa szansę jej spełnienia
Białe niedźwiedzie Wegnera
Zadanie “nie myśl o białym niedźwiedziu” sprawia, że o nim myślimy
dwa procesy wprowadzania umysł w stan: świadomy, szukający treści zgodnych z naszą intencją, i nieuświadomiony, szukający treści sprzeczne z naszą intencją celem ich usunięcia
Eksperyment z chorobą azjatycką
efekt obramowania - dwa identyczne programy obrony przed zarazą miały różną popularność przez to, na jaki aspekt programu zwracały uwagę. Gdy mówiono o ratowanych ludziach, fajny był program bezpieczny (A/C). A gdy mówiono o umieraniu, uczestnicy jednak decydowali się na ryzyko (B/D).
