Panitikan Flashcards
Ang ____ ay tumutukoy sa mga impormal at may
mababang pasahod na trabaho.
Mababa ang pasahod kapag ito ay mas mababa sa 2/3 ng
karaniwang pasahod, at napakababa naman kung ito ay
nasa 50% ng karaniwang sahod o median wage.
Ang mga ito rin ay hindi sakop ng labor regulations.
Kabilang sa mga ito ang mga trabahong kaswal, pakyawan at
mga involuntary part-time.
bad jobs
Ang ______ ay mga trabahong pormal at may magandang
pasahod. Pormal ang isang trabaho kung natutugunan nito
ang dalawa sa tatlong pamantayan:
may nakasulat na kontrata ng empleyo,
may segurong-panlipunan o social insurance mula sa
employer, at
may proteksyon sa arbitraryong pagkatanggal sa trabaho.
‘Di tulad ng mga bad jobs na may mataas na risk ng kahirapan,
mababa ang panganib ng kahirapan sa mga trabahong nasa
kategoryang ito.
good jobs
Isa pa sa nakababahalang datos sa ulat ang natuklasang
mataas na porsyento ng kabataang Filipino ay “_____” O ______. Sa may edad na labinlima
(15) hanggang dalawampu
‘t apat (24), 14% lamang sa ____ ang
aktibong naghahanap ng trabaho. Marahil, bunsod ito ng
kawalan ng oportunidad, lalo na
at marami sa mga kabataan ay
kulang din sa edukasyon at
kakayahang teknikal.
“Tambay”
NEET
(Not in Education Employment and Training)
Higit na ginagamit ang isip sa produksiyon. Ito ay
tinatawag na White Collar Job na mas ginagamit ang
kanilang mental na kapasidad at kaisipan.
Halimbawa: Doktor, nars, guro, manager.
Manggagawang mental
Higit na kailangan ang lakas ng katawan sa gawain. Ito
ang tinatawag na Blue Collar Job tumutukoy sa mga
gawaing mas higit na ginagamit ang lakas pisikal at
enerhiya sa paglikha ng produkto at serbisyo.
Halimbawa: Karpintero, Kargador, Janitor.
Manggagawang pisikal
Ang bawat trabahador ay may
karapatan na magkapag- trabaho ng walang panganib sa
kanilang buhay o kalusugan. Ito ay dapat siguruhin ng mga
employer o amo.
Ligtas na Lugar na Trabaho
Ang legal na edad ng
pag-hahanapbuhay ay labing walong taong gulang. Ngunit
pinapayagan din naman ang ilan na may edad na hindi bababa
sa labinlimang taong gulang kung may patnubay ng magulang
at hindi mapanganib ang kanilang gawain.
Tamang Edad ng Paghahanapbuhay
4 mga karapatan ng manggagawa
Ligtas na Lugar na Trabaho
Tamang Edad ng Paghahanapbuhay
Patas na Oportunidad
Lingguhang Pahinga
Anuman ang iyong kasarian, relihiyon
at lahi mahalagang nakakamit mo din ang parehong
oportunidad katulad ng ibang manggagawa.
Patas na Oportunidad
Dalawampu’t apat na oras ang
kailangang pahinga pagkatapos ng anim na araw na paggawa,
at kailangan din ng konsultasyon sa mga manggagawa ukol sa
kanilang araw ng pasok at pahinga.
Lingguhang Pahinga
-Hindi
tugma o mas mababa ang
nakuhang trabaho kumpara sa
inaral o pinagsanayan.
Underemployment
ang _______ ay isa sa
pinakamalaking isyung kinakaharap sa kasalukuyan. Lalong
napag-usapan ito nang ipangako ng Rodrigo Duterte noong
2016 na kanyang tatapusin ang endo. Sa kasamaang-palad,
matapos ang kanyang termino ay hindi pa rin nakausad ang
mga batas upang mapatigil na ang _____ sa
bansa.
kontraktwalisasyon
ay
nangangahulugang ang muling
pamamahagi ng mga lupain sa mga
magsasaka at mga regular na
manggagawang bukid na walang lupa.
Ito ay idinisenyo upang iangat ang
pang-ekonomikong katayuan ng mga
benepisyaryo.
Layunin nito ay ang
modernisasyon ng pyudal na istruktura
ng agrikultura sa bansa, sa
pamamagitan ng pag-”expropriate” o
pagkuha ng gobyerno ng malalaking
pribadong lupain na hindi naman
produktibo, upang maipamahagi ang
mga ito sa mga magsasakang walang
lupa.
Nakapag-ambag ito sa
pagpapabuti ng sosyo-ekonomikong
kondisyon ng mga magsasakang
walang lupa, maging sa pulitika ng
Pilipinas, lalo na sa usapin ng pagsasali
sa mga magsasaka sa proseso ng
paggawa ng mga batas at polisiya ukol
sa ____
Agrarian Reform
ang ____o
magbubukid ay isang taong
nagtatanim at nagpapatubo ng mga
pananim at nag-aalaga ng mga hayop
at nabubuhay na mga organismong
gagamitin bilang pagkain at bilang mga
materyales.
Napakahalaga ang ginagampanan ng
mga _______ o magbubukid sa
ating lipunan sapagkat sila ang nag
susuplay sa mga pangangailangan ng
ating bansa sa pang-araw-araw.
magsasaka
5 Mga Dahilan ng
mga
Problemang
Nararanasan
ng Sektor ng
Agrikultura
- Kakulangan sa makabagong
kagamitan at teknolohiya - Kakulangan ng sapat na
impraspaktura at puhunan - Pagbibigay prayoridad sa sektor
ng industriya - Pagdagsa ng dayuhang
produkto - Paglit ng lupang pangsakahan
-Nakapaloob ang National
Resettlement at Rehabilatation Administation
(NARRA) sa pamamahagi ng mga lupain para sa
mga rebeldeng nagbabalik loob sa pamahalaan.
Batas Republika Blg.1160
-Ito ay sistemang Torrens
sa panahon ng Amerikano na kung saan ang mga
titulo sa lupa ay pinatalang lahat.
Land Registrtion Act 1902
7 Mga Isyu sa Pagsasaka
Pagliit ng lupaing pansakahan
Paggamit ng teknolohiya
Kakulangan ng mga pasilidad at imprastruktura sa
kabukiran
Kakulangan sa suporta mula sa iba pang sector
Pagbibigay prayoridad sa sector ng industriya
Pagdagsa ng mga dayuhang kalakal
Climate change
gumawa ng mga hindi kinakailangan, kabilang ang hindi
ninanais na paghipo
paggamit ng bastos o nakakainsultong wika o pagpuna na
nagbibigay ng estereotipo sa mga dalaga, mga babae, mga
binata, o mga lalaki.
Pagtawag ng malupit na mga pangalan na may kinalalaman sa
kanilang kasarian Pagpupuna sa itsura ng isang tao
(halimbawa, kung sila
‘
y maganda o hindi).
Pagpaskil o pamamahagi ng mga sekswal na litrato, mga
kartun, bandalismo o iba pang imahe na sekswal (kabilang ang
online)
Paggagawa ng mga birong sekswal
Pagmamalaki tungkol sa sekswal na kakayahan
Pagkalat ng mga sekswal na bulung-bulungan o tsismis
(kabilang ang online).
SEKSWAL NA PANLILIGALIG
-
tumutukoy sa
panlipunang
gampanin, kilos at
gawain na itinatakda
ng lipunan para sa
mga babae at lalaki.
GENDER/KASARIAN
tumutukoy sa
biyolohikal o
pisyolohikal na
katangian na
nagtatakda ng
pagkakaiba ng babae
sa lalaki.
SEX/SEKSWALIDAD
- ay isang personal na karanasan. Ito ay
kung paano natin nakikita ang ating sarili batay sa ating
kasarian, kung tayo ba ay lalaki, babae o wala sa dalawa.
Karaniwan na magkatugma ang gender identity at ang
kanilang gender expression(kung paano nila ipakita ang
kanilang kasarian sa pamamagitan pananamit, kilos at iba pa,
kung feminine ot masculine) batay sa sex na taglay nila noong
sila ay pinanganak. Ngunit, may ilan na tao sa lipunan ang
hindi sumusunod sa nakagawiang gender identity, ang mga
taong ito ay tinatawag na
“transgender
“
o
“
gender non-
conforming
Ang pagiging transgender ay
‘di nangangahulugan ng isang
ispesipikong sexual orientation. Maaaring transgender ang
isang tao, at kilalanin ang sarili nila bilang straight, gay,
lesbian, bisexual, etc.
GENDER IDENTITY
- ay tumutukoy sa ating pisikal,
emosyonal at sekswal na atraksyon sa ibang tao. Ang normal
na inaasahan ng lipunan ay ang lalaki ay bumubuo ng
romantikong relasyon sa mga babae at ang mga babae sa
lalaki naman, ito ang tinuturing na heterosexuality. Ngunit
may mga tao na nagkakaramdam ng atraksyon sa mga tao ng
kaparehong kasarian at ito ang tinatawag na homosexuality.
Ang iba pang uri ay ang mga sumusunod: Gay, Lesbian,
Bisexual, Asexual, Queer, and Pansexual.
SEXUAL ORIENTATION
2 Gender Expression
Feminine or Masculine
8 Sexual Orientation:
Heterosexual, Homosexual, Gay, Lesbian,
Bisexual, Asexual, Queer, and Pansexual.