Brainscape's Knowledge GenomeTM

Browse over 1 million classes created by top students, professors, publishers, and experts.


See full index

Psychiatria WNL > P5 > Flashcards

P5 Flashcards

1
Q

Podstawy psychoterapii
Definicja

[Aleksandrowicz, 2000]

A

„Psychoterapia jest to taka forma oddziaływań psychospołecznych, która
ma na celu korektę zaburzeń przeżywania i zachowania,
ma usunąć objawy i przyczyny choroby, w tym cechy osobowości
powodujące zaburzenia przeżywania.”

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

zgodnie z nowelizacją UoOZP, psychoterapię w ramach opieki prowadzi:

OSOBA POSIADAJĄCA CERYFIKAT PSYCHOTERAPEUTY, która spełnia łącznie następujące warunki:

A

posiada TYTUŁ ZAWODOWY LEKARZA lub TYTUŁ ZAWODOWY MAGISTRA,

udokumentuje ukończenie podyplomowego szkolenia w wymiarze co najmniej 1200 godzin (w zakresie oddziaływań psychoterapeutycznych mających zastosowanie w leczeniu zaburzeń zdrowia, prowadzonego metodami o udowodnionej naukowo skuteczności, w szczególności metodą terapii humanistyczno-doświadczeniowej lub integracyjnej, lub poznawczo-behawioralnej, lub psychoanalitycznej, lub psychodynamicznej, lub systemowej, obejmującego psychoterapię własną lub doświadczenie własne, superwizję psychoterapii i staże),

zdała egzamin certyfikujący.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Podstawy psychoterapii
Podstawowe nurty

A

Podejście psychoanalityczne (nazywane często psychodynamicznym)

Podejście behawioralno-poznawcze

Podejście humanistyczno-egzystencjalne

Podejście systemowe

Podejście integracyjne

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Podstawy psychoterapii
Podejście psychoanalityczne

A
  • koncentruje się na nieświadomych procesach
    wewnątrzpsychicznych jednostki (przeżyciach)
  • twórca - Zygmunt Freud
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Podstawy psychoterapii
Podejście psychoanalityczne

Z. Freud zaprezentował następujące modele umysłu:

Topograficzny

A

– istnienie 3 obszarów psychicznych:

1) świadomość – treści (myśli, uczucia), z których jednostka zdaje sobie sprawę,
2) przedświadomość – treści niebędące aktualnie w polu świadomości, jednak mogące być łatwo
aktywizowane przez skupienie na nich uwagi,
3) nieświadomość – „materiał psychiczny” nieakceptowane, tłumione przez jednostkę,
mają duży ładunek energetyczny, próbują dostać się do świadomości,
np. w postaci marzeń sennych.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Podstawy psychoterapii
Podejście psychoanalityczne

Z. Freud zaprezentował następujące modele umysłu:

Strukturalny

A

– istnienie 3 instancji psychicznych:

1) Id – struktura pierwotna, odnosi się do przeżyć nieświadomych,
związanych z naturalnymi impulsami i popędami,

2) Ego – struktura funkcjonująca w świecie rzeczywistym, odpowiada za procesy poznawcze
i intelektualne, godzi sprzeczności między popędami id, ograniczeniami superego oraz wymogami otoczenia społecznego,

3) Superego - wewnętrzna reprezentacja moralności, obejmuje nakazy i zakazy moralne, dotyczące akceptowalnego przez wymogi socjokulturowe sposobu zaspokajania potrzeb.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Podejście psychoanalityczne
- przyczyny zaburzeń

A

Przyczyną zaburzeń psychicznych są nieświadome konflikty wewnętrzne,
a sposobem ego na radzenie sobie z lękiem i dyskomfortem z
nich wynikającymi (nie w pełni skutecznymi) są mechanizmy obronne, m.in.:

  • racjonalizacja,
  • wyparcie,
  • zaprzeczenie,
  • kompensacja – wyrównywanie własnych niedoskonałości przez osiągnięcia na innym polu,
  • projekcja – przypisanie innej osobie własnych niepożądanych myśli lub impulsów,
  • introjekcja – uwewnętrznienie czyichś stanów psychicznych,

konwersja – transformacja konfliktu nieświadomego w objaw somatyczny,

  • dysocjacja – czasowa modyfikacja świadomości w celu uniknięcia stresu, np. fuga,
  • reakcja upozorowana – zachowanie przeciwstawne do własnych rzeczywistych myśli lub uczuć.
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Podejście psychoanalityczne

Fazy rozwoju psychoseksualnego jednostki:

A
  • oralna - do ok. 18 miesiąca życia,
  • analna - między 1.-3. rokiem życia,
  • falliczna - 3. - 6. r.ż. - dziecko doświadcza nieświadomych pragnień kazirodczych wobec
    rodzica odmiennej płci, a wobec drugiego – tej samej płci odczuwa wrogość (kompleks: Edypa, Elektry),
    prawidłowo ta patologiczna relacja zostaje rozwiązana przez mechanizm identyfikacji przez
    nawiązanie pozytywnej relacji z rodzicem tej samej płci,
  • stadium latentne - 6. - 12. r.ż.
  • okres adolescencji.
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Podejście psychoanalityczne

Fiksacja i regresja

A

Różne czynniki (uraz, okoliczności powodujące dużą przyjemność) mogą spowodować
„fiksację” - przetrwanie sposobów archaicznych lub„regresję ” - powrót do
sposobów z poprzednich faz.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Podejście psychoanalityczne

Punkt wyjścia w terapii:

A

konflikt intrapsychiczny – przeżycie go w sytuacji
terapeutycznej, dzięki czemu możliwe jest znalezienie nowego,
nieneurotycznego sposobu jego rozwiązania.

Podstawowy mechanizm zmiany – uzyskanie wglądu
(uświadomienie przez pacjenta własnych problemów i emocji).

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Podejście psychoanalityczne

Uzyskanie wglądu poprzedza praca nad:

A
  • przeniesieniem: przesunięcie przez pacjenta emocji, pragnień i fantazji z osoby dawnej na
    osoby aktualne w życiu pacjenta (np. na terapeutę),
  • przeciwprzeniesieniem: emocje i przeżycia terapeuty uruchamiane w odpowiedzi
    na emocje i zachowania pacjenta,
  • oporem: obrona pacjenta przed uświadomieniem sobie wypartych, zagrażających treści,
    przejawiająca się np. spóźnianiem na spotkania z terapeutą.
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Podejście psychoanalityczne

Techniki w terapii:

A
  • konfrontacja,
  • klaryfikacja,
  • interpretacja,
  • przepracowanie.
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Podejście psychoanalityczne - terapia

A

Zwykle przyjmuje formę cotygodniowych ok. 50-minutowych spotkań.

Krótkoterminowa trwa około pół roku, długoterminowa wiele lat.

Skuteczna w leczeniu zaburzeń osobowości, lękowych, nawyków i popędów.

Ogranicza się do pacjentów, którzy potrafią związać się w relacji
terapeutycznej z przewagą pozytywnego przeniesienia.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Podejście behawioralno-poznawcze (kognitywno-behawioralne – CBT)

Integruje 2 nurty psychoterapii:

A

Behawioralny: skupia się na zachowaniu człowieka, „tu i teraz”, zakładający, że
zachowania przystosowawcze mają swoje źródło w doświadczeniach jednostki,
a do zmiany może dojść drogą uczenia się, model stymulacja-reakcja,
jeden z przedstawicieli: H. J. Eysenck.

Poznawczy: zakłada, że wspólną cechą wielu zaburzeń jest występowanie myśli automatycznych,
schematów i zaburzeń poznawczych, które wpływają na zachowanie,
model T. Ellisa:
A (wydarzenie) - B (przekonania) - C (konsekwencje –zachowania, reakcje emocjonalne)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Podejście behawioralno-poznawcze (kognitywno-behawioralne – CBT)

A

CBT analizuje czynniki wpływające na zachowanie pacjenta, uwzględnia
zachodzące w pacjencie procesy, związane z myśleniem.

Wykorzystuje eksperymentowanie z zachowaniem pacjenta, by tą
drogą sprowokować wystąpienie zmian w myśleniu.
Terapia polega na zidentyfikowaniu niewłaściwych wzorców myślenia i
schematów postępowania, by w ich miejsce wprowadzić schematy bardziej
adekwatne, a przez to odzyskać kontrolę nad sytuacją.

Wyraźny jest element edukacyjny.

Szukanie strategii radzenia sobie i rozwiązywania problemów.

Przykłady - ekspozycje na bodziec lękorodny, prowadzenie zapisów
napadów lęku z podawaniem ich racjonalnych interpretacji.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Podejście behawioralno-poznawcze

Terapia

A

ma charakter krótkoterminowy i trwa od 8 sesji (lęk paniczny)
do 25 (przewlekła depresja).

Zastosowanie w leczeniu depresji, zaburzeń lękowych uogólnionych,
napadów paniki, PTSD, fobii (tu: systematyczna desensytyzacja), zaburzeń osobowości,
bulimii, uzależnień, schizofrenii (uzupełniająco).

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Podstawy psychoterapii
Podejście humanistyczno-egzystencjalne

A

Terapia egzystencjalna - jeden z przedstawicieli - V. Frankl
- jej istotą jest pogłębienie samoświadomości.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Podejście humanistyczno-egzystencjalne

Terapia Gestalt - F. Perls

A
  • teoria postaci - doświadczaniu świata nadawane
    jest znaczenie poprzez tworzenie figury wyłanianej z tła, zachowanie
    człowieka „tu i teraz” zależy od tego, m.in. ile figur jest w polu jednocześnie,
    jakie pozostają niedokończone z przeszłości, terapia polega na
    usprawnianiu procesu formowania się relacji figura-tło.
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Podejście humanistyczno-egzystencjalne

Psychoterapia skoncentrowana na osobie - C. Rogers

A
  • niedyrektywna,
    terapeuta nie jest autorytetem, ma za zadanie skupić się na „tu i teraz”
    klienta, taka postawa czyni klienta bardziej otwartym, co prowadzi do jego
    wolności i samorealizacji.
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Podstawy psychoterapii
Podejście humanistyczno-egzystencjalne
Terapia i +/-

A

Akcentowanie podmiotowości klienta, dostrzeganie egzystencjalnego
wymiaru ludzkiego istnienia oraz wrażliwość na cechy
osobowe terapeuty - wspólne korzyści tych terapii.

Słabymi ich stronami są: niska skuteczność wobec głębokich zaburzeń
psychicznych i mało badań dowodzących skuteczność.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Podstawy psychoterapii
Podejście systemowe

A

Odnosi się do grup ludzkich, szczególnie rodziny.

Rodzina jest systemem.
Pewną złożoną rzeczywistością i zbiorem elementów w dynamicznej interakcji,
w której każdy element jest określany przez pozostałe.
Na jakość jej funkcjonowania mają wpływ wszyscy jej członkowie.

Ma dużą skuteczność szczególnie w odniesieniu do problemów
dotyczących dziecka.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

Podejście systemowe - główne założenia

A

Ekwipotencjalność - podobne wydarzenia mogą wywoływać różne skutki w odbiorze przez różne osoby.

Ekwiwalentność - te same skutki mogą być wywołane przez różne przyczyny.

Całościowość - rodzina tworzy całość przy zachowaniu indywidualizmu każdego z członków.

Przyczynowość kolista - zachowania wzajemnie się wzmacniają, a zachowanie jednej osoby ma wpływ na całą rodzinę.

Dążenie do homeostazy - członkowie rodziny nieświadomie dążą do stabilizacji systemu.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

Terapia elektrowstrząsowa (EW)
Informacje podstawowe

A

Jedna z najskuteczniejszych metod leczenia w psychiatrii.

Pierwszy zabieg EW: 1938r.

Od tego czasu sposób ich przeprowadzenia bardzo się zmienił – wprowadzono:
- znieczulenie ogólne,
- zwiotczenie mięśni,
- nowoczesne aparaty.

Polega na wywołaniu kontrolowanego napadu padaczkowego za pomocą prądu elektrycznego.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

Efekty działania elektrowstrząsów:

A

1) wyrównanie poziomu neuroprzekaźników w OUN,

2) zwiększenie aktywności receptorów i ich powinowactwa do przekaźników,

3) tworzenie się nowych połączeń neuronalnych (neuro- i synapsogeneza),

4) metabolizm i przepływ krwi w mózgu,

5) układ immunologiczny (regulacja poziomu cytokin),

6) układ hormonalny (działanie na oś podwzgórze-przysadka-nadnercza).

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Q

Terapia elektrowstrząsowa (EW)
Przebieg

A

Szacunkowa skuteczność elektrowstrząsów wynosi 70–90%.

Efekt terapeutyczny widoczny zwykle po 4–5 zabiegach
(najczęściej przeprowadza się 8–12 zabiegów, 2–3 razy w tygodniu).

Nieuzyskanie poprawy po 12 zabiegach jest wskazaniem do zakończenia tej formy terapii

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
26
Q

Terapia elektrowstrząsowa (EW)
Kwalifikacja

A

EW stosuje się, gdy istnieją przeciwwskazania do farmakoterapii
oraz gdy konieczne jest szybkie uzyskanie efektu terapeutycznego.

Przed zaleceniem zabiegów EW należy zlecić konsultację:
- okulistyczną,
- neurologiczną,
- internistyczną,
- anestezjologiczną.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
27
Q

Terapia elektrowstrząsowa (EW)
Wskazania główne

A
  1. Depresja:
  • ciężkie epizody depresyjne w przebiegu chorób afektywnych, zwłaszcza gdy towarzyszą im
    objawy psychotyczne lub nasilone myśli i tendencje samobójcze,
    osłupienie lub zahamowanie psychoruchowe
    (gdy grozi odwodnienie i wyniszczenie z powodu nieprzyjmowania posiłków),
  • ciężka depresja w przebiegu chorób schizoafektywnych lub schizofrenii.
  1. Ostra katatonia.
  2. Ciężkie epizody manii w przebiegu ChAD.
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
28
Q

Terapia elektrowstrząsowa (EW)
Wskazania
Grupy pacjentów, u których szczególnie zaleca się EW, to:

A
  • kobiety w ciąży – ciężkie depresje, schizofrenia i zaburzenia schizoafektywne
    (zabiegi elektrowstrząsowe są BEZPIECZNIEJSZE niż farmakoterapia),
  • osoby w podeszłym wieku, zwłaszcza przy współistniejących chorobach somatycznych,
    a także w celu uniknięcia polipragmazji.

W piśmiennictwie wymienia się także zastosowanie EW u pacjentów:

  • po przebytym złośliwym zespole neuroleptycznym,
  • z ciężkimi zaburzeniami afektywnymi w przebiegu otępienia.
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
29
Q

Terapia elektrowstrząsowa (EW)
Przeciwwskazania

A

Nie ma bezwzględnych przeciwwskazań!

Przeciwwskazania względne:

1) niestabilne zaburzenia sercowo-naczyniowe (np. świeży zawał serca, niestabilna ChNS, zaostrzenie NS, tętniaki),
2) wzmożone ciśnienie wewnątrzczaszkowe (guz, udar krwotoczny),
3) świeży udar mózgu,

4) niektóre choroby okulistyczne (ostry napad jaskry, odwarstwienie siatkówki),
5) ciężkie choroby płuc (astma, POChP, zapalenie płuc),
6) zdekompensowana cukrzyca, poważne zaburzenia metaboliczne,
7) stany będące przeciwwskazaniem do znieczulenia ogólnego.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
30
Q

Terapia elektrowstrząsowa (EW)
Działania niepożądane

A

Najczęściej łagodne i krótkotrwałe:

  • pozabiegowe bóle głowy i mięśni,
  • nudności,
  • trudności w koncentracji, dezorientacja, niepokój,
  • zaburzenia pamięci w okresie okołozabiegowym,
  • przejściowe podwyższenie ciśnienia.

Rzadko występują poważne powikłania:

  • zaburzenia rytmu serca,
  • ostry epizod wieńcowy,
  • pęknięcie tętniaka,
  • zgon.

Zwykle są one wynikiem błędnej kwalifikacji do zabiegu.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
31
Q

Leki przeciwpsychotyczne (neuroleptyczne, neuroleptyki)

Klasyczne, typowe (LPP IG)

  • pochodne fenotiazyny
A

Chlorpromazyna (pierwszy powszechnie stosowany neuroleptyk, obecnie – rzadko)
Flufenazyna
Lewomepromazyna

Perazyna (często stosowany w PL)
Perfenazyna
Prochloroperazyna
Promazyna
Prometazyna

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
32
Q

Leki przeciwpsychotyczne (neuroleptyczne, neuroleptyki)

Klasyczne, typowe (LPP IG)

  • pochodne tioksantenu
A

Chlorprotiksen
Flupentiksol
Zuklopentiksol

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
33
Q

Leki przeciwpsychotyczne (neuroleptyczne, neuroleptyki)

Klasyczne, typowe (LPP IG) inne

A
  • pochodne butyrofenonu
    Haloperidol

​- benzamidy
Sulpiryd (działa jak lek atypowy)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
34
Q

Leki przeciwpsychotyczne (neuroleptyczne, neuroleptyki)

Atypowe (LPP IIG)

A

Amisulpryd, Aripiprazol
Klozapina, Kwetiapina
Olanzapina, Risperidon
Sertindol, Ziprasidon.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
35
Q

Leki przeciwpsychotyczne (neuroleptyczne, neuroleptyki) działanie

A

Siła działania przeciwpsychotycznego (typowych i atypowych) jest porównywalna.

Efekt przeciwpsychotyczny jest związany z blokowaniem receptorów D2.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
36
Q

LPP IG - mechanizm działania

A

LPP IG są mało selektywne - blokują receptory dopaminergiczne zarówno w
układzie mezolimbicznym (zmniejszenie objawów pozytywnych), jak i
guzkowo-lejkowym (wzrost wydzielania prolaktyny - mlekotok, brak miesiączki) oraz
nigrostriatalnym (zaburzenia pozapiramidowe).

Część leków klasycznych ma działanie
cholinolityczne, antyhistaminowe,
noradrenolityczne i antagonistyczne wobec rec. 5HT2.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
37
Q

LPP IIG - mechanizm działania

A

Ich wpływ przeciwdopaminowy jest w znacznym stopniu ograniczony do
układu mezolimbicznego (zmniejszenie objawów pozytywnych).

Wywierają antagonistyczny wpływ na rec. 5HT2A (w korze przedczołowej),
a przez to leczniczy na objawy negatywne.

Część z nich wykazuje działanie cholinolityczne (klozapina), noradrenolityczne.

Terapia LPPIIG nie jest zupełnie pozbawiona powikłań
pozapiramidowych i hormonalnych.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
38
Q

Leki przeciwpsychotyczne - wskazania

A

Mają wpływ leczniczy na omamy, urojenia, podniecenie ruchowe,
objawy negatywne schizofrenii, a niektóre wykazują
wpływ przeciwmaniakalny (arypiprazol).

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
39
Q

Leki przeciwpsychotyczne

Zastosowanie:

A
  • schizofrenia,
  • zaburzenia schizoafektywne,
  • inne psychozy urojeniowe,
  • depresje psychotyczne,
  • zespoły maniakalne,
  • zaburzenia psychotyczne w schorzeniach OUN, uzależnieniach,
  • zaburzenia zachowania, stany dysforyczne, agresji,
  • lęk, niepokój, zaburzenia snu,
  • zespoły abstynencyjne w niektórych uzależnieniach.
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
40
Q

Leki przeciwpsychotyczne - dawkowanie

Dawki tych leków bywają niższe (o ok. 20-30%) u chorych:

A
  • dotychczas nieleczonych,
  • młodszych (do ok. 30. rż.),
  • starszych (po 65. rż.),
  • w złym stanie somatycznym, przyjmujących inne leki,
  • z upośledzoną funkcją wątroby lub nerek.
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
41
Q

Przykłady dawkowania: LPP

A

haloperidol (2-15mg),
olanzapina (10-20mg),
klozapina (300-600mg).

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
42
Q

Leki przeciwpsychotyczne - w formie DEPOT

A

Jest to forma o przedłużonym działaniu.
Leki są podawanie w postaci iniekcji domięśniowej co 2-3 tygodnie.

Przykłady:
Haloperidol (Decaldol), zuklopentiksol, flupentiksol,
perfenazyna, olanzapina, risperidon.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
43
Q

Leki przeciwpsychotyczne - w formie DEPOT

Zalety:

A
  • zmniejszają ryzyko złej współpracy chorego w leczeniu,
  • poziom leku w organizmie jest utrzymywany na w miarę stabilnym poziomie,
  • zwiększają szansę na trwałą, stabilną poprawę chorego.
44
Q

Leki przeciwpsychotyczne - w formie DEPOT

Wady:

A
  • konieczność zgłaszania się chorego na iniekcje w wyznaczonych terminach,
  • mała możliwość doraźnej zmiany dawki leku,
  • większe ryzyko niekorzystnej interakcji z innymi lekami (np. zażytymi samowolnie).
45
Q

Okres leczenia farmakologicznego schizofrenii:

A
  • po 1. epizodzie: co najmniej 2 lata,
  • po 2. epizodzie: 5 lat,
  • po 3. epizodzie: na stałe.
46
Q

Leki przeciwpsychotyczne - działania niepożądane

Działanie na receptory, a objawy uboczne:

A

Dopaminergiczne: pozapiramidowe, w tym - złośliwy zespół poneuroleptyczny,
hiperprolaktynemia, obniżone libido,

Serotoninergiczne: wzrost apetytu, przyrost wagi, zespół metaboliczny,
zaburzenia libido, zespół serotoninergiczny.

Adrenergiczne: ortostatyczne spadki ciśnienia krwi, zawroty głowy, zaburzenia libido.

Muskarynowe: zaburzenia akomodacji, zaparcia, wysychanie śluzówek, zaburzenia seksualne,
tachykardia zatokowa, wzrost ciśnienia śródgałkowego, zaburzenia procesów poznawczych,
zespół antycholinergiczny ośrodkowy.

Histaminowe: senność, sedacja, wzrost masy ciała,

Inne: agranulocytoza, reakcje alergiczne, nadwrażliwość na światło,
drgawki, zaburzenia przewodnictwa w sercu.

47
Q

Leki przeciwpsychotyczne - objawy pozapiramidowe (EPS)

Czynniki ryzyka wystąpienia objawów pozapiramidowych:

A
  • wysokość dawki (oraz szybkość jej zwiększania),
  • częste zmiany wysokości dawki,
  • długi czas leczenia,
  • siła powinowactwa do receptorów D2,
  • podawanie więcej niż jednego leku (psychotropowego lub innego),
  • zmiany organiczne mózgu,
  • zły stan ogólny chorego,
  • używanie SPA,
  • negatywny stosunek chorego do leczenia.

LPP IIG rzadziej powodują EPS, jednak wśród nich duże ryzyko ich
wywołania ma risperidon (duża zależność ze stosowaną dawką).

48
Q

Leki przeciwpsychotyczne - objawy pozapiramidowe (EPS)

A

Akatyzja

Dystonie

Parkinsonizm

Późne dyskinezy

Złośliwy zespół poneuroleptyczny

49
Q

Leki przeciwpsychotyczne - objawy pozapiramidowe (EPS)

Akatyzja

A
  • uczucie niepokoju i niemożność pozostania przez chwilę w spoczynku
  • u 25-50% pacjentów leczonych neuroleptykami,
  • leczenie: zmniejszenie dawki/zmiana neuroleptyku, propranolol,
    BDZ przynoszą przejściową poprawę, leki przeciwparkinsonowe nieznacznie pomagają.
50
Q

Leki przeciwpsychotyczne - objawy pozapiramidowe (EPS)

Dystonie

A
  • nagłe skurcze różnych grup mięśniowych (m.in. gałek ocznych – napady spojrzeniowe,
    krtani, języka, kończyn i kręgosłupa), powodujące przykre
    uczucie „skręcania”, przymusowego ułożenia,
  • leczenie: leki cholinolityczne, BDZ.
51
Q

Leki przeciwpsychotyczne - objawy pozapiramidowe (EPS)

Parkinsonizm

A
  • wzrost napięcia mięśniowego, drżenie mięśniowe (drobnofaliste,
    stygmatyzuje chorych), bradykineza, ślinotok,
  • leczenie: leki cholinolityczne, leki dopaminergiczne.
52
Q

Leki przeciwpsychotyczne - objawy pozapiramidowe (EPS)

Późne dyskinezy

A
  • nieregularne, mimowolne, hiperkinetyczne ruchy dotyczące głównie
    mięśni języka, warg i twarzy,
  • powodują układanie ust w ryjek, cmokanie, chrząkanie itp.,

​ - nasilają się pod wpływem emocji,

  • występują częściej u: kobiet, osób starszych, osób z uszkodzeniami OUN,
  • leczenie: mało skuteczne, leki przeciwparkinsonowskie, BDZ.

Czynniki ryzyka EPS

W przypadku dyskinez ostrych czynnikami ryzyka będą młody wiek i płeć męska.

W przypadku dyskinez późnych czynnikami ryzyka będą starszy wiek i płeć żeńska.

53
Q

do leków cholinolitycznych zaliczamy:

A

biperiden, pridinol, triheksyfenidyl.

54
Q

Leki przeciwpsychotyczne - przeciwwskazania BEZWZGLĘDNE

A
  1. Choroba Addisona (adrenolityki),
  2. Przebyty złośliwy zespół poneuroleptyczny (szczególnie LPP IG),
  3. Zatrucia barbituranami, lekami anksjolitycznymi, narkotykami, alkoholem.
55
Q

Leki przeciwpsychotyczne - przeciwwskazania WZGLĘDNE

A
  1. Uszkodzenie wątroby,
  2. Uszkodzenie układu białokrwinkowego (klozapina, olanzapina),
  3. Choroba Parkinsona (dopaminolityki w układzie nigrostriatalnym),
  4. Niewydolność krążenia,
  5. Choroba niedokrwienna serca, stan bezpośrednio po zawale,
  6. Jaskra z zamkniętym kątem przesączania (cholinolityki),
  7. Rozrost gruczołu krokowego (cholinolityki),
  8. Padaczka (klozapina).
56
Q

Schizofrenia lekooporna - opis

A

Rozpoznaje się ją, gdy objawy utrzymują się mimo przeprowadzonego
leczenia co najmniej dwoma LPP z różnych grup
(w odpowiednich dawkach, przez odpowiednio długi czas).

Warunkami jej stwierdzenia są też: pewne rozpoznanie schizofrenii,
współpraca chorego w leczeniu, brak poprawy nie może być spowodowany
innym schorzeniem/używaniem SPA

Może stanowić ok. 20-30 (aż do 40) % przypadków.

„Lek ostatniej szansy” – klozapina.

57
Q

Leki przeciwpsychotyczne - inne informacje

Arypiprazol

A
  • częściowy agonista receptora D2,
  • ma działanie przeciwmaniakalne,
  • nie powoduje przyrostu masy ciała i
    ma korzystny profil metaboliczny.
58
Q

Zespół metaboliczny – ryzyko większe przy leczeniu:

A

olanzapiną, klozapiną, kwetiapiną

59
Q

Leki przeciwpsychotyczne - inne informacje

Klozapina

A
  • agranulocytoza jest najcięższym powikłaniem (obligatoryjna kontrola morfologii).
    Z kolei jej najczęstszymi powikłaniami są częstoskurcz, senność, uspokojenie i zawroty głowy.
    Obniża również próg drgawkowy.
60
Q

Leki przeciwpsychotyczne - inne informacje

Wydłużenie odstępu QT

A

sertindol, tiorydazyna (wycofana z lecznictwa).

61
Q

Leki przeciwpsychotyczne - inne informacje

Kontrola poziomu PRL-

A

wymagana przy leczeniu risperidonem i amisulprydem.

62
Q

Leki przeciwlękowe (anksjolityki)

A

Benzodiazepiny (BDZ)

Hydroksyzyna

Buspiron

63
Q

Benzodiazepiny - mechanizm działania

A

Nasilają hamujące funkcje neuronów GABA-ergicznych w OUN.

BDZ wiążą się w swoim miejscu wiązania w obrębie receptora GABA-A,
przez co zwiększają powinowactwo GABA do jego miejsca wiązania
(będącego częścią kanału chlorkowego).

Dzięki tym allosterycznym oddziaływaniom zwiększa się
prawdopodobieństwo otworzenia się kanału chlorkowego, co
zwiększa napływ jonów chloru do wnętrza komórki (hiperpolaryzacja).

Działanie BDZ może być zniesione za pomocą odpowiednich antagonistów
– flumazenilu (zwykle początkowo 0,2-1mg, ma krótki okres półtrwania).

64
Q

Benzodiazepiny - działanie kliniczne:

A
  • przeciwlękowe
  • sedatywne/nasenne
  • przeciwagresywne
  • przeciwdrgawkowe
  • zmniejszające napięcie mięśniowe
65
Q

Benzodiazepiny - wskazania

A
  • stany lękowe (leczenie doraźne i krótkotrwałe),
  • bezsenność (np. triazolam, midazolam – powinny być stosowane rzadko i
    przez krótki okres, z przerwami),
  • stany pobudzenia (także te wywołane intoksykacją SPA, odstawieniem alkoholu – majaczenie),
  • padaczka (np. diazepam),
  • drgawki gorączkowe (np. diazepam, leczymy je jak każdy inny napad drgawkowy),
  • stany zwiększonego napięcia mięśniowego,
  • premedykacja, łagodzenie stresu w nagłych sytuacjach medycznych,
  • akatyzje, dystonie po neuroleptykach.
66
Q

Benzodiazepiny - zasady stosowania:

A
  • stosować najniższą skuteczną dawkę,
  • podawać przez najkrótszy czas,
  • stosować w sposób przerywany,
  • stosować nie dłużej niż 4 tygodnie.

Mają potencjał uzależniający.

67
Q

Benzodiazepiny - działania niepożądane:

A
  • uzależnienie,
  • tolerancja oraz objawy abstynencyjne,
  • objawy „ z odbicia” (pojawienie się w większym niż pierwotnie nasileniu objawów - najczęściej
    lękowych, bezsenności, z powodu których pacjent zaczął przyjmować BDZ; trwają zwykle 48-72h),
  • sedacja,
  • zawroty głowy,
  • osłabienie,
  • ataksja,
  • hipotensja,
  • nudności,
  • zaburzenia koordynacji psychoruchowej (groźne dla kierowców),
  • zaburzenia równowagi, które mogą prowadzić do upadków i złamań kości,
  • reakcje paradoksalne (u ok. 1%) takie jak: lęk, pobudzenie psychoruchowe, zachowania
    agresywne, odhamowanie seksualne (ryzyko ich wystąpienia wzrasta u osób z zaburzeniami kontroli
    impulsów, organicznym uszkodzeniem OUN, u osób starszych lub młodych, u osób łączących te
    leki z alkoholem).
68
Q

Benzodiazepiny - niebezpieczeństwo u os. starszych

A

Najczęściej są to:

  • nadmierna senność w ciągu dnia
    (często błędnie rozpoznawana jako otępienie),
  • reakcje paradoksalne,
  • zawroty głowy,
  • upadki (ze zwiększonym ryzykiem złamań kości),
  • zaburzenia czynności poznawczych,
  • szybko narastająca tolerancja.
69
Q

Benzodiazepiny - przeciwwskazania:

A
  • miastenia,
  • zaburzenia oddychania,
  • wstrząs,
  • ostre zatrucie lekami działającymi depresyjnie na OUN
    lub alkoholem.
70
Q

Hydroksyzyna

A

Wykazuje działanie sedatywne, przeciwlękowe, nasenne,
przeciwhistaminowe, cholinolityczne, rozkurczowe.

Nie ma potencjału uzależniającego, dlatego może być stosowany
jako alternatywa dla benzodiazepin.

71
Q

Hydroksyzyna

Wskazana w:

A
  • opanowywaniu lęku, niepokoju i pobudzenia,
  • objawowym leczeniu świądu,
  • w premedykacji,
  • jako lek nasenny.

Jest lekiem przeciwlękowym pierwszego wyboru u osób starszych
(zła tolerancja BDZ).

72
Q

Hydroksyzyna

Główne działanie niepożądane to

A

senność (działa na receptor H1).

Inne: suchość błon śluzowych, nasilanie depresyjnego działania na OUN alkoholu,
leków przeciwdepresyjnych itp.

73
Q

Hydroksyzyna - przeciwwskazania

A
  • ciąża i karmienie piersią,
  • okres noworodkowy,
  • jaskra,
  • utrudniony odpływ moczu,
  • porfiria,
  • uszkodzenie wątroby lub nerek,
  • nużliwość mięśni,
  • osłabiona perystaltyka przewodu pokarmowego.
74
Q

Buspiron

A

Działa przeciwlękowo,

nie wykazuje natomiast działania
przeciwdrgawkowego, nasennego, miorelaksacyjnego.

Jest częściowym agonistą receptora 5HT1A.

Nie powoduje uzależnienia psychofizycznego.

Działanie anksjolityczne ujawnia się dopiero po 2- 4 tygodniach stosowania.

Głównym wskazaniem jest zaburzenie lękowe uogólnione.

75
Q

Buspiron - działania niepożądane
(występują rzadko i mają zwykle małe nasilenie)

A
  • zawroty i bóle głowy,
  • nerwowość,
  • nudności,
  • zaburzenia równowagi,
  • tachykardia,
  • uczucie kołatania serca,
  • zaburzenia snu.

Upośledza zdolność prowadzenia pojazdów i obsługi maszyn.

76
Q

Buspiron - przeciwwskazania:

A
  • padaczka,
  • ciąża i karmienie piersią,
  • wiek dziecięcy,
  • ciężka niewydolność nerek
    (ostrożnie w niewydolności wątroby).
77
Q

Trójpierścieniowe leki przeciwdepresyjne (TLPD)

A

amitryptylina,
klomipramina,
doksepina,
opipramol

78
Q

Inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny (SSRI)

A

fluoksetyna,
fluwoksamina,
citalopram,
escitalopram,
sertralina,
paroksetyna

79
Q

Leki przeciwdepresyjne
Zastosowanie

A
  • główne: obniżenie nastroju (depresje w przebiegu nawracających zaburzeń afektywnych,
    dystymia, depresje o innych przyczynach - somatycznych, organicznych OUN,
    w uzależnieniach, profilaktyka nawrotów zaburzeń depresyjnych nawracających),
  • lęk przewlekły,
  • lęk napadowy,
  • fobia społeczna,
  • PTSD,
  • zaburzenia obsesyjno-kompulsyjne,
  • anoreksja, bulimia,
  • zespoły bólowe,
  • zaburzenia dysforyczne okresu przedmiesiączkowego.
80
Q

Leki przeciwdepresyjne
Ogólne zasady

A

Indywidualizacja.

Poprawa stanu psychicznego zwykle po 2- 4 tygodniach.

W razie całkowitego braku efektu:
- po 2 tyg. zwiększyć dawkę,
- po 4-6 tyg. zmienić lek.

Skuteczność w leczeniu depresji – ok. 60%.

Mogą indukować zmianę fazy z depresyjnej w maniakalną w ChAD
(duży potencjał: TLPD i wenlafaksyna, mniejszy: SSRI i bupropion).

Nie są bezpieczne do stosowania w ciąży
(np. SSRI w I trym. – wzrost ryzyka wad serca, w II i III – ryzyko porodu przedwczesnego).

Długość leczenia:
I epizod – min. 6 miesięcy,
II epizod – 2 lata,
kolejne - bezterminowo.

81
Q

Leki przeciwdepresyjne
TLPD - działanie

A
  • hamowanie wychwytu zwrotnego:
    noradrenaliny i serotoniny
  • mają efekt:
    antycholinergiczny i antyhistaminowy
82
Q

Leki przeciwdepresyjne
TLPD - działania niepożądane

A
  • nadmierna senność,
  • zaburzenia koncentracji,
  • upośledzenie procesów poznawczych,
  • suchość w ustach,
  • zaburzenia akomodacji,
  • zaburzenia oddawania moczu,
  • hipotonia ortostatyczna, wahania RR,
  • zaburzenia przewodnictwa mięśnia sercowego,
  • wzrost masy ciała,
  • ośrodkowy zespół antycholinergiczny,
  • zmiana fazy na maniakalną,
  • drżenia mięśniowe, drgawki, mioklonie,
  • zatrucia (dawka zagrażająca życiu jest jedynie kilkakrotnie większa od terapeutycznej) .
83
Q

Leki przeciwdepresyjne
TLPD - przeciwwskazania

A
  • jaskra z zamkniętym kątem przesączania,
  • zaburzenia rytmu serca
    (AF i inne tachyarytmie, zaburzenia przewodnictwa),
  • choroba niedokrwienna serca,
  • nadciśnienie tętnicze/hipotonia,
  • nadczynność tarczycy,
  • choroba Addisona,
  • rozrost gruczołu krokowego,
  • ciężkie uszkodzenie wątroby lub nerek,
  • zespoły depresyjne z zaburzeniami świadomości,
  • zatrucia (np. alkoholem).
84
Q

TLPD - inne informacje

A

Imipramina - pierwszy TLPD.

Amitryptylina - ma silne działanie przeciwbólowe.

Klomipramina - stosowana w zaburzeniach o charakterze natręctw.

85
Q

Leki przeciwdepresyjne
SSRI - działanie

A

Najczęściej stosowane leki przeciwdepresyjne.

  • wybiórcze hamowanie zwrotnego wychwytywania serotoniny
    (wzmaganie przewodnictwa serotoninergicznego),
  • niewielkie oddziaływanie na inne układy neuroprzekaźnikowe
  • zaburzenia lękowe - zespół lęku napadowego, fobia społeczna
    (często używane są: paroksetyna, fluwoksamina, sertralina),
  • zespół natręctw (wszystkie SSRI – w dawkach wyższych niż
    w zespołach depresyjnych),
  • zespoły depresyjne,
  • bulimia (fluoksetyna),
  • zespół napięcia przedmiesiączkowego.
86
Q

Leki przeciwdepresyjne
SSRI - działania niepożądane

A

SSRI są bezpieczniejsze i lepiej tolerowane od TLPD.

Ryzyko zmiany fazy depresyjnej w maniakalną jest mniejsze niż
w przypadku TLPD.

  • nudności, wymioty, biegunki,
  • utrata łaknienia,
  • bóle głowy,
  • niepokój, bezsenność,
  • zaburzenia seksualne (głównie ejakulacji i orgazmu,
    rzadziej libido - fluoksetyna i paroksetyna),
  • mogą (zwłaszcza na początku leczenia) mieć
    działanie lękorodne (fluoksetyna),
  • akatyzje i zespoły pozapiramidowe,
  • zespół serotoninowy,
  • wywierają zróżnicowany wpływ na enzymy wątrobowe
    cytochromu CYP-450 (interakcje lekowe).
87
Q

SSRI - szczegółowe informacje

A

Fluoksetyna - zarejestrowana u dzieci, wpływa na utratę masy ciała,
niepokój w początkowym okresie leczenia, dawka: 20-40 (60) mg/d.

Fluwoksamina - 100-300 mg/d.

Sertralina - bezpieczna kardiologicznie, preferowana u osób starszych,
ma korzystny wpływ na czynności poznawcze, dawka: 50-200 mg/d.

Paroksetyna - ma najsilniejszy efekt anksjolityczno-sedatywny, dawka: 20-60 mg/d

Citalopram - może wydłużać odstęp QT, dawka: 20-40 mg/d, u chorych
w podeszłym wieku zmniejszyć dawkę o ½, max. 20mg/d.

Escitalopram - ma najbardziej specyficzne działanie na miejsca
transportera serotoniny, dawka: 10-20 mg/d, u niektórych również
odnotowano wydłużenie QT.

Najlepszym profilem skuteczności i tolerancji cechują się
escitalopram i sertralina,

dlatego sugeruje się rozpoczynanie leczenia cierpiących
na depresję tymi lekami.

88
Q

Leki przeciwdepresyjne
Inhibitor MAO - moklobemid

A

Hamuje w sposób odwracalny enzym MAO, głównie typu A,
co powoduje zahamowanie metabolizmu

noradrenaliny, dopaminy i serotoniny,

co prowadzi do zwiększenia ich poziomu w mózgu.

89
Q

Leki przeciwdepresyjne
Inhibitor MAO - moklobemid

A

Hamuje w sposób odwracalny enzym MAO, głównie typu A,
co powoduje zahamowanie metabolizmu

noradrenaliny, dopaminy i serotoniny,

co prowadzi do zwiększenia ich poziomu w mózgu.

Poprawia napęd, likwidując zahamowanie obecne w depresji.

Nie zaleca się jego łączenia z lekami serotoninergicznymi.

90
Q

Leki przeciwdepresyjne
SNRI

A

Hamują wychwyt zwrotny serotoniny i noradrenaliny.

  • wenlafaksyna - w depresji z zahamowaniem psychoruchowym
  • duloksetyna - ma działanie przeciwbólowe
    (możliwość stosowania w fibromialgii)
91
Q

Inne inhibitory wychwytu zwrotnego

Bupropion

A
  • działa głównie na przekaźnictwo dopaminergiczne,
  • uważany jest za lek o działaniu “pobudzającym”
  • pomocny w leczeniu: uzależnienia od nikotyny, depresji z anhedonią,
    zahamowaniem ruchowym i nadmierną sennością,
  • może polepszać czynności seksualne
  • ryzyko napadów drgawkowych oraz uczucia niepokoju.
92
Q

Inne inhibitory wychwytu zwrotnego

Reboksetyna

A

– selektywny inhibitor wychwytu zwrotnego noradrenaliny,
- depresje z zahamowaniem psychoruchowym.

93
Q

Leki przeciwdepresyjne (o głównie receptorowych mechanizmach działania)

Trazodon

A
  • należy do grupy SARI (serotonin antagonist and reuptake inhibitor)
  • jest antagonistą receptorów 5HT2 oraz
    hamuje wychwyt zwrotny serotoniny,
  • depresje z lękiem, niepokojem, zaburzeniami snu.
94
Q

Leki przeciwdepresyjne (o głównie receptorowych mechanizmach działania)

A

Mianseryna, mirtazapina

  • działają na przekaźnictwo noradrenergiczne,
  • zastosowanie: depresje z zaburzeniami snu,
  • możliwy przyrost wagi i leukopenia (mianseryna).
95
Q

Leki przeciwdepresyjne (działające przez inne mechanizmy)

Tianeptyna

A
  • zwiększa wychwyt zwrotny serotoniny,
  • lek dobrze tolerowany, zalecany w depresji
    z towarzyszącymi zaburzeniami somatycznymi.
96
Q

Leki przeciwdepresyjne (działające przez inne mechanizmy)

Agomelatyna

A
  • agonista receptorów melatonergicznych,
  • antagonista receptorów 5HT2C,
  • normalizuje zaburzone w depresji rytmy dobowe.
97
Q

Leki normotymiczne (stabilizatory nastroju)

I generacji

A

Węglan litu
Walproiniany
Karbamazepina

98
Q

Leki normotymiczne (stabilizatory nastroju)

II generacji

A
  • nowe leki przeciwpadaczkowe:
    Lamotrygina
    Topiramat
  • atypowe LPP:
    Klozapina (przy lekooporności)
    Olanzapina
    Kwetiapina
    Aripiprazol (głównie manie)
99
Q

Leki normotymiczne (stabilizatory nastroju)
Węglan litu

A

Lek 1-go rzutu w profilaktyce nawrotów ChAD.

Stosowany w epizodach manii.

Ma działanie przeciwdepresyjne
(także: potencjalizuje działanie leków p/depresyjnych).

​Zapobiega zachowaniom samobójczym.

100
Q

Węglan litu - działania niepożądane:

A
  • zaburzenia żołądkowo-jelitowe,
  • leukocytoza, poliuria, polidypsja,
  • drżenie rąk,
  • niedoczynność tarczycy,
  • nadczynność przytarczyc,
  • zaostrzenie łuszczycy i trądziku.

Konieczne jest monitorowanie stężenia litu we krwi:
- zalecany poziom 0,6 – 0,9 mEq/l
- nie zaleca się przekroczenia poziomu 1,2 mEq/l

101
Q

Psychiatria sądowa
Opiniowanie w sprawach karnych i cywilnych

A

W celu wydania opinii o stanie zdrowia psychicznego oskarżonego sąd,
a w postępowaniu przygotowawczym prokurator, powołuje:

  • co najmniej dwóch biegłych psychiatrów w postępowaniu karnym
  • przynajmniej jednego biegłego psychiatrę w postępowaniu cywilnym.
102
Q

Do chorób psychicznych znoszących poczytalność zaliczamy:

A

zaburzenia psychiczne przebiegające z objawami psychotycznymi,
ciężkie epizody depresji i manii,
znacznego stopnia otępienie o różnej etiologii,
głęboką niepełnosprawność intelektualną
“inne zakłócenia czynności psychicznych”, w których zaburzona jest świadomość lub zdolność rozeznania rzeczywistości [Gałecki, str. 421-422]

103
Q

Ponadto za stany znoszące poczytalność uznawane są również tzw. “stany wyjątkowe w psychiatrii”. Są to krótkotrwałe stany psychozy, przebiegające najczęściej z zaburzeniami świadomości. Zaliczamy do nich:

A

upojenie patologiczne - jako stan będący okolicznością łagodzącą, jest traktowany jedynie wtedy, gdy dotyczy zatrucia alkoholem, który spowodował objawy upojenia patologicznego nie występujące nigdy wcześniej

zespół Gansera - jaskrawo niedostosowane zachowanie przy ograniczeniu kontaktu, orientacji i komunikacji,

afekt patologiczny - stan zamroczeniowy, zwykle na podłożu organicznego uszkodzenia OUN, z nagłym początkiem, krótkim czasem trwania, o skrajnym natężeniu emocji, po którym następuje okres wyczerpania i snu terminalnego, często pokryty niepamięcią.

upojenie przysenne (zespół Elpenora) - stan zamroczeniowy prosty, krótkotrwały, po nagłym wybudzeniu. Cechuje się niezrozumiałym zachowaniem, dezorientacją, czasem gwałtowną ekspresją emocji.

104
Q

Konsekwencje ubezwłasnowolnienia całkowitego

Osoba ubezwłasnowolniona nie może:

A

zawrzeć małżeństwa,
uznać swojego ojcostwa lub wytoczyć samodzielnie powództwa o ustalenie albo zaprzeczenie ojcostwa,
sprawować władzy rodzicielskiej,
nawiązać stosunku pracy,
głosować i brać udziału w referendach,
sporządzić i odwołać testamentu.

105
Q

CZĘŚCIOWE UBEZWŁASNOWOLNIENIE

A
  • dla osoby częściowo ubezwłasnowolnionej ustanawia się kuratelę,
  • osoba taka może: zawrzeć umowę dotyczącą bieżących, drobnych spraw codziennych,
    rozporządzać własnymi dochodami (jeśli sąd opiekuńczy nie zdecyduje inaczej),
    za zgodą kuratora dysponować pewnymi przedmiotami, nawiązać stosunek pracy, przyjąć darowiznę.

Psychiatria WNL (5 decks)

Brainscape helps you reach your goals faster, through stronger study habits.
© 2024 Bold Learning Solutions. Terms and Conditions