Oncologie Flashcards
Soorten tumor
Sarcoma Carcinoma Blastoma Lymfoma Leukemieën Lypoma
Wat is een sarcoma + voorbeeld?
Tumor in bindweefsel. Bijvoorbeeld bot (osteosarcoma) of kraakbeen (chondrosarcoma)
Wat is een carcinoma + voorbeeld?
Tumor in de epitheellaag. Epitheel en endotheel zijn deklagen van de organen. Bv. van huid en borstweefsel (mammacarcinoma)
Wat is een blastoma + voorbeeld?
Tumoren van weefsel ontstaan uit zenuwweefsel. Bv retinablastoma van het netvlies of hersentumoren. Tumoren van gliacellen en astrocyten
Wat is een lymfoma + voorbeeld?
Tumor ontstaan uit lymfocyten. Bv. t- en b-lymfocyten
Wat is een leukemie + voorbeeld?
Tumor ontstaan uit witte bloedcellen (leukocyten)
Wat is een lypoma + voorbeeld?
Zwelling van vetcellen. Goedaardig
Exogene oorzaak kanker? (buiten persoon om)
roken, gewicht, leefstijl, straling, infecties (HPV, baarmoederhalskanker)
Endogene oorzaak kanker? (binnenin)
Genetische aanleg
Hormonen (voortplantingsorganen)
Eigenschappen beninge tumoren (goedaardig)
omgeven kapsel geen metastasering matige vascularisatie goedaardig plaatselijke klachten niet infiltratief
Eigenschappen maligne tumoren (kwaadaardig)
infiltratief destructief groeit snel geen kapsel metastasering goede vascularisatie verspreide klachten kan
Wat zeggen de classificaties TNM?
Over de ernst van de tumor
T: tumor (1 tot 5)
N: nodes (0 tot 3)
M: metastasen (wel of niet 1 of 0)
Noem de meest voorkomende carcinomen
mammacarcinoom longcarcinoom darmcarcinoom prostaatcarcinoom alvleeskliercarcinoom maakcarcinoom slokdarmcarcinoom urinebuiscarcinoom melanoom (=huidkanker)
Wat voor soorten epitheellagen heb je? En wanneer is een epitheellaag maligne?
plaveiselepitheel, kubisch epitheel, cylindrisch epitheel. Als plaveiselepitheel (normaal, dun) kubisch epitheel wordt (vierkant) dan is het maligne. Mensen worden benauwd. Cylindrisch epitheel is hier de ergste variant van.
In longen bij longtumor
Wat zijn de bekendste sarcomen? + leg uit
osteosarcoom, Ewing sarcoom, chondrosarcoom
osteosarcoom = tumor in bot
chrondrosarcoom = tumor in kraakbeen, bv in epifysairschijf –> spontane breuk
Ewing Sarcoom = tumor om het bot, in periost of endost.
Wat is het Ewing Sarcoom?
vorm van osteosarcoom.
Zit in periost of endost. Vooral bij jonge kinderen en adolescenten in lange pijpbeenderen.
Meestal femur, humerus, tibia.
Hoge maligniteit
Noem voorbeelden van blastomen
retinoblastoom (netvlies)
hersentumoren:
- astrocytoom (astrocyten)
- medulloblastoma (medulla oblongata)
- glioblastoma (gliacellen)
- meningioom (hersenvlies)
Noem voorbeelden van systeemziekten en kanker
lymfomen (Hodgkin & Non-Hodgkin)
leukemieën
ziekte van Kahler
Wat is de ziekte van Kahler?
Kanker in plasmacellen of afweercellen. Zit in het beenmerg
Wat is de ziekte van Hodgkin & Non Hodgkin?
Systeemziekte van lymfeklieren.
Hodgekin is een vorm van lymfeklierkanker en lymfecellen die ontsporen. Zit in beenmerg en tast het bot aan
Non Hodgkin is maligne en groeit sneller.
Bij welke ziekte neemt de dichtheid van het bot af?
Kahler
Bij welke ziekte ontstaat in het periost?
Hodgekin
Soorten behandelingen kanker
adjuvant = preventief. Voorkomen uitzaaiingen. Combinatie van behandelingen
neo-adjuvant = voorbereiding curatieve behandeling. Bv. verkleinen tumor door chirurgie, bestraling, chemo, hormonen
curatief = hoofdbehandeling. Doel om tumor geheel te verwijderen = genezen
palliatief = tegengaan van symptomen en compilaties agv de tumor
Soorten behandelingen kanker (zoals chemo, bestraling…)
chemo - stilzetten deling cellen (sneldelende cellen als haren, slijmvliezen, huid)
radiotherapie - plaatselijk binnenin de tumor
opereren (chirurgie)
stamceltransplantatie - bv. lymfomen en leukemieën
immunotherapie - bv. virus, baarmoederhalskanker
