nowotwory głowy i szyi Flashcards
nowotwory zaliczające sie do tej grupy
- jamy ustnej, gardła, przełyku
- j.nosowej, zatok,krtani
- ucha
- ślinianek
- tarczycy
ile % wszystkich nowotworów
12,6%
a połowa umiera z tego powodu
czynniki ryzyka
- 5-6 dekada życia,
- płeć męska
- palenie, alkohol
- niska higiena jamy ustnej
- stany przedrakowe
- niski status socjoekonomiczny
- zakażenie HIV
cechy neo gł i szyi
-nabłonkowe, gł. płaskonabłonkowe
położone powierzchownie,rzadziej gruczołowe:ślinianki, tarczyca
-przebieg i odatność na leczenie zależna od lokalizacji
-wzrost miejscowy, regionalny, rzadko przerzuty odległe
-ryzyko drugiego nowotworu(3-7%)
-związek z infekcją wirusową (EBV-rak nosogardła, HPV-rak gardła i krtani)
-współistnieją choroby płuc, serca i wątroby
-upośledzają wazne funkcje życiowe(oddychanie, połykanie, mowa)
- upośledzają funkcje zmysłowe
lokalizacja
I-krtań
II-warga
III-cz.ustna krtani
IV-język
objawy alarmowe
- chrypka(guz krtani, tarczycy, śródpiersia, przełyku)
- ból, przeszkoda w połykaniu (guz jamy ustnej, gardła środkowego(migdałki, nasada języka,gardła dolnego(zachyłek gruszkowaty))
- niedosłuch 1-str( przewodzeniowy +WZUŚ, bez wywiadu OZUŚ)(guz ucha, nosogardła)
- krwawienia z nosa(guz nosa i zatok, nosogardła)
Wywiad
- objawy alarmowe
- objawy ogólne
- czynniki ryzyka(palenie, alkohol)
- przebyte choroby
- wywiad rodzinny
- objawy przerzutów
diagn bad przedmiotowe
- ogólne
- ORL
- ww.chł obwodowe(nie tylko szyjne)
bad.dodatkowe
- badania endoskopowe
- obrazowe
- mikroskopowe
bad endoskopowe
-w znieczuleniu miejscowym:giętki fiberoskop
ogólnym: sztywny endoskop, laryngoskopia bezpośrednia, tracheo i bronchoskopia
badania obrazowe
- zawsze RTG klatki piersiowej( PA i boczne)
- TK ocena destrukcji kostnej, MR
- przy dysfagii-rtg przełyku z kontrastem
- angiografia-szczeg. guzy naczyniowe ( +embolizacja)
- zawsze USG szyi!!!
badanie mikroskopowe
- cytologiczne BAC
- histopatologiczne-w podejrzeniu chłoniaka
guzy szyi -najczęstszą przyczyną jest powiekszony węzeł chłonny
1)ch.miejscowa 2)uogólniona 3)przerzut 4)m.odczynowa
wśród osób z nowotworem 1.objawem jest
u 5% osób guz szyi
u 40% z neo głowy i szyi 1.objawem jest
guz szyi
diagnostyka różnicowa
- stany zapalne(bakteryjne:nieswoiste, swoiste(kiła, promienica, gruźlica)
- wady wrodzone:torbiele środkowe szyi,boczne szyi(skrzelopochodne0
- nowotwory(pierwotne, przerzutowe)
badanie węzła
-USG szyi + BAC węzła(nie stosuje się przy podejrzeniu: guza naczyniowego i chłoniaka)
gdy w bad.cytologicznym przerzut–>panendoskopia
gdy zajęty węzeł nadobojczykowy—>obrazowanie klp+brzucha
nowotwory masywu szczękowo-sitowego to inaczej
nowotwory j.nosowej i zatok
neo j.nosowej i zatok- jaki % stanowią nowotwory złośliwe?ile % stanowią neo zatok szczękowych
- 1%złośliwych
- 80% w zatokach szczękowych
objawy neo j.nosowej i zatok
- są to objawy późne, wczesne są b. niecharakterystyczne
- postępująca niedrożność nosa
- krwawienia z nosa
- niestałe pobolewanie i zab. czucia w zakresie n.V
- narastające bóle głowy
- objawy oczne(zmn.ruchomości gałki ocznej, wytrzeszcz, pogorszenie widzenia–>niedowład n.II,III,IV i VI
- objawy neurologiczne–>naciek podstawy czaszki
diagnostyka i leczenie neo j.nosowej i zatok
- TK
- z wyboru lecenie operacyjne ZAWSZE połączone z napromienianiem (maxillektomia częściowa/całk.)
nowotwory jamy ustnej-cechy
- płaskonabłonk
- często na podłożu st.przedrakowego:leukoplakia,erytroplakia
- wieloogniskowe
- lokalizacja: I-warga dolna, II-2/3przednie języka, III-dno jamy ustnej, IV- bł.śluzowa policzka
- każda nielecząca się afta=podejrzenie neo-pobierz wycinek
- u 40% przerzuty do węzłów
- objawy:początkowo nieuchwytne, potem:ból, ślinotok, szczękościsk
- leczenie: operacja +napromienianie
Nowotwory gardła środkowego
cechy:płaskonabł, ale często też chłoniaki; lokalizacja:migdałek i nasada języka, u 60% przerzuty
objawy:
- drapanie, pieczenie, przeszkoda w gardle
- dys-, odynofagia
- OTALGIA
- szczękościsk(bólowy lub naciek żwaczy)
leczenie:napromienianie z wyboru
5-letnie przeżycie:10%
nowotwory nosogardła
typy: 1)płaskonabłonkowy 2)rak z kom.przejściowych 3)lymphoepithelioma
cechy: u 50% przerzuty do węzłów, u 20% p odległe
objawy:
1) nosowe(zab.droż, krwaw.)
2) oczne(zab.ruch.gałki, wytrzeszcz, zab.widzenia)
3) neurologiczne (porażenie n.II-VI, IX-XII)
4) miejscowe(jednostr. NIEDOSŁUCH PRZEWODZENIOWY, bo zab. f.trąbki)
leczenie z wyboru:napromienianie
-5-letnie przeżycie:35%
