Neurologie 1 Flashcards
Functies archi niveau
Reflexmatig bewegen
Arousal
Functies paleo niveau
Emoties/emotionele motoriek
Automatische bewegingen (fixed action patterns)
Eindfase van een leerproces
Functies neo niveau
Cognitie (bewuste denkprocessen)
Minst automatische bewegingen
Doelbewuste bewegingen
Structuren archi niveau
Formatio reticularis
Grijze stof ruggenmerg
Archi-cerebellum
Structuren paleo niveau
Limbisch systeem
Basale ganglia (putamen, globus pallidus en nucleus caudatus)
Subcorticale kernen
Paleo-cerbellum
Structuren neo niveau
Neo-cortex
Neo-cerebellum
Kwaliteiten van het zenuwstelsel
Somato-sensorisch: achterhoorn
Somato-motoriek: voorhoorn
Viscero-motoriek (ANS): laterale hoorn (–> radix ventralis)
Viscero-sensoriek: achterhoorn
Splitsing spinale zenuw na neuroforamen
Ramus dorsalis: paravertebrale structuren
Ramus meningeus: intra-vertebraal
Ramus ventralis: periferie (plexussen)
Kwaliteiten in de ramus dorsalis
Somato-sensoriek
Somato-motoriek
Viscero-motoriek
Kwaliteiten in de ramus meningeus
Somato-sensoriek
Viscero-motoriek
Kwaliteiten in de ramus ventralis
Somato-sensoriek
Somato-motoriek
Viscero-motoriek
Ramus communicas alba
C8-L2
Verzamelt alle informatie van de viscero-motoriek en viscero-sensoriek
Loopt altijd hierdoorheen, ookal moet informatie naar de periferie
Erlang & Gasser vezelindeling
A vezels: somatisch ZS
B vezels: dun, gemyeliniseerde pre-gangl neurovegetatieve vezels (= ramus comm alba)
C vezels: niet-gemyeliniseerde vezels
A vezels
A alfa: alfamotorneuron –> extra-fusale spiervezel
A gamma: gammamotorneuron –> polaire delen intra-fusale spiervezels (spierspoeltjes)
A delta: alarmpijn
C vezels
Chronische pijn
Viscero-sensibiliteit
Post-ganglionaire neurovegetatieve vezels efferentie (= ramus comm grisea, bloedvaten en viscera)
Lloyd & Hunt
Ia
Ib
II en IIIa
IIIb
IV
Ia
middelste deel spierspoel –> doorheen achterhoorn (geen synaps) –> voorhoorn naar alfamotorneuron (= reflexboog)
Ib
golgipeesorgaan of kapselreceptor III –> doorheen achterhoorn (geen synaps) –> inhiberend neuron in de voorhoorn (gamma of alfa)
(= spierontspanning)
II en IIIa
kapselreceptor I en II (houding/beweging en tast/druk) –> pijndempend effect achterhoorn
IIIb
Alarmpijn
IV
ongemyeliniseerde vezels
= functie C-vezels
Bouw, functie, innervatie en ontlading spierspoel
BOUW
- parallel met extra-fusale spiervezel
- middelste/equitoriaal deel (meten) en 2 polaire delen (contraheren)
FUNCTIE
- lengte meten
- wijzigingen in lengte
INNERVATIE
- Afferent: Ia (en II)
- Efferent: A gamma
ONTLADING
- Plotse rek
- gamma lus
Bouw, functie, innervatie en ontlading Golgi-pees orgaan
BOUW
- serie met extra-fusale spiervezel
FUNCTIE
- meten van spanning
INNERVATIE
- Afferent: Ib
- Efferent: /
ONTLADING
- Contractie
- Rek
Gamma loop
= bepaalt de tonus!!
Gammamotorneuron –> polaire deeltjes –> alfamotorneuron via Ia en II vezels –> lichte contractie
Invloed op tonus
1) Suprasegmentaal
- neo/paleo: geen remming gammamotorneuronen
- archi (tractus reticulospinalis): overactieve formatio reticularis –> prikkeling gammamotorneuron
2) Segmentale invloed (= prikkeling gammamotorneuronen op segment)
- blokkage
- viscerale problematiek
3) mechanische invloed
- spier op rek –> overactieve gammamotorneuronen
Kapselreceptoren
I en II: houding en beweging –> II en IIIa vezels –> pijndempend effect achterhoorn
III: golgi-like (spanningsmeter) –> Ib vezels
IV: vrije zenuwuiteinden –> primaire en secundaire pijn
Effect manipulatie
Kapselreceptor III of golgi-peesorgaan activeren –> Ib een inhibitie krijgen agonist
Kapselreceptor I en II heractiveren bij blokkage –> II en IIIa een pijndempend effect, alsook normalisatie OS
Tractus cuneatus en gracilis
= opstijgende baan
Gracilis:OL (meest mediale)
Cuneatus: BL
Homolaterale banen, kruisen thv hersenstam in decussatio lemniscorum
Kwaliteiten: epicritische sensibiliteit (: vibratie, positiezin, discriminatiezin, stereognosie)
II en IIIa vezels
Tractus spinothalamicus
= opstijgende baan
heterolaterale banen
anterior: grove tast en aanraking
lateraal: pijn en temperatuurszin
= protopatische sensibiliteit
IV en IIIb vezels
tractus corticospinalis
= dalende baan, pyramidebaan
lateraal deel kruist thv decussatio pyramidum (90%)
anterieur deel kruist thv segment zelf (10%)
Viscerale afferenties
C8-T5: halsorganen en intra-thoracalen: larynx, pharynx, slokdarm, luchtpijp, thyroid (schildklier), longen, hart en thymus (zwezerik)
T6-T9: sub-diafragmale organen (6): maag, lever, galblaas, milt, pancreas en duodenum
T10-T12: dunne darm (IT), rechter colon, nieren en bijnieren
L1-L2: linker colon en bekkenorganen
PS
N-vagus (C0-C2): Supra-mesenterische organen –> intra-thoracale + halsorganen + IT + rechter colon
N. splanchici pelvici: linker colon + KBO
Hersendelen
Telencephalon
Diencephalon
Hersenstam
- Mesencephalon
- Metencephalon
- Myelencephalon
Telencephalon
ONDERDELEN
- cortex
- laterale ventrikels (2)
- basale ganglia (putamen, globus pallidus en nucleus caudatus)
- cran I: N. olfactorius
FUNCTIES
- frontaal; karakter en PMC
- parietaal: PSC
- occipitaal: visueel
- temporaal: spraak, auditief en reuk
- basale ganglia: automatische bewegingen en emotionele expressie
Diencephalon
ONDERDELEN
- thalamus
- hypothalamus
- 3e ventrikel
- cran II: N. opticus
FUNCTIES
- thalamus: schakelstation (informatie wel of niet doorsturen naar cortex)
- hypothalamus: hormoonregulatie en neuro-vegetatief systeem (homeostase)
Mesencephalon
ONDERDELEN
- nucleus ruber en substantia nigra
- tectum en tegmentum
- aquaductus cerebri
- cran III-IV: N. occulomotorius en N. trochlearis
Metencephalon
ONDERDELEN
- pons
- cerebellum
- 4e ventrikel
- cran V-VIII: N. trigeminus, N. abducens, N. facialis en N. vestibulocochlearis
Myelencephalon (= medulla oblongata)
ONDERDELEN
- pyramidebaan
- oliva (houding- en bewegingscentrum voor integratie van proprioceptie)
- cran IX-XII: N. glossopharyngeus, N. vagus, N. accessorius en N. hypoglossus
- canalis centralis
Safety testen neurologie
- sensibiliteit
- reflex
- kracht
Krachttesten
C1-C2: suboccipitale musc
C3: trapezius
C4: diafragma
C5: deltoideus
C6: biceps + pols-extensoren
C7: triceps + pols-flexoren
C8: abductor dig minimi
T1: interossei
T6-T12: buikspieren
L1: psoas
L2: adductoren
L3: quadriceps
L4: tibialis anterior
L5: extensor hallucis longus
S1: gastrocnemius
S2: korte flexoren
Reflexen
C4-C6: scapulo-humeraal
C5: brachioradialis
C5-C6: bicepsreflex
C7: tricepsreflex
C6-C8: duimreflex
C7-C8: vingerflexorreflex
C7-T1: radius pronator reflex
T6-T12: buikhuidreflex
L1: cremasterreflex
L2: adductor reflex
L3: kniepeesreflex
L4: tibialis anterior reflex
L5-S1: achillespees-reflex
pathologische reflex: voetzool
Neuronen in de protopatische sensibiliteit
1) sensor –> dorsale hoorn
2) dorsale hoorn –> thalamus via tractus spinothalamicus
anterior: grove tast/aanraking
lateralis: pijn/temperatuur
3) thalamus –> PSC
Verschil tussen grove tast/druk en pijn/temp
- Grove tast en druk geven collateralen naar hoger en lager gelegen segmenten –> minder goeie aflijning
- tractus spinothalamicus anterior <-> lateralis
Neuronen in de epicritische sensibiliteit
1) sensor –> nucleus caudatus/gracilis in medulla oblongata
2) hersenstam –> thalamus (kruist thv decussatio lemniscorum)
3) thalamus –> PSC
Mogelijke oorzaken sensorische ataxie
Structureel:
- stenose, tumor… met druk op achterstrengbanen = achterstrengsyndroom
- PNP
- MS
Functioneel: blokkage (minder input)
Bij een functioneel probleem zal vibratie nooit aangetast zijn!!!
Aandoeningen met enkel aantasting protopatische sensibiliteit
- centraal medullair probleem
- antero-lateraal ruggenmergprobleem
- laterale necrose MO (= Wallenberg syndroom) (de takken liggen lateraler hier dan decuss lemnisc)
Systemen van de motorische pathways
DIRECT SYSTEEM = PYRAMIDE
- willekeurige/bewuste bewegingen
- alfamotorneuronen
INDIRECT SYSTEEM = EXTRA-PYRAMID
- achtergrond en geautomatiseerde bewegingen
- gamma- en alfamotorneuronen
Neuronen pyramidebanen
1) MC –> alfamotorneuron in de voorhoorn op het segment. (ook inhibitie gammamotorneuron) (= PMN)
2) alfamotorneuron –> spier (= SMN)
Onderdelen van de pyramidebanen
Tractus corticospinalis anterior
Tractus corticospinalis lateralis
Tractus cortico-bulbaris
Wegen extra-pyramidaal systeem
1) SMC –> SCK en basale ganglia (vnl GP) –> formatio reticularis –> gammamotorneuron ==>tonusregulatie
2) PMC –> alfamotorneuron –> fixed action patterns
Functies extra-pyramidaal systeem
Automatische bewegingen
Tonus-regulatie
Initiatie van bewegingen
Remmen onnodige bewegingen
Expressie van emoties
CZS testen
KRACHT
- Pronator drift
- Barré test
- Modified Mingazzini test
TONUS
- palperen
- harmonische bewegingen (spasmen?)
COORDINATIE (cerebellum)
- handjes draaien/klappen
- vinger-neus
- heel to shin
Testbatterij van Wayn
- ULLT positief voor N. medianus
- Spurling positief
- Tractie verlicht
- Cervicale rotatie < 60°
==> Testen voor cervicale radiculopathie
Craniale zenuwen
I: olfactorius
II: opticus
III: occulomotorius
IV: trochlearis
V: trigeminus
VI: abducens
VII: facialis
VIII: vestibulocochlearis
IX: glossopharyngeus
X: vagus
XI: accesorius
XII: hypoglossus
