Nadciśnienie tętnicze Flashcards
Wymień powikłania nadciśnienia tętniczego! (6)
- przerost LK
- przyśpieszony rozwój miażdżycy
- udar mózgu
- spadek czynności i niewydolność nerek
- rozwarstwienie aorty
- zmiany w naczyniach dna oka
Wymień grupy leków stosowane w leczeniu przewlekłym nadciśnienia tętniczego! (10)
ACEI ARB B-blokery Blokery kanałów wapniowych typu L Diuretyki tiazydowe (i pętlowe*) Antagoniści aldosteronu Leki hamujące ośrodkową aktywność adrenergiczną (a2 agoniści, agoniści imidazolinowi) a-blokery Inhibitory reniny Inne
Wymień ACEI!
- bezpośrednie (3)
- pośrednie (8)
- osoczowe (4)
- tkankowe (5)
- bezpośrednie (Kaptopryl, Alacepryl, Moweltypryl)
- pośrednie (Benezepryl, Chinapryl, Cylazapryl, Enalapryl, Fozynopryl, Peryndopryl, Ramipryl, Trandolapryl)
- osoczowe (Kaptopryl, Enalapryl, Cylazapryl, Benazepryl)
- tkankowe (Chinapryl, Fozynopryl, Peryndopryl, Ramipryl, Trandolapryl)
ACEI - mechanizm działania i zastosowanie.
- obniżają ciśnienie krwi przez hamowanie naczynioskurczowego działania Ang II
- zwiększają stężenie bradykininy (działa na receptor B2 w śródbłonku -> wzrost NO - działanie naczyniorozszerzające)
- dodatkowe korzyści u cukrzyków z białkomoczem, po zawale, w NS (hamowanie remodeling, cofanie przerostu LK)
ACEI - PW.
- ciąża
- obrzęk naczynioruchowy
- HIPERKALIEMIA
- obustronne zwężenie tt. nerkowych lub t. nerkowej jedynej nerki
- często powodują uporczywy kaszel który powoduje konieczność zmiany leku
Wymień ARB! (8)
Losartan Walsartan Irbesartan Eprosartan Telmisartan Kandesartan Olmesartan Fimasartan
ARB - mechanizm działania i zastosowanie.
- obniżają ciśnienie krwi przez blokadę rec. AT1 dla Ang II
- powodują silne rozszerzenie naczyń ale w przeciwieństwie do ACEI nie hamują rozkładu bradykininy
- stosowane w NT z NS, po zawale, w nefropatii cukrzycowej, białkomoczu/mikroalbuminurii, przeroście LK, migotaniu przedsionków, zespole metaboliczym
- zastępują ACEI jeśli te wywołują uporczywy kaszel
ARB - PW.
- ciąża
- HIPERKALIEMIA
- obustronne zwężenie tt. nerkowych lub t. nerkowej jednej nerki
B-adrenolityki w NT - mechanizm działania.
- obniżają ciśnienie krwi
- zmniejszają siłę skurczu i częstość akcji serca
- blokują uwalnianie reniny z aparatu przykłębuszkowego (B1)
- zmniejszają ryzyko udaru, korzystne po zawale
- ośrodkowe hamowanie impulsacji sympatycznej
- rozszerzanie naczyń
- działanie chronotropowo, inotropowo, batmotropowo, dromotropowo (-)
B-blokery I generacji. (7)
-blokują oba podtypy receptorów B, nieselektywne Propranolol, Nadolol, Sotalol, (antyarytmiczny III klasy) Bupranolol, Metypranolol, Penbutolol, Tymolol.
B-blokery II generacji. (7)
-kardioselektywne
-pozbawione działań pozasercowych
Acebutolol,
Atenolol,
Betaksolol,
Bisoprolol,
Talinolol,
Metoprolol,
Esmolol.
B-blokery III generacji. (5)
-wielofunkcyjne= B-bloker + rozszerzanie naczyń
Labetalol, Bucinodolol, Karwedylol !
Celiprolol
Nebiwolol
Esmolol.
Krótko działający antyarytmiczny.
Najbardziej kardioselektywne beta-blokery
Bisoprolol,
Betaksolol,
Nebiwolol.
Labetalol, Bucinodolol, Karwedylol (!).
B-blokery III generacji (B1)
Alfa 1 antagoniści -> rozszerzenie naczyń.
Karwedylol stablizuje powiązanie rec. beta z arestyną, hamując jego działanie.
Celiprolol
B1 antagonista III generacji
B2 agonista -> rozszerzenie naczyń
Nebiwolol.
B-bloker III generacji. (B1)
Rozszerza naczynia dzięki pobudzeniu syntezy NO.
B-blokery z wewnętrzną aktywnością sympatykomimeyczną - ISA (6)
Acebutolol, Oksprenolol, Alprenolol, Pindolol, Celiprolol, Labetalol.
- zmniejszenie efektu bradykardii,
- ujemne działanie inotropowe przy mniejszym działaniu chronotropowym,
Wskazania do użycia B-blokerów. (14)
-ChNS (poza dławicą Prinzmetala - w niej CCB)
-nadkomorowe zaburzenia rytmu (II klasa leków antyarytmicznych, Sotalol III klasa)
-niewydolność serca (wyrównana) - Metoprolol, Karwedylol, Nebiwolol
-nadciśnienie tętnicze
- guz chromochłonny rdzenia nadnerczy,
- wady wrodzone serca ze zwężeniem drogi odpływu z PK (np. z Fallota)
- kardiomiopatia przerostowa
- zespół wypadania płatków zastawki mitralnej
-wrodzony zespół długiego QT
- z. Marfana
- omdlenia odruchowe
- nadczynność tarczycy
-jaskra
profilaktyka migrenowych bólów głowy
Przeciwskazania do stosowanie B-blokerów. (6)
- objawowa bradykardia
- objawowa hipotonia
- blok p-k II lub III stopnia
- zespół chorego węzła zatokowo-przedsionkowego
- ciężka niewyrównana niewydolność serca
- astma
B-adrenolityki - DN.
- zwiększenie insulinooorności - wzrost ryzyka cukrzycy
- zwiększenie stężenia TAG, VLDL
- zmniejszenie HDL
- wzrost masy ciała
- łatwe męczenie
- bradykardia
- blok p-k
- skurcz tt. obwodowych w ch. tt.obwodowych
- zab. snu, bezsenność
- depresja (zwł. propranolol)
Nie są przeciwwskazaniami do leczenia B-blokerami
POChP
cukrzyca - uwaga na tłumienie obj. hipoglikemii
depresja
ch. tętnic obwodowych
Wymień dihydropirydynowe (DHP) blokery kanałów wapniowych! (12)
DYPINA (callifk + 5n) Nifedypina Amlodypina Felodypina Lacydypina Lerkanidypina Isradypina Nitrendypina Nilwadypina Nikardypina Nimodypina Klewidypina Cylnidypina
Wymień niedihydropirydynowe (NDHP) blokery kanałów wapniowych! (2+1)
- pochodne fenyloalkiloaminy: Werapamil, Gallopamil ♥
- pochodne benzotiazepiny: Diltiazem
Blokery kanałów wapniowych - mechanizm działania.
- blokowanie kanałów wapniowych typu L na błonie komórkowej w mięśniach gładkich i kardiomiocytach
- > DHP wykazują powinowactwo do mięśni ścian naczyń
- > NDHP wykazują powinowactwo do kardiomiocytów i układu przewodzącego (działanie inotropowe i chronotropowe ujemne)
- NDHP słabo działają na naczynia, powodują niewielkie rozszerzenie tętnic nasierdziowych i tętniczek oporowych (wzrost przepływu wieńcowego)
- > spadek zapotrzebowania na tlen (spadek CTK i oporu systemowego)
- zwiotczenie macicy i mięśni gładkich pp
Diltiazem i Werapamil - mechanizm działania.
- zwalniają czynność i zmniejszają kurczliwość serca
- chronotropowo, inotropowo (-)
Blokery kanałów wapniowych - działanie plejotropowe.
- niektóre leki
- związane z dodatkowymi mechanizmami (spadek utlenienia błon)
Wymień blokery kanałów wapniowych I generacji! (3)
Nifedypina
Werapamil
Diltiazem
Wymień blokery kanałów wapniowych II generacji! (5)
Nitrendypina Isradypina Nimodypina Nikardypina Felodypina
Wymień blokery kanałów wapniowych III generacji! (5)
Amlodypina Lacydypina Lerkanidypina Klewidypina Cylnidypina
lipofilne
Amlodypina - mechanizm działania i zastosowanie
- bloker kanałów wapniowych III generacji
- pochodna DHP o długim czasie półtrwania (wolny początek, równomierne działanie, mniej DN)
- powoduje wzrost produkcji NO (nasila efekt naczyniorozkurczający)
- stosowana w NT i stabilnej chorobie wieńcowej
- stosowana w NS z powodu kardiomiopatia rozstrzeniowej
Klewidypina - mechanizm działania i zastosowanie
- bloker kanałów wapniowych III generacji
- pochodna DHP o wysokiej selektywności do mięśni naczyń
- brak wpływu na kurczliwość serca i przewodzenie
- metabolizowana przez esterazy osoczowe i tkankowe - nie wpływa na nerki i wątrobę
- krótki czas działania (10min), podawana dożylnie
Blokery kanałów wapniowych - wskazania.
- NT (szczególnie u starszych i czarnych, także w ciąży)
- tachykardia nadkomorowa (NDHP)
- dławica piersiowa (właściwości przeciwniedokrwienne, rozszerzenie naczyń wieńcowych, spadek CTK = spadek afterload) - NDHP, Amlodypina, Nikardypina
- dławica Prinzmetala - Amlodypina, Nifedypina, Diltiazem
- zamiast B-blokerów - Diltiazem, Werapamil
- ch. naczyń obowodowych - miażdzyca zarostowa
Blokery kanałów wapniowych a ChNS.
-zalecane są Amlodypina i Nikardypina
-nie zalecane są pochodne DHP (bo powodują rozszerzenie naczyń i odruchową stymulację adrenergiczną)
=/= wyjątek w dławicy Prinzmetala stosujemy Amlodypinę, Nifedypinę, Diltiazem
Blokery kanałów wapniowych a B-blokery.
- mogą być stosowane zamiast B-blokerów u chorych z PW lub nasilonymi DN (np. Diltiazem, Werapmil)
- nie wolno łączyć Werapamilu i Diltiazemu (NDHP) z B-blokerami (nasilenie działania chronotropowo i inotropowo ujemnego)
-korzystna jest politerapia (DHP + B-bloker), ponieważ B-blokery znoszą skutki nadmiernej aktywności współczulnej po rozszerzeniu naczyń przez DHP
Blokery kanałów wapniowych NDHP - PW.
- objawowa bradykardia
- z. chorego węzła SA
- blok p-k
- zespół WPW
- niewydolność krążenia
- hipotonia
- ciąża
Blokery kanałów wapniowych DHP - PW.
- niewydolność krążenia
- hipotonia
- zwężenie zastawki aorty
- kardiomiopatia przerostowa ze zwężeniem drogi odpływu
- niestabilna choroba wieńcowa
- stan po zawale serca
- tachyarytmie
Blokery kanałów wapniowych NDHP - DN.
- zaparcia - gł. werapamil
- bradykardia
- blok p-k
- hipotonia
- bóle głowy
- niewydolność serca
- przerost dziąseł
Blokery kanałów wapniowych DHP - DN.
- zaczerwienienie twarzy
- ból głowy
- obrzęk stóp i goleni
Blokery kanałów wapniowych w NT - mechanizm działania i zastosowanie.
- zmniejszają CTK
- powodują rozkurcz naczyń przez zahamowanie napływu wapnia do mięśni gładkich
- stosowane są pochodne DHP (Nifedypina, Amlodypina, Felodypina, Nikardypina)
- stosowane w izolowanym nadciśnieniu skurczowym ( u starszych),
- w NT z dławicą piersiową, w przeroście LK, u kobiet w ciąży, u czarnych
Wymień nieselektywne blokery kanałów wapniowych! (2)
-pochodne difenylpiperazyny
Cynaryzyna
Flunaryzyna
Cynaryzyna, Flunaryzyna - zastosowanie.
- nieselektywne blokery kanałów wapniowych
- choroba Meniera
- zaburzenia krążenia mózgowego i obwodowego
- zaburzenia psychiczne i zaburzenia zachowania (związane ze starzeniem)
- stan po urazach i udarach mózgu
- naczyniowe bóle głowy
Bencyklan - mechanizm działania i zastosowanie
- bloker kanałów wapniowych
- objawowe leczenie chorób tętnic kończyn dolnych
- rozszerzenie naczyń krwionośnych kończyn (blokowanie kanałów wapniowych)
- zależne od dawki blokowanie Na+/K+/ATPazy, hamowanie płytek, wzrost wytrzymałości erytrocytów na odkształcenia
- > poprawienie ukrwienia kończyn dolnych
- działa też spazmolitycznie na macicę, pp układ moczowo-płciowy i układ oddechowy
- działanie uspokajające
Diuretyki tiazydowe w NT - mechanizm działania i zastosowanie.
- obniżają CTK przez usuwanie jonów sodu
- początkowo zmniejszają objętość krwi i rzut serca
- po 6-8 tygodniach wskaźniki sercowe wracają do normy
- zmniejszenie oporu obwodowego (spadek sodu w osoczu, spadek gradientu sodowego, spadek wymiany sodowo-wapniowej)
- niektóre diuretyki mają bezpośrednie działanie naczyniorozszerzające
- stosowane w izolowanym nadciśnieniu skurczowym,
- w NT z NS, u czarnych
- zmniejszają ryzyko udaru
Diuretyki tiazydowe - DN i PW.
DN: zaburzenia elektrolitowe, dyslipidemia
PW: dna moczanowa, zespół metaboliczny, zaburzenia tolerancji glukozy, ciąża
Antagoniści aldosteronu w NT - mechanizm działania i zastosowanie.
- Spironolakton i Eplerenon
- hamują wchłanianie jonów sodu i wydalanie potasu
- spadek CTK
- korzystne po zawale i w NS (spadek remodelingu)
Antagoniści aldosteronu - PW.
- niewydolność nerek
- HIPERKALIEMIA
Wymień agonistów receptorów a2-adrenergicznych stosowanych w NT! (2)
Klonidyna
Metyldopa
Klonidyna w NT - mechanizm działania i zastosowanie.
- działa uspokajająco na jądra pasma samotnego
- pobudza selektywnie presynaptyczne receptory a2 ośrodkowo,
- działa także na obwodzie - zmniejsza uwalnianie amin katecholowych z zakończeń = zmniejsza komponentę współczulną
- zwiększa też komponentę przywspółczulną
- ośrodkowo warunkuje obniżenie ciśnienia krwi
stosowana w leczenie NT, w ciąży i astmie
nagłe przerwanie terapii może wywołać zespół odstawienny = bóle głowy, uczucie lęku, drżenie, bóle brzucha, pocenie się, tachykardia, nawet wzrost CTK
podobne działanie wykazuje GUANFACYNA
Metyldopa w NT - mechanizm działania i zastosowanie.
- prolek przekształcany do a-metylodopaminy a potem do a-metylonoradrenaliny
- stymuluje ośrodki jądra pasma samotnego w pniu mózgu (receptory a2)
- obniża CTK
stosowana w leczeniu NT, zwł. w ciąży - bezpieczna
DN: anemia hemolityczną
Działania niepożądane agonistów receptorów a2-adrenergicznych
depresja porfiria skłonności samobójcze nadmierne uspokojenie suchość w ustach niedokrwistość hemolityczna
Wymień agonistów receptora imidazoinowego! (2)
Moksonidyna
Rylmenidyna
Moksonidyna w NT - mechanizm działania i zastosowanie.
- selektywny agonista receptora imidazolinowego I1 w OUN
- pobudzenie powoduje zmniejszenie impulsacji sympatycznej i spadek oporu obwodowego
- > spadek CTK
- w przeciwieństwie do Klonidyny nie powoduje wpływu na serce
Moksonidyna, Rylmenidyna - DN.
- senność
- suchość w jamie ustnej
- zawroty głowy
- zaparcia
- bóle brzucha
- rzadko stany depresyjne, lęk
- hipotonia ortostatyczna
- świąd
Wymień blokery receptorów a-adrenergicznych stosowane w NT!
Swoiste hamowanie a1:
- Prazosyna
- Terazostyna, Doksazosyna, Bunazosyna (długo działające)
- Urapidyl
Nieswoiste:
- Fenoksybenzamina (nieodwracalny)
- Fentolamina (odwracalny, krótki)
Blokery receptora a w NT - mechanizm działania i zastosowanie.
- swoiste blokery a1 powodują rozszerzenie tętnic i spadek CTK
- > długo działające są lepiej tolerowane niż krótko
- > powodują korzystne zmiany lipidogramu
- > stosowane zwykle w politerapii
- nieswoiste blokery a są stosowane w zapobieganiu i leczeniu przełomów nadciśnieniowych w guzie chromochłonnym
- Fentolamina stosowana jest w diagnostyce guza chromochłonnego
Fenoksybenzamina
nieselektywny, nieodwracalny bloker rec. a-adrenergicznych
długie działanie
zastosowanie:
-> przełomy nadciśnieniowe i kontrola okołooperacyjna związana z guzem chromochłonnym nadnerczy
-> zab. oddawania moczu
Fentolamina
krótkie działanie
nieselektywny antagonista rec. a-adrenergicznych
stosowana zapobiegawczo i leczniczo okołooperacyjnie przy pheochromocytoma
jako test diagnostyczny w potwierdzeniu pheochromocytoma
Prazosyna
krótkie działanie
wybiórczy antagonista rec. a1 - rozkurcz naczyń
nie wywołuje tachykardii (nie blokuje a2)
zastosowanie:
-> nadciśnienie tętnicze
-> ch. Raynaud
-> zab. oddawania moczu przy przeroście prostaty
DN: po pierwszej dawce - hipotonia ortostatyczna
Terazosyna, Bunazosyna, Doksazosyna
selektywne blokery rec. a1 - rozkurcz naczyń dłuższy czas działania lepiej tolerowane niż Prazosyna korzystne zmiany w lipidach osocza zastosowanie: -> nadciśnienie tętnicze -> ch. Raynaud -> zab. oddawania moczu przy przeroście prostaty
Aliskiren - mechanizm działania i zastosowanie.
DN.
- doustny, niepeptydowy inhibitor reniny
- stosowany w NT samoistnym w mono i politerapii
- stosowany w NT z NS i u chorych z nefropatią
DN: zawroty głowy, biegunka
Minoksydyl - mechanizm działania i zastosowanie.
DN.
-aktywuje kanały potasowe zależne od ATP w mięśniach ściany naczyń = rozkurcz naczyń
DN: pobudzenie wzrostu włosów (stosowany miejscowo w łysieniu androgenowym)
Dihydralazyna - mechanizm działania i zastosowanie.
DN.
- działa na małe tętnice i tętniczki
- obniża opór obwodowy
- hamuje zależne od IP3 uwalnianie wapnia z siateczki
DN: obniżenie CTK -> aktywacja RAA i układu współczulnego (tachykardia, wzrost pojemności minutowej, retencja sodu i wody)
- zawroty głowy, wymioty, biegunka
- toczeń polekowy
Sukubitryl +Walsartan - mechanizm działania.
- inhibitor NEP -> (-) rozpadu ANP…
- antagonista receptora AT1
-redukcja wywołania obrzęku naczynioruchowego bo nie hamuje rozpadu bradykinina.
Schemat postępowania terapeutycznego w NT.
- zmiana stylu życia
- stosowanie leków hipotensyjnych
- eliminacja innych czynników ryzyka
główne grupy leków: BB, ACEI, diuretyki, ARB, CCB
- zaczynamy leczyć jednym lub dwoma lekami w małych dawkach (przy braku reakcji:
- >
- dodajemy kolejny lek
- >
- zmieniamy lek
- >
- zwiększamy dawkę)
-preferowane jest leczenie skojarzone kilkoma lekami w małych dawkach (większa skuteczność, mniej DN)
Wymień stosowane połączenia leków w NT! (5)
- DIU + ACEI
- DIU + ARB
- CCB + ACEI
- CCB + ARB
- ACEI / ARB + CCB + DIU
W przypadku braku skuteczności:
- 5 w pełnych dawkch + modyfikacja stylu życia
- dodatkowo BB
- dodatkowo Spironolakton/Eplerenon
- dodatkowo a-adrenolityk
- dodatkowo lek ośrodkowy
- diuretyk pętlowy (poza Torazemidem nie jest to pierwszy rzut) ale stosowane w nadciśnieniu opornym z NS lub PChN
Leczenie NT w ciąży!
Metyldopa, Labetalol , Nifedypina (w przewlekłej terapii)
W stanach nagłych (Labetalol i.v., Metyldopa, Nifedypina, ew. Dihydralazyna)
W obrzęku płuc Nitrogiceryna.
Wymień leki stosowane pozajelitowo w przełomie nadciśnieniowym! (7)
Urapidyl Nitroprusydek sodu Fenoldopam Dihydralazyna Nitrogliceryna Labatalol Esmolol
Wymień leki stosowane podjęzykowo w przełomie nadciśnieniowym! (3)
Kaptopryl (ACEI)
Klonidyna (ośrodkowy)
Nifedypina (CCB DHP)
Urapidyl w przełomie nadciśnieniowym - mechanizm działania.
DN.
- w większości stanów nagłych
- blokuje receptory a1 na obwodzie (rozszerzenia naczyń)
- pobudza ośrodkowe receptory 5-HT1a
DN: bóle głowy, wymioty, duszność, kołatanie serca, tachykardia/bradykardia, arytmia, ucisk za mostkiem
Nitroprusydek sodu w przełomie nadciśnieniowym - mechanizm działania.
DN.
- w większości stanów nagłych
- bezpośredni donor NO
- rozkurcza żyły i tętnice
- rozkłada się na świetle
DN: wymioty, skurcze mięśni, zatrucie cyjankami i tiocyjankami
Fenoldopam w przełomie nadciśnieniowym - mechanizm działania.
- wybiorczy agonista receptorów D1
- słaby antagonista receptorów a2
- stosowany w większości stanów nagłych
- ostrożnie w jaskrze (zwiększa ciśnienie wewnątrzgałkowe)
- stosowany wyłącznie w warunkach szpitalnych (<48h)
Dihydralazyna w przełomie nadciśnieniowym - mechanizm działania.
DN.
- bezpośrednio działa na mięsnie tętniczek i małych tętnic
- zmniejsza opór obwodowy
- stosowana w rzucawce
DN: tachykardia, zaczerwienienie twarzy, bóle głowy, nasilenie dławicy
Nitrogliceryna w przełomie nadciśnieniowym - mechanizm działania.
DN.
- stosowana szczególnie w ChNS
- pośredni donor tlenku azotu
DN: ból głowy, wymioty, methemoglobinemia, tolerancja (przy długim stosowaniu)
Labetalol w przełomie nadciśnieniowym - mechanizm działania.
DN.
- B-bloker III generacji (blokuje a1 i B1)
- stosowany w większości stanów nagłych (ale NIE w ostrej NS)
DN: wymioty, cierpnięcie skóry głowy, pieczenie w gardle, blok p-k
Esmolol w przełomie nadciśnieniowym - mechanizm działania.
DN.
- krótkodziałający B-bloker
- wskazany w rozwarstwieniu aorty i okołooperacyjnie
- hipotonia kontrolowana - np. operacja tętniaka mózgu
DN: nudności, blok p-k
Wymień leki “objawowe” stosowane w nadciśnieniu płucnym! (6)
- antagoniści witaminy K/ heparyna drobnocząsteczkowa
- Tlen
- diuretyki (w niewydolności PK)
- blokery kanałów wapniowych u chorych z jeszcze reaktywnymi naczyniami (Nifedypina, Diltiazem)
Wymień leki “celowane” stosowane w nadciśnieniu płucnym! (2+5+3+1+1)
- inhibitory PDE5 (Syldenafil, Tadalafil)
- blokery receptora ET-1 (Bozentan, Sytaksentan, Ambryzentan, Darusentan, Macytentan)
- prostanoidy (Epoprostenol, Treprostynil, Iloprost)
- Seleksipag (agonista receptora dla PGI2)
- Riocyguat (bezpośredni stymulator rozpuszczalnej cyklazy guanylowej (sGC))
Trimetafan
bloker zwojowy
powoduje szybki spadek CTK
stosowany w przełomach nadciśnieniowych
