MR5 Flashcards
JEDNOSTKA INSULINY zmniejsza u danej osoby stężenie glukozy o
30 mg/dl.
HIPOGLIKEMIA to
obniżenie stężenia glukozy we krwi < 70 mg/dl (3,9 mmol/l),
niezależnie od występowania objawów klinicznych.
Klinicznie istotna hipoglikemia (objawy neuroglikopenii)
występuje przy poziomie glukozy < 54 mg/dl (3,0 mmol/l).
Hipoglikemia to najczęstsze ostre powikłanie cukrzycy!
Hipoglikemia - Objawy
- Pobudzenie układu współczulnego:
- LĘK,
- BLADOŚĆ,
- ZIMNE POTY,
- SZEROKIE źrenice,
- DRŻENIE rąk,
- TACHYkardia,
- HIPERtensja,
- GŁÓD.
Neuroglikopenia:
objawy
- ZABURZENIA ŚWIADOMOŚCI,
- BÓL głowy,
- ZAWROTY głowy,
- DRGAWKI,
- parestezje,
- zaburzenia mowy,
- zaburzenia widzenia,
- zaburzenia koncentracji,
- zmiany osobowości, zachowania psychotyczne,
- niedowład połowiczy / neurologiczne ubytki ogniskowe - okresowe, przejściowe.
Hipoglikemia - Postępowanie
Chory PRZYTOMNY:
- 15 g GLUKOZY lub innych węglowodanów prostych p.o.,
po 15 min sprawdzenie poziomu - i można powtórzyć
Hipoglikemia - Postępowanie
- Chory NIEPRZYTOMNY / NIEMOGĄCY POŁYKAĆ, Z DOSTĘPEM do żył:
- 10-20% roztwór GLUKOZY (w dawce 0,2-0,5 g glukozy/kg mc.),
- następnie wlew 10% roztworu GLUKOZY do powrotu przytomności.
Glukagon - wskazania i przeciwwskazania
GLUKAGON podajemy tylko w CUKRZYCY LECZONEJ INSULINĄ.
- Glukagonu nie podajemy:
- w cukrzycy typu 2 leczonej lekami doustnymi,
- u alkoholików. - Glukagon stosujemy również w ZATRUCIU β-BLOKERAMI.
Hipoglikemia - Postępowanie
- Chory NIEPRZYTOMNY / NIEMOGĄCY POŁYKAĆ, BEZ DOSTĘPU do żył:
- 1 mg GLUKAGONU i.m. / s.c. (u dzieci < 25kg połowa dawki = 0,5 mg),
-w warunkach pozaszpitalnych zaleca się przeszkolonym osobom z otoczenia
podanie glukagonu i.m./ s.c./ donosowo.
Hipoglikemia wywołana POCHODNYMI SULFONYLOMOCZNIKA albo INSULINAMI
może NAWRÓCIĆ nawet w ciągu
16-20 h
Cukrzycowa kwasica ketonowa - Informacje ogólne
- NAJCZĘSTSZY stan zagrożenia życia związany z hiperglikemią.
- Często jest pierwszą manifestacją DM1, ale może wystąpić w cukrzycy każdego typu.
- Rozwija się NAGLE (w przeciągu godzin).
- Charakterystyczne są CIAŁA KETONOWE w surowicy i w moczu.
- Śmiertelność wynosi około 0,2–2%.
Cukrzycowa kwasica ketonowa - Najczęstsze czynniki wywołujące
- Pacjenci z rozpoznaną cukrzycą:
- INFEKCJA,
- PRZERWANIE INSULINOTERAPII,
- błędy w leczeniu insuliną / lekami doustnymi,
- ostre stany naczyniowe.
Hiperglikemia - Cukrzycowa kwasica ketonowa - Objawy przedmiotowe
- Hipotonia.
- Tachykardia.
- Początkowo ODDECH KUSSMAULA, następnie oddech przyspieszony i płytki.
- ZAPACH ACETONU.
- POWOLNE ROZPROSTOWYWANIE SIĘ FAŁDU SKÓRNEGO.
- ZAPADNIĘCIE GAŁEK OCZNYCH.
- ZWIĘKSZONE NAPIĘCIE POWŁOK BRZUCHA.
Hiperglikemia - Cukrzycowa kwasica ketonowa - Objawy podmiotowe
- Zmęczenie i senność, ZABURZENIA ŚWIADOMOŚCI.
- OSŁABIENIE.
- Nadmierne PRAGNIENIE.4. SUCHOŚĆ jamy ustnej.
- WIELOMOCZ.
- NUDNOŚCI i WYMIOTY.
- BÓL BRZUCHA.
Kwasica ketonowa
może imitować „OSTRY BRZUCH” bo:
może objawiać się obroną mięśniową, wymiotami i biegunką
Rozpoznanie kwasicy ketonowej
Cukrzycowa kwasica ketonowa - Leczenie
- 0,9% NaCl i.v.:
- 1000 ml w ciągu PIERWSZEJ godziny,
- 500 ml/h przez następne 4–6 h,
- następnie 250 ml/h do przywrócenia równowagi kwasowo-zasadowej,
- deficyt płynów (ok. 100 ml/kg mc.) powinien być uzupełniony dożylnie w ciągu 24–48 godzin.
- 0,45% NaCl i.v.:
- w przypadku HIPERNATREMII > 150 mmol/l.
Rzeczywiste stężenie Na + w Hiperglikemii
Aby uzyskać rzeczywiste stężenie sodu w surowicy,
na każde 100 mg/dl (5,6 mmol/l) glukozy powyżej 100 mg/dl (5,6 mmol/l)
należy dodać 2 mmol/l do oznaczonego stężenia sodu.
Można również posłużyć się wzorem:
[Na+]skorygowane = [Na+]oznaczone + 2 x ( ( [glukoza]w mmol/l − 5,6) : 5,6 ).
Hiperglikemia - Cukrzycowa kwasica ketonowa - Leczenie
- INSULINA KRÓTKODZIAŁAJĄCA/ ANALOGI SZYBKO DZIAŁAJĄCE i.v.:
- 0,1 jednostki/kg mc. (4-8 jednostek) w bolusie,
- 0,05-0,1 jednostki/kg mc./h w ciągłym wlewie i.v.,
- obniżenie glikemii w ciągu 1 h maksymalnie o 100 mg/dl (5,6 mmol/l).
- monitorowanie glikemii co 1 h.
Hiperglikemia - Cukrzycowa kwasica ketonowa - Leczenie
- 5% ROZTWÓR GLUKOZY:
- gdy wartość glikemii spadnie poniżej 250 mg/dl (13,9 mmol/l).
Suplementacja potasu w kwasicy ketonowej:
Hiperglikemia - Cukrzycowa kwasica ketonowa - Leczenie
- NaHCO3:
- gdy pH krwi tętniczej < 6,9!,
- należy zakończyć podawanie, gdy pH osiągnie 7,0,
- łagodna i umiarkowana kwasica nie wymaga podawania NaHCO3.
Hiperglikemia - ZHH - Informacje ogólne (zespołu hiperglikemiczno-hipermolalnego)
Występuje głównie u chorych na DM2, ale zdarza się także w cukrzycy typu 1.
- 5–6x RZADSZY niż kwasica ketonowa.
- Rozwija się STOPNIOWO (w przeciągu kilku dni, tygodni).
- NIE STWIERDZA SIĘ CIAŁ KETONOWYCH ANI KWASICY.
- Często prowadzi do PRZEDNERKOWEGO USZKODZENIA NEREK.
- 15% śmiertelność.
ZHH - Najczęstsze czynniki wywołujące
- Pacjenci z rozpoznaną cukrzycą:
- INFEKCJA,
- BŁĘDY W LECZENIU przeciwcukrzycowym,
- OSTRE STANY NACZYNIOWE,
upojenie alkoholowe, - leki moczopędne i psychotropowe,
- niewydolność nerek.
Hiperglikemia - ZHH - Objawy
- Objawy CHOROBY WYWOŁUJĄCEJ.
- Zmęczenie i senność, ZABURZENIA ŚWIADOMOŚCI.
- OSŁABIENIE
- Tachykardia.
- Hipotensja.
- Oddech płytki i przyspieszony.
- Powolne rozprostowywanie się fałdu skórnego.
- Suchość błon śluzowych.
- Zapadnięte gałki oczne.
Rozpoznanie zespołu Hiperglikemiczno-hiperosmolarnego
Hiperglikemia - ZHH - Leczenie
- Zasady leczenia są zbliżone do terapii kwasicy ketonowej.
- Żylna choroba zakrzepowo-zatorowa jest częstym powikłaniem,
dlatego należy stosować profilaktycznie HDCz.
Hiperglikemia - ZHH - Leczenie
3. Nawodnienie:
- 0,45% NaCl do uzyskania prawidłowej molalności osocza, następnie 0,9% NaCl,
- maksymalny spadek osmolalności to 3 mOsm/kg H2O/h.
dawka początkowa insuliny krótkodziałającej we wlewie u pacjentów z ZHH
(2-4 j/h) jest O POŁOWĘ NIŻSZA niż z DKA (0,1 j/kg/h). Gdy glikemia spadnie do 11,1 mmol/l (200 mg/dl) należy zmniejszyć szybkość wlewu do 1–2 j./h.
Hipotermia przypadkowa (wychłodzenie)
to
niezamierzony spadek TEMPERATURY GŁĘBOKIEJ ciała < 35°C.
Przy temperaturze głębokiej równej 18°C mózg jest w stanie przetrwać
10x dłuższe NZK.
TRIADA ŚMIERCI (spirala śmierci).
Hipotermia, kwasica i koagulopatia