MR3 Flashcards
- KWASICA ODDECHOWA
- skompensowana
zawartość wodorowęglanów
podwyższona w takim stopniu, że pH ulega normalizacji.
- ZASADOWICA ODDECHOWA
-skompensowana -
zawartość wodorowęglanów
obniżona w takim stopniu, że pH ulega normalizacji.
- KWASICA NIEODDECHOWA
- skompensowana
pierwotnym obniżeniem HCO3-:
- pCO2 obniżone w takim stopniu, że pH ulega normalizacji.
- ZASADOWICA NIEODDECHOWA -skompensowana
- pCO2 podwyższone w takim stopniu, że pH ulega normalizacji
pierwotne podwyższenie HCO3-:
Normy gazometru krwi tętniczej (6)
pH. 7.35-7.45
pO2 75-100 mmHg
pCO2. 35-45 mmHg
HCO3 21-27 mol/l
SpO2. 95-98%
BE. -2,3 do +2,3
LUKA ANIONOWA
to wartość różnicy pomiędzy oznaczalnymi kationami sodowymi
a sumą anionów wodorowęglanowych i chlorkowych.
LA = [oznaczalne kationy] – [oznaczalne aniony] = [ Na+] – ( [ Cl-] + [ HCO3-] )
Luka anionów - norma:
8–12 mEq/L.
LA pozwala oszacować stężenie niemierzalnych anionów płynu zewnątrzkomórkowego.
Z tego względu ma zastosowanie głównie w diagnostyce KWASIC NIEODDECHOWYCH.
Kwasicę metaboliczne ze zwiększoną LA - egzogenne
Kwasicę metaboliczne ze zwiększoną LA - endogenne
Prawidłowa osmolalność płynów ustrojowych wynosi
280–295 mmol/kg H2O.
Osmolalność osocza można wyliczyć z wzoru:
OO = 2 × [Na+] + [glukoza] + [mocznik].
Przykłady substancji podnoszących lukę osmolalną o największym znaczeniu klinicznym:
- ETANOL,
- METANOL,
- GLIKOL ETYLENOWY,
- ACETON,
- SALICYLANY.
Wpływ na organizm - Kwasica
- Przesunięcie krzywej dysocjacji hemoglobiny w PRAWO
= mniejsze powinowactwo hemoglobiny do tlenu
= łatwiejsze oddawanie tlenu w tkankach i trudniejsze pobieranie tlenu w płucach. - HIPERKALIEMIA redystrybucyjna w kwasicy metabolicznej.
- Zmniejszenie zdolności wiązania wapnia z albuminą:
↓ pH = ↑ WAPNIA ZJONIZOWANEGO. - NASILENIE WENTYLACJI PŁUC w kwasicy metabolicznej.
- Rozszerzenie naczyń tętniczych.
- Działanie inotropowe ujemne na mięsień sercowy.
Wpływ na organizm - Zasadowica
- Przesunięcie krzywej dysocjacji hemoglobiny w LEWO
= większe powinowactwo hemoglobiny do tlenu
= trudniejsze oddawanie tlenu w tkankach i łatwiejsze pobieranie tlenu w płucach. - HIPOKALIEMIA redystrybucyjna w zasadowicy.
- Zwiększenie zdolności wiązania wapnia z albuminą:
↑ pH = ↓ WAPNIA ZJONIZOWANEGO. - Skurcz naczyń tętniczych.
HIPONATREMIA → obniżenie stężenia sodu w surowicy <135 mmol/l.
podział
- łagodna → 130–134 mmol/l,
- umiarkowana → 125–129 mmol/l,
- ciężka → <125 mmol/l.
Najczęstsza przyczyna HIPONAtremii
upośledzenie wydalania wolnej wody przez nerki
w wyniku nieadekwatnie zwiększonego wydzielania wazopresyny (SIADH).
Ze względu na osmolalność osocza wyróżnia się:
- hiponatremię HIPOtoniczną,
- hiponatremię IZOtoniczną,
- hiponatremię HIPERtoniczną.
Hiponatremia HIPOtoniczna →
najczęstsza postać hiponatremii.
Niskie stężenie sodu w surowicy przyczynia się do zmniejszenia osmolalności osocza.
Wyróżnia się hiponatremię hipotoniczną z:
- HIPOwolemią,
- IZOwolemią,
- HIPERwolemią.
Hiponatremia HIPOtoniczna z HIPOwolemią
przyczyną jest utrata wody i sodu
oraz częściowe uzupełnienie strat płynami bezelektrolitowymi.
- nadmierne pocenie się,
- wymioty, biegunka, przetoki przewodu pokarmowego,
- diuretyki, zwłaszcza tiazydowe,
- ucieczka płynów do trzeciej przestrzeni.
Hiponatremia HIPOtoniczna z IZOwolemią → najczęstsza postać kliniczna hiponatremii hipotonicznej.
- SIADH - najczęstsza przyczyna,
- niedobór GKS,
- polidypsja pierwotna,
- długotrwała dieta ubogosodowa,
- ciężki, długotrwały wysiłek fizyczny,
- niedoczynność tarczycy,
- mutacje aktywujące receptora V2 lub akwaporyny 2.
Hiponatremia HIPOtoniczna z HIPERwolemią:
- „z rozcieńczenia” → przewlekła niewydolność serca, marskość wątroby z wodobrzuszem,
obrzęki nerczycowe, - upośledzenie wydalania wolnej wody → ostre uszkodzenie nerek, przewlekła choroba nerek.
Hiponatremia IZOtoniczna lub HIPERtoniczna
– z powodu zwiększonego stężenia w osoczu efektywnych osmolitów, woda przemieszcza się z przestrzeni śródkomórkowej do pozakomórkowej
→ hiponatremia z rozcieńczenia.
- ciężka hiperglikemia → najczęstsza przyczyna,
Sód - Hiponatremia - Obraz kliniczny
- zaburzenia koncentracji, czynności poznawczych i równowagi,
- nudności i wymioty,
- ból głowy, splątanie,
- nadmierna senność,
- drgawki,
- śpiączka.
Podział hiponatremii ze względu na czas rozwijania się:
- HIPONATREMIA OSTRA → udokumentowany czas trwania < 48 h, (najbardziej boimy się obrzęku mózgu)
- HIPONATREMIA PRZEWLEKŁA → udokumentowany czas trwania > 48 h
lub nieudokumentowany czas trwania (jeśli dane kliniczne nie wskazują na hiponatremię ostrą).
Hiponatremia BEZ OBJAWÓW klinicznych: - Leczenie
W pierwszej kolejności należy ustalić przyczynę.
Leczenie polega na powolnym zwiększaniu stężenia sodu.
W pierwszej kolejności należy ustalić przyczynę.
Leczenie polega na powolnym zwiększaniu stężenia sodu.
Przy stężeniu sodu > 125–130 mmol/l → leczenie rozpoczynamy od ograniczenia podaży wody.
Przy stężeniu sodu < 125 mmol/l → powoli zwiększamy stężenie sodu do 130 mmol/l (podając NaCl i.v.),
a następnie dążymy do normalizacji natremii przez ograniczenie podaży wody
i stosowanie diety z normalną zawartością sodu i białka.
Hiponatremia OBJAWOWA (czyli przebiegająca z obrzękiem mózgu):
Leczenie
Zawsze wymaga natychmiastowego leczenia, nawet gdy stężenie sodu wynosi 125–130 mmol/l.
Podajemy dożylnie 0,9% NaCl lub 3% NaCl.
Dążymy do osiągnięcia stężenia sodu 130 mmol/l,
następnie ograniczamy podaż wody i stosujemy dietę z normalną zawartością sodu i białka.