MR4 Flashcards
Dekontaminacja - Prowokowanie wymiotów
Przeciwwskazania:
- zatrucie substancjami ŻRĄCYMI (np. środki do udrażniania rur),
- zatrucie WĘGLOWODORAMI (np. pochodne ropy naftowej, płyny do zapalniczek, pasty do mebli, lakiery),
- zatrucie DETERGENTAMI.
- brak zgody pacjenta,
- zaburzenia świadomości,
- drgawki,
Płukanie żołądka
- Przeciwwskazania:
- ryzyko krwawienia / aktywne KRWAWIENIE z przewodu pokarmowego,
- wypicie STĘŻONYCH KWASÓW I ZASAD,
- spożycie DETERGENTÓW,
- spożycie WĘGLOWODORÓW.
Płukanie żołądka
Powikłania:
- ASPIRACJA treści pokarmowej,
- MECHANICZNE USZKODZENIE przewodu pokarmowego,
- SKURCZ GŁOŚNI,
- zaburzenia rytmu serca,
- zaburzenia gospodarki wodno-elektrolitowej.
węgiel aktywowany
- jednorazowa dawka wynosi zwykle 0,5-1,0 g/kg w postaci zawiesiny wodnej,
-największa skuteczność w terminie < 1 h od spożycia trucizny.
Przykłady substancji adsorbowanych na węglu aktywowanym:
- β-blokery,
- Ca-blokery,
- opioidy,
- salicylany,
- paracetamol,
- barbiturany,
- glikozydy nasercowe,
- teofilina,
- karbamazepina
Przykłady substancji słabo adsorbowanych / nieadsorbowanych na węglu aktywowanym:
- ALKOHOLE (etanol, metanol, glikol etylenowy),
- METALE (żelazo, ołów, lit),
- CYJANKI.
Węgiel aktywowany
Przeciwwskazania:
- brak zgody pacjenta,
- zaburzenia świadomości,
- zatrucie substancją słabo adsorbowaną / nieadsorbowaną na węglu,
- spożycie substancji ŻRĄCYCH,
- doustne podawanie ODTRUTEK,
- NIEDROŻNOŚĆ przewodu pokarmowego,
- KRWAWIENIE z przewodu pokarmowego.
Płukanie całego jelita
Wskazania:
PŁUCZEMY GLIKOLEM POLIETYLENOWYM
- SOLE ŻELAZA,
- tabletki o POWOLNYM UWALNIANIU,
- body packing.
Alkalizacja moczu
Przebieg:
- podawanie 8,4% NaHCO3 do uzyskania pH moczu 7,5–8,5.
Alkalizacja moczu
Wskazania:
- zatrucie SALICYLANAMI,
- zatrucie LITEM,
- zatrucie FENOBARBITALEM.
Odtrutka paracetamol
N-acetylocysteina
Odtrutka zw. fosfoorganiczne
pralidoksym- głównie
atropina - chociaż ona antagonizuje receptory muskarynowe ale też pomaga
Odtrutka cyjanki
hydroksykobalamina
Etanol jest odtrutką dla zatrucia
Metanolem i glikolem etylenowym Odtrutka
Odtrutka dla opioidów
Nalokson
w dawce 0,01-0,1 mg/kg mc., podawany dożylnie, domięśniowo lub dotchawiczo, do 4 mg na dawkę
W zatruciu opioidami u dorosłych podajemy 0,2-0,4 mg dożylnie i w razie potrzeby powtarzamy podanie co 2-3 minuty.
Zwykle jednorazowo 0,4–2 mg i.v., w razie konieczności powtarzać co 2–3 min
W przypadku zatrucia grzybami, płukanie żołądka powinno być wykonane:
niezależnie od czasu spożycia
(badanie mykologiczne potrzebujemy)
Pocenie się jest wywołane:
układem przywspółczulnym ale jest zależne od acetylocholiny - więc będzie występować w toksydromach:
- cholinergicznym
- adrenergicznym
Aktywność przywspółczulna:
bradykardia,
skurcz oskrzeli
wzmożona perystaltyka
zwężenie źrenic
AKtywność współczulna:
Tachykardia
hipertensja
Rozszerzenie źrenic
Zaparcia
Rozkurcz oskrzeli
Działanie ACETYLOCHOLINY:
- POCENIE (układ współczulny),
- ZWĘŻENIE źrenicy,
- AKOMODACJA, przystosowanie oka do bliży,
- SKURCZ włókien mięśniowych (ACh jest neuroprzekaźnikiem w płytce motorycznej).
Zespół cholinergiczny - Przyczyny
- Związki FOSFOROORGANICZNE:
- INSEKTYCYDY =
- bojowe środki trujące, np. sarin - MUCHOMOR CZERWONY:
- zawiera MUSKARYNĘ - agonistę receptorów muskarynowych,
zatrucie grzybami
Zatrucie muchomorem SROMOTNIKOWYM powoduje NIEWYDOLNOŚĆ WĄTROBY
przez zawartą w nim AMANITYNĘ.
Zatrucie muchomorem CZERWONYM powoduje ZESPÓŁ CHOLINERGICZNY
przez zawartą w nim MUSKARYNĘ.
Zespół cholinergiczny - Objawy
- Zaburzenia świadomości, śpiączka.
- Pobudzenie, ostra psychoza.
- SPOCONA skóra.
- ŚLINOTOK.
- ZWĘŻONE źrenice, ŁZAWIENIE OCZU.
- BRADYKARDIA.
- Nadmierna produkcja wydzieliny, skurcz oskrzeli
→ osłuchowo ŚWISTY i FURCZENIA. - WYMIOTY, BIEGUNKA, kurczowe BÓLE BRZUCHA.
- NIETRZYMANIE moczu.
- DRŻENIA PĘCZKOWE.
Zespół cholinergiczny
DUMBBLES
W przypadku zatruć związkami fosforoorganicznymi do objawów dodatkowych należą:
- woń CZOSNKU z ust,
- NIEBIESKIE wymiociny (po zatruciu drogą pokarmową).
Toksydromy - Zespół antycholinergiczny - Przyczyny
1. Rośliny:
- POKRZYK WILCZA JAGODA,
- BIELUŃ DZIĘDZIERZAWA,
- LULEK CZARNY.
Toksydromy - Zespół antycholinergiczny - Przyczyny- leki
Zespół antycholinergiczny - Objawy
- Zaburzenia świadomości, śpiączka.
- Pobudzenie, OSTRA PSYCHOZA.
- SUCHA skóra, CZERWONY DERMOGRAFIZM.
- HIPERTERMIA.
- SUCHOŚĆ w jamie ustnej.
- ROZSZERZONE, NIEREAKTYWNE źrenice.
- NIEOSTRE widzenie.
- TACHYKARDIA.
- WYSOKIE ciśnienie krwi.
- ZAPARCIE.
- ZATRZYMANIE moczu.
Zespół antycholinergiczny - Objawy mnemotechniczne
Zespół antycholinergiczny - Postępowanie
- Dekontaminacja i przyspieszona eliminacja, jeśli są wskazania:
- należy rozważyć płukanie żołądka MIMO UPŁYWU > 1 h! - Odtrutki:
- FIZOSTYGMINA - inhibitor acetylocholinesterazy.
3. Leczenie objawowe.
Zespół sympatykomimetyczny - Przyczyny
- Używki:
- KOKAINA,
- AMFETAMINA. - Leki sympatykomimetyczne:
- efedryna,
- TLPD,
- salbutamol.
- Zespół sympatykomimetyczny - Objawy
- Świadomość zachowana.
- POBUDZENIE, agresja, słowotok.
- SPOCONA skóra.
- HIPERTERMIA.
- SZEROKIE źrenice.
- TACHYKARDIA.
- WYSOKIE ciśnienie krwi.
- DŁAWICA PIERSIOWA.
SYMPATYKOMIMETYCZY i ANTYCHOLINERGICZNY
W różnicowaniu zwróć uwagę na skórę, która jest:
- SUCHA w zespole ANTYCHOLINERGICZNYM,
- WILGOTNA w zespole SYMPATYKOMIMETYCZNYM.
Zespół sympatykomimetyczny - Postępowanie
- Dekontaminacja i przyspieszona eliminacja, jeśli są wskazania.
- BRAK ODTRUTEK.
3. Leczenie objawowe.
Zespół uspokajająco-nasenny - Przyczyny
- BARBITURANY:
- obecnie niestosowane jako leki uspokajające i nasenne,
- fenobarbital (padaczka). - BENZODIAZEPINY.
- „ZETKI”:
- zolpidem, zopiklon, zaleplon.
Objawy toksydromu uspokajająco-nasennego
wynikają z
DEPRESJI OŚRODKOWEGO UKŁADU NERWOWEGO.
- Zaburzenia świadomości.
- SENNOŚĆ.
- HIPOtermia.
- Pęcherze skórne.
- Średnio szerokie / WĄSKIE źrenice.
- ATAKSJA.
- NIESPÓJNA MOWA.
- BRADYkardia.
- HIPOtensja.
- BRADYpnoë, niewydolność oddechowa.
- Perystaltyka zwolniona.
- Zatrzymanie moczu.
Zespół opioidowo-narkotyczny - Przyczyny
- Używki:
- HEROINA. - Leki:
- MORFINA,
- DEKSTROMETORFAN (Acodin).
Zespół opioidowo-narkotyczny - Objawy
- Zaburzenia świadomości, śpiączka.
- EUFORIA/SEDACJA.
- ŚWIĄD skóry.
- SZPILKOWATE źrenice.
- BRADYkardia.
- HIPOtensja.
- NIEWYDOLNOŚĆ ODDECHOWA.
- Perystaltyka zwolniona.
- WYMIOTY.
- Zatrzymanie moczu.
Zespół uspokajająco-nasenny - Postępowanie
- Dekontaminacja i przyspieszona eliminacja, jeśli są wskazania:
- ALKALIZACJA moczu w zatruciu FENOBARBITALEM. - Odtrutki:
- FLUMAZENIL w zatruciu BENZODIAZEPINAMI i “ZETKAMI”.
3. Leczenie objawowe.
Zatrucia
Paracetamol - Informacje ogólne
Inaczej: Acetaminofen
Maksymalna dawka dobowa: 4 g.
Dawka toksyczna: > 150 mg/kg mc.
Faza 1 zatrucia paracetamolem:
Faza 2 zatrucia paracetamolem:
Faza 4 zatrucia paracetamolem:
Zatrucia
Paracetamol - Postępowanie
- Dekontaminacja i przyspieszona eliminacja, jeśli są wskazania.
- Odtrutka: N-ACETYLOCYSTEINA (NAC).
3. Leczenie objawowe.
- PRZESZCZEPIENIE wątroby:
- kwalifikacja na podstawie kryteriów King’s College.
Faza 3 zatrucia paracetamolem:
Kryteria King’s College – przeszczepienie wątroby
- N-acetylocysteina
Schemat leczenia w zatruciu paracetamolem:
I dawka – 150 mg/kg mc. w ciągu 60 min.
II dawka – 50 mg/kg mc. w ciągu 4 h.
III dawka – 100 mg/kg mc. w ciągu 16 h.
Łączna dawka N-acetylocysteiny w ostrym zatruciu: 300 mg/kg mc.
Salicylany - Informacje ogólne
- Dawka toksyczna: 100–200 mg/kg mc.
- Dawka śmiertelna: 10–30 g.
N-acetylocysteina wykorzystywana jest również:
w prewencji NEFROPATII POKONTRASTOWEJ oraz jako MUKOLITYK.
Salicylany - Objawy
- Majaczenie, halucynacje, pobudzenie.
- SZUMY USZNE, przejściowa UTRATA SŁUCHU.
- HIPERWENTYLACJA.
- Tachykardia.
- Hipotensja.
- OBRZĘK PŁUC.
- Nudności, wymioty.
- Biegunka.
Zatrucia
Leki - Salicylany - Wyniki laboratoryjne
- ZASADOWICA ODDECHOWA.
- KWASICA METABOLICZNA.
- Podwyższona wartość LUKI OSMOLALNEJ.
- Podwyższona wartość LUKI ANIONOWEJ.
- KOAGULOPATIA.
Działanie pobudzenia rec. beta2
Działanie pobudzenia rec. beta1
Objawy zatrucia B-blokerami
- Senność, śpiączka, majaczenie.
- Ból głowy, zawroty głowy.
- DRGAWKI.
- OZIĘBIENIE KOŃCZYN.
- BRADYKARDIA.
- HIPOTENSJA.
- ŚWISTY (zwłaszcza u astmatyków).
- DEPRESJA ODDECHOWA.
- Nudności, wymioty.
Zatrucia
Leki - β-blokery - Wyniki badań diagnostycznych
- KWASICA METABOLICZNA.
- HIPOGLIKEMIA.
- BLOKI przewodzenia, ASYSTOLIA w EKG.
Leki - β-blokery - Postępowanie
- Leczenie wstępne:
- ATROPINA,
- płynoterapia. - Dekontaminacja i przyspieszona eliminacja, jeśli są wskazania.
- Odtrutka: GLUKAGON.
- INSULINA z GLUKOZĄ w dużych dawkach.
- AMINY KATECHOLOWE.
- EMULSJE LIPIDOWE.
- Sole WAPNIA.
- INHIBITORY FOSFODIESTERAZY (milrynon).
Leki - Benzodiazepiny - Objawy
- SENNOŚĆ.
- SPOWOLNIENIE.
- NIEWYRAŹNA MOWA.
- Niepewny chód, zaburzenia równowagi.
- NIEPAMIĘĆ NASTĘPCZA.
flunitrazepamu– tzw. pigułki gwałtu. - WĄSKIE ŹRENICE.
- BRADYkardia.
- HIPOtensja.
- BRADYpnoë.
Leki - Benzodiazepiny - Postępowanie
- Dekontaminacja i przyspieszona eliminacja, jeśli są wskazania.
- Odtrutka: FLUMAZENIL.
3. Leczenie objawowe.
Stosowane stężenia soli litu:
- 0,5–0,8 mmol/l w PROFILAKTYCE zaburzeń afektywnych,
- 0,6–1,2 mmol/l w LECZENIU OSTREJ MANII.
Objawy zatrucia litem
0,6-1,4 mol/l
Objawy zatrucia litem
1,4-3,5 mmol/l
Objawy zatrucia litem
>3,5 mol/l
Lit - Postępowanie
- Dekontaminacja i przyspieszona eliminacja, jeśli są wskazania:
- FORSOWANA DIUREZA z ALKALIZACJĄ moczu,
- WĘGIEL AKTYWOWANY NIE WIĄŻE LITU! - Brak swoistej odtrutki.
3. Leczenie objawowe.
Diuretyki PĘTLOWE i TIAZYDOWE należą do leków zwiększających poziom litu w surowicy!
Stosuj NaCL z mannitolem
Magnez - Zastosowanie
- RZUCAWKA i ciężki stan przedrzucawkowy.
- Zaburzenia rytmu serca zagrażające życiu:
- TORSADE DE POINTES - lek z wyboru,
- zatrucie DIGOKSYNĄ.
- ASTMA - niekiedy w ciężkim zaostrzeniu.
Zatrucia
Leki - Magnez - Objawy
- SENNOŚĆ, śpiączka.
- Spocona skóra.
- Zaczerwienienie twarzy.
- Bradykardia.
- Hipotensja.
- DEPRESJA ODDECHOWA.
- Zaburzenia czynności nerek, OLIGURIA.
- OSŁABIENIE ODRUCHÓW, niedowłady.
- Osłabienie mięśni.
Etanol - Informacje ogólne
- NAJCZĘSTSZE zatrucie.
- Dawka śmiertelna: 5–8 g/kg mc.
- Stężenie maksymalne: 1–3 h po spożyciu.
Przed każdym kolejnym podaniem MAGNEZU należy skontrolować:
- ODRUCH KOLANOWY,
- CZĘSTOŚĆ ODDECHÓW,
- DIUREZĘ.
kwasica metaboliczna z wysoką luką osmolalną i anionową
jest charakterystyczna dla
zatrucia metanolem i glikolem etylenowym.
Zatrucia
Alkohole - Etanol - Objawy
Metanol - Informacje ogólne
- Dawka śmiertelna: 30–250 ml.
- Objawy zatrucia występują po OKRESIE UTAJENIA (ok. 6–24 h od spożycia).
- Początkowo objawy kliniczne zatrucia metanolem przypominają zatrucie etanolem.
Zatrucia
Alkohole - Metanol - Objawy
TOKSYCZNY JEST KWAS MRÓWKOWY
- Zaburzenia świadomości, śpiączka.
- ZABURZENIA WIDZENIA, ŚLEPOTA.
- Ból głowy, drgawki.
- Tachykardia.
- Niskie ciśnienie krwi.
- ODDECH KUSSMAULA, niewydolność oddechowa.
7. NUDNOŚCI, WYMIOTY. - BÓLE BRZUCHA.
Zatrucia
Alkohole - Metanol - Wyniki laboratoryjne
- GŁĘBOKA KWASICA METABOLICZNA.
- Podwyższona wartość LUKI OSMOTYCZNEJ.
- Podwyższona wartość LUKI ANIONOWEJ.
Alkohole - Metanol - Postępowanie
- Nie zaleca się stosowania dekontaminacji.
- Odtrutki:
- ETANOL,
- FOMEPIZOL. - KWAS FOLIOWY.
- Eliminacja: HEMODIALIZA (przy ciężkim zatruciu i wysokim stężeniu metanolu we krwi).
Glikol etylenowy - Informacje ogólne
Za działanie toksyczne odpowiadają METABOLITY:
- głównie KWAS GLIKOLOWY, GLIOKSALOWY i SZCZAWIOWY.
Objawy zatrucia występują po OKRESIE UTAJENIA!
Glikol etylenowy - Objawy
- Zaburzenia świadomości, śpiączka.
- Drgawki.
- Tachykardia.
- Niskie ciśnienie krwi.
- ODDECH KUSSMAULA, niewydolność oddechowa.
- OSTRE USZKODZENIE NEREK - SKĄPOMOCZ, BEZMOCZ.
- SKURCZE mięśniowe, TĘŻYCZKA.
- FLUORESCENCJA moczu, wymiocin i śluzówek w badaniu z użyciem lampy UV.
Glikol etylenowy - Wyniki laboratoryjne
- GŁĘBOKA KWASICA METABOLICZNA.
- Podwyższona wartość LUKI OSMOTYCZNEJ.
- Podwyższona wartość LUKI ANIONOWEJ.
- Kryształy SZCZAWIANU WAPNIA w moczu.
- Hipokalcemia.
Zatrucia
Alkohole - Glikol etylenowy - Postępowanie
- Nie zaleca się stosowania dekontaminacji.
- Odtrutki:
- ETANOL,
- FOMEPIZOL. - TIAMINA i PIRYDOKSYNA.
- Eliminacja: HEMODIALIZA (przy ciężkim zatruciu i wysokim stężeniu glikolu we krwi).
Kwasica metaboliczna w przebiegu zatruć alkoholami jest wskazaniem do
podania wodorowęglanów.
Aby obliczyć ich dawkę, stosuje się wzór:
Dawka 8,4% roztworu NaHCO3 (mmol) = NIEDOBÓR ZASAD (mmol) x MASA CIAŁA x 0,3
% Karboksyhemoglobiny a objawy - ekspozycja środowiskowa
% Karboksyhemoglobiny a objawy - zatrucie
Zatrucia
Gazy - CO - Objawy
- Objawy zatrucia są NIESPECYFICZNE.
- Najczęstszym objawem jest BÓL GŁOWY.
- Najbardziej narażone na uszkodzenie narządy to SERCE i MÓZG.
Plamy opadowe u ofiar zatrucia czadem mają kolor INTENSYWNIE CZERWONY lub MALINOWY przez żywoczerwone zabarwienie karboksyhemoglobiny.
Pulsoksymetr nie odróżnia karboksyhemoglobiny od oksyhemoglobiny,
więc PRAWIDŁOWA SATURACJA KRWI NIE WYKLUCZA ZATRUCIA TLENKIEM WĘGLA!
Zatrucia
Gazy - CO - Tlenoterapia
- Tlenoterapia skraca okres półtrwania karboksyhemoglobiny, który wynosi:
- 4,5 h podczas oddychania powietrzem BEZ wzbogacenia w tlen,
- 1,5 h podczas oddychania 100% tlenem NORMObarycznym,
- ok. 20 minut podczas oddychania 100% tlenem HIPERbarycznym.
Tlenoterapia HIPERbaryczna (HBO):
- NIE JEST LECZENIEM OBLIGATORYJNYM!,
- stosowana w wybranych przypadkach,
- 2,5–3,0 atmosfery przez 90 minut,
- „ZŁOTA GODZINA” dla zastosowania HBO w ciężkim zatruciu CO trwa 6 godzin.
Zatrucia
Gazy - CO - Tlenoterapia
Cyjanki - Objawy
- Zapach MIGDAŁÓW w wydychanym powietrzu.
- JASNOCZERWONE zabarwienie skóry.
- ZABURZENIA ODDYCHANIA (obrzęk płuc, bezdech).
Cyjanki - Postępowanie
- TLENOTERAPIA:
- 100% tlen normobaryczny,
- Odtrutki:
- HYDROKSYKOBALAMINA,
- zestaw AZOTYN–TIOSIARCZAN.