MR1 Flashcards
Obrażenia anatomiczne kwalifikujące do centrum urazowego
Obrażenia fizjologiczne kwalifikujące do centrum urazowego
Centrum urazowe warunki przyjęcia
> =2 fizjoloficzne i >=2 anatomiczne watunki spełnione
START znaczenie systemu
→ Simple Triage And Rapid Treatment → prosta segregacja i szybkie leczenie.
Kolor czarny w triage
Nie oddycha po udrożnieniu dróg oddechowych
- jeśli nie rokuje przeżycia to oznacza się żółtym i ponownie ocenia?
Kolor zielony
chodzi
Kolor czerwony
nie spełnia prostych poleceń
ma wstrząs (tętno niewyczuwalne na promieniowej i tachypnoe/bradypnoe)
Kolor żółty
U dzieci do 8go roku życia jaka jest różnica w algorytmie triażu?
Jeśli dziecko nie oddycha po udrożnieniu dróg oddechowych to nie przyznajemy od razu koloru czarnego ale sprawdzamy tętno - jeśli jest obecne to 5 oddechów ratowniczych wykonujemy i jesli wróci oddech to kategoria czerwona
- jeśli nie było tętna to czarny
Algorytm MNOPRST
- M - monitorowanie (HR, BP, EKG, SpO2, RR, GCS, cewnik moczowy, zgłębnik żołądkowy),
- N (nursing) - pielęgnowanie (odpowiednie ułożenie, zabezpieczenie przed utratą ciepła, odsysanie),
- O - oksygenacja,
- PR (pain relief) - leczenie przeciwbólowe,
- S (sedation) - uspokojenie pacjenta,
- T (transportation) - ustalenie, do jakiego szpitala ma być przewieziony chory.
Najczęstsze przyczyny NZK
- KARDIOGENNA - najczęstsza u dorosłych,
- oddechowa (tonięcie, asfiksja) - najczęstsza u dzieci.
Migotanie komór odpowiada za:
20-50% przypadków NZK (nawet 50-60)
4T
4H
W ilu przypadkach NZK oddech dalej jest obecny?
40%
oddech agonalny
z pnia
NZK do defibrylacji
pVT - częstoskurcz komorowy bez tętna
VF - migotanie komór
NZK nie do fibrylacji
PEA - aktywność elektryczna bez tętna
Asystolia
BLS - Algorytm
- UDROŻNIJ DROGI ODDECHOWE:
- rękoczyn ODGIĘCIA GŁOWY i UNIESIENIA ŻUCHWY (ang. head-tilt/chin-lift),
- nie oceniaj obecności ciał obcych w drogach oddechowych,
- nie wykonuj rękoczynu wysunięcia żuchwy (rękoczyn ESMARCHA, ang. jaw thrust).
BLS - Uciśnięcia
- Miejsce uciśnięć:
- ŚRODEK KLATKI PIERSIOWEJ = DOLNA POŁOWA MOSTKA u dorosłych,
- DOLNA POŁOWA MOSTKA u dzieci.
BLS - Uciśnięcia
- Głębokość uciśnięć:
- u dorosłych ≥ 5 cm, ale < 6 cm,
- u dzieci ≥ 1/3 wymiaru przednio-tylnego klatki piersiowej (5 cm dla dzieci, 4 cm dla niemowląt).
BLS
4. Częstość uciśnięć:
100–120 uciśnięć/min.
z każdą minutą opóźnienia defibrylacji spada prawdopodobieństwo przeżycia do wypisu ze szpitala
o ok….
10–12%
jeśli zostanie podjęta RKO, spadek przeżywalności następuje wolniej – ok. 3-4%/min,
defibrylacja wykonana w ciągu 3–5 min od utraty przytomności
może skutkować przeżywalnością na poziomie
50-70%,
AED umieszcza się go w miejscach, w których…
spodziewane jest 1 zatrzymanie krążenia na 5 lat
Kiedy nie zaleca się stosować AED?
Poniżej 1go roku życia
Co oznacza „szybkie wezwanie” w BLS i kiedy jest zalecane - według wytycznych ERC z 2015 roku?
wezwanie pomocy od razu po rozpoznaniu zatrzymania serca, przed rozpoczęciem BLS u dorosłych.
ALS - Niezależnie od rytmu serca, jeśli rozpoznajesz zatrzymanie krążenia,
NATYCHMIAST rozpocznij RKO, zaczynając od UCISKÓW klatki piersiowej!
ALS - jeśli pacjent nie oddycha, ale ma zachowane tętno (zatrzymanie oddechu),
rozpocznij wentylację i sprawdzaj oznaki krążenia co 10 oddechów.
Kapnometria w RKO.
-Umożliwia potwierdzenie prawidłowego położenia rurki intubacyjnej,
- kontrolę jakości i częstości wentylacji płuc (zapobieganie hiperwentylacji),
-jakości uciśnięć klatki piersiowej,
- wczesne stwierdzenie powrotu samoistnego krążenia (ROSC)
-ocena rokowania w zatrzymaniu krążenia.
Przyczynami stopniowego wzrostu etCO2 są
- hipowentylacja,
- nadmierna produkcja CO2 (hipertermia złośliwa, gorączka),
- wchłanianie CO2 z jam ciała,
- zwiększona aktywność metaboliczna (niektóre zatrucia),
- sepsa,
- drgawki,
- przełom tarczycowy.
Stopniowy spadek jest wynikiem etCO2
- hiperwentylacji (hipokapnia),
- spadku produkcji CO2,
- pogłębiającego się wstrząsu,
- zatoru płucnego o mniejszej rozległości,
- hipometabolizmu (hipotermia, skrajna niedoczynność tarczycy, ostra niewydolność kory nadnerczy – przełom nadnerczowy).
EtCO2 przedział
35–45 mmHg.
Kończenie RKO:
- obecność ASYSTOLII przez ponad 20 MINUT
mimo wykonywania ALS i braku odwracalnych przyczyn NZK.
Jaki mamy prąd w defibrylatorach?
stały
ALS- 3. Energia wyładowań:
- PIERWSZE wyładowanie ≥ 150 J,
- ESKALACJA ENERGII kolejnych wyładowań: 150–360 J,
Defibrylator dwufazowy energia
pierwsze 150J
drugie >150J i do 360
Defibrylator jednofazowy energia
od początku 360J
Rozmiar elektrod
12 cm (ale generalnie już do 8)
większa elektroda ma mniejszy opór
Pozycja KLP do defibrylacji
Na wydechu
Elektrody a stymulator
Elektrody umieszczamy >=8 cm od stymulatora
Optymalna siła docisku łyżek
8 kg
STRATEGIA 3 WYŁADOWAŃ:
można ją zastosować u MONITOROWANYCH pacjentów z NZK w mechanizmie VF/pVT,
u których do NZK doszło: w obecności ŚWIADKÓW lub po operacji kardiochirurgicznej,
lub na terenie Pracowni Hemodynamicznej, lub na terenie Oddziału Intensywnej Terapii,
AMIODARON:
- 300 mg po 3. defibrylacji,
- 150 mg po 5. defibrylacji.
PEA jest często powodowane przez
przyczyny odwracalne (stąd trzeba je zweryfikować i leczyć)
Jeśli masz wątpliwości, czy rytmem jest asystolia, czy NISKONAPIĘCIOWE MIGOTANIE KOMÓR
- kontynuuj RKO, nie wykonuj defibrylacji!
ALS - Uderzenie przedsercowe
Zastosowanie:
- pacjent MONITOROWANY,
- NZK w obecności ŚWIADKÓW,
- NZK w przebiegu VF lub pVT,
- BRAK MOŻLIWOŚCI NATYCHMIASTOWEJ DEFIBRYLACJI.
Najczęstszym miejscem powstawania niedrożności dróg oddechowych jest
PODNIEBIENIE MIĘKKIE I NAGŁOŚNIA.
Rozmar rurki ustno-gardłowej
siekacze-kąt żuchwy
płatek ucha- kącik ust
W konikotomii nacinamy
Więzadło pieścienno-tarczowe
ŚREDNICĘ RURKI INTUBACYJNEJ dobiera się w zależności
od WIEKU.
U dorosłych stosuje się rurki z mankietem:
– dla kobiet w rozmiarze 7–9 mm,
– dla mężczyzn w rozmiarze 7,5–10 mm
Rurek z mankietem nie stosujemy u
noworodków (ale bez mankietu można)
Rozmiar rurki u dziecka >2 rż
(wiek/4)+4 bez mankietu
(wiek/4)+3,5 z mankietem
Manewr SELLICKA:
- uciskanie CHRZĄSTKI PIERŚCIENIOWATEJ podczas intubacji,
- ZAPOBIEGA REGURGITACJI,
- nie zaleca się stosowania w zatrzymaniu krążenia.
- Stężenie wdechowe tlenu:
- oddechy ratownicze - 16–17%,
- wentylacja workiem samorozprężalnym (AMBU), powietrzem atmosferycznym - 21%,
- wentylacja workiem samorozprężalnym (AMBU) z rezerwuarem, tlenem o przepływie 10 l/min - 85%.
Amiodaron należy rozcieńczyć w
5% ROZTWORZE GLUKOZY.
Amiodaron skutki uboczne
Może powodować ZAKRZEPOWE ZAPALENIE ŻYŁ.
W miarę możliwości lek powinien zostać podany do żyły centralnej.
Ostre objawy uboczne: hipotensja, bradykardia.
Jeśli jest niedostępny, podaj LIDOKAINĘ.
Lidokaina
Wskazania: oporne na defibrylację pVT i VF, gdy AMIODARON NIE JEST DOSTĘPNY.
Nie należy stosować, jeśli amiodaron został już podany.
Wstępna dawka: 1–1,5 mg/kg ≈ 100 mg.
Bezpieczna dawka w ciągu pierwszej godziny: 3 mg/kg ≈ 300 mg.
Siarczan magnezu
Wskazania +dawka
TORSADE DE POINTES,
- tachyarytmie komorowe w ZATRUCIACH DIGOKSYNĄ,
- HIPOMAGNEZEMIA.
2mg (można powtórzyć za 10-15 min)
ALS - Leki - Wapń - wskazania
HIPERKALIEMIA,
- HIPOKALCEMIA,
- PRZEDAWKOWANIE BLOKERÓW KANAŁU WAPNIOWEGO.
Dawka: 10 ml 10% CHLORKU WAPNIA.
NaHCO3 wskazania
– zagrażająca życiu HIPERKALIEMIA,
– NZK w przebiegu HIPERKALIEMII,
– zatrucie TLPD.
NaHCO3 Efekty podania dożylnego
- ZWIĘKSZENIE KWASICY WEWNĄTRZKOMÓRKOWEJ,
- działanie INOTROPOWE UJEMNE,
- ZWIĘKSZENIE OSMOLALNOŚCI OSOCZA,
- przesunięcie krzywej dysocjacji hemoglobina-tlen W LEWO.
Dawkowanie NaHCO3 wylicza się według wzoru:
NaHCO3 (mmol) = NIEDOBÓR ZASAD (mmol) × MASA CIAŁA (kg) × 0,3.
Kiedy używamy dopaminę?
- po skutecznej resuscytacji w celu wspierania kurczliwości serca.
- w bradykardii, gdy atropina jest nieskuteczna
Wytyczne ERC 2021 jako alternatywę dla amiodaronu wymieniają
prokainamid w dawce 10-15 mg, podany dożylnie w ciągu 20 minut:
Tachykardia/stabilny/ QRS wąski/ miarowy
stymulacja nerwu błędnego
ADENOZYNA w schemacie 6 mg → 12 mg → 18 mg
Tachykardia/stabilny/ QRS wąski/ niemiarowy
Migotanie przedsionków
-farmakologiczna kontrola częstości rytmu (β-blokery i diltiazem – leki z wyboru; digoksyna i amiodaron – u pacjentów z niewydolnością serca),
- kardiowersja elektryczna/farmakologiczna
- leczenie przeciwkrzepliwe
Tachykardia/stabilny/ QRS szeroki/ miarowy
- Częstoskurcz komorowy - adenozyna
- SVT z blokiem odnogi
Tachykardia/stabilny/ QRS szeroki/ niemiarowy
- Torsades des pointes - MgSo4 w dawce 2 g i.v. w ciągu 10 min.
- AF z blokiem odnogi
Tachykardia i pacjent niestabilny
kardiowersja 3 próby/ amiodaron/ karsiowersja/amiodaron
Postaci miarowego częstoskurczu z wąskimi zespołami QRS:
- tachykardia zatokowa,
- AVNRT,
- AVRT,
- trzepotanie przedsionków z regularnym blokiem 2:1.
zalecane tempo podaży amiodaronu w przypadku miarowego częstoskurczu z szerokimi QRS:
Amiodaron 300 mg i.v. w ciągu 10-60 minut.
Tachykardia zatokowa
występuje często jako odpowiedź fizjologiczna na wysiłek fizyczny i niepokój lub wtórnie do bodźców patologicznych (np. gorączka, anemia). Leczenie powinno być PRZYCZYNOWE.
Trzepotanie przedsionków i napadowy częstoskurcz komorowy
Kardiowersja elektryczna
70-120 J
Migotanie przedsionków
Kardiowersja elektryczna
120-150 J
Nowe zalecenia- max energia defibrylatora czyli 360J od razu
Częstoskurcz komorowy
Kardiowersja elektryczna
120-150 J
Co może wywołać doładowanie dostarczone w okresie refrakcji względnej (załamek T)
VF
Umiejscowienie elektrod w kardiowersji arytmii nadkomorowych
Pozycja przednio-tylna (bo lewy PP jest z tyłu klp)
Umiejscowienie elektrod w kardiowersji arytmii komorowych
Pozycja typowa przednio-koniuszkowa preferowana
Sedacja przytomnego pacjenta do kardiowersji elektrycznej
Propofol lub etomidat (anestetyczne)
+ fentanyl (analgetycznie)
Energia defibrylacji w NZK
> =150 J pierwsze wyładowanie
Niestabilna bradykardia- postępowanie
Atropina 500ug i.v.
Brak poprawy —> Atropina 500ug i.v. Do dawki max 3 mg
Brak poprawy —>leki 2 rzutu lub stymulacja przezskórna
Stymulacja endokawitarna
Niestabilna bradykardia - leki II rzutu
- i izoprenalina (dawka początkowa 5 μg/min) i adrenalina (2–10 μg/min) lub dopamina. (nowe wytyczne bez dopaminy)
TOKSYDROM CHOLINERGICZNY
(np. zatrucie związkami fosfoorganicznymi).
Atropina jest ANTAGONISTĄ receptorów CHOLINERGICZNYCH więc ją stosujemy
STYMULACJA PRZEZSKÓRNA w bradykardii
- zalecana u chorych NIESTABILNYCH HEMODYNAMICZNIE
przy BRAKU ODPOWIEDZI NA ATROPINĘ i u chorych, u których zastosowanie atropiny prawdopodobnie nie przyniesie skutku (blok Mobitz II i blok III stopnia),
STYMULACJA ENDOKAWITARNA
jest wskazana u pacjentów z RYZYKIEM ASYSTOLII
lub u pacjentów NIESTABILNYCH, NIEREAGUJĄCYCH NA LECZENIE FARMAKOLOGICZNE.
Pacjenci z ryzykiem asystolii:
- niedawno przebyty epizod asystolii,
- blok AV Mobitz II,
- całkowity blok serca z szerokimi QRS,
- pauzy komorowe > 3 s.
Hipoksja NZK
- Najczęściej w wyniku ASFIKSJI.
- Do utraty świadomości dochodzi, gdy saturacja krwi tętniczej spadnie ≤ 60%
około 1-2 minut po zatrzymaniu oddechu. - Do zatrzymania krążenia dochodzi w mechanizmie PEA.
Pacjent otyły NZK
1.Ze względu na wysokie ciśnienie śródbrzuszne, wentylację należy prowadzić
WYŻSZYMI CIŚNIENIAMI WDECHOWYMI.
2. Częstsza zmiana ratowników bo zmęczenie
Kobieta w ciąży NZK
1) Od 20. tc PRZECHYLIĆ PACJENTKĘ NA LEWY BOK.
2) W zaawansowanej ciąży może wystąpić konieczność wykonywania uciśnięć klatki piersiowej
wyżej na mostku niż standardowo.
3) DEFIBRYLACJA NIE JEST PRZECIWWSKAZANA.
Najczęstszą przyczyną śmierci u pacjentów po pozaszpitalnym zatrzymaniu krążenia jest
USZKODZENIE MÓZGU
około 2/3 pacjentów po pozaszpitalnym zatrzymaniu krążenia i u około 25% pacjentów po wewnątrzszpitalnym zatrzymaniu krążenia
stosowanie wentylacji oszczędzającej płuca:
objętość oddechowa 6–8 ml/kg należnej masy ciała i zastosowanie dodatniego końcowowydechowego ciśnienia w drogach oddechowych 4–8 cmH2O.
Opieka poresuscytacyjna - temperatura docelowa
32–36°C,
przeciwwskazania do stosowania kontroli temperatury docelowej 33°C
ciężkie infekcje układowe i koagulopatie
normoksja
(75-100 mmHg)