MODULE 5: PAGBUO, PAG-UUGNAY, AT PAGBUBUOD NG MGA IDEYA Flashcards
PARAAN NG PAGBUBUOD
- Siksik at pinaikling bersiyon ito ng teksto. (SHORTENED VERSION OF A TEXT)
BUOD
PARAAN NG PAGBUBUOD
- Pinipili rito ang pinakamahalagang ideya at sumusuportang ideya o datos.
BUOD
PARAAN NG PAGBUBUOD
- Ang teksto ay maaaring nakasulat, pinanood, o pinakinggan.
BUOD
PARAAN NG PAGBUBUOD
- Mahalaga, kung gayon, ang pagtutok sa lohikal at kronolohikal na daloy ng mga ideya ng binuod na teksto.
BUOD
PARAAN NG PAGBUBUOD
-Kadalasan, nakatutulong ang __________ sa paglilinaw sa ________ at _________ ng mga ideya lalo na sa mga hindi organisado o komplikadong paraan ng pagkasulat sa teksto.
BUOD; PAGBUBUOD; LOHIKA; KRONOLOHIYA
PARAAN NG PAGBUBUOD
- Tinutukoy agad ang pangunahing ideya o punto kaugnay ng paksa.
BUOD
PARAAN NG PAGBUBUOD
- Hindi inuulit ang mga salita ng may-akda; bagkus ay gumagamit ng sariling pananalita.
BUOD
PARAAN NG PAGUBUOD
- Mga 1/3 ng teksto o mas maikli pa.
BUOD
PARAAN NG PAGBUBUOD
- Sa buod, hindi dapat maglagay ng mga detalye, halimbawa, at ebidensiya.
TAMA
PARAAN NG PAGBUBUOD
- Sa BUOD, nakatutulong ang paggamit ng mga SIGNAL WORD o mga salitang nagbibigay transisyon sa mga ideya.
TAMA
PARAAN NG PAGBUBUOD
- Sa BUOD, MARAPAT na magsingit ng OPINYON.
MALI
PARAAN NG PAGBUBUOD
- Ilista ang WALONG (8) HAKBANG sa PAGBUBUOD ng TEKSTO.
(see notes)
PARAAN NG PAGBUBUOD
- Ilista ang DALAWANG (2) HAKABANG sa PAGBUBUOD ng PIKSYON, TULA, KANTA.
(see notes)
PARAAN NG PAGBUBUOD
- Isa itong PAGPAPAIKLI ng mga pangunahing punto, kadalasan ng PIKSYON.
LAGOM O SINOPSIS
PARAAN NG PAGBUBUOD
- Karaniwang DI-LALAMPAS ito sa DALAWANG PAHINA.
LAGOM O SINOPSIS
PARAAN NG PAGBUBUOD
- Ito rin ang ginagamit sa mga PANLOOB o PANLABAS ng pabalat ng isang nobela na tinatawag na _______________.
LAGOM O SINPOSIS; JACKET BLURB
PARAAN NG PAGBUBUOD
- Sa paggawa ng LAGOM o SINOPSIS, marapat na laging nasa PANGKASALUKUYAN ang gamit ng pandiwa.
TAMA
PARAAN NG PAGBUBUOD
- Sa paggawa ng LAGOM o SINOPSIS, marapat na IPALIWANAG lahat ng bagay.
MALI
PARAAN NG PAGBUBUOD
- Ilista ang ANIM (60 na HAKBANG SA PAGGAWA NG SINOPSIS.
(see notes)
PARAAN NG PAGBUBUOD
- Upang maging kapana-panabik ang pagkukwento nang palagom,
1) Simulan ito sa ________ ____________ at ang kaniyang _____________ o _____________.
2) Maaaring maglakip ng ____________ __________ o sipi.
3) Ilantad ang _____________ ng tauhan.
PANGUNAHING TAUHAN; PINAGDADAANAN O PROBLEMA; MAIKLING DIYALOGO; DAMDAMIN
PARAAN NG PAGBUBUOD
- Ang ________ ay isang uri ng pagsusulat kung saan ang isang orihinal na akda o kwento na isinulat ng isang manunulat ay muling isusulat ng ibang tao sa pamamagitan ng paggamit ng sariling niyang mga salita.
LAGOM
PARAAN NG PAGBUBUOD
- Ang ______ ay naglalaman lamang ng PINAKA-MENSAHE ng KWENTO o ng AKDA kung kaya ang PINAKA-IDEYA o PINAKADIWA lamang ang nasa loob ng isang lagom.
LAGOM
PARAAN NG PAGBUBUOD
- Ang LAGOM ay nararapat na HALUAN ng SARILING OPINYON.
MALI
PARAAN NG PAGBUBUOD
- Ito ay ang kabuuan ng iyong nabasa o narinig mula sa isang orihinal na akda. Maaari rin gamitin sa pananaliksik.
LAGOM
PARAAN NG PAGBUBUOD
- Ang __________ ay may layunin na matukoy ang pangunahing ideya ng teksto o akda. Ang mismong sumulat ng akda ang maaaring sumulat ng sinopsis.
SINOPSIS
PARAAN NG PAGSUSULAT
- Galing sa salitang presi (PRECIS) sa lumang PRANSES na ibig sabihi’y PINAIKLI.
- Ito ang BUOD ng BUOD.
PRESI
PARAAN NG PAGBUBUOD
- Muling PAGPAPAHAYAG ng IDEYA ng may–akda sa SARILING PANGUNGUSAP ng bumasa, ngunit maaaring magdagdag ng komento na nagsusuri sa akda.
PRESI
PARAAN NG PAGBUBUOD
- Sa pagbuo ng PRESI, WALA itong mga ELABORASYON, HALIMBAWA, ILUSTRASYON, at iba pa.
TAMA
PARAAN NG PAGBUBUOD
- Sa PAGBUO ng PRESI, ito ay kadalsang SIKSIK sa DALAWA (2) hanggang TATLONG (3) pangungusap.
TAMA
PARAAN NG PAGBUBUOD
- Tinatawag itong PARAPHRASE sa INGLES.
- Galing ito sa salitang GRIYEGO (LATIN) na PARAPHRASIS na ang ibig sabihin ay DAGDAG o IBANG PARAAN NG PAGPAPAHAYAG.
HAWIG
PARAAN NG PAGBUBUOD
- Katulad ito ng BUOD kung saan IPINAPAHAYAG sa SARILING PANGUNGUSAP ANG MGA PANGUNAHING IDEYA ngunit nagkakaiba ito sa pinipiling paksa.
HAWIG
HAWIG VS BUOD
Inilalahad sa SARILING PANGUNGUSAP ang isang partikular o ispesipikong ideya o impormasyon.
HAWIG
HAWIG VS BUOD
Inilalahad sa ISANG BAGONG ANYO O ESTILO.
HAWIG
HAWIG VS BUOD
Inilalahad ang BUONG istorya, artikulo, at tula.
BUOD
HAWIG VS BUOD
PINIPILI rito ang PINAKAMAHALAGANG IDEYA at SUMUSUPORTANG IDEYA O DATOS.
BUOD
PARAAN NG PAGBUBUOD
- Mula sa salitang GRIYEGO na SYNTITHENAI (syn = ________; ________; tithenai = _______, saman-samang ______).
- Isang anyo ng pag-uulat ng mga impormasyon sa maikling pamamaraan upang ang sari-saring ideya o datos mula sa iba’t ibang pinanggalingan (tao, libro, pananaliksik, at iba pa) ay mapagsama-sama at mapag-isa tungo sa isang malinaw na KABUUAN o IDENTIDAD.
SINTESIS; kasama; magkasama; ilagay; ilagay
PARAAN NG PAGBUBUOD
- Paghihiwalay ng mga ideya upang suriin ang huli.
ANALISIS
PARAAN NG PAGBUBUOD
- Pagsasama-sama ng mga ideya tungo sa ISANG PANGKALAHATANG KABUUAN.
SINTESIS
PARAAN NG PAGBUBUOD
IBIGAY ANG LIMANG (3) PANGUNAHING BAHAGI NG SINTESIS
1) INTRODUKSYON
2) KATAWAN
3) KONKLUSYON
PARAAN NG PAGBUBUOD
- Sa INTRODUKSYON ng SINTESIS, ano-ano ang mga dapat banggitin sa teksto?
- PANGALAN NG MAY-AKDA
- PAMAGAT
- IMPORMASYON TUNGKOL SA MAY-AKDA, TEKSTO, PAKSA
PARAAN NG PAGBUBUOD
- Gumawa ng SINTESIS GRID upang MASIGURONG __________ at __________ ang daloy ng pagkuha ng impormasyon.
(halaw sa ?)
MAAYOS; SISTEMATIKO; 2000 LEARNING CENTER, UNIVERSITY OF SYDNEY
PARAAN NG PAGBUBUOD
- Sa paggawa ng sintesis, marapat na GAWIN itong IMPORMATIBO.
- Marapat na ipakita ang pagkakapareho at pagkakaiba ng mga ideya, opinyon, paniniwala, reaksiyon, at iba pa.
TAMA
PARAAN NG PAGBUBUOD
- Isa itong maikling buod ng PANANALIKSIK, ARTIKULO, TESIS, DISERTASYON, REBYU, PROCEEDING, at PAPEL-PANANALIKSIK na naisumite sa KOMPERENSIYA at iba pang gawain na may kaugnay sa disiplina upang mabilis na matukoy ang layunin ng teksto.
ABSTRAK
PARAAN NG PAGBUBUOD
- Inilalahad ng abstrak ang masalimuot na mga datos sa pananaliksik at pangunahing mga metodolohiya at resulta sa pamamagitan ng paksang pangungusap o kaya’y isa (1) hanggang tatlong (3) pangungusap sa bawat bahagi.
abstrak
PARAAN NG PAGBUBUOD
MGA BAHAGI NG ABSTRAK, ANIM ITO
1) PAMAGAT
2) PAKSANG PANGUNGUSAP
3) LAYUNIN
4) MGA DATOS
5) RESULTA NG PAG-AARAL
6) KRITIKAL NA DISKUSYON