lokaprófin Flashcards
í upphafi annar tóku nemednur afsteypur af neðra borði laufblaðs, hvað vildu nemendur skoða með þessu? nefndu tvennt
loftaugu og varafrumur
hvaða hlutverk hafa loftaugu og varafrumur
loftaugu eru ötlítilgöt sem hleypa koltvíoxíð inn í laufblaðið og O2 út úr því (tempra vökvamagnið)
varafrumurnar sjá um að opna og loka loftaugunum
til hvers stunda plöntur ljóstillífun
planter stunda ljóstillífun til að vinna orku úr sólarljósi til að framleiða næringu
lýstu myrkurferli ljóstillífunar
ljósóháðaferlið er ferli sem plöntur nota sem þarfnast ekki sólarljós og getur því farið fram í myrkri ef rétt hráefni eru til staðar.
orkuríkt vetni bindir sig við CO2 og myndar sykur. plantan myndar önnur lífræn efni sem hún þarfnast úr sykrinum
merkið inná myndina 9 líffæri og lýsið hlutverkum (bls 175)
- lifur –> myndar gall og gerir eiturefni óvirk
- magi –> hnoðar fæðuna og blandar magasafa við fæðuna. melting prótína hefst
- smáþarmar –> ljúka efnameltingu að mestu með ensímum
- bris –> myndar brissafa
- ristill –> uppsog vatns og salts
- gallblaðra –> safnar saman galli sem illiheldur gallsölt
- vélinda –> tensor kok við maga
- skeifugörn –> þar fer melting aðalega fram. tekur upp það sem líkamaninn notar af lífrænni fæði
- kok –> leiðir fæðuna niður vélinda
hversu há prósenta fæðunnar ætti að vera prótín
15%
hvar hefst niðurbrot prótína
í maganum
nefndu 2 endópeptíðasa og segðu hvar þeir myndast
pepsin myndast í magasafa og Trypsín í brissafa
segðu hörgulefni og einkenni eftirfarandi sjúkdóma:
beinkröm
húðkröm
prótínkröm
beinkröm. hörgulefni –> D-vítamín. einkenni –> bein linast og aflagast
húðkröm. hörgulefni –> B3-vítamín. einkenni –> t.d. dökk og aum húð
prótínkröm. hörfulefni –> amýnósýrur. einkenni –> útþamin kviður
hvers konar efni er insúlín
insulin er hormón
hvar er insúlín framleitt?
það er framleitt í briskirtilinum
hvenær er insúlín framleitt?
þegar líkaminn skynjar hækkaðan blóðsykur
efni sem vinnur á móti innsúlíni kallast
glucagon
framleiði líkaminn ekki insúlín verður fólk?
sykursýkt
sjálfvirka taugakerfinu má skipta upp. segðu frá þeirri skiptingu og mismundandi virkni
sjálvikra taugakerfinu er skipt í sefkerfið og drifkerfið.
sefkerfið dregur úr virkni líffæra en drifkerfið örvar hana. við áreynslu eykst virkni drifkerfisins en það drekst úr boðsendingum um sefkerfið. hjartsláttur eykst, adrenalíns seytist um líkaman og ljósop víkka sem dæmi. það gerist alveg öfugt þegar við erum að slaka á
myndin á að tákna spennu á taugahimnu, lýstu því sem gerist í frumum samhliða þessu grafi
taugungur er að ferðast frá róspennu í boðspennu. til þess að þetta geist sem hraðast hoppa boðin á milli mýlisfrumna
segðu frá myndunarstað og áhrif adrenalíns, barkstýrihormón og prólaktín
Adrenalin myndast í nýrnahettum og áhrif adrenalíns er að undirbúa líkaman fyrir baráttu
barkstýrihormón myndast í heiladingul og áhrif þess er að örva myndun nýrnahettuhormóna
prólakín myndast í heiladingull og örvar prólakín þroskun brjóata og mjólkur
í verklegri skynjunaræfingu voru gerðar tilraunir með viðbragð, best var ef tilraunardýrið voru óviðbúið áreiti. dýrin voru ekki óviðbúinn og því urðu viðbrögðin ekki endilega alveg ekta. segðu frá viðfragði sem hindrar líkamlegan skaða í auga
blikkviðbragð hindrar líkamlegan skaða með því að tilraunardýrið kippi hausnum aftur og blikkar augað þegar hættan nálgast
hver er helst munurinn á glæru og hvítu
hvíta heldur öllu saman glæra tekur menstan þátt í að brjóta ljósageilsana
hvernig breytist augasteininn þegar drifkerfið er virkt
þegar drifkerfið er virkt víkkar ljósopið (horft fær)
lýstu ferð hljóðs frá blöðku til heyrntaugar
allt hljóð sem skellir á eyrað og safnast saman í blöðkunni, því er svo beint að hlust. þaðan berst það í hljóðhimnu sen titrar og veldur hreyfingu beinanna. hljóið fer svo í gegnum kringlóttan glugga í kuðunginn þar fer vökvi að hreyfast sem veldur boðspennu sem ferðast með heyrnatauginn að heilanum
hvað er beinþynning og hjá hvor kyninu er hún algengari
sjúkdómur sem einkennist af minnkuðum beinmassa og rýrum beina.
beinát verður meira en beinmyndun
konur eru mun líklegri til að fá beinþynningu
útskýrðu hvað gerist við vöðva samdrátt í rákóttum vöðvum
A-svæði halda lengd sinni en i-svæði styttast. Mýósínþræðir halda lengd sinni en aktín styttist
berðu saman áhrif Ca2+ jóna á rógóttn vöðva og sléttan vöðva
í sléttum vöðvum flæðir Ca+2 úr frymisnetinu við samdrátt, en Ca+2 helst í frymisnetinu við slökun
hvort er holtasoley dulfrævingur eða berfrævingur?
dulfrævingur vegna þess að plantsn fjölgar sér ekki með berum og vegna þess eggbúið er hulið fræblaði
hvað er frævun?
flutingur fjókorns frá karlblómi til kvennblóms
verkun, hörgulsjúkdómur, fæst úr hvaða fæðu? A-vítamín B1-vítamín C-vítamín K-vítamín
A-vítamín stuðlar að eðlilegri sjó, náttbilnda og fæst úr feitum mat
B1 vítamín stuðlar að hluta ensíms, taugakröm og fæst úr t.d. grænmeti
C vítamín myndar bandvef, skyrbjúgur, fæst úr sítrusávöxtum
K vitamin stuðlar að blóðstorknun, blóð storknar illa, og fæst úr grænmeti
myndin sýnir eyrað, fylltu úr töfluna sem er neðan,
telið upp 10 nöfn og hlutverk þeirra
- blaðka, safnar hljóðinu sem skellir á eyrað
- hlust, ber hljóðið frá blöðku að hljóðhimnu
- hjóðhimna, titrar svo heyrnabeinin hreyfast
- kokhlust, jafnar loftþrýsting
- kringlóttur gluggi, aiðveldar ferð hljóðsins inn í kuðung
- kuðungur, greinir hljóð
- heyrnataug, sendir rafboð til heilans sem túlkar boðin sem hljóð
- jarnvægistaug, ber upplýsingar um hreyfingar frá skynfrumur til heilans
- bogapípur, skynja hringhreyfingar
- steðja
hver er munurinn á taugaboðum og hormónum, og áhrif þeirra?
taugaboð eru boð sem flytjast bæði innan og á milli taugafrumna þau eru forsenda þess að skynboð berist til heila og mænu og að hreyfiboð komist til vöðva.
hormón stjórna þroska og vexti líkamanns og sér um að halda alls kyns stafsemi líkams í jafnvægi
hver er megin munur á framleiðslu kynfrumna hjá körlum og konum
kynfrumur þroskasr fram að tíðahvörfum hjá konum en nokkur vegin út æfina hjá körlum
segðu frá þroskun frumfósturs þar til að tekur sér bólufestu í legi
egg fróvgast og það myndast okfruma. hún skiptir sér á klofningarstig. frumfóstrið berst inn í legið á stígi móbergsfóstur. að lokum tekur frumfóstrið sér bólufestu í slímu legsins en þá kallst það kímblaðra
hvað gerir glúkagón?
það hækkar blóðþrýstingin
Adrenalín er myndað í
nýrnahettunum
