Lieshout 4.1-4.3.6 Angst Flashcards
internaliserend
Bij internaliserende gedragsproblemen is er een overcontrole over de emoties; ze worden naar binnen gericht en leiden tot innerlijke onrust.
Normale angst
vervult een gezonde en stimulerende functie. heeft een nuttige alarmfunctie.
Angst als probleem
geen reele grond, verlammend werkt en het normale, dagelijkse functioneren verstoort.
Angst als reactie op (dreigend) gevaar kent drie componenten
Psychologisch/cognitief; gevoel of gedachte
Motorisch ; trillen
Fysiologisch ; verhoogde hartslag, transpireren
chronische angst
kan lichamelijke klachten geven.
angst bij specifieke ontwikkelingsfase
eerste 6 maanden bang voor harde geluiden
0,5 tot 2; bang voor vreemden en verlating van ouderfiguur
2 tot 4 ; dieren
4 tot 6 ; angst voor beschadiging van lichamelijke integriteit, kappers, dokters
6 jaar ; gewetensangst conflicht tussen verlangens en normen.
6 tot12; negatieve beoordeling door leeftijdsgenoten, falen bij prestatie, voor reele nare gebeurtenissen
12 tot 18; negatieve beoordeling door het andere geslacht, existentieel gevaar bv oorlog, ziekte, milieuramp
wanneer een angststoornis
als gewone angsten ongewoon lang blijven bestaan, kunnen ze uitgroeien tot een angststoornis.
Welke vraag is belangrijk
niet waar komt de angst vandaan, maar waarom is deze niet overgegaan.
Angstige jongeren ervaren problemen in
Denken, doen en voelen.
Gegeneraliseerde-angststoornis (GAS) of piekerstoornis
buitensporige angst voor en zorg over allerlei gebeurtenissen of activiteiten, gedurende het grootste gedeelte van de tijd, ten minste zes maanden lang. Het systeem van gevaarsignalering is overactief
Andere kenmerkingen bij
GAS
paniekgevoelens, vermijdingsreacties 64%, depressieve klachten 33%, onvermogen om te ontspannen, vermoeidheid, spierspanning, slaapproblemen, concentratieproblemen en prikkelbaarheid.
self- consciousness
sterk van zichzelf bewust
Therapie bij GAS
cognitieve gedragstherapie en richt zich vooral op het piekeren.
separatieangst, scheidingsangst
buitensporig, niet bij de ontwikkelingsfase passende angst om gescheiden te zijn of te worden van hechtingsfiguren.
Kenmerken separatieangst
vaststellen bij minstens 4 weken durende angst. Vaak tussen 4e en 8e jaar begint het.
Behandeling separatieangst
CGT die zich richt op toepassing van exposure, operante en ontspanningstechnieken
schoolweigering/schoolfobie
deze specifieke fobie komt voor bij minder dan 1% van de schoolgaande kinderen. De angst hangt direct samen met de schoolsituatie.
sociale-angststoornis, sociale fobie
aanhoudende angst voor sociale situaties met het risico van een kritische beoordeling door anderen
waneer is het een angststoornis
moet 6 maanden gepaard gaan met lijdensdruk en duidelijke belemmering in het dagelijks functioneren.
Veel overlap met faalangst, dit is alleen taakgebonden.
behandeling angstoornis
CGT met exposure op sociale-vaardigheids-en taakconcentratietraining
specifieke, enkelvoudige fobie
aanhoudende overdreven angst voor een specifiek object of een specifieke situatie, bijvoorbeeld vliegen, hoogte of een injectie krijgen.
Wanneer is het een stoornis enkelvoudige fobie
na 6 maanden lijdensdruk en duidelijke beperkingen in het dagelijks leven.
CGT vooral uit exposure
dwangstoornis/obsessieve-compulsieve stoornis (OCS)
wordt niet gerekend tot angstroornis maar tot de zelfstandige groep van obsessieve-compulsieve en verwante stroornissen.
dwangstoornis
herhaalde, aanhoudende, angstopwekkende gedachten, impulsen of beelden die worden ervaren als opgedrongen.
De betrokkene probeert ze te negeren, neutraliseren met andere gedachten of (dwang)handelingen.
Hoe ontstaan de steeds terugkerende dwanggedachten bij OSC
door catastrofaal interpreteren van ongewenste gedachten, die iedereen wel eens heeft.
Behandeling OSC
CGT en dan vooral exposure in vivo gecombineerd met responspreventie in behandelingvan eerste keus ook bij ernstige dwang.
bij kinderen programma bedwing je dwang.
Bij volwassenen deep brain stimulation. als cgt en medicijnen niet helpen.
Paniekstoornis
herhaalde onverwachte paniekaanvallen met mindstens een maand aanhoudende bezorgdheid over (de gevolgen van) nieuwe aanvallen en duidelijk veranderd gedrag dat hiermee samenhangt.
Paniekstoornis kan samengaan met agorafobie (pleinvrees)
Agorafobie (pleinvrees) wordt gekenmerkt door
- angst op een plaats of in een situatie te zijn waaruit ontsnappen moeilijk kan
- vermijding van deze situatie of die doorstaan met duidelijk lijden.
behandeling paniekaanval
CGT die zich richt op het fysiologische-affectieve aspect
selectief mutisme
consequent zwijgen in specifieke sociale situaties bijvoorbeeld op school terwijl er in andere situaties wel wordt gesproken
selectief mutisme ook wel
electief mutisme zijn kinderen die extreem verlegen zijn kan een voorloper zijn op de sociale angststoornis
behandeling selectief mutisme
CGT en dan vooral uit toepassing van operante-conditioneringstechnieken
prevalentie en comorbiditeit
longitudinale onderzoeken suggereren dat bij kinderenen adolecenten een angststoornis vaak voorafgaat aan dan wel samengaat met een depressie.
comorbiditeit
comorbiditeit is het naast elkaar voorkomen van verschillende stoornissen tegelijkertijd.
Oorzaken angststoornissen
aanleg en omgevingsfactoren en interactieve factoren (gezinsfactoren, opvoedingsstijl, tramatische gebeurtenissen)
Wat speelt een rol bij het ontstaan van een angststoornis
het temperamentstype, de aanleg van het kind.
temperament
heeft een biologische basis die beinvloed wordt door ervaring, erfelijke kenmerken en groei.
hoe wort temperament bepaald
door de informatie die binnenkomt en anderzijds heeft temperament een regulerende rol op de informatie
temperamentsfactor bij angst
flight-fight-freeze systeem FFFS
paardebloemkinderen
weerbaar en moeilijk klein te krijgen
orchideekinderen
door kwetsbare aanleg, angstig of moeilijk temperament zeer gevoelig zijn voor wat hun ouders doen, denken en voelen
geinhibeerde type
iemand die het onbekende met aarzeling, terughoudendheid en angst tegemoet treedt, slecht voor zichzelf opkomt, moeilijk gevoelens kan uiten en de neiging heeft problemen uit de weg te gaan.
Het geinhibeerde temperament staat sterk onder invloed van genetische factoren.
Mogelijk het CRH corticotropin releasing hormone
erfelijke facoren
doordat angststoornissen binnen bepaalde families veel meer voorkomen dan gemiddeld
Bij angststoornissen is er vaak sprake van een aanlegprobleem
stresshormonen produceren constant angst
behandeling angststoornis
de persoon zelf en de omgeving angst erkennen en respecteren. bij acceptatie van het probleem wordt door de positieve cognities ook meteen het afbreken van de stresshormonen gestrart. Delfos heeft een hormoonmodel gemaakt
biopsychologische inzichten volgens Kahn vanuit de hersenwetenschap
de hersencircuits die hierbij betrokken zijn hebben de amygdala als centraal element. Limbisch systeem (emotionele brein) geeft zenuwsignalen door die te maken hebben met emoties en stress. ook lijkt de prefrontale cortex minder goed hun fysiologische reactiviteit te reguleren
Likhtik ging uit van 2 groepen neuronen die actief zijn
het stresssysteem is bij angsstroonissen uit balans geraakt.
CGT cognitief gedragstherapeutisch kader
verklaart angststroornissen uit negatieve leerervaringen op basis van conditionering, model-leren, en informatieoverdracht.
hondenfobie
conditionering > aangevallen worden
Model-leren > zien dat je moeder schrikt
negatieve info > verhalen over gevaarlijke honden.
operante conditionering
vermijdingsgedrag
hoe meer je vermijdt, hoe meer je lijdt
versterkende cognities
aandachtsbias
conformatiebias > zoeken naar bevestiging dat iets gevaarlijk is
interpretatiebias
negatief interpreteren
executieve disfuncties in de vorm van verminderde doelbewuste aandachts-en gedragscontrole spelen ook een rol bij
angststroornissen omdat kinderen minder in staat zijn de aandacht te verplaatsen en te richten of te remmen
soms is er sprake van sterk zelfgerichte aandacht
sterk gefocust op eigen functioneren.
ingrijpende gebeurtenissen
kunnen de kans op een angststoornis vergroten
iemand met een gehechtsheidservaringen heeft een grote op een angststroornis
onveilig gehecht. door herhaalde frustraties van de behoefte aan veiligheid op jonge leeftijd kunnen angsten ontstaan.
angststoornissen in de kindertijd zijn het gevolg van
interactie tussen genetisch, biologische, psychologische
Angst bij jeugdigen
de meest voorkomende psychische aandoening.
Welke problemen
denken (laag zelfbeeld)
doen (terugtrekken)
voelen (onzekerheid)
Wat behoort tot angststoornissen
-gegeneraliseerde-angststoornis
-separatieangststoornis
-sociale-angststoornis
-specifieke fobie
-paniekstoornis
-selectief mutisme
