LESSON 2_ KONSEPTONG PANGWIKA

Question 1

Tumutukoy sa isang uri ng wika na may pagkakapare-pareho sa estruktura, anyo, at paggamit sa kabila ng iba’t ibang konteksto at tagapagsalita. Ibig sabihin, ang wika ay hindi gaanong nag-iiba o nagpapakita ng minimal na baryasyon, at ang mga tagapagsalita ay gumagamit ng iisang uri ng wika o diyalekto.

Answer 1

Homogenous na wika

Question 2

Halimbawa ng Homogenous na wika

Answer 2

Standard language/ Pormal na wika

Question 3

Tumutukoy sa isang uri ng wika
na nagpapakita ng iba’t ibang anyo, estruktura, o paggamit batay
sa mga konteksto, tagapagsalita, at rehiyon. Sa madaling salita,
ito ay isang wika na nagbabago o nag-iiba-iba depende sa mga salik tulad ng diyalekto, sosyal na barayti, register/rehistro,

Answer 3

Heterogenous na wika

Question 4

Baryasyon ng wika batay sa heograpikal na
lokasyon

Answer 4

Diyalekto

Question 5

Mga baryasyon batay sa sosyoekonomikong kalagayan, edukasyon, at iba pang aspekto ng
lipunan.

Answer 5

Sosyal na barayti

Question 6

Pagkakaroon ng natatanging katangian na
nauugnay sa partikular na uri ng katangiang sosyositwasyunal

Pagkakaiba-iba sa uri ng wika na ginagamit ng mga tao sa pormalidad, bigkas, tono, uri, anyo ng salita atbp.

Answer 6

Varayti

Question 7

Mga baryasyon ng wika batay sa
konteksto ng paggamit tulad ng formal at informal na wika, teknikal na jargon, at iba pa.

Answer 7

Register/ rehistro

Question 8

2 Dimensiyong ng Varayti ng Wika

Answer 8

• Dimensyong Heograpiko
• Dimensyong Sosyal

Question 9

Kasama rito ang dayalekto o
wikain

Answer 9

Dimensyong Heograpiko

Question 10

Kasama naman dito ang sosyolek

Answer 10

Dimensyong Sosyolek

Question 11

Varayti ng Wika

Answer 11

• Dayalek
• Idyolek
• Sosyolek
• Etnolek
• Ekolek

Question 12

Panrehiyon o heograpikal na varayti ng wika na may sariling ponolohiya,
sintaksis at leksikon (vocabulary)

• Ito ang yaong wikang kinamulatan o kinagisnan sa tahanan, komunidad at lalawigan.

Halimbawa:
Tagalog –Maynila- “ Aalis na ako.”
Tagalog- Batangas- “ Payao na ako. “

Answer 12

Rehiyunal na varayti/ Dayalek

Question 13

Tawag sa kabuuan ng mga katangian sa
pagsasalita ng tao

*May iba’t ibang salik na napapaloob kung
bakit ito nagaganap tulad ng :

• Gulang
• Kasarian
• Hilig o interes
• Istatus sa lipunan

Answer 13

Idyolek

Question 14

Sinasalita ng mga tao sa isang lipunan

*Grupo ng ibat-ibang uri o klasificasyon ng mga mamamayan

• Wika ng mga dukha
• Wika ng mga nasa mataas na antas ng lipunan

Answer 14

Sosyolek

Question 15

Uri ng Barayti sa wikang Sosyolek

Answer 15

1. Register/ Rehistro
2. Jargon
3. Conyo
4. Gay lingo/ bekimon
5. Jejemon
6. Balbal/ Slang

Question 16

Anyo ng wika batay sa uri at paksa ng talakayan o larangang pinag-uusapan, sa mga tagapakinig o kinakausap o kaya ay sa okasyon at sa iba pang mga salik o factor

Answer 16

Register/ Rehistro

Question 17

*Ito ay mga espesyal na termino o bokabularyo na ginagamit sa loob ng
isang tiyak na propesyon, grupo, o industriya. Ang mga salitang ito ay maaaring hindi maintindihan ng mga taong wala sa parehong propesyon.

Halimbawa:

Sa medisina, may mga terminong tulad ng “stat” (mabilis na aksyon)
“BP” (blood pressure)
“intubate“ (pagpasok ng tubo sa katawan).

Answer 17

Jargon

Question 18

Isang uri ng sosyolek na karaniwang
ginagamit ng mga kabataang nasa urban
areas, partikular na sa mga may kaya o nagaaral sa mga eksklusibong paaralan.
Karaniwang pinaghahalo ang Tagalog at
Ingles sa pagsasalita.

Halimbawa: “Let’s make tusok-tusok the
fishball later, it’s so sarap kasi!“

Answer 18

Conyo

Question 19

Isang uri ng sosyolek na ginagamit ng
LGBTQ+ community, lalo na ng mga gay men. Ito ay nagtataglay ng mga salitang may kakaibang kahulugan o mga pinalitan at pinaikli na salita.

*Halimbawa: “Ateng, ang jowaers mo ha,
maloka ka diyan!”

Answer 19

Gay LIngo

Question 20

Isang uri ng sosyolek na popular sa text
messaging at social media, kung saan
ang mga salita ay binabago o
ginagawang mas malikhain sa
pamamagitan ng paggamit ng iba’t ibang
karakter at numero.

*Halimbawa: “3ow ph0w, mUsZtAh nA
pOh kAy0wh?

Answer 20

Jejemon

Question 21

Ito ay mga impormal na salita o ekspresyon na karaniwang ginagamit ng mga kabataan at sa mga casual na usapan. Ang mga salita dito ay maaaring nagmula sa iba’t ibang pinagkukunan tulad ng kalye, pelikula, at kultura ng kabataan.

*Halimbawa: “Pare, anong trip mo mamaya?”

Answer 21

Balbal/ Slang

Question 22

Ito ay mga salitang ginagamit ng isang partikular na etnolingguwistikong grupo.

Ito ay kombinasyon ng etniko at diyalekto na sumasalamin sa kultura ng isang pangkat

Halimbawa:
Vakul- Pantakip sa ulo
Bulanon- Full

Answer 22

Etnolek

Question 23

Nabubuo dahil sa paghahalo-halo ng higit sa 2 wika.

Ito ang varayti ng wikang ginagamit ng mga taong may magkakaibang pinagmulang wika.

ay isang uri ng barayti ng wika
na nabubuo kapag ang mga tao mula sa
iba’t ibang lingguwistikong background ay
kailangan mag-usap ngunit walang
karaniwang wika. Ito ay karaniwang simple
at limitado ang bokabularyo at gramatika.
Narito ang

Halimbawa ng isang Pidgin na
barayti ng wika:Sitwasyon: Isang Pilipino at isang Tsino na negosyante ay nag-uusap para magkaintindihan sa kalakalan.

Answer 23

Pidgin

Question 24

Varayti ng wika na unang naging pidgin at kalaunan ay naging likas na wika

Nagkaroon nito sapagkat may komunidad ng mga tagapagsalita ang nag-angkin dito bilang kanilang unang wika

Pinakamahusay na halimbawa nito ay ang
Chavacano na hindi masasabing purong Kastila dahil sa impluwensiya ng ating katutubong wika sa estruktura

Answer 24

Creole