les 8: Zenuwstelsel, Sensibele banen

Question 1

Baan of tractus

-wat?

Answer 1

bestaat uit witte stof van het CZS

bundel van axonen die op eenzelfde plek vertrekken en een gezamenlijke bestemming en functie hebben

verbinden de centra van de hersenen met de rest van het lichaam

• sensibele banen (stijgend): geleiden info vanuit zintuigen naar centra
• motorische banen (dalend): geleiden info vanuit de hersencentra naar de effectoren

Question 2

kolommen

-wat?

Answer 2

verschillende banen die samen een anatomisch herkenbare massa vormen

Question 3

sensibele (stijgende) banen:

-A, B, C

Answer 3

• dorsale kolom (A)
• spinothalamische baan (B)
• spinocerebellaire baan (C)

Question 4

motorische (dalende) banen:

-D, E, F

Answer 4

corticospinale / piramide baan (D)

mediale banen (E) 
laterale banen (F)
-->extrapiramidale systeem

Question 5

(Sensibele banen)
dorsale kolom
-wat?

Answer 5

geleidt gewaarwordingen van fijne aanraking, trilling & bewuste proprioceptie naar de primaire sensorische schors

Question 6

(Sensibele banen)
dorsale kolom
-hoe lopen deze banen

Answer 6

gewaarwording verplaatst zich langs het axon van een sensibel neuron (1ste neuron) en bereikt het CZS via de dorsale wortel van de spinale (ruggenmerg-) zenuw

axonen van het 1ste neuron stijgen op in het ruggenmerg via de dorsale kolom; via synaps verbonden met een sensorische kern in de medulla oblongata

axon van het neuron (2de neuron) in deze kern kruist naar andere zijde in de hersenstam, en stijgt dan naar de thalamus

neuron in de thalamus (3de neuron) schakelt dan de info door naar het juiste gebied in de primaire sensorische cortex

Question 7

(Sensibele banen)
dorsale kolom
-in de primaire sensorische hersenschors: ?

Answer 7

info van de teen komt toe aan de mediale zijde van de schors

info van het hoofd komt toe aan de buitenzijde.
→ soort van miniatuurkaart van het lichaamsoppervlak
= homunculus (“kleine mens”)
= SOMATOTOPISCHE organisatie

de “kaart” is vervormd: gebieden met meer receptoren (vb. tong) hebben een groter representatiegebied dan gebieden met minder receptoren (vb. rug)

Question 8

(Sensibele banen)
spinothalamische baan
-wat?

Answer 8

geleidt gewaarwordingen van pijn, temperatuur, druk en eenvoudige aanraking naar de primaire sensorische schors

Question 9

(Sensibele banen)
spinothalamische baan
-hoe lopen deze banen?

Answer 9

gewaarwording verplaatst zich langs het axon van een sensibel neuron (1ste neuron) en bereikt het CZS via de dorsale wortel van de spinale zenuw.
In de achterhoorn vormt het een synaps met het tweede neuron

Het axon van het 2de neuron overkruist in het ruggenmerg naar andere zijde en stijgt dan via de spinothalamische baan naar de thalamus
neuron in de thalamus (3de neuron) schakelt dan de info door naar het juiste gebied in de primaire sensorische cortex

Question 10

(Sensibele banen)
spinocerebellaire baan
-wat?

Answer 10

geleidt gewaarwordingen van onbewuste proprioceptie naar de schors van het cerebellum