les 8 - tucht, deontologie, strafrecht en aansprakelijkheidsrecht

Question 1

strafrecht

Answer 1

• geldt voor iedereen in samenleving
• gedragingen worden afgestraft die inbreuk vormen op maatschappelijke orde
• legaliteitsbeginsel:
  1) geen misdrijf zonder wet
  2) geen straf zonder wet

Question 2

tuchtrecht (>< strafrecht)

Answer 2

• bestraffing deontologische regels
• kadert binnen een beroepsgroep (niet iedereen in de samenleving) + in het belang van de beroepsgroep
  > nuance: ernstig tuchtrecht draagt bij aan de geloofwaardigheid en dienstverlening van een beroep = onrechtstreeks in voordeel van maatschappij
• legaliteitsbeginsel: geldt niet één op één

Question 3

legaliteitsbeginsel in tuchtrecht

Answer 3

1) geen misdrijf zonder wet
= geldt NIET
> logisch: plasticiteit = veel open normen/waarden die al heel lang meegaan
bv: rechtschapenheid, waardigheid, …
> tuchtinstanties beschikken over een grote beoordelingsvrijheid

2) geen straf zonder wet
= geldt WEL, maar in afgezwakte vorm
> sanctie moet zijn voorzien
> maar: grote beoordelingsvrijheid = tuchtrechter mag kiezen welke sanctie

–> willekeur is groter in tuchtrecht dan in strafrecht

Question 4

tuchtsancties

Answer 4

• advocaten: art 460 gerw
  > waarschuwen, berispen, schorsen, schrappen
• magistraten: art 405 gerw
  > lichte straffen en zware straffen
• notarissen + GDW: art 555/3 gerw
  > terechtwijzing, blaam, geldboete, schorsing, afzetting

Question 5

non bis in idem in tuchtrecht

Answer 5

• HVC: tuchtrechtelijke vervolging na strafrechtelijke vervolging is mogelijk
  > tuchtsanctie is niet van strafrechtelijke aard

! je hebt geen strafrechtelijke vervolging nodig om tuchtrechtelijke vervolging te bekomen
bv discretieplicht voor advocaten is niet strafrechtelijk beteugeld, wel tuchtrechtelijk

• 2 tuchtrechtelijke vervolgingen mogelijk indien
  > 2 tuchtorganen
  > 2 deontologische codes geschonden
  > niet uitdrukkelijk verboden door een regel

Question 6

deontologie GDW

Answer 6

• GDW heeft specifieke gerechtelijke taken en buitengerechtelijke taken (voor deze is hij niet verplicht om zijn ambt te verlenen) (art 519 gerw)
• deze beroepsgroep heeft al lang een deontologie + tuchtprocedures
  > maar recent nieuwe code gekomen
• bijzondere procedures in kader van tucht, anders geregeld

Question 7

deontologie erkende gerechtsdeskundigen

Answer 7

• erkend gerechtsdeskundige = belangrijke schakel van justitie
  > beschikt over deskundigheid waarvan partijen afhankelijk zijn
  > gaat vaak beslissing rechter mee bepalen
• tot 2008 geen deontologische code en geen tuchtorgaan
• in 2014 1e grootste hervorming: nationaal register
  = kwaliteitscontrole bij registratie/aan toegang
• in 2017 KB met deontologische code
  > kernwaarden: onafhankelijkheid, onpartijdigheid, zorgvuldigheid, integriteit

! experten blijven onderworpen aan eventuele andere deontologische plichten
> onderhevig aan 2 deontologische codes
> 2 tuchtrechtelijke vervolgingen voor eenzelfde feit mogelijk zolang die gedraging binnen het kader van dat beroep valt

Question 8

deontologie erkende bemiddelaars

Answer 8

• heel recent
• lijst erkende bemiddelaars
  = controle bij registratie
• deontologische code

! bemiddelaars blijven onderworpen aan eventuele andere deontologische plichten
> onderhevig aan 2 deontologische codes
> 2 tuchtrechtelijke vervolgingen voor eenzelfde feit mogelijk zolang die gedraging binnen het kader van dat beroep valt
> !! sommige gedragscodes voorzien in specifieke regels rond bemiddeling
bv: notaris-bemiddelaars
–> die zijn onderworpen aan 3 deontologische codes!
GWH: geen schending van gelijkheid en non-discriminatiebeginsel
> notaris-bemiddelaar heeft verhoogde neutraliteitsplicht
= mag geen advies verlenen aan partijen (>< gewone notaris heeft wel adviserende plicht)

Question 9

GWH over notaris-bemiddelaars

Answer 9

1) 2 categorieën van personen die in gelijkaardige situatie op een andere manier worden behandeld
> erkende bemiddelaar
> erkende bemiddelaar die ook notaris is

2) doelstelling = cumulatie van activiteiten van erkende bemiddelaar met andere functie
> feit dat het eigen functie/eigen beroep is, maakt dat je verschil kan maken

3) verschil in behandeling is verantwoord/proportioneel
> deontologische code van notaris-bemiddelaar is lex specialis tov deontologische code erkende bemiddelaar
> lex specialis mag aanvullen en verbeteren, niet verminderen

–> geen schending van 10 en 11 GW

Question 10

fout (buitencontractuele aansprakelijkheid)

Answer 10

• fout is altijd resultaat van niet naleven van een gedragsnorm
• definiëring adhv tweeluik (art 6.6 BW)
  > wettelijke regel
  > algemene zorgvuldigheidsplicht
• is deontologische fout een fout voor buitencontractuele AH?
  > veel open waarden/normen = contextafhankelijk (niet altijd voldoende bepaald)
  > magistraten hebben grote immuniteit
  > lijst van mogelijke factoren waarmee rechter rekening kan houden bij invulling zorgvuldigheidsnorm
  • waaronder goed vakmanschap en goede beroepspraktijken = expliciete verwijzing naar deontologische regels in toelichting Boek 6
    > tuchtrechtelijke uitspraak is niet voldoende voor buitencontractuele AH: burgerlijke rechter blijft bevoegd om te oordelen (niet tuchtrechter) (maar wel rekening houden met beslissing tuchtorgaan)
    > deontologisch handelen kan alsnog onzorgvuldig zijn = buitencontractuele AH zonder tuchtrechtelijke fout mogelijk