Les 6: Euthanasie, dood en politiek Flashcards
1
Q
Tolstoj: Russische schrijver van oa “De dood van Ivan Iljitsj”
A
Verhaal over man in laatste levensdagen voor deze sterft. Bijna niemand snapt wat in hem omgaat. Pijnlijke bespiegeling van stervende man: wij beleven dood van binnenuit als unieke personen. Op bepaalt moment besef dat jij als uniek persoon sterft, niet “mensen”. Verhaal goed voorbeeld van Jemeinigkeit van dood: dood is nog steeds mijn dood. Cognitieve interesse bevredigd, maar zingevende niet. Veel mensen ervaren dood anders wanneer geconfronteerd
2
Q
Zingevende domein
A
- Te maken met perplexiteit: dood zorgt hier bij velen voor
- Te maken met geraakt woorden door/gevoelig zijn voor waardevolle zaken, itt nuchtere kennis. Nuchtere kennis geen betekenis, kan dood niet vatten
- Te maken met zaken buiten controle: geen controle over dood, geen onsterfelijkheid
- In omgang met “issues” gebruik maken van culturele en traditionele elementen. Gebruik ervan op geen enkele rationele manier te verantwoorden: geen verantwoording, maar voelen soms toch levensbelangrijk
3
Q
Incommensurabele waarden
A
waarden waar geen gemeenschappelijke maat voor is, niet eenvoudig af te wegen
4
Q
Het traject van de euthanasie-wetgeving
A
- Euthanasie: hoe zorgen dat mensen goede dood zonder lijden hebben? Wetgeving 2002: wet regelt in welke gevallen “dodend” middel gebruikt mag worden
- Wetgeving 2002 volgens velen noodzakelijk
- Bij maken wet naast subjectieve ook objectieve voorwaarden gesteld
- Discussie over uitbreiding weg (bv: wilsbekwaam zijn, maar wat als dementie of te jong?)
- Bij maken wet naast subjectieve ook objectieve voorwaarden gesteld
- Discussie over uitbreiding weg (bv: wilsbekwaam zijn, maar wat als dementie of te jong?)
- Van euthanasie absoluut recht maken? Mensen niet noodzakelijk ziek, maar keuze om uit leven te stappen wanneer genoeg geweest. 2 posities: euthanasie als uitzondering en als absoluut recht om te sterven
- Momenteel nog steeds conditie noodzakelijk: lichamelijke of mentale conditie
5
Q
Liberalisme toegepast op euthanasie
A
- Liberale samenleving vereist permissieve wetgeving: mensen in samenleving zoveel mogelijk kans om euthanasie te vragen en te krijgen. Overheid zorgen dat burgers keuze hebben, leidt automatisch tot euthanasie als absoluut recht
- Omgekeerd: politiek liberalisme zegt dat restrictieve wetgeving, tegen liberalisme. Teken van paternalisme, op 2 manieren
• Arts krijgt functie meester over leven
• Religieuze visie (die euthanasie verbiedt) opgelegd aan hele samenleving. Permissieve wet zorgt dat conservatieven conservatief kunnen blijven, en liberalen doen wat ze willen. Levensbeschouwelijke visie opgedrongen: Christelijke ophemeling van lijden, willen absoluut niet lijden - Conflict tussen permissieve en restrictieve visie is conflict tussen
• Principes liberale samenleving die iedereen kan onderschrijven
• Particuliere (religieuze) visie enkel onderschreven door bepaalde club
6
Q
Michael Sandel
A
- Sandel: idee dat politiek liberalisme neutraal en keuze overlaat aan burgers is illusie. Vraag naar ethisch goed leven, waardevol leven wel degelijk politieke vragen voor publiek domein. Filmpje
• Label communitarisme misleidend: veronderstelling alternatief tussen liberalisme (pro individuele rechten) en communitarisme (contra individuele rechten). Echte probleem: niet mogelijk rechten te verdedigen, zonder bepaalde concepties over “goede leven”
• Kunnen niet over onszelf denken als vrije, onafhankelijke individuen. Volgens liberalen niet goed rechten en wetten te baseren op godsdienst. Volgens Sandel niet adequaat. Minpunt liberale kijk: te restrictief
7
Q
Politiek, tragiek en incommensurabele waarden
A
- Beide ethische tradities belichamen bepaalde waarden
- Mens sociaal wezen: maatschappelijke ondersteuning schijnbaar waardeloze leven
- Mens autonoom wezen: autonomie en gevoeligheid voor extreem leiden
- Waarden incommensurabel, werken in tegengestelde richting: wederzijdse opdringerigheid
- Zoals andere problematieken in samenleving: neiging vanuit 1 waarde te denken
- Werkelijkheid: steeds terugvallen op virtuositeit en handelen
- Tragiek en vooruitgang
