Les 6 Flashcards
Wat is de beste voorspeller voor gedragsverandering
intentie
intentie wordt gevormd op basis van
- ratio en of redenen die in ons hoofd zitten
intentie wordt gevormd op basis van “ratio” en redenen “die in ons hoofd zitten”, leg uit
- bewustzijn dat we een risico lopen
- onze houding ten aanzien van een gedrag
- ons idee rond hoe de omgeving staat tov een gedrag
- onze inschatting rond of we een gedrag kunnen instellen
goede voornemens nemen we vooral als
- we al denken dat we goed bezig zijn
- als we van nature optimistisch zijn
- als het de nabije toekomst betreft
zelfregulatie is
alle processen die te maken hebben met de manier waarop
- mensen doelen formuleren
- de strategieën toepassen om hun doelen te realiseren
- de wijze waarop ze omgaan met de frustraties en tegenslagen die onvermijdelijk zijn wanneer mensen proberen een ambitieus voornemen te realiseren
onze toekomstige ik
- streeft doelen na
- zijn goed in het opvolgen van onze progressie
- realist
- zelfsturend
- wilskrachtig
onze huidige ik
- overschat mogelijkheden tot zelfregulatie
- overschat mogelijkheden tot zelfmonitoren
- onrealistisch optimistisch
- kortzichtig en zelfzuchtig
- beperkte wilskracht
wilskracht is
capaciteit om weerstand te bieden aan impulsen of verleidingen
wilskracht vereist
- vergt inspanning en energie
- raakt uitgeput na inspanning= ego depletion
kan wilskracht getraind worden
- wilskracht = spier
- kan getraind worden: trainen van wilskracht en zelfregulatie op één terrein heeft resultaat op andere terreinen
wat helpt in het stellen van doelen?
- verwachting en waarde van doelen
- wie de doelen stelt
- de samenhang tussen doelen
verwachting en waarde van doelen wordt bekeken via welk model?
- volgens het expectancy- value theorie
het expectancy- value theorie, uitleg
- het nastreven van doelen wordt bepaald door verwachting en waarde
Verwachting is
- inschatting van hoe succesvol men zal zijn in het nastreven van een doel
waarde is
intrinsiek, persoonlijk belang, toekomstig nut, kosten
↓ verwachting x waarde ↓ =
↓↓ motivatie
↑ verwachting x waarde ↓ =
↑↓ motivatie
↓ verwachting x waarde ↑ =
↓↑ motivatie
↑ verwachting x waarde ↑ =
↑↑ motivatie
wat met te hoge verwachtingen?
- Mensen hebben duidelijke verwachtingen over wat gedragsverandering tot stand zal brengen
- Hoge verwachtingen hebben positief effect op initiële gedragsverandering
- Negatief om gedrag te behouden want meer kans dat ervaring niet voldoet aan verwachtingen
Wanneer worden doelen onbereikbaar?
- ontwikkelingsfasen en leeftijd
- negatieve levensgebeurtenissen (ziekte/sterfte partner)
- selectiviteit door beperkte hoeveelheid middelen
als mensen hun doelen niet meer bereiken leidt dit tot
in eerste instantie tot stress en een afname van mentaal en fysiek welbevinden
goal disengagement is
- het afstand nemen van een doel dat onbereikbaar is geworden
- het verminderen van inspanningen en engagement in het bereiken van een onbereikbaar doel
- manier om negatieve effecten te reguleren
goal disengagement is adaptief omdat het
- helpt faalervaringen te vermijden
- maakt doel minder noodzakelijk voor tevredenheid
- helpt middelen los te maken die geïnvesteerd kunnen worden in andere levensdomeinen
goal re-engagement is
- je inspanningen richten op een doel dat wel nog bereikbaar ondanks beperkingen en moeilijkheden
een onbereikbaar doel is vooral problematisch wanneer
er geen alternatieven zijn
engagement in alternatieve waardevolle activiteit reduceert
negatieve effecten van doelfalen bv. Atleet doet mee aan special Olympics ondanks trauma’s na zware val en invaliditeit
Disengagement en reengagement bij gezondheidsdoelen?
- vraagt vaak langdurig inspanning
- belang van persistentie en gevaar van te snel opgeven
- echter gevaar van persistentie wanneer “kosten” groter worden dan voordelen
zelfdeterminatiedoel, leg uit
autonome vs gecontroleerde gedragsregulatie
- autonoom: het doel is gekozen door het individu zelf (wegens persoonlijk belang)
- gecontroleerd: wanneer men zich gedwongen voelt om een doel te bereiken (zowel door externe als interne krachten)
internalisering nieuw gedrag
- Proces waarbij persoon nieuw gedrag progressief transformeert in een persoonlijke waarde of doel
- Overgang externe naar interne gedragsregulatie komt tegemoet aan fundamentele nood
- Basisnoden
Basisnoden (internalisering nieuw gedrag) houdt in
- Autonomie: gevoel van psychologische vrijheid bij het uitvoeren van een activiteit
- Verbondenheid: gevoel van geborgenheid, intimiteit
- Competentie: positieve verwachting dat men activiteit tot een goed einde kan brengen
Geef de stappen van internalisering (4)
- Externe regulatie: nieuw gedrag opgelegd door anderen of situationele omstandigheden –> onstabiel en context-gevoelig
- Introjectie: internalisering maar veel conflict en controle –> gemotiveerd door interne druk (schuld, schaamte, gevoel van falen, opluchting)
- Identificatie: gedrag is voordelig, nuttig, zinvol
- Integratie: gedrag geïntegreerd in eigen waarden en zelfbeeld
motiverende gespreksvoering is
Een cliëntgerichte, directieve methode om intrinsieke motivatie tot verandering te bevorderen, door ambivalentie te verkennen en op te lossen
coöperatieve evocatie autonomie
- Bondgenootschap dat recht doet aan deskundigheid en perspectief patiënt
- Hulpverlener creëert sfeer die bijdraagt tot verandering
- Exploratie mogelijkheden tot verandering
- Uitlokken eigen mogelijkheden patiënt
- Verantwoordelijkheid verandering ligt bij patiënt
confrontatie, educatie autoriteit
- Opzijschuiven vertroebelde perspectieven patiënt
- Hulpverlener brengt patiënt tot bewustwording en acceptatie van eigen werkelijkheid
- Afdwingen verandering
- Hulpverlener heft gebrek aan kennis/vaardigheden patiënt op
- Hulpverlener neemt verantwoordelijkheid
De samenhang tussen doelen kan bekeken worden volgens welk model
intergoal relations theory
intergoal relations theory, leg uit
- Mensen streven typisch meerdere doelen na in hun leven op één en hetzelfde moment, waarvan soms ook gezondheidsdoelen
- Doelen beïnvloeden elkaar
- Conflict = nastreven van één doel bemoeilijkt ander doel (bv., geld spenderen aan mondhygiëne zorgt ervoor dat er minder geld over is om van te leven)
- Facilitatie = nastreven van een doel vergemakkelijkt het bereiken van een ander doel (bv., een mooi gebit doet je stralen, maakt je zelfzekerder in sociale relaties, en je gaat graag uit)
Hoe meer conflict tussen een gezondheidsdoel en andere, belangrijke doelen, hoe
hoe kleiner de kans is dat het gezondheidsdoel wordt nagestreefd
Hoe meer facilitatie tussen een gezondheidsdoel en andere, belangrijke doelen, hoe
hoe groter de kans is dat het gezondheidsdoel wordt nagestreefd
