Les 2 Celbiologie (deel 1)

Question 1

Bij welke organismen bevatten de cellen een celwand?

Answer 1

Bacteriën, schimmels, planten

Question 2

Waarin kunnen we het protoplasma in een cel onderverdelen?

Answer 2

Cytoplasma/celplasma en nucleoplasma/karyoplasma/kernplasma

Question 3

Wat betekent homeostase in de cel?

Answer 3

Een stabiel inwendig milieu

Question 4

Wat is het verschil in de celwand tussen kruidachtige planten en houtachtige planten?

Answer 4

De eerste heeft alleen een primaire celwand (van pectine), de tweede ook een secundaire celwand (van houtstof/lignine en kurkstof) + hofstippels (openingen)

Question 5

Wat zijn hofstippels en wat is hun functie?

Answer 5

Openingen in de secundaire celwand van houtachtige planten, voor opname en afgifte van stoffen

Question 6

Beschrijf het ontstaan van een primaire celwand

Answer 6

In het celplasma wordt pectine gevormd, wat via stroming van het plasma naar het celmembraan wordt gebracht en door de poriën van de celwand naar buiten wordt gewerkt. Buiten de celmembraan wordt uit het pectine de primaire celwand gevormd.

Question 7

Hoe noemen we de primaire celwand ook wel?

Answer 7

Primaire middenlamel

Question 8

Wat is de functie van de primaire celwand bij kruidachtige planten?

Answer 8

Buigzaamheid en veerkracht geven

Question 9

Beslist de celwand of de celmembraan welke stoffen doorgelaten worden en welke niet?

Answer 9

Celmembraan

Question 10

Waaruit is de celmembraan opgebouwd?

Answer 10

Fosfolipiden (vetten - fosfaatgroepen en vetzuren), transmembraaneiwitten, receptoren/receptoreiwitten, cell junctions

Question 11

Wat is de functie van fosfolipiden?

Answer 11

Ondoordringbare vetlaag vormen waardoor wateroplosbare moleculen niet kunnen binnendringen

Question 12

Wat is de functie van transmembraaneiwitten?

Answer 12

Kanalen vormen waardoor stoffen kunnen worden opgenomen

Question 13

Wat zijn cell junctions?

Answer 13

Specifieke gedifferentieerde structuren van de membraan. Via cell junctions staan cellen met elkaar en met de omgeving in verbinding

Question 14

Wat is de functie van receptoren?

Answer 14

Selectief moleculen binden. Binding van primaire boodschappers (signaalstoffen) leidt tot actief worden van allerlei cellulaire processen, vaak via intracellulaire secundaire boodschappers (second messengers)

Question 15

Noem een voorbeeld van een primaire boodschapper

Answer 15

Hormonen die ergens anders in het lichaam door het hormoonstelsel zijn gemaakt

Question 16

Noem de drie functies van de celkern? (bij eukarioten)

Answer 16

• Alles regelen wat er in de cel gebeurt
• bevat erfelijk materiaal: kernDNA
• Vormen van boodschapstoffen, mRNA, wat door kernlichaampjes (nucleoli) via kernporiën in kernmembraan naar cytoplasma wordt getransporteerd

Question 17

Wat is de belangrijkste taak van mitochondria?

Answer 17

Glucose verbranden waarbij energie vrijkomt voor de celstofwisseling

Question 18

Waar bestaan mitochondria uit?

Answer 18

• binnenmembraan (met cristae/plooiingen en enzymen voor de verbranding - selectief permeabel voor brandstoffen die energie leveren voor celstofwisseling)
• buitenmembraan (met eiwitten voor transport stoffen waardoor niet te grote moleculen in intermembraan ruimte kunnen komen - permeabel)
• intermembraan ruimte (zelfde chemische samenstelling als cytoplasma)
• eigen mtDNA, ringvormig chromosoom waarmee ze enkele eiwitten kunnen maken. O.a. info om enzymen te maken die betrokken zijn bij verbranding

Question 19

Wat is de functie van mtDNA?

Answer 19

Enkele eiwitten maken. Het bevat o.a. info om enzymen (eiwitten die reacties mogelijk maken) te maken die betrokken zijn bij verbranding

Question 20

Waar vinden we het endoplasmatisch reticulum (ER) en hoe ziet het er uit?

Answer 20

In het cytoplasma van de meeste cellen van eukarioten. Netwerk van kanalen en afgeplatte holten.

Question 21

Wat is de functie van het ER?

Answer 21

Transport van stoffen en opname/afgifte van stoffen binnen de cel. Vergelijkbaar met bloedvatenstelsel

Question 22

Wat is het verschil tussen het RER en GER?

Answer 22

RER is ruw endoplasmatisch reticulum (met ribosomen), GER is glad endoplasmatisch reticulum (zonder ribosomen)

Question 23

Wat vinden we op de membraan van het RER en GER?

Answer 23

Enzymen (eiwitten) die rol spelen bij stofwisseling van de cel

Question 24

Beschrijf hoe eiwitten in een cel gesynthetiseerd worden met behulp van ribosomen

Answer 24

In de celkern wordt mRNA gevormd, wat een ‘streepjescode’ bevat. mRNA wordt met behulp van nucleoli door de kernporiën in de kernmembraan naar de ribosomen op het RER of vrij in het cytoplasma gebracht. De twee losse delen van de ribosomen gaan aan elkaar zitten en gebruiken de streepjescode van het mRNA om eiwitten te synthetiseren.

Question 25

Waarom liggen de ribosomen vaak in lange reeksen achter elkaar? (polyribosomen of polysomen)

Answer 25

Daardoor wordt een hoge productiesnelheid van eiwitten bereikt (de cel heeft grote aantallen eiwitten nodig)

Question 26

Welke drie soorten plastiden onderscheiden we (IN een plantencel)?

Answer 26

Bladgroenkorrels/chloroplasten, kleurstofkorrels/chromoplasten, zetmeelkorrels/leukoplasten/amyloplasten

Question 27

Wat is de functie van bladgroenkorrels?

Answer 27

Ze kunnen lichtenergie vastleggen in glucose, wat onderdeel is van het proces van fotosynthese/koolstofassimilatie

Question 28

Welke drie stoffen worden gebruikt bij fotosynthese?

Answer 28

Chlorofyl, caroteen en xantofyl

Question 29

Welke drie membranen hebben chloroplasten?

Answer 29

Binnenmembraan (selectief permeabel en glad), buitenmembraan (permeabel), thylakoidmembraan

Question 30

Uit welke drie compartimenten bestaat een chloroplast?

Answer 30

• ruimte in de thylakoïden
• ruimte tussen binnen- en buitenmembraan
• inwendige in chloroplast, de stroma

Question 31

Wat is de functie van thylakoïden?

Answer 31

Ze liggen opgestapeld als een soort zonnecellen, ze vangen lichtenergie op.

Question 32

Hoe noemen we één stapeltje thylakoïden?

Answer 32

Een granum

Question 33

Wat is cDNA en wat is de functie?

Answer 33

Chloroplast DNA, bevat informatie om bepaalde enzymen te maken die nodig zijn voor fotosynthese.

Question 34

Waar in de plant vindt je chromoplasten?

Answer 34

Plantendelen die kleuren hebben, bijv. vruchten of kroonbladeren

Question 35

Wanneer veranderen bladgroenkorrels in kleurstofkorrels?

Answer 35

Bij het verkleuren van bladeren in de herfst

Question 36

Waar vinden we zetmeelkorrels?

Answer 36

In vulweefsel van de stengel, het blad en in de organen waarin reservestoffen zijn opgeslagen zoals knollen, bollen, zaden en wortelstokken.

Question 37

Wat zijn zetmeelkorrels?

Answer 37

Korrels waarin zetmeel ligt opgeslagen, dat gevormd is uit de glucose die gemaakt is tijdens fotosynthese.

Question 38

Welke organellen vinden we in het celplasma?

Answer 38

• mitochondria
• ribosomen
• endoplasmatisch reticulum
• plastiden
• vacuolen
• golgi-systeem
• lysosomen

Question 39

In welke hoedanigheid komen vacuolen voor in plantaardige cellen?

Answer 39

Bij jonge cellen als kleine met vocht gevulde ‘blaasjes’. Bij oudere cellen samengevloeid tot één grote vacuole

Question 40

Hoe heet de membraan van de vacuole?

Answer 40

Tonoplast

Question 41

Wat is het vacuolevocht?

Answer 41

Water met daarin opgeloste zouten, suikers en soms vloeibare kleurstof (anthocyaan)

Question 42

Wat is de functie van vacuolen?

Answer 42

Opslag van reservestoffen en uitscheiding van afvalstoffen

Question 43

Waaruit bestaat het Golgi-systeem?

Answer 43

Opeengestapelde platte blaasjes/dictyosomen. Aan het eind snoeren zich kleine blaasjes af.

Question 44

Wat is de functie van het Golgi-systeem?

Answer 44

Aan het eind van dictyosomen snoeren zich kleinere blaasjes af, waarin de in de cel gemaakte stoffen ‘verpakt’ worden en door de cel vervoerd. Zo kunnen ze buiten de cel gebracht worden zonder dat de cel zelf door de enzymen verteerd wordt.

Question 45

Waar vinden we vooral dictyosomen?

Answer 45

In cellen die veel kliersappen afscheiden. In de speekselklieren wordt in het Golgi-systeem speeksel gemaakt.

Question 46

Wat zijn lysosomen?

Answer 46

Kleine voorraadblaasjes voor enzymen waarin ze getransporteerd worden naar de plek waar ze nodig zijn.

Question 47

Bij welke organismen komt intracellulaire vertering vooral voor?

Answer 47

Eencelligen

Question 48

Waarom kunnen enzymen niet vrij in het cytoplasma getransporteerd worden?

Answer 48

Omdat de enzymen de cel zelf zouden kunnen verteren.

Question 49

Wat laat de celwand door?

Answer 49

Gassen en water, tenzij ze kurk bevat.

Question 50

Waaruit bestaat de intermembraan ruimte bij mitochondria?

Answer 50

Dezelfde chemische samenstelling als het cytoplasma

Question 51

Waarin steken de cristae van mitochondria?

Answer 51

Een halfvloeibare binnenkant, de matrix

Question 52

Wat zijn enzymen?

Answer 52

Eiwitten die reacties mogelijk maken

Question 53

Op welke wijze is de bouw van mitochondria aangepast aan hun functie?

Answer 53

De binnenmembraan is sterk geplooid (cristae). De enzymen die de verbranding mogelijk maken liggen op de binnenmembraan. Doordat het geplooid is en dus groot oppervlak heeft, komen er relatief veel enzymen voor en kunnen de mitochondria een grotere bijdrage leveren aan de verbranding.