Les 12: Stralingsveiligheid Flashcards

1
Q

Wat is het grootste risico bij grote dosis straling?

A
  • dit is kanker
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Kunnen Rx’en kanker veroorzaken?

A
  • De hoeveelheden straling, gebruikt voor röntgenonderzoek zijn te klein om aan te tonen dat hierdoor kanker ontstaat
  • wel is op grond van de gemeten effecten van hoge doses straling een goede schatting te maken van het risico dat men loopt
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Bij hogere doses straling worden de effecten erger, juist/fout

A

Fout. Bij hogere doses neemt niet de ernst van de optredende afwijkingen toe, maar wel de frequentie

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Bij kleine doses straling krijg je geen neveneffecten. Juist/fout

A

Fout. Bij elke hoeveelheid straling bestaat de kans op het optreden van effecten; het ontstaan van kanker

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Bestaat er een drempelwaarde voor het ontstaan van schadelijke effecten?

A

nee

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Wat is achtergrondstraling

A
  • dat is straling die we dagelijks ontvangen uit het heelal, aardbodem, bouwmaterialen…
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Hoeveel achtergrondstraling ontvangen wij dagelijks?

A
  • in nederland ontvangen wij 2mSv per jaar
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Waarin wordt achtergrondstraling uitgedrukt.

A

in millisievert

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

THK röntgenopnamen staan gelijk aan hoeveel dagen achtergrondstraling?

A

dosis door thk röntgenopnamen is laag, en staat gelijk aan een paar dagen achtergrondstraling

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Bij welke leeftijd is het risico op schadelijke effecten groter?

A
  • risico is groter bij jongere mensen (onder de dertig), bij wie rx’en het vaakst worden uitgevoerd
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

onder de 10j, Rx’en nemen moet je het risicofactor X hoeveel doen?

A

X 3

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Tussen 10-20j, Rx’en nemen moet je het risicofactor X hoeveel doen?

A

X 2

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Tussen 20-30j, Rx’en nemen moet je het risicofactor X hoeveel doen?

A

X 1.5

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Tussen 30-50j, Rx’en nemen moet je het risicofactor X hoeveel doen?

A

X 0.5

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Tussen 50-80j, Rx’en nemen moet je het risicofactor X hoeveel doen?

A

X 0.3

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Geef de 3 basisprincipes

A
  • rechtvaardiging
  • ALARA
  • dosislimieten
17
Q

Wanneer is het gerechtvaardigd om een rx te maken?

A
  • er moet een medische reden zijn om een opname te maken
  • de patiënt moet meer voor- dan nadeel hebben aan de opname
  • > kan alleen worden vastgesteld na een klinische inspectie
18
Q

ALARA staat voor

A

As low as reasonably achievable

19
Q

Leg het ALARA principe uit

A
zo weinig mogelijk straling gebruiken 
als redelijkerwijze mogelijk is, waarbij 
rekening wordt gehouden met 
economische en sociale 
omstandigheden
20
Q

Wat betekent ALARA concreet in de praktijk

A

alleen goed geschoold personeel mag met straling omgaan, zij moeten regelmatig bijgeschoold worden, het apparatuur moet regelmatig gecontroleerd worden

21
Q

4 groepen radiologisch onderzoek

A
  • in direct verband met ziekte
  • systematische checks
  • voor beroep, medicolegaal, verzekering
  • voor research
22
Q

in direct verband met ziekte:
dosislimiet?
beslissing gebaseerd op?

A
- geen dosislimiet
Beslissing gebaseerd op:
- juiste indicatiestelling
- verwachte opbrengst
- zal resultaat de diagnose en behandeling beïnvloeden
 - getrainde clinicus
23
Q

Systematische checks

  • dosislimiet
  • gebaseerd op
A
  • geen dosislimiet
  • hoge waarschijnlijkheid op nuttige info (bv. screening naar cariës)
  • verkregen info moet belangrijk zijn voor de patiënt
24
Q

Voor beroep, medicolegaal en verzekering

A
  • geen dosislimiet
  • voordeel is voor derde
  • patiënt moet minstens indirect voordeel hebben
  • mag enkel gevraagd worden door (tand) arts en met instemming patiënt
25
Q

voor medische research

A
  • geen dosislimiet
  • project goedgekeurd door ethische commissie
  • vrijwilliger moet alle risico’s verstaan en toestemming geven
26
Q

Wanneer is er sprake van een blootgestelde werknemer

A
- Er is sprake van een 
blootgestelde werknemer wanneer deze werknemer 
gedurende zijn werktijd ten gevolge 
van handelingen (toepassing van het 
röntgentoestel in dit geval) een 
blootstelling ondergaat die kan leiden tot 
een dosis die hoger is dan 
1 mSv/kalenderjaar
27
Q

Hoe zien we of er sprake is van een blootgestelde werknemer

A
  • dit kan aangewezen worden door een stralingsrisicoanalyse. Hiervoor is een persoonsdosimetrie vereist
28
Q

Wanneer is er geen persoonsdosimetrie vereist

A

Als de risicoanalyse

aangeeft dat de kans op een verhoogde dosis (meer dan 1 mSv/jr) niet reëel is

29
Q

Geef het overzicht van de maximaal toegestaande jaarlijkse dosis naar verschillende groepen personen (dosislimiet)

A
  • blootgestelde werknemers: tandarts/assistent die foto’s maakt -> 20mSv/ jaar
  • personen in de praktijk: receptioniste/ P in wachtkamer -> 1mSv/jaar
  • personen buiten de praktijk: voorbijgangers/buren -> 0.1 mSv/jaar
30
Q

Wat voor advies geeft de Nederlandse vereniging voor radiologie over zwangerschap en röntgenopnamen?

A
  • Een röntgenonderzoek bij een zwangere
    vrouw waarbij de straling niet in de buurt komt van de baarmoeder, zoals een foto van de longen of van
    het hoofd, kan zonder enig gevaar voor de zwangerschap plaatsvinden
31
Q

hoe ver moet de behandelaar van het röntgenapparaat staan als er geen beschermende wand is

A
  • minstens 1 meter van het hoofd
32
Q

leg de kwadraat wet uit

A

Op 2m is de afstand tot de patiënt 4x zo groot
als op 50cm. De stralingsintensiteit is dan
4x4=16 keer zo laag

33
Q

1mm lood als beschermingswand kan je vervangen door?

A
  • 80mm kiezelbeton. dit heeft hetzelfde absorberende vermogen
34
Q

bevoegdheid omtrent RX’en maken

A
  • De tandarts/specialist is de enige in het team die
    een indicatie tot een röntgenopname kan en
    mag stellen en de rechtvaardiging kan geven.
  • anderen onder toezicht van deskundigen mogen opnames maken indien ze adequaat geschoold zijn hierin + als er schriftelijke instructies aanwezig zijn