Legal and ethics Flashcards
Disruption
De betekenis van ‘Disruption’ volgens het Oxford English Dictionary:
NOUN
mass noun Disturbance or problems which interrupt an event, activity, or process.
‘the scheme was planned to minimize disruption’
count noun‘there had been no delays or disruptions to flights’
Binnen technology dynamics betekent disruptie dat bedrijven, overheden, instituten omver worden gegooid door nieuwe ontwikkelingen
Techruption
Techruption is de disruptie door technologische innovaties
Technologisch determinisme
Een reductionistische theorie die veronderstelt dat technologische ontwikkelingen ook de sociale structuur en culturele waarden van de maatschappij bepaalt.
Utopie
een onbereikbaar ideaalbeeld
Distopie
een verschrikkelijk toekomstbeeld
STS-perspectief
Science, Technology and Societystudies (STS)
The study of how society, politics, and culture affect scientific research and technological innovation, and how these, in turn, affect society, politics and culture.
STS-perspectief is niet lineair maar ‘interlinked’
STS-perspectief Positionering
Science
Technology
Society
SCOT wanneer?
Social Construction of Technology (SCOT)
Voorwaarden/Eisen
- Relevant social groups
- Design flexibility
- Problems and conflicts
SCOT fasen
*Interpretative flexibility
*Momentum
*Closure
SCOT 3.Closure Rethorical
Rethorical closure:
sociale groepen zien hun probleem als opgelost waardoor de vraag naar alternatieven verdwijnt
SCOT 3.Closure Redefinition
Redefinition:
een bepaalde variant zorgt voor een nieuw probleem.
SCOT 3.Closure Status
Closure is geen permanente conditie
Link met Recht en ethiek
Ethiek: handelen goed of fout
Recht: spelregels
Wat is een panopticon
Iedereen kan op elk moment worden geobserveerd. Als mensen alleen al het gevoel hebben dat ze worden geobserveerd, dan gaan ze zich anders gedragen
Technological change internal
Internal factors relate technological change to unsolved technical problems and the established modes of solving technological problems
Technological change external factors
External factors relate it to various (changing) characteristics of thesocial environment, in which a particulartechnologyis embedded.
Technology dynamics SCOT
SCOT analyseert technologische vooruitgang als (sociale) constructies waarbij relevante sociale groepen een technologie vormgeven door problemen en oplossingen in een machtsspel tegen elkaar uit te spelen.
Technology dynamics ANT
Actor-Network Theory analyseert technologische vooruitgang als netwerken waarin de klassieke tegenstelling tussen actieve personen en passieve objecten in twijfel wordt getrokken.
Ethiek Definitie
Ethiek is een van basisonderwerpen van de filosofie. Van het Griekse èthos (norm of gewoonte) slaat ethiek op normen, waarden, gebruiken of gewoonten.
De ethiek is dus de leer van wat ethisch of moreel is.
Het nadenken over goed handelen. Centraal staat de vraag naar wat goed is om te doen in concrete situatie
Ethiek Gouden regel
hoe jij zou willen worden behandeld als mens, burger of klant?
Ethiek Unintended consequence
bij het gebruik van nieuwe technologie zal je waakzaam zijn op niet gewenst gebruik ervan.
Ethiek Grenzen
het juiste gebruik van technologie vergt discipline en zelfbeheersing, in plaats van de grenzen op te zoeken.
Ethiek Werkbare definitie
Ethiek is de reflectie op onze moraal, op de normen en waarden waaraan wij onszelf en anderen in redelijkheid gehouden achten bij de poging om ordening aan te brengen in het maatschappelijk verkeer
Ethiek Achtergrond Reflectie
Vanaf een afstand je handelen in ogenschouw nemen (gegeven de omstandigheden)
Nadenken over concrete handelingen. Het is een gestructureerde manier om ervaringen te begrijpen en te analyseren en er betekenis aan te geven. Reflectie is het cognitieve proces waarbij ervaringen worden omgezet in betekenis. Geen goed of fout maar waarom ik!
Ethiek Achtergrond Moraal
Moraal
is het geheel van normen en waarden, dat weergeeft wat wij zien als goed en verantwoord gedrag.
Ethiek Achtergrond Normen en waarden
WAARDEN
Morele noties over goed en kwaad; wereldwijd erkent en van alle tijden (Respect)
NORMEN van waarden afgeleid
Deze zijn talrijker, per cultuur verschillend en minder duurzaam (Beleefdheid tonen in bepaalde situaties door iemand aan te kijken)
Ethiek Achtergrond Regels
REGELS van normen afgeleid.
Verschillen per cultuur, minder duurzaam In welke situaties moet je beleefdheid tonen
Ethiek Achtergrond Perspectief
Ethiek is een analytische methode om bij dilemma’s d.m.v. logische argumentatie te komen tot een weloverwogen keuze voor een handeling.
Benadering vanuit meerdere perspectieven is mogelijk en hoeven niet met elkaar te stroken!
Soorten ethiek Deugden-ethiek
Ben je (van binnenuit) een goed mens? => goede eigenschappen bezitten
benadering die ethiek breder beschouwt dan alleen gericht op de vraag hoe we ons naar anderen toe behoren te verhouden. De deugdenethiek heeft als centrale vraag: hoe word ik gelukkig, of, zoals Aristoteles het stelt: hoe bereik ik het ‘goede leven’
Soorten ethiek Plichtethiek
Wat is je intentie bij handelen?
Staat los van de gevolgen. Het gaat erom dat je met goede intenties handelt, ook al is het effect slecht.
Een ethische stroming die uitgaat van absolute gedragsregels, vaak gesteld als normen. Vaak ook deontologie genoemd.
Soorten ethiek Gevolgen-ethiek
Je maakt een keuze met de minste schade voor iedereen.
(ook wel consequentialisme genoemd) staan de gevolgen van een handeling centraal.
Soorten ethiek Zorgethiek
Zorgen voor en over je relaties.
vanuit een eigen perspectief. Zij neemt de (zorg)relatie als vertrekpunt. De zorgethiek richt zich op waarden die van belang zijn voor het in stand houden en laten floreren van (zorg)relaties, zoals betrokkenheid, afhankelijkheid, kwetsbaarheid, verantwoordelijkheid en zorgzaamheid.
Burgerrechten
rechten die door nationale en internationale overheden (zoals de Verenigde Naties) gegarandeerd behoren te worden, en die de burgers van een bepaald land of gebied zekere garanties verschaffen
Enkele burgerrechten
Vrijheid van meningsuiting
Vrijheid van religie
Het recht op Privacy
Vrijheid van vereniging
Persvrijheid
Het recht op een eerlijk proces
Het recht op lichamelijke integriteit
Het recht op particulier bezit
Het recht om jezelf te verdedigen
Het recht op vrijheid
Het recht op veiligheid
Het recht op anonimiteit
Het recht op een vrij internet
Het recht om een pseudoniem te voeren
Recht Definitie
een verzamelnaam voor het geheel vanalle rechtsregels
Recht Functie
1 Ordenen van het menselijk gedrag
2 Geschilbeslechting
door middel vangedragsvoorschriften
(geboden enverboden)
Recht Wat zijn Rechtregels
normen die we belangrijk vinden voor eensamenleving
Recht Kenmerken Rechtregels
opgesteld en gehandhaafddoor overheid
gelden in beginsel voor iedereen
gaan in het algemeen voorandere regels en normen
Rechtbronnen Welke?
1 Verdrag (Tractaat)
2 Wet
3 Jurisprudentie
4 Gewoonte- en ongeschreven recht
Recht Rechtbronnen Hiërarchie?
1 Verdrag (Tractaat)
2 Grondwet
3 Wet in formele zin
4 Algemene Maatregel van Bestuur(AMvB, raamwet)
5 Ministeriele regeling
Wet Definitie
Iedere regeling van een daartoe bevoegdoverheidsorgaan dat algemeenverbindende voorschriften bevat
Wet Formeel vs Materieel
Formele zin
Procesrecht (regels die aangeven hoe proces moet worden gevoerd)
In stand gekomen door samenwerking Parlement
Materiële zin
Rechtsregels die rechten geven of verplichtingen opleggen
In stand gekomen door bevoegd orgaan (bv. APV, AMvB)
Jurisprudentie Definitie
Rechtspraak of het geheel van rechterlijke uitspraken
Jurisprudentie Uitspraak op basis van
Rechters (moeten) recht spreken op basis van:
1 Wetregels
2 Interpretatie wetregels
3 Onvolledige wetregel
4 Ontbrekende wetregel
5 Vorige uitspraken (jurisprudentie)
Uitspraken worden vastgelegd (Juriprudentie=rechtsbron)
Wetten Vrijheid van menings-uiting
Niemand heeft voorafgaand verlof nodig om door de drukpers gedachten of gevoelens te openbaren, behoudens ieders verantwoordelijkheid volgens de wet.
Voorafgaand verlof
- Geen censuur ook niet indirect
- Vergunningen
- Openbare manifestaties
Drukpers
- Alles wat diezelfde functie heeft (lid 3)
Gedachten of gevoelens
- Heel uitgebreid
- Geen reclame (lid 4)
Behoudens ieders verantwoordelijkheidvolgens de wet
Wetten Belediging
Elke opzettelijke belediging die niet het karakter van smaad of smaadschrift draagt, hetzij in het openbaar mondeling of bij geschrift of afbeelding, hetzij iemand, in zijn tegenwoordigheid mondeling of door feitelijkheden, hetzij door een toegezonden of aangeboden geschrift of afbeelding, aangedaan, wordt, als eenvoudige belediging,
gestraft met gevangenisstraf van ten hoogste drie maanden of geldboete van de tweede categorie.
Wetten Smaad
Hij die opzettelijk iemands eer of goede naam aanrandt, door telastlegging van een bepaald feit, met het kennelijke doel om daaraan ruchtbaarheid te geven, wordt, als schuldig aan smaad, gestraft met gevangenisstraf van ten hoogste zes maanden of geldboete van de derde categorie.
Wetten Smaad-schrift
Indien dit geschiedt door middel van geschriften of afbeeldingen, verspreid, openlijk tentoongesteld of aangeslagen, of door geschriften waarvan de inhoud openlijk ten gehore wordt gebracht, wordt de dader, als schuldig aan smaadschrift, gestraft met gevangenisstraf van ten hoogste een jaar of geldboete van de derde categorie.
Wetten Opruiing
Hij die in het openbaar, mondeling of bij geschrift of afbeelding, tot enig strafbaar feit of tot gewelddadig optreden tegen het openbaar gezag opruit, wordt gestraft met gevangenisstraf van ten hoogste vijf jaren of geldboete van de vierde categorie.
Wetten Godslastering
Art. 147 Wetboek van Strafrecht
Gevangenisstraf ten hoogste 3 maanden
of
Geldboete 2e cat.
Wet:
hij die zich in het openbaar, mondeling of bij geschrift of afbeelding, door smalende godslasteringen op voor godsdienstige gevoelens krenkende wijze uitlaat;
hij die een bedienaar van de godsdienst in de geoorloofde waarneming van zijn bediening bespot;
hij die voorwerpen aan eenen eeredienst gewijd, waar en wanneer de uitoefening van dien dienst geoorloofd is, beschimpt.
Nederland tot 1 maart 2014
Vooral Westerse Landen (afschaffen/hervormen)
Wetten Europees Mensen-rechten-verdrag
Niet alleen vrijheid van meningsuiting maar ook vrijheid van meningsvorming (radio en tv)
Niet alleen gedachten of gevoelens maar ook inlichtingen (reclame)
Beperkingen gaan verder, maar niet verder dan wat in een democratische samenleving nodig is
Rechtelijke organisatie
1 Hoge raad
Hoogste rechtscollege in Nederland
- Arresten Hoge Raad zijn richtinggevendvoor lagere rechters
- Géén feitenrechter
- Hoge Raad
4ressorten (eigen gerechtshof)
Rechtbank
- rechtbanken zijn een onderdeel van derechterlijke macht van Nederland
- de rechterlijke macht is onafhankelijk
- allerechtzaken(civiel+straf)beginnenbijderechtbank
- Enkelvoudige(1rechter) enmeervoudigekamers(3rechters)
Rechtelijke organisatie Rechtbank
Onderverdeeld in 4 sectoren:
- Sector kanton
- Civiel recht
- Strafrecht
- Bestuursrecht
Rechtelijke organisatie Rechtspraak
Hoger beroep
- bij hoger beroep wordt de hele zaak doorhet hof nogmaals bekeken
- slechts eenmaal mogelijk
- niet altijd hoger beroep mogelijk
Cassatie
- Hoge Raad kijkt of het hof het recht goedheeft toegepast
- Hoge Raad beoordeelt niet de feiten
- kan alleen bij de Hoge Raad
1 vrijspraak:
het strafbare feit is niet bewezen
2 ontslag van rechtsvervolging
strafbare feit wel bewezen meer geenveroordeling.
dader geestelijk gestoord of noodweer
3 veroordeling van de verdachte
Rechtelijke organisatie Straffen en maatregelen
Hoofdstraffen:
- Gevangenisstraf (misdrijf)
- Hechtenis (overtreding)
- Dienstverlening (geldboete)
Bijkomende straffen
- Verbeurdverklaring
- Ontzetting uit rechten
Maatregelen
Bij niet strafbaarheid dader
TBS (Ter Beschikking Rijk)
Rechtelijke organisatie Openbaar ministerie
Officier van Justitie:
- Vertegenwoordiger OM
Vervolging van strafbare feiten
- Vervolging (verdachte voor rechter brengen)
- vervolgingsmonopolie
Seponeren
Voorwaardelijk afzien van vervolging
Computerassistedcrime
computercriminaliteitinbredezin
Oplichting
Chantage
Beledigingensmaad
Kinderpornografie
Discriminatie
Auteursrechtinbreuk
Computer-AssistedCrime
Computer was directly used as a tool for the crime.
Hackers are extorting the person, not the computer
A computer was used to extort the person, but itwasn’t necessary
Extortion is a crime on people, not computers
Computers were just used a TOOL
Otherexamples
Stealingcompanysecretsbyhackingnetwork
Youcanstealsecretswithout a computertoo
Protestinganentitybyhackingtheirwebsite orattackingtheirnetwork
Youcanprotest without a computer
Computer targetedcrime
computercriminaliteitinengezin
Computersabotage
Gegevensverkeeraftappen
Verstikkingsaanvallen/DOS Attack
Computervredebreuk/ Hacken
Gegevensbeschadiging
Malware/Kwaadaardige software
Computer-TargetedCrime = doel
Computer isthetarget
The computer machine ornetworkof machines aretheactualvictims
Thecomputer istheintendedtarget of a DDOS
Otherexamples
Virus/malware/rootkits/sniffers
Buffer overflow
Computer criminaliteit Wet III
Materieel strafrecht
Publiceren van niet-openbare gegevens
Heling van gegevens
Online handelsfraude
De lokpuber
Webcamseks (sextortion)
Formeel strafrecht
Takedown-bevel
De hackbevoegdheid
Computer-sabotage Definitie & Straffen
Vernielen, beschadigen, onbruikbaar maken van “enig geautomatiseerd werk” of stoornis veroorzaken, of een veiligheidsmaatregel verijdelen
Straffen:
3-6mnd : indien openbaar telecommunicatienetwerk
3mnd-6jr : indien gevaar voor goederen / diensten
6mnd-9jr : indien levensgevaar
1 jr-15jr : indien iemand overlijdt
Gegevens-verkeer aftappen Definitie & Straffen
Hij die opzettelijk en wederrechtelijk met een technisch hulpmiddel gegevens aftapt of opneemt die niet voor hem bestemd zijn en die worden verwerkt of overgedragen door middel van telecommunicatie of door middel van een geautomatiseerd werk.
Straffen:
0-1jr
Geldboete 4e categorie
DOS-attack Definitie & Straffen
opzettelijk en wederrechtelijk de toegang tot of het gebruik van een geautomatiseerd werk belemmert door daaraan gegevens aan te bieden of toe te zenden.
Straffen:
0-1jr
Geldboete 4e categorie
Computer-vredebreuk Definitie & Straffen
opzettelijk en wederrechtelijk binnendringen in een geautomatiseerd werk, o.a.
Door het doorbreken van een beveiliging,
Door een technische ingreep,
Met behulp van valse signalen of een valse sleutel, of
Door het aannemen van een valse hoedanigheid
Straffen:
0-1jr
Geldboete 4e categorie
Gegevens-beschadiging Definitie & Straffen
opzettelijk en wederrechtelijk gegevens verandert, wist, onbruikbaar of ontoegankelijk maakt, dan wel andere gegevens daaraan toevoegt
Straffen:
0-2jr
Geldboete 4e categorie
Malware (kwaadaardig) Definitie & Straffen
opzettelijk en wederrechtelijk gegevens ter beschikking stelt of verspreidt die zijn bestemd om schade aan te richten in een geautomatiseerd werk
Straffen:
0-4jr
Geldboete 5e categorie
Hulpmiddelen Definitie & Straffen
opzettelijk en wederrechtelijk een technische hulpmiddel (of een wachtwoord) bedoeld om:
Te hacken
Een DOS attack uit te voeren
Gegevensverkeer af te tappen
Mag je niet vervaardigen, verkopen, verwerven, invoeren, verspreiden of voorhanden hebben
Straffen:
0-4jr
Vormen van privacy
1 ruimtelijke
2 lichamelijke
3 relationele
4 informationele
Privacy De basis Art 8. EVRM 1/2 & EVRM 2/2
EVRM 1/2
Eenieder heeft recht op respect voor zijn privéleven, zijn familie- en gezinsleven, zijn woning en zijn correspondentie
EVRM 2/2
Geen inmenging tenzij in gedrang:
nationale veiligheid
openbare veiligheid
economisch welzijn van het land
goede zeden
bescherming van de gezondheid
voorkomen van wanordelijkheden en strafbare feiten
bescherming van de rechten en vrijheden van anderen
Persoons-gegevens Wat zijn dat? NL
Iedere informatie betreffende een identificeerbaar natuurlijk persoon
Persoons-gegevens Verwerken NL
Elke bewerking of elk geheel van bewerkingen met betrekking tot persoonsgegevens, al dan niet geautomatiseerd uitgevoerd
Persoons-gegevens Soorten bewerkingen
Verzamelen
Vastleggen
Ordenen
Bewaren
Bijwerken
Wijzigen
Opvragen
Raadplegen
Gebruiken
Verstrekken door middel van doorzending
Verspreiden of op enigerlei andere wijze ter beschikking stellen
Samenbrengen
Met elkaar in verband brengen, alsmede het
Afschermen
Uitwissen of vernietigen van gegevens
Persoons-gegevens Uitzonderingen
Huishoudelijk gebruik
(Staats)veiligheid
Persoons-gegevens Registratie Art 6. AVG
Rechtmatig indien ten minste één waar:
de betrokkene heeft toestemming gegeven voor de verwerking van zijn persoonsgegevens voor een of meer specifieke doeleinden
de verwerking is noodzakelijk voor de uitvoering van een overeenkomst
de verwerking is noodzakelijk om te voldoen aan een wettelijke verplichting die op de verwerkingsverantwoordelijke rust
de verwerking is noodzakelijk om de vitale belangen van de betrokkene of van een andere natuurlijke persoon te beschermen
de verwerking is noodzakelijk voor de vervulling van een taak van algemeen belang of de uitoefening van het openbaar gezag
de verwerking is noodzakelijk voor de behartiging van de gerechtvaardigde belangen van de verwerkingsverantwoordelijke
Persoons-gegevens Registratie Verboden
1 gezondheid
2 politieke opvatting
3 ras of etnische afkomst
4 geloof
5 geaardheid
Persoons-gegevens verboden… tenzij
Uitdrukkelijke toestemming
Arbeidsrechtelijke grondslag
Verricht door instantie zonder winstoogmerk en gericht op leden
Gegevens zijn al door betrokkene geopenbaard
Persoons-gegevens Recht op correctie
eigen geregistreerde persoonsgegevens in te zien
te verbeteren
aan te vullen
te verwijderen of
af te schermen
Persoons-gegevens Informatie-plicht
Laten weten wat met verzamelde persoonsgegevens wordt gedaan.
Tenzij vanzelfsprekend (registratie nieuwsbrief of forum e.d.)
Persoons-gegevens Verplichte registratie
Registraties moeten worden aangemeld. (Vervalt in AVG)
Vrijstelling in sommige gevallen
Vrijstellingen indien:
Personeelsadministratie
Boekhouding
Administratie afnemers en leveranciers
Ledenadministraties
Abonnementenadministratie
Administraties (oud)leerlingen
Autoriteit Persoonsgegevens (AP) handreiking vrijstellingenbesluit
Persoons-gegevens Rechtsgeldige toestemming AVG
Vrijelijk gegeven:u mag iemand niet onder druk zetten om toestemming te geven. Bijvoorbeeld door iemand te benadelen als hij of zij geen toestemming geeft. Let daarbij op machtsverhoudingen: een werknemer kan een vraag van zijn werkgever bijvoorbeeld moeilijk weigeren.
Ondubbelzinnig:er moet sprake zijn van een duidelijke actieve handeling.Bijvoorbeeld een (digitale) schriftelijke of een mondelinge verklaring. Het moet in elk geval volstrekt helder zijn dát er toestemming is verleend. U mag niet uit gaan van het principe ‘wie zwijgt, stemt toe’. Het gebruik van voor-aangevinkte vakjes is dus niet toegestaan.
Specifiek:toestemming moet steeds gelden voor een specifieke verwerking en een specifiek doel. Indien u als organisatie bij de verwerking meerdere doeleinden heeft, dient u de betrokkene hierover te informeren en betrokkene voor elk doel afzonderlijk toestemming te vragen. Het doel mag niet gaandeweg veranderen.
Geïnformeerd:
de identiteit van u als organisatie
het doel
welke persoonsgegevens
het recht weer in te trekken
Intrekken toestemming
Aantonen geldige toestemming
Autoriteit Persoons-gegevens Taken en bevoegd-heden
Onafhankelijk toezicht gebruik persoonsgegevens (naleving AVG)
voert onderzoeken uit
toetst gedragscodes en privacyreglementen
behandelt vragen en klachten
bemiddelt bij geschillen
Belanghebbende(n) kan ook zaak aan rechter voorleggen!
brengt advies uit aan regering (Min. van Veiligheid bij doorgifte derde landen)
geeft Voorlichting
internationale taken
is bevoegd om boetes uit te delen aan overtreders
algemene wet bestuursrecht is van toepassing
gebonden aan behoorlijk bestuur
Autoriteit Persoons-gegevens Eisen registreerders
Meldingsplicht
Bestanden persoonsgegevens aanmelden bij AP
handreiking vrijstellingsbesluit
Uitzonderingen
openbare registers die bij wet zijn ingesteld, zoals het handelsregister en het Kadaster
wettelijk verplichte verstrekkingen van persoonsgegevens aan bestuursorganen
verwerkingen die in het zogeheten Vrijstellingsbesluit staan beschreven
Autoriteit Persoons-gegevens Strafbaarheid
Bestuurlijke sancties:
Bestuurlijke boete
Dwangsom
Bestuursdwang
