lærdómsöld Flashcards

1
Q

hvað var Hallgrímur Pétursson?

A

prestur og mesta sálmaskáld íslendinga

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

hver var helsta verk Hallgríms?

A

“Passíusálmarnir” en einnig fyrir “um dauðans óvissan tíma” og “ölerindi”

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

hvað fjölluðu passíusálmarnir um?

A

um dauða og upprisu jesú krists

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

hver er Guðbrandur Þorláksson

A

hann var biskup á hólum í 56 ár. hann er mest þekktur fyrir að skrifa Guðbrandsiblíuna (þýdd biblía) og tó þátt í að þýða gamla tstamentð.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

hver er ólafur Egilsson?

A

hann var prestur í vestmannaeyjum og var uppi þegar tyrkjaránið áti sér stað. það er sagt frá upplifun hans í reisubók Ólafs egilssonar.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

hvað er jón ólafsson kallaður

A

indíafari

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

hver skrifaði eikarlundinn og um hvað fjallar kvæðið?

A

páll jónsson. segir frá mismunandi aðstæðum eikarlundsins en í raun verið að segja frá mannsævi.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

hver samdi kvæði af stallinum kristí og um hvað fjallar ljóðið?

A

einar sigurðsson, það fjallar um fæðingu jesú krists. þetta er jólalag.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

hvaer samdi píslasögu og hver var sagan í henni?

A

séra jón magnús. hann hélt því fram að heil fjölskylda átti þátt í að kasta göldrum á hann.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

hvað kostaði guðbrandsbiblían?

A

2-3 kýrverð

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

hvaðalag tóku gildi 1565?

A

stóridómur

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

fræði lúthers sem notuð voru til fermingaruppfræðslu var kölluð…

A

kverið

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

annað skiljanlegra orð yfir postinnu

A

húslestrabók

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

hver þýddi nýja testamentið?

A

oddur gottskálsson

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

hversu mikið prósent var af ungbarnadauða á þessum tímum?

A

37%

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

hver var síðasti kaþólski biskupinn og hvenær var hann hálshöggvinn?

A

jón arason, hálshöggvinn árið 1550

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

hvað gerðist árið 1728?

A

það kviknaði í byggingu með íslensku handritum í köpen. mörg þeirra urðu fyrir brunanum.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

hver gaf út biblíuna?

A

guðbrandur

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

hvað var vinsælt meðal manna en ekki hjá guðsmönnum?

A

rímur

20
Q

landsins forn fjandi

A

hafís

21
Q

afhverju deyr þriðjungur landsmanna?

A

stórabóla

22
Q

hverjir voru höfiðstaðir íslands fyrir og eftir siðaskipti?

A

fyrir: róm
eftir: köpen

23
Q

frá 1000 til 1550 voru íslendingar:…..

A

kaþólskir

24
Q

hvað er lögfest árið 1602

A

einokunarverslun

25
Q

kallaður hinn lærði og skrifaði ritið crymogæa

A

arngrímur jónsson

26
Q

hvað óttaðist fólk mest við á þessum tíma?

A

djöfulinn og svartagaldra

27
Q

ekki tyrkir heldur..

A

alsíringar

28
Q

hvert fór allur peningur frá klaustrum?

A

til danakonungs

29
Q

hver var steinunn finnsdóttir?

A

henni var kennt við höfn í melasveit og var fyrsta konan til að búa til kveðskap

30
Q

hver samdi ádeilukvæðið heimsósóma?

A

skáld-sveinn

31
Q

hvað hét ástarljóðið eftir stefán ólafsson?

A

meyjarmissir

32
Q

hver samdi ölerindi og hver er meiningin í því kvæiði?

A

hallgrímur pétursson. Það er sjálfsagt að vera með góðum vinum og skemmta sér og fá sér í glas en mikilvægt er að drekka í hófi.

33
Q

hver var hinn afkastasemi handritasöfnuður?

A

árni magnússon

34
Q

hver var jón vídalín?

A

hann var biskup í skálholti. hann skrifaði húslestrabókina: vídalínspostillu og önnur lausakvæði. heimspekileg og ekki endilega með kristilegum vísunum.

35
Q

húmanismi?

A

þeir sem lögðu miklar áherslur á frelsi einstaklingsins og getuhans til að stýra sínu lífi. Menntun var lykill í frelsinu og horfðu húmanistar mikið til heimilda hinna fornalda.

36
Q

hvenær byrtist húmanisi á íslandi?

A

þegar fólk fór að safna handritum og sagnfræðiritum

37
Q

hvernig virkaði stóradómur

A

harðar refsingar fyrir minnstu brot. allt fé fyrir þessi brot runnu til danakonungs.

38
Q

hvenær og afhverju fór að kenna krökkum að lesa og skrifa?

A

til að mennta þá um lútherstrú. árið 173 hóst fermingakennsla og þá var nota bókina kverið til að kenna, en þá þurftu strákarnir að kunna að lesa og skrifa.

39
Q

hver sá um einu prentsmiðjuna hér á landi?

A

guðbrandur þorláksson biskup á hólum

40
Q

hversskonar efni var ekki prentað um lærdómsöldina?

A

ótrúaðar bækur

41
Q

hvað kölluðust 17.og 18. öldin og afhverju?

A

myrku aldirnar. stóridómur, pestir(t.d. stórabóla), rán, kuldi (hafís, lítið af fisk), jarðskjálftar og móðurharðindi.

42
Q

hver voru skýringar manna á öllu þessu hamfari á myrku öldunum?

A

að guð væri réttlega að refsa þeim fyrir syndir sínar.

43
Q

hvað gerist svo þegar fólk fór að sýna áhugaá íslendigasögum og slíku?

A

Þjóðernisvakning átti sér stað og hugmyndin um einstakar þjóðir verður til fyrir alvöru.

44
Q

hvað gerði arngrímur jónsson fyrir ísland?

A

hann verndaði íslendingum frá illu tali og sagði að við kæmum ekki frá þrælum eða aumingjum heldur frá hetjum.

45
Q

hvað var gert við þessa illu þýddu sálma?

A

guðbrandur þýddi þá betur

46
Q

hver var önnur kona sem var þekkt fyrir lausavísur sínar, t.d. staka?

A

Látra-Björg.