Krabbameinssjúklignar

Question 1

Hvað er

1. Leucopenia/neutropenia?
2. Anemia/erythrocytopenia ?
3. Thrombocytopenia?

Answer 1

1. Leucopenia/neutropenia = fækkun á hvítum blk. (hætta á sýkingum og sepsis)
   Anemia/erythrocytopenia = Fækkun á rauðum blk. (einkenni blóðleysis)
   Thrombocytopenia = fækkun á blóðflögum (hætta á blæðingum)

Question 2

Hver er algengasta skammtatakmarkandi aukaverkun krabbameinslyfja?

Answer 2

Neutropenia.

Question 3

Hvað er algengasta einkenni vegna krabbameins og krabbameinsmeðferðar?

Answer 3

Magnleysi / þreyta

Question 4

Í hvaða flokka skiptast krabbameinstengd þreyta? (3)

Answer 4

Líkamlega = orkuleysi, í hæga gírnum, aukin þörf á hvíld og svefni osfrv.
Sálfélgasleg = minni áhugi á öllu, pína sig áfram. 
Vitræn = minnisleysi, einbeitingarskortur, og athyglisskortur.

Question 5

Hvernig er verkjastigi WHO fyrir verkjalyf fyrir krabbameinssjúklinga?

Answer 5

Verkjastigi WHO

1. Þrep (verkir 1-2) = Parasetamól og/eða NSAID. +/- stoðlyf.
2. Þrep (verkir 3-6) = Parasetamól og/eða NSAID. + veikir ópíóðar. +/- stoðlyf.
3. Þrep (verkir 7-10) = Parasetamól og/eða NSAID. + sterkir ópíóðar. +/- stoðlyf.

Question 6

Hvað er superior vena cava syndrome?

Answer 6

Þrýstingur á eða í meginbláæð (vena cava),
Utanfrá eða innanfrá (thrombosa/central lína)

*Kemur oftast vegna lungakrabbameins.

Question 7

Hvert er algengasta einkenni æxlisþrýstings á mænu?

Answer 7

Staðbundinn bakverkur sem versnar við legu.

Question 8

Hvað er maligant hypercalemia?

Answer 8

Efnaskiptitruflun vegna hækkunar á S-kalíum (>2,6 mmol/L)

*lífshættulegt ef >3,5/L

Question 9

Hvað er tumor lysis ?

Answer 9

Mjög alvarleg metabólísk truflun sem verður vegna niðurbrots á æxlisfrumum.

Question 10

Sepsis er ástæða dauðsfalla hjá hve mörg % krabbameinssjúklinga?

Answer 10

10%

Question 11

3 stig einkenna sepsis?

Answer 11

1. Stig (breyting á flæði til útkerfa/æðavíkkun): heitt lost 6-72 klst: hiti hækkar, BÞ ok/hærri, hraður púls, sjúklingur er heitur, oft ólíkur sjálfum sér.
2. Stig (vökvaskortsstig) -kalt lost. Oft mikill hrollur og kuldi og hiti hækkar í kjölfarið, óáttun, Bþ lækkar, hraður og veikur púls, mikil mæði, fölur, kaldsveittur, anuria.
3. Stig: minnkað útfall hjarta og minnkað blóðflæði til líffæra

Question 12

Um hve mörg % eiga verkjalyfjahækkun að vera eftir verkjum?

Answer 12

2-3: Hækka um 10% 4-5: Hækka um 30%
6-8: Hækka um 50% 9-10: Hækka um 100%

• Ef PN-skammtar eru >3 á dag þarf að hækka grunnskammt.

Question 13

Eftir hverju fara skammtastæðir krabbameinslyfja? (2)

Answer 13

1. Oftast út frá BSA (mg/m2 líkamsyfirborð í fermetrum eða mg/kg)
2. Stundum þarf að aðlaga skammtin út frá blóðprufum, lifrar- og nýrnastarfsemi, offitu eða öðru.

Question 14

3 staðreyndir um geislameðferð

Answer 14

1. Geislað í 1-40 skipti daglega í 6-8 vikur.
2. Mælingin er gray (gy) oft gefin um 1,8-2 GY á dag.
3. Ekki má nota rakakrem á svæðið 4 klst fyrir geisla.