KOW 5 immunologie 3 Flashcards
2 meest voorkomende autoimmuunziekten
- reumatoide artritis
- sjögrens syndroom
wat werkt niet bij de behandeling van sjögren syndroom
anti TNF-alfa heeft GEEN effect
samenhang van diabetes en sjögren syndroom
de NOD muis is een spontaan model voor zowel diabetes als sjögren
bij beide ziektes is er abnormaliteit van DCs
wat is uit onderzoek gebleken over de rol van de DC bij sjögren
er is ophoping van actieve DCs in speekselklieren van sjögren patiënten
monocyten (die uit kunnen rijpen tot DCs) zijn onderzocht en hebben een verhoogde expressie van 40 genen waarvan 23 worden gestimuleerd door IFN-type 1
effecten van IFN type 1
- inhiberen virale replicatie
- stimuleren T-cellen, DCs en macrofagen
- verhogen van antistofproductie
pathogenetische effecten van IFN-1
IFN-1 binding aan IFN-1 receptor zorgt voor IFN-1 signature: een patroon van genexpressie
55% van sjögren patienten zijn IFN-1 positief met meer auto-antistoffen en meer ziektefactoren
ziektes met IFN-1 positiviteit
sjögren
RA
systemische sclerose
SLE
mechanisme van IFN-1 geïnduceerde auto immuunziekte
- immuuncomplexen in het lichaam stimuleren de TLR7 en TLR9 receptoren
- er is expressie van IFN-1
- er is expressie van IFN-1 signature
- er is IFN-1 geinduceerde immuunregulatie
- uiteindelijk weer productie van meer immuuncomplexen en meer stimulatie van TLR7 en TLR9
inductie van IFN-1 expressie kan via
3 routes, TLR7/9 activatie is hier 1 van
Voor alle 3 de routes is TBK1 essentieel. Als dit geremd wordt kan IFN-1 geremd worden bij IFN-1 positieve patiënten
Medicatie die ingrijpt in IFN-pathways en hun werking
- anti-IFN hgeen goede behandeling omdat er nog veel onbekende genen zijn
- anti-BAFF en anti-IFNAR grijpen later in de cascade in en werken beter
- JAK inhibitor is onder de BTK1 en werkt maar heeft als belangrijke bijwerking infecties
hoe kan IFN-1 een rol spelen bij toekomstige diagnose en behandeling van patienten met systemische auto-immuunziekte
IFN-type 1 signature zal gebruik worden
- voor het stellen van een diagnose
- voor het monitoren
- voor het stratificeren van patienten en instellen van personal medicine
wat zijn ANAS
antinucleaire autoantistoffen gericht tegen nuclaire of cytoplasmatische antigenen
met welke systemische auto-immuunziektes worden ANA’s geassocieerd
- Sjögren
- SLE
- MCTD
- systemische sclerose
- Immuungemedieerde inflammatoire myopathie IIM
ANA screen wordt uitgevoerd met
gouden standaard is indirecte immunofluorescentie op HEp-2 celsubstraat
hier zijn er patronen te herkennen:
- gespikkeld
- homogeen
- centromeer
- mitotisch
- nucleolair
- cytoplasmatisch
titer bij ANA
ANA is pas positief vanaf een titer van 1:>320
sensitiviteit en specificiteit van ANA screen en ENA, dsDNA bepaling
ANA: hoge sensitiviteit maar lage specificiteit
ENA, dsDNA: hoge specificiteit maar lage sensitiviteit
waar is de ANA ook vaak positief
bij ouderen, ze hoeven dan geen auto-immuunziekte te hebben
wat gebeurt er na een positieve ANA
er vindt dan bepaling plaats van meer specifieke auto-antistoffen (ENA) en dsDNA door middel van bijvoorbeeld een ELISA (handmatig) of EIA (geautomatiseerd) of immunoblot
wat is de relevantie van ANA bij systemische autoimmuunziekten
- nodig voor diagnose en classificatie
- handig voor prognose
- wordt gebruikt voor monitoring van ziekteactiviteit
ziekte specifieke ANA en ENA
SLE: ANA, anti-dsDNA, anti-Sm
Sjögren: Anti-SSA
MCTD: Anti-RNP
Systemische sclerose: Anti-Scl70, anti-centromeer, anti RP3
IIM: Anti-Jo1
klinische kenmerken van graves
- zweten, hitte intolerantie
- hartkloppingen
- gejaagd gevoel
- verhoogd metabolisme, gewichtverlies